Αν και η επαναπροβολή των ταινιών «Δεσμώτης του ιλίγγου» του Άλφρεντ Χίτσκοκ (σε αρκετές αίθουσες) και «Χάος» των αδελφών Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι (μόνο σε μια αίθουσα) «βγάζει» μάτι μπροστά στη σοδειά των νέων ταινιών, στις τελευταίες θα βρούμε δύο διαφορετικού τύπου δημιουργίες από την Ισπανία, τη «Σιωπηλή καμαριέρα» και την «Ομαδική θεραπεία» που έχουν τις προδιαγραφές για να καλέσουν τον κόσμο και αυτή την εβδομάδα στα σινεμά.
Νέες ταινίες
Η σιωπηλή καμαριέρα (Calladita)
Παραγωγή: Ισπανία/ ΗΠΑ, 2023
Σκηνοθεσία: Μιγκέλ Φάους
Ηθοποιοί: Πάουλα Γκριμάλντο, Αριάδνα Γκιλ κ.α.
Με κεντρικό πρόσωπο μια Κολομβιανή που εργάζεται ως καμαριέρα στην πανάκριβη έπαυλη μιας πάμπλουτης οικογένειας Ισπανών, η ταινία του Μιγκέλ Φάους ήρεμα και διακριτικά αγγίζει το πολύ επίκαιρο φαινόμενο της πάλης των τάξεων • έντονο στους καιρούς μας, όσο σπανίως στο παρελθόν. Η σιωπηλή Κολομβιανή Αννα (Πάουλα Γκριμάλντο) που εργάζεται με στόχο την αποστολή χρημάτων στη πατρίδα για τις σπουδές της αδελφής της, αντιλαμβάνεται ότι στην πραγματικότητα βρίσκεται πιασμένη στην φάκα ενός κόσμου τόσο δήθεν και πλαστού που δεν πρόκειται ποτέ να την βοηθήσει, όσες υποσχέσεις και αν της δίνει.
Και όλα δείχνουν ότι τη λύση στο πρόβλημά της θα πρέπει να την πάρει η ίδια χωρίς να περιμένει τίποτα από τους άλλους Σήμερα μια ταινία όπως η «Σιωπηλή καμαριέρα» μπορεί να ξεφύγει από την σχετική κοινοτοπία του θέματός της και να κάνει την διαφορά μόνο αν δώσει προσοχή στις λεπτομέρειες που πλαισιώνουν το σύνολο, τις μικρές ψηφίδες του τεράστιου ψηφιδωτού. Αυτό είναι το σημείο στο οποίο ο Φάους που έγραψε και το σενάριο, διαπρέπει.
Ως σκηνοθέτης, με παραγωγό τον Αμερικανό Στίβεν Σόντερμπεργκ, ο Φάους δείχνει ότι έχει τον απόλυτο έλεγχο του θέματός του το οποίο διαχειρίζεται με ακρίβεια αλλά και διαύγεια. Οι σκηνές με τους φίλους του κανακάρη γιου του ζεύγους που μιλούν ξεδιάντροπα για την Αννα πίσω από την πλάτη της, η συγκέντρωση των διανοούμενων στο σπίτι του ζεύγους, η εμμονή του αφεντικού με την αδέσποτη γάτα που θέλει να σκοτώσει γιατί καταστρέφει τον κήπο του • όλες αυτές οι μικρές, φαινομενικά ασήμαντες σκηνές δημιουργούν τον κόσμο που η Αννα είναι αναγκασμένη να αντιμετωπίσει καταπίνοντας την αναξιοπρέπεια μέχρι εκεί που δεν πάει άλλο. Η αντίδρασή της δεν έχει μόνο πρακτική σημασία αλλά είναι ένας τρόπος λυτρωτικής απελευθέρωσης που δεν μπορεί παρά να μας βρει απολύτως σύμφωνους.
