Ο χρονογράφος είναι αναμφισβήτητα ο βασιλιάς των σπορ ρολογιών. Είναι ένα ρολόι με ενσωματωμένη δυνατότητα χρονομέτρησης χρονικών διαστημάτων, μία περίπλοκη λειτουργία (complication) σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές λειτουργίες ενός ρολογιού (ώρες, λεπτά, δευτερόλεπτα). Συνήθως τα ρολόγια-χρονογράφοι έχουν στο καντράν τους δύο ή τρία βοηθητικά καντράν (counters) που μετρούν τις ώρες, τα λεπτά και τα δευτερόλεπτα, καθώς και δύο μπουτόν πάνω στην κάσα: το ένα για την εκκίνηση και την παύση του χρονογράφου και ένα για την επιστροφή στο «μηδέν». Υπάρχουν και πιο ιδιαίτεροι τύποι χρονογράφων, όπως ο monopusher (γαλλιστί monopoussoir) με μόνο ένα μπουτόν, συνήθως στην κορώνα, ο flyback με δυνατότητα άμεσης επανεκκίνησης νέας χρονομέτρησης και ο split-seconds (rattrapante) με δύο κεντρικούς δευτερολεπτοδείκτες για τη μέτρηση ενδιάμεσων χρονικών διαστημάτων. Στο παρόν άρθρο θα μας απασχολήσουν κάποια παραδείγματα που έμειναν στην ιστορία όχι μόνο για τη μηχανική τους υπεροχή, αλλά και για άλλους λόγους. Χωρίς περαιτέρω χρονοτριβή, αυτοί είναι κατά τη γνώμη μου επτά iconic χρονογράφοι που άφησαν εποχή στην ωρολογοποιία.
1. OMEGA Speedmaster Moonwatch Professional Ø 42 xιλ.
Αν και αρχικά παρουσιάστηκε το 1957, ήταν μια δωδεκαετία αργότερα που έφτασε στο απόγειο της δόξας και αναγνωρισιμότητος. Το 1969 ο Νιλ Άρμστρονγκ και ο Μπαζ Όλντριν με την αποστολή του Apollo 11, πάτησαν στη Σελήνη φορώντας τον γνωστό σε όλους Omega Speedmaster, τον πρώτο κουρδιστό χρονογράφο με εξωτερική ταχυμετρική ένδειξη σε μεταλλική στεφάνη και μαύρο καντράν. Και μόνο από αυτό το γεγονός δικαιωματικά μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο πιο εμβληματικός χρονογράφος όλων των εποχών.
2. ROLEX Cosmograph Daytona Ø 40 xιλ.
Η ιστορική πίστα ταχύτητας της Ντεϊτόνα στη Φλόριντα, που έδωσε το όνομά της στον εμβληματικό χρονογράφο Cosmograph Daytona της Rolex.
Πρωτοεμφανίστηκε το 1963 ως κουρδιστός χρονογράφος και καταρχάς θεωρήθηκε εμπορική αποτυχία σε σύγκριση με τα υπόλοιπα μοντέλα της Rolex, λόγω της πενιχρής ζήτησής του. 25 χρόνια αργότερα εμφανίζεται με ένα αυτόματο, μεταποιημένο από την Rolex, μηχανισμό El Primero της Zenith ενώ από το 2000 φοράει τον αμιγώς δικό του αυτόματο μηχανισμό. Από την Ιταλία τη δεκαετία του ‘80 ξεκίνησε μια απαράμιλλη και πρωτόγνωρη ζήτηση για τα vintage Daytona με τα διαφορετικά καντράν, με πιο σπάνιο και περιζήτητο εκείνο του Paul Newman. Αυτό το πάθος μεταπήδησε και στην καινούργια γενιά Daytona με κεραμικές στεφάνες καθιστώντας αδιαμφισβήτητα, το Cosmograph Daytona, ως τον πιο δημοφιλή και περιζήτητο χρονογράφο στον κόσμο.
