Η επανέκδοση του ερωτικού – αστυνομικού φιλμ νουάρ «Διπλή ταυτότητα» του Μπίλι Γουάιλντερ, αφήνει πίσω του τις περισσότερες από τις ταινίες Α προβολής.
Βαθμολογία
5: εξαιρετική
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
***
«Διπλή ταυτότητα» (Double indemnity)
Παραγωγη: ΗΠΑ, 1944
Σκηνοθεσία: Μπίλι Γουάιλντερ
Ηθοποιοί: Μπάρμπαρα Στάνγουικ, Φρεντ Μακ Μάρεϊ, Εντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον
Δεύτερη ταινία του Μπίλι Γουάιλντερ που βλέπουμε σε επανέκδοση φέτος μετά την επίσης επιτυχημένη επαναπροβολή της «Λεωφόρου της Δύσης», του ιδίου πριν από λίγο καιρό. Αυτό το αρχετυπικό νουάρ, μια κατάμαυρη, υποβλητικής ατμόσφαιρας ταινία, κινείται περίπου στο ίδιο μοτίβο με μια προηγούμενη ταινία που βασίστηκε σε μυθιστόρημα του συγγραφέα Τζέιμς Μ. Κέιν, την «Ο ταχυδρόμος κτυπά πάντα δυο φορές»: η Μπάρμπαρα Στάνγουϊκ, που σε μια τολμηρή στροφή καριέρας υποδύεται έναν… θανάσιμα αρνητικό ρόλο (τον οποίο, ακριβώς για αυτόν τον λόγο, αρχικά δεν ήθελε), είναι αξέχαστη «μοιραία» γυναίκα που παρασύρει στον φόνο του συζύγου της έναν ασφαλιστή (Φρεντ Μακ Μάρεϊ) προκειμένου να λάβουν την αποζημίωση που της αναλογεί από την ασφάλεια ζωής του.
Όμως η μοίρα παίζει παράξενα παιχνίδια και ο συνάδελφος του ασφαλιστή είναι ένα έμπειρο λαγωνικό που υποψιάζεται την γυναίκα χωρίς βεβαίως να μπορεί να φανταστεί την εμπλοκή του συναδέλφου του. Και τον υποδύεται αυτός ο πολύτιμος, βραχύσωμος ηθοποιός, ο Εντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον ο οποίος, δυστυχώς, δεν χάρηκε εδώ μιας υποψηφιότητας για Οσκαρ Β’ ρόλου που τόσο πολύ του άξιζε (ο Ρόμπινσον δεν προτάθηκε ποτέ για το βραβείο). Mόνο η Στάνγουϊκ προτάθηκε για Οσκαρ ενώ η ταινία διεκδίκησε συνολικά επτά, ανάμεσα στα οποία τα καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας, καλύτερης φωτογραφίας σε ασπρόμαυρη ταινία (Τζον Ζάιτς) και καλύτερου σεναρίου.
Αξίζει μάλιστα να αναφερθεί ότι ο συγγραφέας Τζέιμς Μ. Κέιν που έγραψε το μυθιστόρημα (με στοιχεία από μια πραγματική υπόθεση την οποία είχε καλύψει ως αστυνομικός ρεπόρτερ), δεν συνεργάστηκε με τον Γουάιλντερ για την σεναριακή διασκευή του «Με διπλή ταυτότητα» Ο Γουάιλντερ (στην πρώτη ταινία που γύρισε στις Ηνωμένες Πολιτείες) στράφηκε προς τον Ρέιμοντ Τσάντλερ (Ο μεγάλος ύπνος) που τότε έκανε τα πρώτα του βήματα. Η συνεργασία τους ήταν επεισοδιακή αλλά το αποτέλεσμα μοναδικό. Η «Διπλή ταυτότητα» άσκησε τεράστια επιρροή στην κινηματογραφική κουλτούρα των Αμερικανών κινηματογραφιστών, πολλοί εκ των οποίων την τίμησαν στις δικές τους ταινίες. Ο Λόρενς Κάσνταν για παράδειγμα στην «Εξαψη» (1980).
