Η κουβέντα για την πολιτική σύμπλευση προοδευτικών δυνάμεων έχει ήδη ανοίξει. Οι ψηφοφόροι του χώρου συμφωνούν σε μεγάλο ποσοστό, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο στη Γαλλία επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις να συμβεί.
Και μολονότι:
α) το ΠαΣοΚ βιώνει διαδικασία επαναβεβαίωσης ή αλλαγής προέδρου με οκτώ υποψηφίους ήδη και
β) ο ΣΥΡΙΖΑ γυρίζει διαρκώς γύρω από τον άξονά του δίχως να κλείνει τον κύκλο εσωστρέφειας,
κάθε σχηματισμός μετρήσιμης δυναμικής με παρόμοια κατεύθυνση τρέχει να προλάβει τις εξελίξεις προτού στο τέλος βρεθεί πίσω τους.
Η βάση δείχνει ενδιαφέρον για το τι και το πώς. Δεν γυρίζει την πλάτη. Αντιθέτως περιμένει με σχετική αγωνία τις ζυμώσεις – είτε συμμετέχει ενεργά σε αυτές είτε όχι παρακολουθώντας εξ αποστάσεως.
Η πρώτη κουβέντα για ένα Λαϊκό Μέτωπο στην Ελλάδα
Αποτυπώνεται σε μετρήσεις η τάση αυτή, αποτυπώθηκε και το απόγευμα της Τρίτης στην πλατεία Αυδή του Μεταξουργείου.
Στις 19:30, και με τον ήλιο ακόμη να λούζει με φως τον χώρο, δεν ήταν πάνω από 50 οι πρώτοι παρόντες. Μια ώρα αργότερα ωστόσο, όταν κι άρχισε με αναπόφευκτη καθυστέρηση για να μειωθεί η ζέστη, η προγραμματισμένη εκδήλωση της Νέας Αριστεράς με καλεσμένο τον «Κόσμο» του Πέτρου Κόκκαλη, οι παραταγμένες καρέκλες δεν έφταναν για να καλύψουν τις ανάγκες των δεκάδων όρθιων που γέμισαν τα τετραγωνικά της πλατείας.
Λογής λογής πολίτες, διαφόρων ηλικιών, συγκεντρώθηκαν για ν’ ακούσουν αν, με ποια πρόσωπα και υπό ποιους όρους είναι δυνατή η μεταφορά του «γαλλικού μοντέλου» στην ελληνική πολιτική σκηνή. Μεταξύ αυτών φυσικά και πολλά προβεβλημένα μέλη της Νέας Αριστεράς, κοινοβουλευτικοί (Ηλιόπουλος, Φωτίου, Πέρκα) ή μη (Γαβριηλίδης, Μπίστης, Βίτσας, Σκουρλέτης, Φίλης).
Αναμενόμενη η απορία του πώς ένα κόμμα του 2.45% στις πρόσφατες Ευρωεκλογές αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να κινήσει τα πρώτα νήματα για μια απόπειρα συγκλίσεων. Καθένα, θ’ απαντήσει άλλος, διεκδικεί τον χώρο που του αναλογεί. Και μαζί την ευθύνη που οφείλει να αναλάβει κόντρα στη σταθερή άνοδο της ακροδεξιάς.
Ούτως ή άλλως τα πάντα βρίσκονται σε προπαρασκευαστικό στάδιο κι επί της ουσίας διευρύνονται προθέσεις και διαθέσεις. Νέα Αριστερά και Κόσμος φανέρωσαν μέρος αυτών βάσει των όσων ειπώθηκαν από τους επικεφαλής τους στην 90λεπτη κουβέντα.
