Απόλυτη υποστήριξη στην Ουκρανία, κοινό μέτωπο κατά της Κίνας, άνοιγμα προς Ινδο-Ειρηνικό και επανεμφάνιση της Ανατολικής Μεσογείου στον… χάρτη. Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον στις 9-11 Ιουλίου, για την επέτειο των 75 χρόνων από την ίδρυσή του, «επιβεβαίωσε τα αυτονόητα» σημειώνοντας ωστόσο και «νέα βήματα», επισημαίνει στο ΒΗΜΑ ο δρ. Γιώργος Ν. Τζογόπουλος, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων.
Ναι μεν επιβεβαιώθηκε η «αμέριστη στρατιωτική υποστήριξη» στην Ουκρανία, αλλά «δεν υπάρχει προοπτική ένταξής της στο ΝΑΤΟ. Ο τυπικός λόγος είναι ότι η χώρα δεν πληροί τα κριτήρια και ο ουσιαστικός ότι δεν διακινδυνεύεται μια άμεση εμπλοκή του ΝΑΤΟ με την Ρωσία, παρόλη την έμμεση ανάμειξή του», προσθέτει.
«Για πρώτη φορά η Κίνα χαρακτηρίζεται ως παίκτης με ρόλο στον πόλεμο στην Ουκρανία»
Σχετικά με την Κίνα, «είχαν αρχίσει να γίνονται αναφορές στο ΝΑΤΟ ήδη το 2019. Πλέον, με την ανακοίνωση της συνόδου στην Ουάσινγκτον βλέπουμε αισθητή διαφοροποίηση», λέει ο κ. Τζογόπουλος. «Για πρώτη φορά η Κίνα χαρακτηρίζεται ως παίκτης με ρόλο στον πόλεμο στην Ουκρανία, αφού μέσω των εξαγωγών της ενισχύει την πολεμική βιομηχανία της Ρωσίας».
Δεν προαλείφονται κυρώσεις έναντι του Πεκίνου, «θεσμικά όμως το ΝΑΤΟ σκληραίνει την άμυνά του απέναντι στην Κίνα και υιοθετεί πλήρως τη “γραμμή» των ΗΠΑ. Μέχρι πρότινος υπήρχε διαφοροποίηση. Επί της ουσίας, το ΝΑΤΟ στέλνει ένα μήνυμα στην Κίνα ότι ενδεχομένως θα αντιμετωπιστεί πολύ πιο επιθετικά από την πλευρά της Δύσης. Επομένως, ναι, υπάρχει ενίσχυση της αντιπαράθεσης. Παράλληλα, αποκρυσταλλώνεται και σε επίπεδο θεσμικό η διπολικότητα του κόσμου, ενώ μέχρι πρότινος υπήρχαν μόνο ενδείξεις», σημειώνει ο ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Ο Τραμπ, το ενδεχόμενο εκλογής του και ο Ορμπαν
Σε περίπτωση επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ, του οποίου το «φάντασμα» πλανιόταν χωρίς να αναφερθεί ευθέως το όνομά του στη σύνοδο κορυφής, «δεν απειλείται τίποτα, καθώς υπάρχουν οι δεσμεύσεις-ασφαλιστικές δικλείδες των κρατών μελών έναντι της Ουκρανίας, για την αγορά και την ενίσχυση της παραγωγής οπλικών συστημάτων, που ξεπερνούν οποιαδήποτε πολιτική εξέλιξη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Aυτές οι δεσμεύσεις δεν αλλάζουν. Ο Τραμπ, εξάλλου, δεν είναι εναντίον του ΝΑΤΟ, αλλά υπέρ της άποψης που θέλει οι χώρες να πληρώνουν το μερίδιο που τους αναλογεί. Αντιμετωπίζει το ΝΑΤΟ σαν golf club . Όποιος δεν πληρώνει, πετάγεται έξω».
Απειλή δεν υφίσταται ούτε από την Ευρώπη. «Ακόμη και ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν είναι σχετικώς συνεπής στις νατοϊκές υποχρεώσεις του. Επίσης, στη Γαλλία η κατάσταση θα είναι ελεγχόμενη τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2027. Η δε Γερμανία, που έχει σε 15 μήνες εκλογές, ακόμη και σε περίπτωση πολιτικής αλλαγής, θα είναι προς την κατεύθυνση του σχηματισμού κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού. Οι ΗΠΑ ηγούνται της δυτικής πολιτικής και η ΕΕ ακολουθεί πλήρως την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει παραδοσιακός στενός εταίρος των ΗΠΑ».
Ο νέος ρόλος του ΝΑΤΟ και η Ελλάδα
Το εντελώς νέο, που επισημαίνει ο κ. Τζογόπουλος ότι προέκυψε κατά τη σύνοδο κορυφής, είναι τα «σαφή βήματα» που κάνει το ΝΑΤΟ «για την ενεργοποίησή του στον Ινδο-Ειρηνικό λόγω Κίνας». Εξ ου ήταν καλεσμένες στη σύνοδο στην Ουάσινγκτον η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Ν. Κορέα και η Ιαπωνία. «Αναζητούνται ολοένα περισσότερο τρόποι αυξημένης συνεργασίας στην περιοχή», σχολιάζει ο κ.Τζογόπουλος.
Η Ελλάδα, τέλος, με τους «πολύ καλούς δεσμούς της με τις ΗΠΑ», αλλά και με τη στρατιωτική συμμαχία που έχει συνάψει με το Ισραήλ, «αναζητεί αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή της Μεσογείου, ζώνη η οποία επανεμφανίστηκε στον χάρτη του ΝΑΤΟ».
