Αντιμέτωπη με μία από τις σοβαρότερες περιβαλλοντικές κρίσεις των τελευταίων ετών βρίσκεται η περιοχή του Βόλου και της λίμνης Κάρλας, καθώς χιλιάδες νεκρά ψάρια εμφανίστηκαν στις ακτές της πόλης. Η εικόνα αυτή, σύμφωνα με επιστολή του ομότιμου καθηγητή Γιάννη Κουτεντάκη προς τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα, σχετίζεται με την αποστράγγιση νερού από τη λίμνη Κάρλα, που αποσκοπούσε στη διαχείριση των υδάτων μετά τις πλημμύρες του «Δανιήλ».

Ο Δανιήλ, ο οποίος χτύπησε την περιοχή πριν περίπου ένα χρόνο, ανέδειξε την ανάγκη διαχείρισης των υδάτινων πόρων στην Κάρλα, έναν τόπο με μακραίωνη οικολογική και πολιτισμική σημασία σύμφωνα με τον Ομότιμο Καθηγητή. Ωστόσο, η απόφαση αποστράγγισης φαίνεται πως έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές, με την περιοχή να πλημμυρίζει από τοξικά νεκρά ψάρια, αφήνοντας την κοινωνία να αναρωτιέται για την αποτελεσματικότητα των διαχειριστικών σχεδίων.

Η κατάσταση στη θάλασσα του Βόλου είναι απογοητευτική αναφέρει ο κο Κουτεντάκης. Εκεί που κάποτε ψαράδες έδιναν ζωή στα παραδοσιακά ψαροκάικα, τώρα γλάροι και γάτες αποφεύγουν ακόμη και να πλησιάσουν τα νεκρά ψάρια, υπονοώντας ίσως κάτι που οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν σημειώνει χαρακτηριστικά. Οι πολίτες και ειδικά τα παιδιά που παίζουν στις ακτές βρίσκονται αντιμέτωπα με μια δυστοπική εικόνα, αποκομίζοντας ένα σκοτεινό μήνυμα για το μέλλον του περιβάλλοντος.

Η επιστολή του κ. Κουτεντάκη αναδεικνύει τον κίνδυνο που εγκυμονεί η κατασπατάληση πολύτιμων υδάτινων πόρων και η ανεύθυνη διαχείριση των οικοσυστημάτων εν μέσω λειψυδρίας. Αν και ο ίδιος παραδέχεται πως δεν κατέχει πλήρως τα επιστημονικά δεδομένα, εκφράζει έντονη ανησυχία για την κατάσταση και το μέλλον τόσο της λίμνης Κάρλας όσο και του Παγασητικού κόλπου. Το ερώτημα παραμένει: Μπορεί η περιβαλλοντική κρίση να αντιστραφεί πριν να είναι αργά για την περιοχή;

Όλόκληρη η επιστολή του ομότιμου καθηγητή Γιάννη Κουτεντάκη

Αγαπητέ κ. Περιφερειάρχα,

Αγαπητέ μου συνεργάτη στην επιστημονική έρευνα και συναθλητή,

Αγαπητέ φίλε Δημήτρη.

Το τελευταίο διάστημα ως γνωστόν, στην παραλία του Βόλου και στις γύρω θαλάσσιες περιοχές έχει διαμορφωθεί μία εφιαλτική εικόνα μεχιλιάδες μικρά και μεγάλα νεκρά ψάρια στο νερό, αλλά και στις προκυμαίες (βλέπε επισυναπτόμενο υλικό).

Τα ψάρια αυτά, μαθαίνω, είναι οι «παράπλευρες» απώλειες παρεμβάσεων στην περιοχή της Κάρλας. Πρέπει, λέει, να φύγει το νερό που έφερε ο Δανιήλ πριν περίπου ένα χρόνο υπενθυμίζοντάς μας –με σκληρό ομολογουμένως τρόπο– ότι εκεί κάποτε υπήρχε η μεγαλύτερη λίμνη της χώρας, με ένα πολύπλοκο οικοσύστημα κι έναν ιδιότυπο λιμναίο πολιτισμό του οποίου η αρχή χάνεται στα βάθη των αιώνων.

Παρεμπιπτόντως, στα σημεία της παραλίας του Βόλου όπου εμφανίστηκαν τα νεκρά ψάρια, πριν από κάποια χρόνια δένανε μικρά ξύλινα ψαροκάικα. Κάθε μέρα, οι ψαράδες με τις σαΐτες στα χέρια επισκεύαζαν τα απλωμένα δίχτυα τους, και θυμάμαι τις μάχες που έδιναν γάτες και γλάροι για μία σαρδέλα ή για έναν γαύρο που έπεφτε απ’ αυτά. Σκοτωμός! Τώρα ούτε καν πλησιάζουν τα χιλιάδες διαθέσιμα ψάρια!! Μήπως τελικά οι γάτες και οι γλάροι ξέρουν κάτι περισσότερο από εμάς;

Σε κάθε περίπτωση, παραδέχομαι ότι δεν γνωρίζω τα επιστημονικά δεδομένα που οδηγούν στην κατασπατάληση υδάτινων πόρων, εν μέσω μάλιστα πρωτόγνωρης για τη χώρα λειψυδρίας, αλλά και πολύτιμου ζωικού κεφαλαίου. Ούτε γνωρίζω τα στρατηγικά σχέδια ανάταξης δύο σημαντικών για τη Θεσσαλία οικοσυστημάτων, αυτών της λίμνης Κάρλας και του Παγασητικού, που αυτή τη στιγμή πάσχουν. Σίγουρα όμως τα μαθήματα προς τα μικρά παιδιά που παίζοντας αμέριμνα στην παραλία του Βόλου έρχονται αντιμέτωπα με μια οργουελική δυστοπία, δεν είναι τα καλύτερα.

Πολύ φιλικά,
Γιάννης Κουτεντάκης
Ομότιμος Καθηγητής