«Δεν υπάρχει τίποτα το τέλειο ή το αψεγάδιαστο»
«Δεν είναι ρόδινα, είναι πολύ δύσκολα» παραδέχθηκε ο Αλέξης Χαρίτσης, εξηγώντας πως «δεν υπάρχει τίποτα το τέλειο ή το αψεγάδιαστο στην Αριστερά – ούτε καν στη ζωή». Επειδή όμως «δεν υπάρχει μονοδιάστατη κατεύθυνση», αυτό που έχει σημασία είναι «να είμαστε έτοιμοι ν’ αλλάξουμε», όπως επεσήμανε ευελπιστώντας πως η ήττα των Ευρωεκλογών, ένα αποτέλεσμα κάτω από τις προσδοκίες του κόμματος, θα λειτουργήσει ως «έναυσμα για να προχωρήσουμε μπροστά».
Προφανώς το Νέο Λαϊκό Μέτωπο «δεν αντιγράφεται, ούτε μεταφέρεται μηχανιστικά» οπουδήποτε. Άλλα τα μεγέθη, άλλα τα δεδομένα και τα συστήματα. Καταφέρνοντας όμως να διευρύνει «τα όρια του πολιτικά εφικτού», όπως επεσήμανε ο πρόεδρος της ΚΟ της Νέας Αριστεράς, μετατράπηκε σε ένα παράδειγμα που «μάς διδάσκει». Η διδαχή αυτή αφορά την ανάγκη απάντησης σ’ ένα «κοινωνικό αίτημα, αυθεντικό και πηγαίο, ακατέργαστο, όχι όμως κατασκευασμένο» ως συνέχεια του «κάντε κάτι» της κοινωνίας.
«Δεν ψάχνουμε τον πιο όμορφο»
Ο Πέτρος Κόκκαλης, αφότου περιέγραψε τη συνθήκη ως «μια αρχή σε πραγματικό χρόνο» για τη παραγωγή πολιτικών, υποστήριξε ότι χάρη στην επικράτηση του Νέου Λαϊκού Μετώπου στις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας, αλλά και των Εργατικών στη Μεγάλη Βρετανία, «κατέρρευσε η μοναρχία της αγοράς». Κατέστη δηλαδή σαφές πως υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις από τις απολύτως τεχνοκρατικές. Άρα είναι «πολύ κρίσιμο να κατοχυρώσουμε και να δημιουργήσουμε ένα όραμα για μετά την Ελλάδα του 2.0».
Ο πρώην ευρωβουλευτής και ιδρυτής του Κόσμου σημείωσε ότι το πεδίο είναι «δόξης λαμπρό, καθήκοντος και ευκαιρίας» απέναντι σ’ ένα «τοξικό, ταξικό και αβίωτο παρόν», υπό την προϋπόθεση πως «δεν ψάχνουμε τον πιο όμορφο» για να βγει μπροστά και να προσελκύσει τα πλήθη. Σε μια τέτοια περίπτωση, όπως ανέφερε βιτριολικά, «ο μεσσιανισμός και τα καλλιστεία θα αδικήσουν την προσπάθεια». Ο ίδιος επεσήμανε επίσης με νόημα πως άλλο το ΠαΣοΚ της Διαμαντοπούλου (που είχε ήδη ανακοινώσει υποψηφιότητα), άλλο του Ανδρουλάκη, άλλο του Δούκα κι άλλο του Γερουλάνου.
Γι’ αυτό και πρωτίστως θα «πρέπει να βρεθούν οι μηχανισμοί», διότι έχει αποδειχθεί πως «η Ελλάδα και η Αριστερά κερδίζουν όταν συσπειρώνονται».
«Εμπόδιο το ΚΚΕ»
Η καθηγήτρια συγκριτικής πολιτικής στο Πάντειο, Μαριλένα Κοππά, φρόντισε να υπενθυμίσει πως ακροδεξιοί σχηματισμοί παραμένουν ισχυροί σε 18 από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ίδια στιγμή που έχει αρχίσει μια «κανονικοποίηση» των ιδεών της από άλλα πιο mainstream κόμματα. Εξ ου και με δεδομένο του τι προηγήθηκε στη Γαλλία, εντός μάλιστα λίγων ημερών, είναι απαραίτητο το «παραμέρισμα των εγωισμών», μιας και «δεν τους χωρίζουν τόσες διαφορές».
