Στην πρώτη του συνεργασία με τον ιστορικό θίασο της Κομεντί Φρανσέζ, ο Τιάγκο Ροντρίγκες παρουσιάζει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, στις 26 και 27 Ιουλίου, το νέο του έργο Hecuba, not Hecuba.
Ο Ροντρίγκες στο έργο του αναμετράται με την ιστορία της Εκάβης. Ο μύθος συναντά την πραγματικότητα και το θέατρο τη δικαιοσύνη, σε ένα ανατρεπτικό σκηνικό που εντυπωσιάζει. Πώς συνδέονται τα προβλήματα του αρχαίου και του σύγχρονου κόσμου; Τι κοινό έχει μια Τρωαδίτισσα με μια σημερινή γυναίκα, ηθοποιό και μητέρα;
Ο μύθος της τραγωδίας στην εκδοχή που θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο, η οποία αποτελεί και την αφετηρία της παγκόσμιας περιοδείας του θιάσου, εμπνέεται από ένα πραγματικό σκάνδαλο στην Ελβετία και πλάθεται στην σύγχρονη πραγματικότητα με επίκεντρο τη Νάντια, μητέρα ενός εφήβου στο φάσμα του αυτισμού. Το παιδί της έχει υποστεί κακοποίηση στο δημόσιο ίδρυμα όπου φιλοξενείται.
Οι υπεύθυνοι προσπαθούν να συγκαλύψουν την υπόθεση αλλά εκείνη αποφασίζει να τη δημοσιοποιήσει. Οι πρόβες για την παράσταση συμπίπτουν με τη δικαστική έρευνα. Η οργή μιας μητέρας που θρηνεί γίνεται υπερδύναμη καταθέτει ο Ροντρίγκες.
Ο κορυφαίος σκηνοθέτης, διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν και πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου ΙΙ της Λισαβόνα, απάντησε με προσήλωση στις δημοσιογραφικές ερωτήσεις που τέθηκαν γύρω από τη δική του «Εκάβη» σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλική Πρεσβεία.
Ο Ροντρίγκες εξέφρασε τη μεγάλη του χαρά για το ανέβασμα του έργου του στην Επίδαυρο και τόνισε ότι θεωρεί συμβολικό το γεγονός πως το εναρκτήριο βήμα της παγκόσμιας περιοδείας του γίνεται στο εμβληματικό αργολικό θέατρο.
«Το Hecuba, not Hecuba είναι από τη μία ένα έργο ξεχωριστό, από την άλλη ως θεατρική παράσταση θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα αυτά. Δεν μπορούμε βέβαια να μην σκεφτούμε τη σχέση που θα αναπτύξει με το κοινό της Επιδαύρου και τους θεατές που θα έρθουν να απολαύσουν την παράσταση. Αλλά νομίζω ότι πάνω απ’ όλα, είναι σημαντικό να γίνει αυτή η συνάντηση ανθρώπων, που βρίσκεται στη βάση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Γιατί και στην αρχαιότητα υπήρχαν αυτοί οι κολοσσιαίοι θεατρικοί χώροι, όμως το σημαντικό ήταν η διάδραση μεταξύ των ανθρώπων».
Το Hecuba, not Hecuba θίγει ένα σύγχρονο κοινωνικό πρόβλημα
Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου Κατερίνα Ευαγγελάτου αναφέρθηκε στη σημασία που έχει ο τολμηρός διάλογος που ανοίγει με την αρχαία κληρονομιά η παράσταση Hecuba, not Hecuba. Κι αυτό γιατί ανοίγει ένα νέο παράθυρο, μια συζήτηση για τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα.
Ο Ροντρίγκες εμπνεύστηκε λοιπόν από ένα πραγματικό σκάνδαλο κακοποίησης παιδιών στην Ελβετία και δημιούργησε μια παράσταση ανάμεσα την αρχαία τραγωδία και το σύγχρονο δράμα, την καθημερινότητα και τον μύθο, τον αγώνα της Νάντιας, μιας σημερινής ηθοποιού και μητέρας και του πένθους της Εκάβης.
