O πρώην υπουργός Εξωτερικών, αρχιτέκτονας της διεθνούς συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ είναι ο νέος αντιπρόεδρος και σύμβουλος του προέδρου Μασούντ Πεζεσκιάν για τις στρατηγικές υποθέσεις.
Ο Ζαρίφ θα είναι υπεύθυνος να παρακολουθεί τις μείζονες εθνικές και διεθνείς εξελίξεις και το πόσο πετυχαίνει τους στόχους της η ιρανική κυβέρνηση.
Ο νέος αντιπρόεδρος θεωρείται προσκείμενος στους μεταρρυθμιστές, χωρίς ανοικτή στράτευση, και υπήρξε επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας από το 2013 ως το 2021, επί των ημερών του χαρακτηριζόμενου μετριοπαθούς προέδρου Χασάν Ρουχανί.
Ο ρόλος κλειδί στα πυρηνικά
Ενεπλάκη ενεργά στην προεκλογική εκστρατεία του Πεζεσκιάν και θεωρείται ότι είχε ρόλο κλειδί στη νίκη του. Υπήρξε βασικός διαπραγματευτής, από ιρανικής πλευράς, στη διαδικασία που οδήγησε στην ιστορική διεθνή συμφωνία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας που κλείστηκε με έξι μεγάλες δυνάμεις και την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2015, επισήμως το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ).
Όμως η συμφωνία, που προέβλεπε χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων σε βάρος της Τεχεράνης με αντάλλαγμα περιορισμούς στις πυρηνικές δραστηριότητές της, άρχισε να ψυχορραγεί το 2018, όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τη χώρα του, επέβαλε εκ νέου και σκλήρυνε τα μέτρα σε βάρος του Ιράν.
Διορισμός εν μέσω αναβρασμού
Ο Ζαρίφ συνηγορεί γενικά υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με τη Δύση και του απευθείας διαλόγου με τις ΗΠΑ, τον μεγάλο εχθρό για το κληρικαλιστικό καθεστώς του Ιράν.
Ο 69χρονος νέος πρόεδρος Πεζεσκιάν φέρεται να θέλει να χαράξει νέα εξωτερική πολιτική. «Θέλουμε να ανοίξουμε νέους ορίζοντες» και «να επεκτείνουμε τις φιλικές σχέσεις μας με τον έξω κόσμο», ώστε να τερματιστεί η «απομόνωση» του Ιράν, έχει πει, κατά ιρανικά ΜΜΕ.
Ωστόσο ο διορισμός του Ζαρίφ καταγράφεται εν μέσω νέας κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή, μετά τη δολοφονία στην Τεχεράνη του ηγέτη του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, που τόσο η παράταξή του όσο και το Ιράν απέδωσαν στο Ισραήλ.
Ο Πεζεσκιάν διεμήνυσε πως θα υπάρξουν αντίποινα ενώ ο Ζαρίφ καταδίκασε τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, χωρίς να εκτοξεύσει απειλές.
