Οι ωκεανοί αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της επιφάνειας της Γης και φιλοξενούν την πλειονότητα της βιοποικιλότητας στον πλανήτη. Αντιμετωπίζουν όμως σοβαρά προβλήματα. Ο πληθυσμός πολλών ειδών ψαριών που υφίστανται εμπορική εκμετάλλευση έχει μειωθεί κατά 90%. Σχεδόν οι μισοί κοραλλιογενείς ύφαλοι έχουν εξαφανιστεί ή έχουν υποστεί σοβαρή καταστροφή. Και έχουν δημιουργηθεί εκατοντάδες παράκτιες «νεκρές ζώνες». Καθώς το ζήτημα της βιωσιμότητας του πλανήτη και της προστασίας του περιβάλλοντος αποτελεί κρίσιμο διακύβευμα, δεν είναι λίγες οι εταιρείες ωρολογοποιίας που καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση και μάλιστα συμβάλλουν στην εξεύρεση λύσεων και στην εφεύρεση τεχνολογικών καινοτομιών. Εννοείται ότι τέτοιες προκλήσεις τις υποχρεώνουν να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη, ο σκοπός όμως είναι ιερός.
H «Μπλε Αποστολή» της Rolex
H συμβολή της Rolex στην προστασία του περιβάλλοντος είναι τεράστια μέσω της εκστρατείας Perpetual Planet καθώς και της στήριξης που παρέχει στην εκστρατεία Mission Blue της θρυλικής ωκεανογράφου Sylvia Earle. Ο βασικός στόχος του οργανισμού Mission Blue είναι η δημιουργία ενός παγκόσμιου δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ), που ονομάζονται Hope Spots, δηλαδή Περιοχές Ελπίδας. Αυτές οι περιοχές θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ειδών ή περιοχών όπου κοινότητες βασίζονται σε ένα υγιές θαλάσσιο περιβάλλον για να επιβιώσουν. Σημείο-κλειδί το προγράμματος είναι η ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών ώστε η αλλαγή να επέλθει από τη δημιουργία ενός παγκόσμιου κύματος υποστήριξης για τη διατήρηση των ωκεανών.
Ο στόχος του Mission Blue είναι να συμβάλει στην προστασία του 30% των ωκεανών έως το 2030. Αυτό είναι το έτος-όριο που η Διεθνής Ένωση Διατήρησης της Φύσης (IUCN) έχει ορίσει για την προστασία της υγείας των ωκεανών. Με την υποστήριξη της Rolex, ο οργανισμός Mission Blue προσπαθεί να διασφαλίσει ότι τα θαλάσσια οικοσυστήματα και η βιοποικιλότητά τους δεν θα χαθούν για τις μελλοντικές γενιές.
Η δέσμευση της Blancpain
Mε την πρωτοβουλία Blancpain Ocean Commitment η Blancpain έχει κάνει τους βυθούς των ωκεανών «δεύτερο σπίτι της», συμμετέχοντας στην εξερεύνηση, διατήρηση και κατανόηση του πολύτιμου αυτού υδάτινου κόσμου στον πλανήτη Γη. Εδώ και σχεδόν 70 χρόνια, από τη γέννηση του Fifty Fathoms, του πρώτου σύγχρονου καταδυτικού ρολογιού το 1953, η Blancpain εμπλέκεται ενεργά σε προγράμματα διάσωσης ειδών προς εξαφάνιση, διατήρησης θαλάσσιων οικοσυστημάτων, υποβρύχιων ερευνών και μελετών. Έχει στηρίξει σημαντικές επιστημονικές εξερευνητικές αποστολές, όπως οι Pristine Seas Expeditions (Μάιος 2011-Μάιος 2016) και οι αποστολές Gombessa του Laurent Ballesta, είναι ιδρυτικός χορηγός της Παγκόσμιας Διάσκεψης για τους Ωκεανούς, ενός ανοιχτού διαλόγου μεταξύ αρχηγών κρατών και το 2018 έκανε τα αποκαλυπτήρια της τρίτης του συλλεκτικής έκδοσης Blancpain Ocean Commitment (BOC), η οποία βεβαίως σήμερα είναι sold-out. 1.000 ευρώ από την πώληση καθενός από τα 250 συλλεκτικά ρολόγια –250 χιλιάδες ευρώ συνολικά– πήγαν στον «κουμπαρά» που δημιούργησε η Blancpain για την προστασία των θαλασσών.
