Η Σίφνος, αν και βρέθηκε αρκετές φορές στο κέντρο του ενδιαφέροντος, αντιστάθηκε στον μαζικό τουρισμό. Η ανάπτυξη άλλαξε αρκετά πράγματα, όμως το νησί κρατήθηκε. Το καινούργιο ενσωματώθηκε μέσα στις παραδόσεις του τόπου, διότι οι Σιφνιοί διατήρησαν την ταυτότητά τους, δεν άλλαξαν οι ίδιοι. Καλούν τον κόσμο που τους επισκέπτεται να αγκαλιάσει τη ζωή στο νησί τους και να τη σεβαστεί.
Οικεία και ταυτόχρονα αρχοντική. Τόπος ποιητών αλλά και πατρίδα της γεύσης. Εδώ γεννήθηκε ο διάσημος μάγειρας Νικόλαος Τσελεμεντές αλλά και οι ποιητές Ιωάννης Γρυπάρης, Κλεάνθης Τριανταφύλλου, Αριστομένης Προβελέγγιος. Μικρή, αλλά με όμορφα χωριά και ιστορία προς εξερεύνηση. Έχει μόλις 15 χλμ. μήκος και 7,5 χλμ. πλάτος, και διάσπαρτους 14 οικισμούς. Αγαπά τη λαϊκή αρχιτεκτονική – τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα. Εμπνέει γαστρονομικά ταξίδια με πιάτα της υπομονής, σιγομαγειρεμένα και γευστικά.
Από την πιο κοσμική Απολλωνία, γεμάτη μαγαζιά, μπαρ, εστιατόρια, και τη γραφική συνοικία της Καταβατής, σε ένα μόλις χιλιόμετρο φτάνετε στον Αρτεμώνα, με τα αρχοντικά σπίτια και τα στολισμένα με βουκαμβίλιες σοκάκια. Αναζητήστε το παραδοσιακό εργαστήριο ζαχαροπλαστικής Θεοδώρου (Τ/ 2284-031370), για να δοκιμάσετε σιφνέικα αμυγδαλωτά. Κάθε χρόνο τον Σεπτέμβριο διοργανώνεται εδώ το Φεστιβάλ Κυκλαδικής Γαστρονομίας “Νικόλαος Τσελεμεντές”, (19-21/09/2024). Κατηφορίστε για τους οικισμούς Άνω και το Κάτω Πετάλι και συνεχίστε στο δρόμο για το Κάστρο και τη Σεράλια – το αρχαίο λιμάνι της Σίφνου. Τα Εξάμπελα, ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Σίφνου, βρίσκονται στο δρόμο προς Φάρο και Πλατύ Γιαλό. Αναζητήστε τα ίχνη από αρχαίους πύργους – τις φρυκτωρίες, 6ος π.Χ. αι. –, εκκλησίες, παλιούς ανεμόμυλους. Επισκεφτείτε το μοναστήρι της Παναγίας της Βρυσιανής (1642), όπου λειτουργεί Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης (Τ/ 22840-31335).
Από τις Καμάρες θα περάσετε οπωσδήποτε, καθώς είναι το σύγχρονο λιμάνι του νησιού. Το παραθαλάσσιο χωριό προσφέρεται για μπάνιο, φαγητό, διασκέδαση και δράση. Εδώ θα βρείτε τη Μαύρη Σπηλιά, αναρριχητικό πεδίο με 14 διαδρομές, ιδανικές για αρχάριους αλλά και κάποιες πιο τεχνικές και ενδιαφέρουσες για προχωρημένους. Ο βράχος είναι γκρίζος και κόκκινος ασβεστόλιθος καλής ποιότητας. Οι βαθμολογίες κυμαίνονται από 5c – 6c+.