Βαθμολογία: 4 ½
***
Ξαναζεσταμένο φαγητό με παραγωγό τον δημιουργό του πρωτότυπου μύθου του «Αλιεν»
«Alien Romulus» (ΗΠΑ, 2024)
Σκηνοθεσία: Φέντε Αλβαρεζ
Ηθοποιοί: Κέλι Σπέινι, Αρτσι Ρενό, Σπάικ Φερν, Ντέιβιντ Τζόνσον
Ενα ακόμα «επεισόδιο» έρχεται να προστεθεί στο μύθο του εξωγήινου τέρατος Αλιεν που άρχισε το 1979 με την κλασική ταινία τρόμου του Ρίντλεϊ Σκοτ και δεν λέει να τελειώσει αφού τα χρήματα είναι πολλά. Ο ίδιοςο Σκοτ, ο δημιουργός του μύθου, κρατά εδώ καθήκοντα παραγωγού αφήνοντας την σκηνοθεσία στον Σουηδό Φέντε Αλβαρεζ που έγινε γνωστός από το θρίλερ «Μην ανασαίνεις». Στην πραγματικότητα το «Alien Romulus» δεν κάνει κάτι παραπάνω από το να επαναλαμβάνει εφετζίδικα το μοτίβο του αρχικού μύθου (που υπήρξε και η καλύτερη ταινία) και μάλιστα, χρησιμοποιώντας ένα ολόγραμμα του ηθοποιού Ιαν Χολμ που στο «Αλιεν» του 1979 έπαιξε το ρομπότ Ας που είχε σημαντικό ρόλο στην υπόθεση. Ο Αλβαρεζ σου δίνει την εντύπωση ότι έχει στο μυαλό του όλα τα ως τώρα Αλιεν αποφασισμένος να φτιάξει το δικό του κοκτέιλ, από το οποίο όμως λείπει η ατμόσφαιρα, όπως και οι γοητευτικοί χαρακτήρες (μου ήταν αδύνατον να ταυτιστώ με τον οποιονδήποτε). Για την ακρίβεια το όλο θέμα σου δίνει την αίσθηση του ξαναζεσταμμένου φαγητού που το μόνο που καταφέρνει είναι σαν σου προκαλέσει την όρεξη να δεις ξανά την πρώτη, κλασική ταινία, η οποία έχει αντέχει υπέροχα στο πέρασμα του χρόνου
Βαθμολογία: 1 ½
***
«Antoni Benaiges, ο δάσκαλος που υποσχέθηκε τη θάλασσα»
(El maestro que prometió el mar, Iσπανία, 2023)
Σκηνοθεσία: Πατρίτσια Φοντ
Ηθοποιοί: Ενρίκ Αεκέρ, Λάια Κόστα κ.α.
Οτι το καλύτερο από πλευράς ταινιών Α προβολής έχει να προσφέρει μια άχαρη, εν πολλοίς, κινηματογραφική εβδομάδα. Αυτή η ισπανική ταινία μιλά για την επίπονη προσπάθεια ενός δασκάλου ονόματι Αντόνιο Μπενάιγες (πρόσωπο αληθινό) να «περάσει» στους ελάχιστους μαθητές του στο χωριό Μπανουέλος Ντε Μπουρέμπα στην Ισπανία του 1934, όλα όσα χρειάζονται για να γίνουν αυτό που εκείνος θεωρεί σωστό: πέρα από την γνώση, υπάρχει η αίσθηση της δικαιοσύνης, της συντροφικότητας, της φιλίας, της αγάπης. Όλα όσα το καθεστώς του δικτάτορα Φράνκο στον ορίζοντα, θέλει να «στραγγαλίσει». Με πλοηγό τον μαχητικό δάσκαλο που επίσης αρθρογραφεί «ενοχλητικά» στην τοπική εφημερίδα, τα παιδιά θα τυπώσουν τεύχη δικού τους περιοδικού με κείμενα ειδικών θεμάτων, θα ακονίσουν την σκέψη τους… Υπέροχες, ανθρώπινες στιγμές γεμίζουν με γνήσια ανθρωπιά την συγκινητική αυτή ταινία, στιγμές που έρχονται σε αντιπαραβολή με το «στεγνό», άψυχο περιβάλλον του χωριού, όπου η πλειοψηφία των κατοίκων προσπαθεί να σαμποτάρει τις ενέργειες του δασκάλου (καταπληκτική η σκηνή που τα ίδια τα παιδιά, μόνα τους, «βάζουν τα γυαλιά» στον επιθεωρητή που έχει έρθει να τα ελέγξει μετά το «μήνυμα» των κατοίκων ότι ο δάσκαλος κάνει κακή δουλειά με τους μαθητές). Πάνω από όλα, αυτή η ταινία μας θυμίζει ότι λεβέντες όπως ο Αντόνιο Μπενάιγες (τον οποίο υποδύεται υπέροχα ο Ενρίκ Αεκέρ) είναι οι αφανείς ήρωες αυτού του κόσμου, εκείνοι στους οποίους πολλοί άνθρωποι οφείλουν το οποιοδήποτε κάλο έχει συμβεί στην ζωή τους.