Βαθμολογία:3
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL – VILLAGE PΕΝΤΗ – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – ΕΛΛΗΝΙΣ – ΑΘΗΝΑΙΑ – ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ – ΑΛΙΚΗ ΔΡΟΣΙΑ – ΤΡΙΑΝΟΝ – ΑΜΑΡΥΛΙΣ – ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΦΛΟΙΣΒΟΣ – ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΘΕΣ/ΚΗ: ΕΛΛΗΝΙΣ
——————————————–
Ομαδική θεραπεία (Bajo Terapia)
Παραγωγή: Ισπανία, 2023
Σκηνοθεσία: Γκεράρντο Χερέρο
Ηθοποιοί: Αλεχάνδρα Χιμένες, Μαλένα Αλτέριο, Φέλε Μαρτίνεζ, Εύα Ουγκάρτε, Αντόνιο Παγούδο, Χουάν Κάρλος Βεγίδο
Χωρίς το στοιχείο του θρίλερ, το σκηνικό αυτής της ισπανικής ταινίας θυμίζει των «Δέκα μικρών Ινδιάνων» (ή Νέγρων), εμβληματικού μυθιστορήματος μυστηρίου της Αγκάθα Κρίστι που έχει μεταφερθεί πολλές φορές στο σινεμά – και έχει επίσης εμπνεύσει την κωμωδία «Murder by death»: άγνωστα μεταξύ τους πρόσωπα (εδώ, τρία παντρεμένα ζευγάρια) συγκεντρωμένα στον ίδιο χώρο, καλεσμένα κάποιου «οικοδεσπότη» με τον οποίο όλα κάπως συνδέονται.
Αν όμως στον κόσμο της Κρίστι το έγκλημα ήταν που παραμόνευε, εδώ, στον κόσμο του Ισπανού σκηνοθέτη Γκεράρντο Ερέρο (γνωστός κυρίως ως παραγωγός με το «Μυστικό στα μάτια της» στα credits του), τον πρώτο λόγο έχει η ανθρώπινη φύση, τα καθημερινά προβλήματα των παντρεμένων, οι ενδόμυχες ανησυχίες τους και μια ποικιλία συναισθημάτων που θέτουν σε λειτουργία απανωτές συγκρούσεις.
Γιατί ο «οικοδεσπότης» που έχει καλέσει όλα αυτά τα πρόσωπα στο ίδιο σημείο, δεν είναι άλλος από τον ψυχοθεραπευτή τους και η συγκέντρωση ένα πειραμα του. Αυτή η εντελώς πρωτότυπη συνεδρία ψυχοθεραπείας κινητοποιεί με νεύρο την ιστορία και έτσι ο θεατής βρίσκεται απέναντι σε έξι πρόσωπα που αποτελούν έξι διαφορετικούς «τύπους» σύγχρονων ανθρώπων, έξι διαφορετικούς χαρακτήρες πολύ καλά μελετημένους ως προς τι ακριβώς πρεσβεύει ο καθένας. Οι καλά δουλεμένοι χαρακτήρες με τους σωστούς ηθοποιούς στη θέση του καθενός (Αλεχάνδρα Χιμένες, Μαλένα Αλτέριο, Φέλε Μαρτίνεζ, Εύα Ουγκάρτε, Αντόνιο Παγούδο, Χουάν Κάρλος Βεγίδο) φέρνουν ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα σε μια απολύτως θεατρικής δομής ταινία, βασισμένη στο θεατρικό έργο του συν σεναριογράφου Ματίας Ντε Φεντερίκο.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ – ΕΚΡΑΝ – ΑΕΛΛΩ – ΦΙΛΙΠ – ΦΛΕΡΥ – ΑΛΕΚΑ – ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙ – ΚΟΡΑΛΙ ΣΑΡΩΝΙΔΑ κ.α.
——————————————–
Η φύση του έρωτα
(Simple comme Sylvain)
Παραγωγή: Γαλλία/ Καναδάς, 2023
Σκηνοθεσία: Μονιά Τσοκρί
Ηθοποιοί: Μαγκαλί Λεπέν Μπλοντό, Πιέρ – Υβ Καρντινάλ, Φρανσίς – Γουιλιάμ Ρομ
Στην ουσία αυτό που παρακολουθούμε εδώ είναι μια ιστορία που γνωρίζουμε πολύ καλά από αμέτρητες ταινίες του παρελθόντος: μια γυναίκα (Μαγκαλί Λεπέν Μπλοντό) ανάμεσα σε δύο άντρες, τον σύζυγο (Φρανσίς – Γουιλιάμ Ρομ) και τον εραστή της (Πιέρ – Υβ Καρντινάλ). Δεν είναι φυσικά κάτι πρωτότυπο, είναι όμως πρωτότυπα ειπωμένο και ειδωμένο αποκλειστικά από την ματιά της γυναίκας η οποία δεν ξέρει τι ακριβώς θέλει και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ταλαιπωρεί τους άλλους.