Πού να κολυμπήσετε
Αν έχεις πάει σε άλλα νησιά του Αιγαίου, δεν λες ότι η Σίφνος έχει τις καλύτερες παραλίες – τουλάχιστον με την πρώτη ματιά. Στα 70 χλμ. ακτογραμμής έχει πολλούς μικρούς κόλπους που προσεγγίζονται οδικώς, από μονοπάτια ή από τη θάλασσα. Επιτρέπει επίσης στον ταξιδιώτη να επισκεφτεί περισσότερες από μία παραλίες στην ίδια μέρα.
Οι Καμάρες είναι το λιμάνι και το μεγαλύτερο χωριό της Σίφνου. / © Shutterstock
- Οι πιο κοσμικές είναι ο Πλατύς Γιαλός, που μαζεύει αρκετό κόσμο, καθώς έχει κατά μήκος πολλά εστιατόρια και καφέ. Είναι οργανωμένη, με ξαπλώστρες και ομπρέλες αλλά και ελεύθερο χώρο. Το Βαθύ είναι η μεγάλη αμμώδης παραλία του νησιού. Στη δεξιά πλευρά της, μετά το εκκλησάκι του Ταξιάρχη, συνεχίζεται η παραλία. Εδώ υπάρχει μικρός οικισμός όπου θα βρείτε και ταβερνάκια. Οι Καμάρες είναι δίπλα από το λιμάνι, παρόλα αυτά έχουν καθαρά αβαθή νερά, μεγάλη αμμουδιά, αλμυρίκια για δροσιά, φαγητό-ποτό δίπλα στη θάλασσα αλλά και παιχνίδια στην παραλία.
- Οι αγαπημένες όσων είναι σταθεροί επισκέπτες του νησιού. Η μικρή παραλία της Χρυσοπηγής βρίσκεται κάτω από τα βράχια της μονή της Χρυσοπηγής, στη δεξιά πλευρά του κόλπου. Στην αριστερή πλευρά, βρίσκεται το Αποκοφτό, όπου θα βρείτε και ταβερνάκια για φαγητό. Οι τρεις παραλίες του Φάρου: η ομώνυμη του οικισμού, το Γλυφό και η Φασσολού, καθεμία έχει το δικό της κοινό.
H Παναγιά Xρυσοπηγή και η παραλία Αποκοφτό. / © Shutterstock
- Πιο απομακρυσμένες, στο βόρειο τμήμα του νησιού, η Χερρόνησος, και τα πιο περιπετειώδη (για να φτάσετε) Βρουλίδια, αξίζουν την προσοχή σας. Το ίδιο και οι παραλίες αριστερά του κόλπου του Βαθιού – που προσεγγίζονται από μονοπάτι, ενώ δίνουν την αίσθηση ότι δεν είναι αποκομμένες.
Πού να φάτε
- Συνδυάζοντας το παλιό με το καινούργιο: Το NOS (Τ/ 2284-440924) συνδυάζει παράδοση με σύγχρονες τεχνικές σε πιάτα που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα και την εντοπιότητα. Η Cantina (cantinasifnos.gr) αναδεικνύει μοναδικά τη σιφνέικη κουζίνα με πιάτα στον ξυλόφουρνο, φρέσκα ψάρια και θαλασσινά. Εδώ η αξιοποίηση των υλικών χωρίς σπατάλη είναι ο τρόπος λειτουργίας του εστιατορίου, που αναδεικνύει μοναδικά τις ντόπιες γεύσεις. Ατμοσφαιρικός χώρος σε μια παλιά καντίνα μόνο με μικρές παρεμβάσεις. Το Bostani (Τ/ 698-1723727) λειτουργεί μέσα στο ξενοδοχείο Verina Astra και συστήνει τη fusion κουζίνα στο κοινό της Σίφνου.