Η IWC στα ίχνη του Δαρβίνου
Ο πρώτος συνειρμός που μας έρχεται όταν ακούμε το όνομα IWC έχει να κάνει με την αεροπορία. Και όμως η ελβετική εταιρεία υψηλής ωρολογοποιίας έχει μεγάλη ευαισθησία για το περιβάλλον και τις θάλασσες. Μία από τις δράσεις της είναι η προσπάθεια διατήρησης του εύθραυστου οικοσυστήματος των νησιών Γκαλαπάγκος. Τα νησιά Γκαλαπάγκος μπορεί να συνδέονται με την ιστορική επιστημονική αποστολή του Κάρολου Δαρβίνου, στη σύγχρονη όμως εποχή αντιμετωπίζουν πολλά και σύνθετα προβλήματα (π.χ. παράνομη αλιεία, τουρισμός και λαθροθηρία) που θέτουν σε κίνδυνο την πλούσια και ξεχωριστή βιοποικιλότητά τους τόσο στην ξηρά όσο και στον ωκεανό που τα περιβάλλει.
H IWC στηρίζει το Ίδρυμα Charles Darwin και το επιστημονικό ερευνητικό του πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των νησιών Γκαλαπάγκος. Παρόμοια είναι και η δέσμευση της IWC απέναντι στην Cousteau Society, που είναι αφιερωμένη στη συνέχιση του ερευνητικού έργου του θρυλικού ωκεανογράφου Jacques Cousteau (1910-1997) και τη διατήρηση των ωκεανών.
Ο «Πλανήτης Ωκεανός» της Omega
To πρόγραμμα Planet Ocean της Omega εστιάζει στην ευαισθητοποίηση του κόσμου για την κατάσταση των ωκεανών. Για τον σκοπό αυτό η ελβετική εταιρεία συνεργάστηκε με το ίδρυμα GoodPlanet και τον ιδρυτή του, Yann Arthus-Bertrand, και από τη σύμπραξη αυτή προέκυψε το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Planet Ocean με εκπληκτικές εικόνες από αέρος και υποβρυχίως που μας δείχνουν πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την υγεία των ωκεανών.
Ακολούθησαν δύο προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος στην Ινδονησία, τα Time for Planet, ενώ παράλληλα η Omega συνεργάζεται στενά και με τον τολμηρό Αμερικανό εξερευνητή Victor Vescovo και τον στηρίζει στις υποβρύχιες αποστολές του.
Το 2020 η ελβετική εταιρεία παρουσίασε το OMEGA Seamaster Diver 300M Nekton Edition: ένα ένα καταδυτικό ρολόι με αποστολή τη διάσωση των θαλασσών. Είναι ο καρπός της συνεργασίας της με το μη-κερδοσκοπικό ίδρυμα Nekton που εργάζεται για την προστασία των ωκεανών. Κάθε αποστολή συνδυάζει υπερσύγχρονη τεχνολογία με μια εμπνευσμένη δέσμευση προς το κοινό καλό. Μάλιστα, η Nekton, αναγνωρίζοντας την ιστορική κληρονομιά της Omega, μετονόμασε το ερευνητικό της υποβρύχιο Seamaster 2, ως φόρο τιμής στο σκάφος Seamaster που κυβερνούσε ο αείμνηστος Sir Peter Blake. Ο θρυλικός πολυταξιδεμένος ιστιοπλόος ήταν παθιασμένος υπέρμαχος της προστασίας των ωκεανών και πολύ στενός φίλος της OMEGA.