Βαθμολογία:3
***
«Στοιχειωμένη καρδιά» (Haunted heart)
Παραγωγή: Ισπανία, 2024
Σκηνοθεσία: Φερνάντο Τρουέμπα
Ηθοποιοί: Ματ Ντίλον, Αρι Φολκ
Γυρισμένη στην Ελλάδα από τον Ισπανό σκηνοθέτη Φερνάντο Τρουέμπα (Ω Καρμέλα!), η ταινία μοιάζει με μεγάλης διάρκειας διαφημιστικό του ΕΟΤ γυρισμένο με αποκλειστικό σκοπό την προβολή όμορφων τοποθεσιών της Ελλάδας όπου εξ’ ολοκλήρου γυρίστηκε . Το αμπαλάζ είναι όντως πανέμορφο (ναι, το γνωρίζουμε ότι οι φυσικές ομορφιές της Ελλάδας δεν συγκρίνονται με καμιάς άλλης χώρας) αν και το περιεχόμενο που υποτίθεται ότι το στηρίζει, όχι και τόσο. Ο Ματ Ντίλον σε ρόλο Αμερικανού εστιάτορα με «βαρύ» παρελθόν, ο οποίος τρώγεται με τα ρούχα του, με τις σκοτεινές σκέψεις του, πολιορκείται επίμονα από μια νεαρή Ισπανίδα (Φολκ) που έχει πιάσει δουλειά σερβιτόρας στο εστιατόριο του και τον φλερτάρει. Απόμακρος εκείνος, της δημιουργεί ερωτηματικά και η προσπάθειά της να «ξεκλειδώσει» την ψυχή του μας φέρνει μπροστά σε ένα βαρετό «καλοκαιρινό» μελόδραμα που παρακολουθείται αδιάφορα γιατί δεν έχει και πολλά να πει επί τοις ουσίας. Το μόνο που προσφέρει είναι μια συρραφή τουριστικών καρτ ποστάλ του ελληνικού «μαγικού» τοπίου. Και είναι το μόνο που σου μένει από το χλιαρό σύνολο.
Βαθμολογία: 1 ½
***
«Τελειώνει με εμάς» (It ends with us)
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2024
Σκηνοθεσία: Τζάστιν Μπαλντόνι
Ηθοποιοί: Μπλέικ Λάιβλι, Τζάστιν Μπαλντόνι κ.α.
Η Μπλέικ Λάιβλι επιστρέφει σπίτι για την κηδεία του μπαμπά, αρνούμενη να πει δυο κουβέντες για τον μακαρίτη στον επικήδειο του; Για ποιο λόγο; Αργότερα γνωρίζεται με έναν ταλαντούχο και πανέμορφο νευροχειρουργό (Τζάστιν Μπαλντόνι) που την φλερτάρει επίμονα στην ταράτσα της πολυκατοικίας τους σε μια σκηνή τόσο μεγάλη σε διάρκεια, τόσο ψεύτικη και τόσο δυσκίνητη, που ή θα κοιμηθείς ή θα μαζεύεις τα νεύρα σου από το πάτωμα. Και μετά, ένα τρίτο πρόσωπο εμφανίζεται στο προσκήνιο, ένας παλιός συμμαθητής της ηρωίδας της Λάιβλι ο οποίος ενώ στα νιάτα του έτρωγε απ’ τα σκουπίδια, σήμερα διατηρεί classy εστιατόριο στη Βοστόνη όπου λαμβάνει μέρος η ανιαρή αυτή ιστορία. Η Σταχτοπούτα γυρεύει τον ιδανικό σύντροφο αλλά οι ιδανικοί σύντροφοι αρσενικού γένους είναι δυσεύρετοι επί των ημερών μας σαν να μας λέει ο σκηνοθέτης που σαν καλός στρατιώτης του κινήματος #Metoo θα βρει τον δρόμο για να δείξει πως η γυναίκα θα κάνει την επανάστασή της, να πει όχι σε όλα και να ακολουθήσει την μοναχική της, αποστασιοποιημένη διαδρομή. Και ζήσαν αυτοί καλύτερα κι εμείς (μέχρι να τελειώσει η ταινία) χειρότερα.