- Για χαλαρή ατμόσφαιρα: Στο Κάστρο, σε μια υπέροχη τοποθεσία με θέα τη Σεράλια, θα βρείτε το Loggia Wine Bar (Τ/ 22840-31965). Στον χώρο, όπου λειτουργούσε παλιά ταβέρνα, σήμερα εκτός από επιλεγμένα κρασιά από τον ελληνικό αμπελώνα θα απολαύσετε επίσης νόστιμα τυριά από διάφορες περιοχές της χώρας, ντόπια προϊόντα και ένα ξεχωριστό ηλιοβασίλεμα. Το μεζεδοπωλείο Περιβόλι στον Αρτεμώνα, που σερβίρει ιδιαίτερους μεζέδες.
- Απαραίτητες στάσεις: Το μπραντς στην ταράτσα του all time classic Μπότζι (Τ/ 6981-723727). Το εστιατόριο Τα Βρουλίδια (Τ/ 22840-8034) για λιτή, παραδοσιακή, μαμαδίστικη μαγειρική, σε ένα περιβάλλον απλό, καθαρό και νοικοκυρεμένο.
Το στενό της Απολλωνίας με τα μπαρ και τα μαγαζιά. Εδώ και το διαχρονικό Μπότζι. / © Shutterstock
Τι να δείτε
- Αρχιτεκτονική και μνημεία πολιτισμού αιώνων: Το νησί έχει πολλούς χώρους με ιστορική και αρχιτεκτονική σημασία, που χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού. Την Κλασική Περίοδο, μάλιστα, θεωρείται ότι επηρέαζε τις λήψεις αποφάσεων. Αποτέλεσε σταυροδρόμι διαφόρων πολιτισμών και επιρροών, καθώς βρισκόταν σε κομβικό σημείο στις Κυκλάδες και είχε μεγάλη μεταλλουργική και μεταλλευτική δραστηριότητα, λόγω των ορυχείων χρυσού και αργυρού. Η Ακρόπολη του Άγιου Ανδρέα και οι αρχαίες Φρυκτωρίες, οι πύργοι που προστάτευαν την ακρόπολη, μαρτυρούν τη στρατηγική θέση της.
Στα λείψανα από τα άλλοτε δραστήρια ορυχεία, ο επισκέπτης μπορεί μόνο να φανταστεί εικόνες από την εποχή της ακμής τους. Ο οικισμός του Κάστρου και πρωτεύουσα του νησιού κατά την αρχαιότητα αποτελεί δείγμα μεσαιωνικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής και γοητεύει ως σήμερα τον επισκέπτη με το λαβύρινθο από στενά σοκάκια. Η είσοδος στο Κάστρο γίνεται από τις Λόζιες, τις παλιές εισόδους, που ασφάλιζαν και απέτρεπαν την είσοδο. Στα πρώτα συνεχόμενα σπίτια του εξωτερικού τείχους κατοικούσε η λαϊκή τάξη, ενώ στο εσωτερικό του οικισμού η αριστοκρατία. - Θρησκευτικός πλούτος και λαϊκή παράδοση: Διαθέτει εκκλησίες και μοναστήρια, αρκετά από αυτά με σημαντικής σημασίας εκκλησιαστικά σκεύη, χειρόγραφα, εικόνες, κ.ά. Έξω από το Κάστρο, η εκκλησία των Επτά Μαρτύρων, που στέκει στο βράχο πάνω από το Αιγαίο, αποτελεί μια από τις πιο πολυφωτογραφημένες εικόνες της Σίφνου. Εξίσου εμβληματική και συνδεδεμένη με τη Σίφνο και τις Κυκλάδες, η Παναγία Χρυσοπηγή, κτισμένη πάνω στο ακρωτήρι του Φάρου, στη νοτιοανατολική ακτή του νησιού. Ήταν παλιά γυναικεία μονή.