3. ZENITH El Primero Chronomaster Α384 Ø 38 xιλ.
Τέλη της δεκαετίας του ‘60 είχε πέσει ένας ξέφρενος ανταγωνισμός, μεταξύ της Zenith, της Seiko και ενός Ελβετικού consortium ωρολογοποιίας υπό τη καθοδήγηση της Breitling, της Hamilton και της Heuer. Το θέμα ήταν ποιος θα παρουσιάσει τον πρώτο αυτόματο μηχανισμό χρονογράφου. Όλοι τον εμφάνισαν μέσα στο 1969 αλλά ήταν η Zenith που πρωτοπαρουσίασε τον μηχανισμό, τον Ιανουάριο του 69. Ένας πολύ αξιόπιστος και αξιόλογος μηχανισμός με ένα ρεκόρ για την εποχή 36.000 ταλαντώσεων ανά ώρα. Σήμερα ο μηχανισμός, ακόμη πιο εξελιγμένος, συνεχίζει να ενεργοποιεί διάφορα μοντέλα στη συλλογή της Zenith.
4. HEUER Monaco Ø 39 x 39 xιλ.
Ένας πολύ εμβληματικός και ξεχωριστός χρονογράφος είναι το Monaco της Heuer λόγω του τετράγωνου σχήματος –ιδιαίτερο και σπάνιο για χρονογράφο και όχι γενικά δημοφιλές–, αλλά περισσότερο λόγω της ταύτισής του με τον θρυλικό Steve McQueen στην ταινία Le Mans του 1971. Ο μηχανισμός του, ο Calibre 11, ήταν αποτέλεσμα μιας συνέργειας ανάμεσα στην Breitling και στη Heuer και ο χρονογράφος Monaco ήταν από τους πρώτους που τον «φόρεσε». Ήταν και ο πρώτος αδιάβροχος τετράγωνος χρονογράφος.
5. BREITLING Navitimer Ø 43 xιλ.
Το Breitling Navitimer παρουσιάστηκε το 1954 κατόπιν αιτήσεως από τον Αμερικανικό σύνδεσμο ιδιοκτητών αεροσκαφών και πιλοτών για ένα ρολόι «εργαλείο» που θα μπορούσε να συμβάλει στους γρήγορους υπολογισμούς. Το αποτέλεσμα ήταν ένας ευρηματικός λογαριθμικός κανόνας πάνω σε περιστρεφόμενη στεφάνη. Ο συνδυασμός της λειτουργίας του χρονογράφου με τις ενδείξεις στην περιστρεφόμενη στεφάνη θα βοηθούσε στον υπολογισμό υπόλοιπου καυσίμου, μέση ωριαίας ταχύτητας και στο ρυθμό ανόδου, καθόδου. Αυτή η στεφάνη έγινε άμεσα εμβληματική και σήμα κατατεθέν του Navitimer.
6. IWC Portugieser Chronograph Ø 41 xιλ.
Σίγουρα ο πιο κομψός και απέριττος χρονογράφος από τις επιλογές μας με την ολόλευκη πλάκα και τις δύο ενδείξεις στη θέση 12 και 6. Με κλασική γραμμή και διακριτική σχεδίαση, πρωτοπαρουσιάστηκε από την IWC το 1995 στη σειρά Portugieser σαν χρονογράφος με λειτουργία rattrapante (split seconds). Άμεσα αναγνωρίσιμος, παραμένει κλασική επιλογή ανάμεσα σε γνώστες και aficionados!
7. SEIKO Sportura Kinetic Chronograph Ø 41 xιλ.
Ο χρονογράφος Kinetic είναι όσον αφορά το σχεδιασμό του, ο πιο εντυπωσιακός και πρωτόγνωρος για την εποχή του όταν παρουσιάστηκε το 1999 σε μια περιορισμένη έκδοση 1.000 κομματιών. Ένα πλήρως μεταλλικά επικαλυμμένο καντράν με τέσσερις ανεξάρτητες στρογγυλές ενδείξεις και ημερομηνία. Η τιμή του για Seiko και για την εποχή αναπάντεχα ψηλή, 1.550 €! Εκτός όμως από τον επαναστατικό σχεδιασμό είχε και έναν επίσης επαναστατικό μηχανισμό, τον Kinetic. Μέσω τις κίνησης του καρπού και ενός ρότορα, όπως οι αυτόματοι μηχανισμοί, παρήγαγε ενέργεια και την αποθήκευε για να ενεργοποιεί έναν quartz μηχανισμό, προσφέροντας μια απίστευτη φόρτιση ενέργειας για τουλάχιστον 30 μέρες λειτουργίας!
