Πίσω από το αλεξίσφαιρο τζάμι του περίκλειστου εδώλιου ο Evan Gershkovich άκουγε όρθιος την ετυμογία του ρωσικού δικαστηρίου. Στον 32χρονο Αμερικάνο δημοσιογράφο της Wall Street Journal επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης 16 ετών. Πρόκειται να την εκτίσει σε φυλακές υψίστης ασφαλείας.
Μετά την ανάκρουση της ετυμηγορίας, ο δικαστής ρώτησε τον κατηγορούμενο αν κατάλαβε. Ο Gershkovich, εμφανώς αμήχανος, αντέδρασε μ’ ένα νεύμα του. Ελαφρώς μειδίασε μάλιστα.
Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν ήταν ασυνήθιστα γοργές και χωρίς να επιτρέπεται πρόσβαση στο κοινό. Μετά από τρεις ημέρες μιας fast track ακροάσεων, ο Evan Gershkovich έγινε ο πρώτος ρεπόρτερ που καταδικάζεται στη Ρωσία ως «κατάσκοπος των ΗΠΑ» μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου.
Evan Gershkovich: Πότε συνελήφθη και γιατί
Ο ίδιος έχει αρνηθεί επανειλλημένως καθετί εξ όσων του αποδίδονταν από τις Αρχές. Είχε συλληφθεί από υπηρεσίες ασφαλείας στα τέλη Μαρτίου κατά τη διάρκεια επαγγελματικού ταξιδιού στην πόλη Γεκατερίνμποργκ (Αικατερινούπολη) – 1.600 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Μόσχας. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας είχε εγκρίνει τη διαπίστευσή του, χορηγώντας του άδεια εισόδου στη χώρα.
Οι εισαγγελείς που τον ανέκριναν του καταλόγισαν δόλο, πως δούλευε για τη CIA και συνέλεγε μυστικές πληροφορίες στρατιωτικού περιεχομένου για ένα εργοστάσιο παραγωγής τεθωρακισμένων. Ούτε η εφημερίδα του ούτε οι ΗΠΑ επιβεβαίωσαν τη ρωσική εκδοχή. Κρίθηκε προφυλακιστέος και για 478 ημέρες παρέμεινε κρατούμενος σε κελί των περίφημων φυλακών Leftortovo στη Μόσχα.
Η έναρξη της δίκης τον έφερε πίσω στην Αικατερινούπολη. Είχε ξυρισμένο κεφάλι, όπως προστάζουν οι κανονισμοί στη Ρωσία σε ανάλογες περιπτώσεις, ήταν απλά ντυμένος και διαρκώς φρουρούμενος ως επικίνδυνος να διαφύγει.
«Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα»
«Είναι μια επαίσχυντη και ψευδής καταδίκη. Η δημοσιογραφία δεν είναι έγκλημα και δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να αφεθεί ελεύθερος» ανέφεραν σε δήλωσή τους ο εκδότης της Wall Street Journal, Almar Latour και η αρχισυντάκτρια Emma Tucker. «Θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να πιέσουμε για την απελευθέρωση του Evan και να στηρίξουμε την οικογένειά του» συμπλήρωσαν από κοινού.
Στο σχετικό άρθρο της WSJ επισημάνθηκε πως οι διωκτικές Αρχές δεν παρουσίασαν κάποιο χειροπιαστό στοιχείο προκειμένου να στηρίξουν τους ισχυρισμούς τους.
Οι συνάδελφοί του στο αμερικανικό Μέσο παλεύουν επί μήνες για τη δικαίωση, την απελευθέρωση και την επιστροφή του στις ΗΠΑ.
Ανάλογου ύφους και πνεύματος η άμεση τοποθέτηση του νέου πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας. Χαρακτήρισε την απόφαση απεχθή, υποστηρίζοντας πως «χρησιμεύει μόνο για να υπογραμμίσει την απόλυτη περιφρόνηση της Ρωσίας για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης».
Από την πλευρά του το Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκανε λόγο για «κατασκευασμένες κατηγορίες κατασκοπείας».
Με ποιον θ’ ανταλλάξει η Μόσχα τον Gershkovich
Λογικό ήταν η Ουάσιγκτον να κατηγορήσει τη Ρωσία πως κρατά τον Gershkovich ως διαπραγματευτικό ατού, το οποίο θα ενεργοποιήσει σε μια πιθανή ανταλλαγή με Ρώσους κρατούμενους που βρίσκονται σε φυλακές δυτικών χωρών.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας ισχυρίστηκε ότι η Μόσχα διαθέτει «αδιάψευστα στοιχεία» για την εμπλοκή του Gershkovich σε κατασκοπεία, αλλά δεν έδωσε άλλες διευκρινιτικές λεπτομέρειες επ’ αυτού. Οι ρωσικές Αρχές δεν έχουν δημοσιοποιήσει τίποτα που να υποδηλώνει την ενοχή του 32χρονου. Φέρεται πάντως να έχουν ήδη προετοιμάσει την επόμενη κίνησή τους.
Ποια είναι αυτή; Η απελευθέρωση του Vadim Krasikov, στελέχους της Υπηρεσίας Ασφαλείας. Ο τελευταίος εκτίει ποινή ισοβίων στη Γερμανία για την προ πενταετίας (2019) δολοφονία ενός πρώην διοικητή Τσετσένων ανταρτών στο Βερολίνο.
Ο Πούτιν έστρωνε το έδαφος κι έψαχνε ευκαιρία
Από τον περασμένο Φεβρουάριο του 2024 ο πρόεδρος Πούτιν είχε αφήσει να εννοηθεί πως η Ρωσία θα βρει τον τρόπο να συμφωνήσει για τον επαναπατρισμό του Krasikov. Η υπόθεση Gershkovich έγινε βούτυρο στο ψωμί του και η ιστορία φαίνεται πως επαναλαμβάνεται.
Πριν από 2.5 χρόνια η Ρωσία είχε ανταλλάξει την -καταδικασμένη για ναρκωτικά- Αμερικανίδα αθλήτρια του WNBA, Μπρίτνι Γκράινερ με τον έμπορο όπλων Βίκτορ Μπουτ.