Βεβαίως, και οι «άλλοι» με τον τρόπο τους την ταλαιπωρούν – ο σύζυγος καταντά αστείος με τη παθητικότητά του, ενώ ο αγράμματος εραστής βγάζει μια απρόβλεπτα βίαιη πλευρά. Η ταινία αργεί να πάρει μπροστά, γιατί μέχρι να φτάσει στο «ψητό» η σκηνοθέτις Μονιά Τσοκρί την «κτίζει» αργά και προβλέψιμα – ίσως μια ιδέα πιο φλύαρα από όσο χρειαζόταν. Οταν όμως τα χαρτιά ανοίγουν, τότε η μια έκπληξη ακολουθεί την άλλη και η ταινία σε βαστάει γερά κοντά της.
Η αισθητική της Τσοκρί έχει κάτι από το παρελθόν – η φωτογραφία για παράδειγμα θυμίζει ταινία της δεκαετίας του 1970, ενώ το ωραιότερο εύρημα, είναι τα τραπέζια γνωριμιών που κάνουν οι συγγενείς του κάθε μέλους του τρίο. Τα δείπνα αυτά είναι από μόνα τους μικρού μήκους ταινίες και εξηγούν πως και γιατί, ο κάθε χαρακτήρας από τους τρεις βασικούς, είναι αυτός που είναι. Εν τέλει περνάς καλά.
Βαθμολογία:2
ΑΘΗΝΑ: CINE ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (εκτός Δευτέρας) – ΑΝΕΣΙΣ – ΑΡΤΕΜΙΣ – ΠΑΛΛΗΝΗ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ – ΑΛΕΚΑ – ΑΛΙΚΗ ΔΡΟΣΙΑ – ΛΑΪΣ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ – ΛΙΛΑ – ΑΜΥΝΤΑΣ – ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ – ΒΑΡΚΙΖΑ – ΟΝΑΡ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΑΛΕΞ
——————————————–
Ο αρχηγός των κατασκόπων (Chief of station)
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2024
Σκηνοθεσία: Τζέσι Τζόνσον
Ηθοποιοί: Ααρον Εκχαρτ, Ολγκα Κουριλένκο, Αλεξ Πέτιφερ
Eνα χρόνο μετά την «Αποστολή την Ελλάδα», ο Ααρον Εκχαρτ σε αυτήν την σχεδόν πανομοιότυπη ταινία κατασκοπείας υποδύεται και πάλι έναν εργαζόμενο στην Ευρώπη μυστικό πράκτορα της CIA ο οποίος θα δεχτεί το μεγαλύτερο χτύπημα της ζωής του βλέποντας την γυναίκα του να σκοτώνεται. Το γιατί είναι το μεγάλο ερώτημα της ιστορίας και αυτό που δραστηριοποιεί το σενάριο: εφόσον η γυναίκα του έκανε το ίδιο επάγγελμα με εκείνον, η δολοφονία της προκαλεί ερωτήματα στην υπηρεσία για το πόσο πραγματικά πιστή ήταν στην πατρίδα της.
Παλαιομοδίτικης κοπής περιπέτεια που επιδιώκει να αποκτήσει έναν ρετρό χαρακτήρα νοσταλγίας (του τύπου Τζον Λε Καρέ), σαν να θέλει να δηλώσει ότι παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας που έχει μετατρέψει τους πράκτορες σαν του Εκχαρτ σε δεινόσαυρους, η κλασική μορφή του είδους δεν έχει ακόμα τελειώσει. Ακόμα και η αντιπαλότητα ΗΠΑ – Ρωσίας που υπάρχει εδώ (τρομερά μπερδεμένη όμως, σχεδόν ακατάληπτη), περιέχει έναν «ψυχροπολεμικό» αέρα, έστω και αν το νέο κοινό πολύ πιθανόν να μην γνωριζει καν τι ήταν ο Ψυχρός Πόλεμος.