Αναγνώρισε μεν πως «έχουν και τα πρόσωπα σημασία», αλλά το ουσιαστικό είναι να προκύψει «μια προγραμματική συμφωνία», η οποία θα λάβει τη μορφή της πραγματιστικής πρότασης. Χωρίς απαραίτητα να έχουν συνεννοηθεί «τεχνικές συγκολλήσεις» ή «αρχηγικές συμφωνίες». Σε αυτό το πλαίσιο το ΚΚΕ αποτελεί «τεράστιο εμπόδιο» και σώφρον θα ήταν να μην αντιμετωπίζεται πλέον «σαν ιερή αγελάδα».
Άλλωστε, και σε αντίθεση με το γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (PCF) που πρωτοστάτησε στη συμμαχία του Λαϊκού Μετώπου, εκ του Περισσού όλη αυτή η προσπάθεια αποδομήθηκε και λοιδορήθηκε ως παντελώς συστημική. Ήταν μια πράξη που σχολιάστηκε καυστικά από παρευρισκόμενους σε μεταξύ τους συζητήσεις, στη διάρκεια των οποίων ακούστηκε μεταξύ άλλων πως «η Ελλάδα δεν θα αποκτήσει αριστερά εξαιτίας του ΚΚΕ».
«Οι συμπράξεις θέλουν περιεχόμενο, όχι μάρκετινγκ»
Σε αυτό το σκέλος ο ιστορικός Κωστής Παπαϊωάννου θέλησε να ρίξει τους τόνους, διότι όλα ακόμα βρίσκονται στον αέρα και «η δουλειά που πρέπει να γίνει είναι πολλή». Ακόμη και στη Γαλλία που δεν έχει ακόμη πρωθυπουργό. Συμφώνησε ότι ακόμη κι έτσι το μοντέλο του Λαϊκού Μετώπου «δεν μπορεί να εφαρμοστεί απευθείας στην Ελλάδα», ωστόσο «τις εγγενείς αντιφάσεις πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε».
Για ν’ απελευθερωθεί ο προοδευτικός χώρος από τις αγκυλώσεις παρελθόντος και παρόντος οφείλει να εμβαθύνει, μιας και «οι συμπράξεις θέλουν περιεχόμενο». Όχι η όλη προσπάθεια να «επιχειρείται με όρους μάρκετινγκ» ή «όρους πασαρέλας» παρότι στην Ελλάδα εντοπίζεται η τάση να «αναζητούμε πρώτα τον πωλητή και μετά το προϊόν». Αν μπουν αυτές οι στέρεες βάσεις, «πολλοί θα αυτοαποκλειστούν γιατί δεν μπορούν ν’ ανταπεξέλθουν» όπως σχολίασε.
Ο ίδιος εμφανίστηκε βέβαιος πως αυτό που έχει την υποχρέωση να οικειοποιηθεί εκ νέου ο προοδευτικός χώρος είναι η «ασφάλεια» σε βασικούς άξονες: κλιματική ασφάλεια, γεωπολιτική ασφάλεια και ειρήνη, ασφάλεια κράτους δικαίου και δημοκρατίας και ασφάλεια των ευάλωτων ομάδων.
Σε κάθε περίπτωση, η λέξη που ο Αλέξης Χαρίτσης επέλεξε να επαναλάβει τουλάχιστον έξι διαδοχικές φορές, δίνοντάς της βαρύτητα, ήταν το «πρόγραμμα». Αυτό που, κατά τον ίδιο, πολεμήθηκε από διάφορα γαλλικά Μέσα ενημέρωσης ως «διάβολος από την κυβέρνηση Μακρόν, ακόμη κι ως εχθρός του έθνους», αλλά την ίδια στιγμή έπεισε μια μεγάλη μάζα ψηφοφόρων να του προσφέρουν την εξουσία.
