O Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι «ο πιο ισχυρός άνδρας της Μέσης Ανατολής» και είναι σε θέση «να επιτελέσει ανεμπόδιστα στη Γάζα όλα τα σχέδιά του», υπογραμμίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο ΒΗΜΑ ο Χουσεΐν Μπατζί, πρόεδρος του Ινστιτούτου Εξωτερικής Πολιτικής της Τουρκίας και καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων που πανεπιστημίου METU της Άγκυρας.
Παρά την έναρξη ενός νέου γύρου συνομιλιών μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, με την μεσολάβηση των ΗΠΑ, στο Κάιρο την Παρασκευή (23/8), δηλώνει απαισιόδοξος για την προοπτική επίτευξης μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
«Η Άγκυρα προσπαθεί να είναι ο εξωτερικός παίκτης με την τροποποιημένη περιφερειακή δύναμη», προσθέτει για τη χώρα του. «Είναι σίγουρα ένας από τους βασικούς παίκτες στη Mέση Ανατολή. Ωστόσο, η Τουρκία είναι πλέον ανεπιθύμητη για το Ισραήλ και τις αραβικές χώρες καθώς υποστηρίζει πλήρως τη Χαμάς».
Δεν θεωρεί τυχαίο ότι ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Mαχμούντ Αμπάς, επισκέφτηκε την Τουρκία πρόσφατα, ενώ στις 4 Σεπτεμβρίου αναμένεται ο αιγύπτιος πρόεδρος Αμπνέλ Φατάχ Αλ Σίσι στην Άγκυρα για πρώτη φορά. «Η Τουρκία και η Αίγυπτος είναι οι ισορροπιστές της Μέσης Ανατολής», υποστηρίζει.
Παρά την αισιοδοξία των ΗΠΑ, οι συζητήσεις στη Ντόχα για την επίτευξη μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός απέβησαν άκαρπες. Ποιος ευθύνεται για αυτό;
Και ο δυο πλευρές. Ούτε ο Νετανιάχου ούτε η Χαμάς επιθυμούν κατάπαυση του πυρός.
Παρότι ξεκίνησε ένας νέος γύρος συνομιλιών στο Κάιρο, επιμένετε να μην βλέπετε προοπτικές για εκεχειρία;
Ο Νετανιάχου επισκέφτηκε τις ΗΠΑ. Συναντήθηκε και με τον Μπάιντεν και με τον Τραμπ. Μίλησε στο Κογκρέσο και αναχώρησε έχοντας την πλήρη αμερικανική υποστήριξη. Επέστρεψε στο Ισραήλ πλήρως ισχυροποιημένος και με λυμένα τα χέρια να επιτελέσει στη Γάζα όλα τα σχέδιά του μέχρι τέλους, «αδειάζοντάς» τη από τους Παλαιστίνιους. Ο ισραηλινός πρόεδρος αλλάζει τις συνθήκες, δημιουργεί νέες, επειδή δεν επιθυμεί κατάπαυση του πυρός. Γι’ αυτό ακόμη συνεχίζει τις αιματηρές επιθέσεις στη Γάζα.
Δυσχεραίνει παρόλα αυτά την επίτευξη συμφωνίας η ανάληψη της ηγεσίας της Χαμάς από τον Γιαχία Σινουάρ, που διαδέχτηκε τον πιο μετριοπαθή Ισμαήλ Χανίγια;
Απολύτως. Μια λέξη περιγράφει τη σχέση Νετανιάχου-Σινουάρ: μίσος. Δεν υπάρχει προοπτική σύγκλισης μεταξύ τους. Ο Νετανιάχου γνωρίζει πολύ καλά τη Χαμάς και τους ανθρώπους της. Τους υποστήριξε, αναζητώντας μια εναλλακτική στη Φατάχ. Εντέλει, όμως, δημιούργησε τον «δράκο» του Ισραήλ.
Ενώ όμως συνεχίζονται οι επιχειρήσεις στη Γάζα, ο αραβικός κόσμος δεν αντιδρά και οι παλαιστινιακές δυνάμεις παραμένουν διασπασμένες. Το Ιράν, δε, προς ώρας σιωπά.
Ο αραβικές χώρες δεν πρόκειται να πολεμήσουν το Ισραήλ. Οι χώρες του Κόλπου δεν αποδέχονται στην περιοχή το πολιτικό ισλάμ (που εκπροσωπεί η Χαμάς) γι’ αυτό υποστηρίζουν τον Αμπάς. Από την άλλη, δεν υπάρχει κοινό σημείο μεταξύ Αμπάς και Χαμάς. Το Ιράν δεν πολεμά το ίδιο. Βάζει άλλους να το κάνουν. Κατάπιε το πικρό «χάπι» του εξευτελισμού, με τη δολοφονία Χανίγια στην Τεχεράνη, και αποφεύγει να κηρύξει πόλεμο στο Ισραήλ, που θα ήταν πόλεμος κατά των ΗΠΑ. Στο μεταξύ, δεν περιμένω ότι το Ισραήλ θα σταματήσει αν δεν τελειώσει την αποστολή του στη Γάζα, εκμεταλλευόμενο το πλεονέκτημα της αμέριστης δυτικής υποστήριξης. Ο Νετανιάχου είναι αδιαμφισβήτητα, για την ώρα, ο πιο ισχυρός άνδρας στη Μέση Ανατολή. Δεν βλέπω λόγους για να είμαστε αισιόδοξοι για οτιδήποτε αυτή τη στιγμή.