Ο Ααρον Εκχαρτ αν και καλός ηθοποιός – και μάλιστα από τους γενικώς υποτιμημένους στις ΗΠΑ – δεν φαίνεται και τόσο ταιριαστός ως action hero, κάτι που είχαμε επισημάνει και στην κριτική μας για την «Αποστολή στην Ελλάδα». Για την ακρίβεια όλη η εικόνα του «Αρχηγού των κατασκόπων» μοιάζει τόσο πολύ με εκείνη της «Αποστολής στην Ελλάδα» που νομίζεις ότι οι δύο ταινίες κάπως συνδέονται, ενώ σεναριακά αυτό δεν ισχύει.
Βαθμολογία: 1 ½
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL ΜΑΡΟΥΣΙ – VILLAGE PENTH – VILLAGE ΠΑΓΚΡΑΤΙ – OPTIONS ESCAPE ΙΛΙΟΝ – OPTIONS CINEMAS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΚΑΤΕΡΙΝΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – CINEMA ONE κ.α.
Επανεκδόσεις
Δεσμώτης του ιλίγγου (Vertigo, ΗΠΑ, 1958) του Άλφρεντ Χίτσκοκ
Η πιο πρωτότυπη δημιουργία του μετρ του σασπένς και της αγωνίας, ένας από τους πιο γοητευτικούς κινηματογραφικούς γρίφους όλων των εποχών, δεν έχει χάσει ρανίδα από την αρχική μαγεία της. Στην ταινία, μια μυστηριώδης γυναίκα, θα γίνει αντικείμενο του πόθου του ντετέκτιβ που την παρακολουθεί για λογαριασμό του συζύγου της και φίλου του. Ο ντετέκτιβ θα χάσει τον κόσμο κάτω από τα πόδια του όταν η γυναίκα αυτοκτονεί ως τη στιγμή που τυχαία (;) βλέπει μια άλλη γυναίκα στον δρόμο, εκπληκτικής ομοιότητας με την απόλυτη αγάπη του… Ο Χίτσκοκ συνεργάστηκε με τους Αλεκ Κόπελ και Σαμ Τέιλορ για τη σεναριακή διασκευή του μυθιστορήματος «Μεταξύ των πεθαμένων» των Πιέρ Μπουαλό και Τομά Ναρσεζάκ, συγγραφέων της «Διαβολογυναίκας» που επίσης έγινε κλασική ταινία από τον Ανρί Ζορζ Κλουζό. Η υποκειμενική αγάπη που αγγίζει τη νεκροφιλία, ο αρρωστημένος φετιχισμός που γίνεται παράνοια (ο ντετέκτιβ προσπαθεί να μεταμορφώσει την «καινούργια» γυναίκα ακολουθώντας επακριβώς την εικόνα της νεκρής), η πιθανότητα της καλοστημενης απατης που αιωρείται διαρκώς στον αέρα δημιουργούν ένα συναρπαστικό σύνολο στο οποίο απλώς παραδίνεσαι. Στην καλύτερη από τις τέσσερις ταινίες που γύρισε με τον Χίτσκοκ, ο Τζέιμς Στιούαρτ είναι άψογος στον ρόλο του ντετέκτιβ που καταδιώκεται από εμμονές και το φάντασμα του έρωτα, ενώ η Κιμ Νόβακ (που ο Χίτσκοκ αρχικώς δεν ήθελε για τον διπλό ρόλο της γυναίκας- μυστήριο) δεν χρειάζεται να καταβάλει προσπάθεια για να μας κερδισει. Η παγωμένη ομορφιά της αρκεί. Είναι η τέλεια «χιτσκοκική» ηρωίδα και μια από τις πιο χαρακτηριστικές femmes fatale της ιστορίας του κινηματογράφου.