Σε έναν κόσμο όπου η έλλειψη δικαιοσύνης συνεχίζει να προβληματίζει, η φωνή του Ροντρίγκες ενώνεται με τη φωνή του Ευριπίδη για να υπερασπιστεί το δίκαιο του αδυνάμου, να προβάλει τη δύναμη της μητρότητας, να φωτίσει «την ανθρώπινη πλευρά της δικαιοσύνης».
«Έχω ανάγκη να κάνω θέατρο για να διηγηθώ κάποιες ιστορίες. Η δικαιοσύνη είναι ένα θέμα το οποίο πραγματεύομαι, διότι λείπει από τον σύγχρονο κόσμο…» σχολίασε ο σκηνοθέτης.
«Η αρχαία τραγωδία μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τον πόνο μας, μπορεί να μας δείξει τον τρόπο να διεκδικήσουμε δικαιοσύνη»
Καθ’ όλη τη διάρκεια των προβών, παρά το ότι πρόκειται για μια νέα δημιουργία και όχι για διασκευή της Εκάβης, «ο Ευριπίδης μας συνόδευε, μας ψιθύριζε στο αυτί», είπε ο Ροντρίγκες. Γιατί «η αρχαία τραγωδία μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τον πόνο μας, μπορεί να μας δείξει τον τρόπο να διεκδικήσουμε δικαιοσύνη». «Για αυτό άλλωστε μιλά και ο Ευριπίδης, για μια βασίλισσα, μια μητέρα που εξαιτίας του πολέμου έχασε τα πάντα και σε μια ευάλωτη στιγμή της ζητά δικαιοσύνη».
«Θέατρο εξ ορισμού σημαίνει μια προσπάθεια για να ξαναγραφτούν τα πράγματα»
Ο Πορτογάλος σκηνοθέτης είπε πως κατά τη γνώμη του «είναι σημαντικό να διατηρηθεί η αρχαία κληρονομιά, ώστε να μπορεί να ερμηνευτεί με διαφορετικούς τρόπους, διότι το ίδιο το παρόν απαιτεί από εμάς να έχουμε έναν βαθμό ελευθερίας». Και στη συνέχεια πρόσθεσε πως αγαπά με πάθος τον Σοφοκλή, τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη, όμως δεν τους αγαπά όντας υποταγμένος σε αυτούς.
Συμπλήρωσε, τέλος, ότι ο ίδιος έχει ανάγκη να κάνει θέατρο, γεγονός που τον επιφορτίζει με την ευθύνη «να κάνει θόρυβο» με την ιστορία που θέλει να αφηγηθεί, τοποθετώντας πάντα τον ηθοποιό στο κέντρο του έργου:
«Να πω ότι, φυσικά, εμείς έχουμε τον Σαίξπηρ, έχουμε τον Μολιέρο, έχουμε τον Ευριπίδη, έχουμε τόσους πολλούς μεγάλους συγγραφείς και εγώ δεν μπορώ να συγκριθώ με όλους αυτούς τους μεγάλους του παρελθόντος. Όμως το θέατρο έχει να κάνει με το ποια ιδέα έχουμε στο μυαλό μας.
Αν πιστεύουμε ότι κάνουμε θέατρο, γιατί το θέατρο έχει ανάγκη εμάς, τότε να μην το κάνουμε. Εγώ πιστεύω ακριβώς το αντίθετο. Εγώ έχω ανάγκη το θέατρο και γι’ αυτό το κάνω και αυτή η ιδέα μου δίνει την ευθύνη να κάνω λίγο θόρυβο. Αυτό είναι που επιθυμώ. Δηλαδή όταν έχουμε τον Ευριπίδη, όταν έχουμε τον Ρακίνα, όταν έχουμε τόσους μεγάλους συγγραφείς που έχουν αφηγηθεί μια ιστορία, ο δικός μας δρόμος είναι να προσφέρουμε αυτόν τον λίγο περισσότερο θόρυβο στον κόσμο».
INFO Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2024 «Hecuba, not Hecuba», Tiago Rodrigues, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 26 & 27 Ιουλίου 2024 στις 21:00