Βαθμολογία: 1
***
«Cold» (Kuldi)
Παραγωγή: Iσλανδία ,2023
Σκηνοθεσία: Έρλινγκουρ Θόροντσεν
Ηθοποιοί: Γιοχάνες Χάουκουρ Γιοχάνεσον, Eλιν Χαλ
Ο Μπίλι Γουάιλντερ και η ταινία του «Διπλή ταυτότητα» καλό θα ήταν να γίνουν μάθημα σε όλους όσοι αγωνιούν να κάνουν την διαφορά αφηγούμενοι όσο το δυνατόν πιο «λοξά» μια αστυνομική ιστορία που θα μπορούσε κάλλιστα να ειπωθεί στρωτά και χωρίς να πονοκεφαλιάζει τον θεατή με γρίφους και αινίγματα. Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει με το θρίλερ «Cold» (Kuldi. 2023, Iσλανδία), το οποίο είναι επίσης βασισμένο σε μυθιστόρημα που έγινε μπεστ σέλερ, το ομότιτλο της ιρλανδής Ίρσα Σιγκουρδαρντότιρ. Το αδιέξοδο στο οποίο ένας Ισλανδός αστυνομικός (Γιοχάνες Χάουκουρ Γιοχάνεσον) θα βρεθεί όταν ανακαλύπτει ότι η υπόθεση δολοφονίας δύο εφήβων πριν από δεκαετίες ενδεχομένως να σχετίζεται με την εξαφάνιση της γυναίκας του, είναι ειπωμένο τόσο περίπλοκα, όσο περίπλοκο ακούγεται το επώνυμο της συγγραφέα (τα βιβλία της Σιγκουρδαρντότιρ κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο). Το πρόβλημα με αυτή την μεταφορά (ενός ούτως ή άλλως μπερδεμένου σε πλοκή έργου) είναι ότι στόχος του σκηνοθέτη Έρλινγκουρ Θόροντσεν φαίνεται να είναι περισσότερο η ατμόσφαιρα και λιγότερο το περιεχόμενο, ενώ προτιμότερο θα ήταν να τον ενδιαφέρουν και τα δύο.
Βαθμολογία: 1
***
Ο ορισμός του ποιητικού, «αντι- αφηγηματικού» κινηματογράφου
«Ο Θρύλος του Κάστρου Σουράμι» (Ambavi Suramis tsikhitsa, Σοβιετική Ενωση, 1985). Μια ακόμη επανέκδοση από σήμερα, η ταινία του Γεωργιανού σκηνοθέτη Σεργκέι Παρατζάνοφ στην οποία παραδόσεις, τέχνη, θρύλοι, δοξασίες, ήθη, έθιμα, χοροί, ζώα και θυσίες «περιστρέφονται» γύρω από έναν άξονα, ένα κάστρο που διαρκώς καταρρέει. Και είναι τα στοιχεία που συνθέτουν αυτή την αφαιρετική αλληγορία, αυτό το δύσκολο αλλά γοητευτικό κινηματογραφικό ποίημα που μοιάζει αφιερωμένο στη μνήμη των Γεωργιανών πολεμιστών όλων των εποχών. Πίσω από το σενάριο ο Γεωργιανός θρύλος μιλά για την αδυναμία ενός ηγεμόνα να χτίσει το κάστρο των ονείρων του γιατί κάθε φορά που ξεκινά το χτίσιμο του κάστρου, εκείνο καταρρέει. Όμως η μάντισσα θα πει στον ηγεμόνα ότι για να στερεωθούν τα θεμέλιά του θα πρέπει μέσα στο κάστρο να χτιστεί ένας έφηβος. Κάπως έτσι η ταινία μετατρέπεται σε μια τρομερή αλληγορία για την συνείδηση ενός ολόκληρου λαού, αντι – αφηγηματική και «άχρονη», όπως περίπου όλο το έργο του τόσο ιδιαίτερου αυτού σκηνοθέτη του οποίου φέτος το καλοκαίρι, προβλήθηκαν οι παρόμοιας αισθητικής ταινίες «Σαγιάτ Νόβα Το χρώμα του ροδιού» και «Στις σκιές των ξεχασμένων προγόνων».
Βαθμολογία: 3