Βαθμολογία: 4 ½
ΑΘΗΝΑ: ΡΙΒΙΕΡΑ – ΘΗΣΕΙΟ – ΑΜΙΚΟ – ΑΡΚΑΔΙΑ – ΑΝΟΙΞΙΣ
——————————————–
Χάος (Kaos, Ιταλία, 1984) των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι
Σε ένα από τα πιο γλυκά έργα της κοινής καριέρας τους, οι σκηνοθέτες αδελφοί Ταβιάνι, χωρίς φιοριτούρες και με ασκητική συνέπεια προς το ύφος του συγγραφέα Λουίτζι Πιραντέλο, αφηγούνται ιστορίες του, σχετικές με την παράδοση στην εποχή του θερισμού στη Σικελία: μια γυναίκα αδυνατεί ν’αγαπήσει το παιδί της διότι μοιάζει τρομερά με τον πατέρα του, ένας άντρας σεληνιάζεται, ο ιδιοκτήτης ενός τεράστιου κιουπιού λαδιού συγκρούεται με τον τεχνίτη που πρέπει να το φτιάξει, ένας προύχοντας μετατρέπει σε θέατρο τον ίδιο του τον θάνατο. Το μοναδικό πνεύμα του Πιραντέλο (τον υποδύεται ο Ομέρο Αντονούτι), βρίσκει εικόνα στην ιδιαίτερη αισθητική των αδελφών Ταβιάνι, φόντο των οποίων, η αγροτική ζωή στην Ιταλία, στο πέρασμα του 20ου αιώνα. Ιστορίες γραμμένες από έναν άνθρωπο που έσκαψε καλά στο εσωτερικό της Σικελίας, βρίσκοντας ταπεινότητα, περηφάνια και αγάπη για την ζωή. Οι Ταβιάνι ανάπλασαν μια ολόκληρη κοινωνία, μια ολόκληρη εποχή με γεμάτη καρδιά, σπλαχνικότητα, χιούμορ και – κυρίως – την αγάπη για την ζωή παρά τις δυστυχίες.
Βαθμολογία: 4
ΑΘΗΝΑ: BOX
——————————————–
Η θάλασσα μέσα μου
(Mar a dentro, Ισπανία/ Γαλλίας/ Ιταλία, 2003) του Αλεχάντρο Αμενάμπαρ. Θαυμάσια γυρισμένη αλλά τρομερά δυσάρεστη στο περιεχόμενό της η ταινία που σκηνοθέτησε ο ταλαντούχος δημιουργός των «Αλλων», πραγματεύεται την αληθινή ιστορία του Ραμόν Σαμπέδρο (Χαβιέρ Μπαρδέμ) ενός παράλυτου από τον λαιμό και κάτω ανθρώπου ο οποίος έγινε διάσημος χάρη στην μάχη του με την δικαιοσύνη και την εκκλησία ζητώντας την «άδεια» να δώσει τέλος στη ζωή του. Η ταινία θέτει πολλά κρίσιμα ερωτήματα: Ποιός ορίζει το δικαίωμα του ανθρώπου στην ζωή; Ποιός μπορεί να απαγορεύσει σε έναν άνθρωπο να αποφασίσει τον θάνατό του; Τι λόγο έχει σε αυτά τα θέματα η Πολιτεία και ο Κλήρος; Ο Αλεχάντρο Αμενάμπαρ ενδιαφέρεται να μας κάνει κοινωνούς της φιλοσοφίας του Σαμπέδρο / Μπαρδέμ όχι «επιβάλλοντας» απόψεις αλλά προκαλώντας συζητήσεις. Η Θάλασσα μέσα μου προτάθηκε για τα Οσκαρ διεθνούς ταινίας και μακιγιάζ.
Βαθμολογία: 3 ½
ΑΘΗΝΑ: ATENE
Προβάλλεται τέλος ο «Φυλακας των Δράκων» (Dragon Keeper, Ισπανία/ Κίνα, 2024), κινούμενο σχέδιο με φόντο την αρχαία Κίνα της Δυναστείας των Χαν και θέμα την φιλία ενός κοριτσιού με έναν εξόριστο δράκο, όπως και η γαλλική κωμωδία «Συμπέθεροι από σόι» (Cocorico, 2023).