Αξίζουν επίσης την προσοχή σας, η εκκλησία της Παναγίας τα Γουρνιά και του Αγίου Νικολάου για τις τοιχογραφίες του λαϊκού αγιογράφου της Σίφνου Αγάπιου και του Άι-Γιώργη του Αφέντη για τις εικόνες του 1645, έργα των αγιογράφων Ζαχαρία Τζαγκαρόπουλου και Κωνσταντίνου Παλαιόκαπα, στο χωριό Άγιος Λουκάς. Το μοναστήρι της Παναγιάς της Βρύσης, όπου στεγάζει το Μουσείο Βυζαντινής Τέχνης με ποικίλα εκκλησιαστικά εκθέματα. Η Παναγιά της Άμμου και η Παναγιά Μοναχή, με μια σπάνια εικόνα της Παναγίας χωρίς το θείο βρέφος.
Το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία του Αψηλού χρονολογείται τον 17ο αιώνα και βρίσκεται σε υψόμετρο 695 μέτρων. Η ανάβαση, που θέλει πείσμα, διαρκεί περίπου δυόμισι ώρες και γίνεται μέσα σε προστατευόμενη περιοχή Natura 2000. Όμως όταν φτάσετε στην κορυφή θα έχετε θέα στις Κυκλάδες: Πάρος, Νάξο, Ηρακλειά, Ίος, Φολέγανδρος, Σαντορίνη, Μήλος και Κίμωλος! Το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία είναι ξακουστό σε ολόκληρο το Αιγαίο και πραγματοποιείται 19 Ιουλίου.Αεροφωτογραφία πάνω από το λόφο του Προφήτη Ηλία με θέα στις Καμάρες. / ©Shutterstock
- Σιφνέικη αγγειοπλαστική: Η Σίφνος ανέπτυξε και μετέδωσε την τέχνη σε όλες τις Κυκλάδες. Χρηστικά και διακοσμητικά σκεύη χρονολογούνται από την Πρωτοκυκλαδική περίοδο. Τα περισσότερα τσικαλάδικα, όπως λέγονταν, βρίσκονταν στον Αρτεμώνα και στους γύρω οικισμούς. Στην πορεία, όταν δεν υπήρχε πια ο κίνδυνος των πειρατών, ιδρύθηκαν εργαστήρια και σε παραθαλάσσιους οικισμούς: στο Βαθύ, στον Πλατύ Γιαλό, στις Καμάρες και στο Φάρο. Στα αγγειοπλαστεία, που λειτουργούν σήμερα, θα βρείτε από μαγειρικά σκεύη, που χρησιμοποιούν και σήμερα οι ντόπιοι, όπως, π.χ. για το μαστέλο, το κρέας που μαγειρεύεται για το Πάσχα, και τη σκεπασταριά, τη διάσημη σιφνέικη ρεβιθάδα, πιάτα και κούπες, φλάρους (παλιά ήταν καπνοδόχοι, σήμερα περισσότερο διακοσμητικά), κ.ά. Στην Απολλωνία λειτουργεί το Μουσείο Λαογραφίας και Λαϊκής Τέχνης (λειτουργεί Απρίλιο – Οκτώβριο καθημερινά, Τ/ 2284033730).
Παραδοσιακός σιφνέικος φλάρος. / © Shutterstock
Η συμβουλή του λόκαλ
- Το sifnoswizard.com προτείνει για την καλύτερη θέα στο νησί να ανεβείτε στο λόφο όπου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Αντρέα. Από την αυλή της εκκλησίας έχετε θέα περίπου στη μισή Σίφνο – σε χωριά, ξερολιθιές, πύργους, μοναστήρια μέχρι και τα γύρω νησιά.
- Ανακαλύψτε τα δύο βοτανικά μονοπάτια της Σίφνου: 1ο μονοπάτι στη διαδρομή «Φυρόγια -Ταξιάρχης Σκάφης», και 2ο μονοπάτι στη διαδρομή «Κάστρο-Πουλάτη».
Η ταυτοποίηση των φυτών έχει γίνει από τη βιολόγο Ουρανία Παπακώστα και τον γεωπόνο Νικηφόρο Κάραβο, ενώ τις πινακίδες τοποθέτησαν μαθητές και καθηγητές από σχολεία της Σίφνου.