The Oceans Project από την Oris
Η Oris είναι από τις πιο δραστήριες οικολογικά ωρολογοποιίες, με συνεχείς καμπάνιες ευαισθητοποίησης για την διατήρηση των ωκεανών και συχνές συνεργασίες με ιδιώτες, οργανισμούς και ιδρύματα που προσπαθούν να καταστήσουν τη νήσο Κλίπερτον τόπο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ή το Pelagios Kakunjá, μία μη-κερδοσκοπική οργάνωση για την προστασία σπάνιων ειδών καρχαρία που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Το 2019 η ελβετική μάρκα εγκαινίασε το «The Oceans Project», μία σειρά από ρολόγια, δράσεις και νέες συνεργασίες. Συμπράττοντας με το μη-κερδοσκοπικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Κοραλλιών, υποστηρίζει ένα πρόγραμμα αναγέννησης περιοχών του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Φράγματος της Αυστραλίας, οι οποίες έχουν υποστεί τεράστια φθορά και λεύκανση των κοραλλιών λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του νερού. To καλοκαίρι του 2024 μάλιστα παρουσίασε ακόμη ένα συλλεκτικό ρολόι, σε 2.000 αριθμημένα αντίτυπα, για να ενισχύσει οικονομικά το Ίδρυμα Αποκατάστασης Κοραλλιών της Αυστραλίας. Το Great Barrier Reef Limited Edition IV είναι το τέταρτο κατά σειρά ρολόι που δημιουργεί για τον σκοπό αυτό.
Η Oris συνεργάζεται επίσης με τον οργανισμό Pacific Garbage Screening, ο οποίος αναπτύσσει μία επαναστατική μέθοδο καθαρισμού των ωκεανών από τα πλαστικά και τα σκουπίδια. Η ιδέα είναι η τοποθέτηση σε ποτάμια και στις εκβολές τους μίας επιπλέουσας πλατφόρμας, η οποία συλλέγει και ανακυκλώνει τα πλαστικά, μετατρέποντάς τα σε ενέργεια και σε βιοτεχνολογικά προϊόντα, όπως βιοδιασπώμενα πλαστικά.
Άλλη μία πρόσφατη συνεργασία της είναι με την εταιρεία Bracenet, μία εταιρεία που μεταμορφώνει δυνητικά απειλητικά για τη ζωή απορρίμματα σε όμορφα προϊόντα και αξεσουάρ. Όπως τα λεγόμενα δίχτυα-«φαντάσματα», δίχτυα αλιείας που έχουν χαθεί ή απορριφθεί και σκοτώνουν τη θαλάσσια ζωή καθώς αιωρούνται στο νερό. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι έως και ένα εκατομμύριο τόνοι αλιευτικών διχτυών καταλήγουν στους ωκεανούς κάθε χρόνο και ότι ένα δίχτυ-φάντασμα θα συνεχίσει να «αλιεύει» για 400-600 χρόνια!
Το Oris X Bracenet είναι μια ειδική έκδοση του καταδυτικού Aquis Date με εντυπωσιακά καντράν από ανακυκλωμένα δίχτυα αλιείας. Πώς φτιάχνονται; Τα απομεινάρια πράσινων, μπλε και λευκών διχτυών θερμαίνονται μέχρι να λιώσουν και καθώς ψύχονται δημιουργούν ένα λεπτό φύλλο υλικού. Αυτό κατόπιν κόβεται στο μέγεθος κάθε καντράν, λειαίνεται και τρίβεται με γυαλόχαρτο μέχρι να φτάσει σε πάχος 0,3 χιλ. Το υλικό είναι καθαρό, χωρίς πρόσθετα, ρητίνες ή κόλλες. Το συναρπαστικό είναι ότι κανένα καντράν δεν είναι ίδιο με τα άλλα.