Ο κίνδυνος κλιμάκωσης έχει αυξηθεί μετά την διπλή δολοφονία από το Ισραήλ ενός ηγέτη της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό και ενός ηγέτη της Χαμάς στην Τεχεράνη. Στο Ιράν, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ υποσχέθηκε «σκληρή τιμωρία» για την δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της παλαιστινιακής Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια. Το Ισραήλ δηλώνει ότι «προετοιμάζεται για κάθε ενδεχόμενο».
Ο Χανίγια, που ζούσε εξόριστος στο Κατάρ και δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη, όπου είχε παραστεί στην ανάληψη των καθηκόντων του νέου προέδρου, Μασούντ Πεζεσκιάν, χτυπήθηκε με πύραυλο που έπληξε ακριβώς το δωμάτιό του, σε μυστικό και καλά φυλασσόμενο κτίριο στη βόρεια Τεχεράνη, τα ξημερώματα της Τετάρτης. Λίγες ώρες νωρίτερα, το βράδυ της Τρίτης, ισραηλινά μαχητικά είχαν βομβαρδίσει κτίριο στη Βηρυτό, σκοτώνοντας τον Φουάντ Σουκρ, στρατιωτικό διοικητή της λιβανέζικης Χεζμπολάχ.
Με τις δύο αυτές στοχευμένες επιχειρήσεις, το Ισραήλ έκανε επίδειξη δύναμης και έστειλε ηχηρά μηνύματα: στη μεν Χεζμπολάχ ότι δεν θα διστάσει να την πλήξει ακόμα και στη Βηρυτό, όχι μόνο στον νότιο Λίβανο, στο δε Ιράν ότι θα μπορούσε να βάλει στο στόχαστρο όποιον θέλει, ακόμα και ιρανούς αξιωματούχους, στην Τεχεράνη.
Πιθανή μια ευρύτερη ανάφλεξη
Οι δύο επιχειρήσεις εκτελέστηκαν υποδειγματικά όμως δεν είναι σαφές ποιος είναι ο ευρύτερος στρατηγικός μακροχρόνιος στόχος του Ισραήλ. Ο Χανίγια, αν και το πιο προβεβλημένο στέλεχος της Χαμάς και αρχιτέκτονας της προσέγγισής της με το Ιράν, δεν είναι αναντικατάστατος. Το ίδιο και ο Σουκρ, αν και αυτός απειλεί συγκριτικά μεγαλύτερο πλήγμα στη Χεζμπολάχ καθώς ήταν ο επιχειρησιακός της εγκέφαλος. Τα γεγονότα αυτά θα μπορούσαν να βυθίσουν την περιοχή στο χάος.
Θεωρείται βέβαιο ότι η δολοφονία του Χανίγια θα δυσκολέψει τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στη Γάζα και επιστροφή των ομήρων, αφού ήταν ο κύριος διαπραγματευτής της Χαμάς στις συνομιλίες με το Ισραήλ υπό τη μεσολάβηση του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ. Ο πόλεμος στη Γάζα φιτιλιάζει την ευρύτερη περιοχή και όσο συνεχίζεται, τόσο πιθανότερη είναι μια ευρύτερη ανάφλεξη.
Στους δέκα μήνες του πολέμου στη Γάζα, το Ισραήλ πολεμάει παράλληλα και με τον «άξονα της αντίστασης», δηλαδή το Ιράν και τους συμμάχους του, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τους Χούθι στην Υεμένη και σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ. Όλες τις φορές μέχρι σήμερα που απειλήθηκε ευρύτερη ανάφλεξη, η κατάσταση τελικά αποκλιμακώθηκε.
Όλο και πιο επικίνδυνα
Η απειλή από το παράλληλο χτύπημα κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και της Χαμάς στην Τεχεράνη κινδυνεύει να ανατρέψει τις εύθραυστες ισορροπίες. Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι δεν θα φθάσουμε σε ανοιχτό πόλεμο, όμως τα πράγματα γίνονται όλο και πιο επικίνδυνα.
Η επιλογή των δύο υψηλόβαθμων στόχων (Χανίγια και Σουκρ), τα ευαίσθητα και τολμηρά σημεία όπου πραγματοποιήθηκαν τα πλήγματα (Βηρυτός και Τεχεράνη) και ο χρόνος (το ένα πλήγμα λίγες ώρες μετά το άλλο) θεωρούνται εξαιρετικά προκλητικά από πλευράς Ισραήλ. Το ερώτημα είναι πλέον πώς θα αντιδράσει το Ιράν και οι σύμμαχοί του – αυτό θα καθορίσει αν θα συνεχιστούν οι χαμηλής έντασης εχθροπραξίες ή θα ξεσπάσει πόλεμος.
Η επικρατούσα άποψη είναι ότι τόσο το Ιράν όσο και η Χεζμπολάχ θα απαντήσουν με τρόπο που δεν θα οδηγήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο. Τον Απρίλιο, το Ισραήλ δολοφόνησε ιρανούς αξιωματούχους σε κτίριο της ιρανικής πρεσβείας στη Δαμασκό και το Ιράν απάντησε στέλνοντας βροχή από πυραύλους στο Ισραήλ αλλά η κατάσταση αποκλιμακώθηκε.
Αυτή τη φορά, η Χεζμπολάχ απειλεί ότι θα απαντήσει πλήττοντας το Τελ Αβίβ και άλλες πόλεις. Στις τάξεις του «Κόμματος του Θεού», υπάρχουν αρκετοί που ζητούν σκληρή απάντηση εναντίον του Ισραήλ με το επιχείρημα ότι «το σημερινό στάτους κβο είναι χειρότερο από τον πολεμο».
Στην πλευρά της Χαμάς, το πλήγμα κατά του Χανίγια έβγαλε από την μέση έναν μετριοπαθή πραγματιστή της παλαιστινιακής οργάνωσης (ο Γιαχία Σινουάρ, επικεφαλής της Χαμάς στη Γάζα και, ιδίως ο Μοχάμεντ Ντέιφ, στρατιωτικός διοικητής της, είναι πιο σκληροπυρηνικοί από τον Χανίγια ο οποίος δεν είναι καν βέβαιο αν ήταν ενήμερος εκ των προτέρων για τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου).
Το Ιράν, μέχρι στιγμής, έχει επιδείξει την επιθυμία να διατηρεί τις ισορροπίες ανάμεσα στο να πλήττει το Ισραήλ μέσω των συμμάχων του στην περιοχή αλλά και να αποφεύγει έναν ανοιχτό πόλεμο. Και σήμερα πιστεύεται ότι θα διατηρήσει ορισμένες ισορροπίες στην απάντησή του: θα προσπαθήσει να «πνίξει» την αντιπυραυλική άμυνα του Ισραήλ στέλνοντας μπαράζ πυραύλων όμως θα περιοριστεί σε στρατιωτικούς στόχους και θα αποφύγει να βάλει στο στόχαστρο πολιτικούς στόχους και αμάχους. Πιθανώς θα υπάρξει μια συντονισμένη απάντηση εναντίον του Ισραήλ από την Τεχεράνη, την Χεζμπολάχ και άλλους συμμάχους τους στη Συρία, στο Ιράκ και στην Υεμένη.
