Ολυμπιακοί Αγώνες Σεούλ 1988. Στο πιο ψηλό βάθρο στέκεται ο Γκρεγκ Λουγκάνις. Έχει πάρει το δεύτερο χρυσό μετάλλιο της εβδομάδας κι έχει γίνει ο πρώτος άνδρας καταδύτης που κερδίζει διπλό χρυσό σε διαδοχικούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ο Γκρεγκ Λουγκάνις χαμογελά, δείχνοντας το χρυσό μετάλλιο που κρέμεται στον λαιμό του. Οι σκέψεις του εκείνη τη στιγμή δεν πλησιάζουν στο ελάχιστο τη μέθη της νίκης του.
Γκρεγκ Λουγκάνις: Το σοκαριστικό ατύχημα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ
Λίγες ώρες νωρίτερα είχε ανέβει στο τραμπολίνο για την ένατη προσπάθειά του στον προκριματικό. Θα επιχειρούσε ανάποδη κατάδυση με δυόμιση περιστροφές. Εκτόξευσε το σώμα του ψηλά, όχι όμως αρκετά μακριά. Καθώς το σώμα του βρισκόταν σε κατακόρυφη θέση, χτύπησε το πίσω μέρος του κεφαλιού στον βατήρα.
Βγήκε από την πισίνα κρατώντας το ματωμένο κεφάλι του, για να επιστρέψει και να ολοκληρώσει τον αγώνα του. Πέρασε στον τελικό με την τρίτη καλύτερη βαθμολογία, πίσω από τον Κινέζο Ταν Λιανγκντέ και τον Δυτικογερμανό Αλμπιν Κίλατ.
Ο προπονητής του σκούπισε το αίμα για να μην το δουν οι κινέζοι αντίπαλοί του. «Νομίζω ότι ήθελε να πιστέψουν ότι ήταν πάγος», αναφέρει ο Γκρεγκ Λουγκάνις στον δημοσιογράφο του Guardian, Chris Godfrey.
Η διάγνωση: Θετικός στον ιό HIV
Έξι μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Σεούλ ο Γκρεγκ Λουγκάνις είχε μάθει ότι ήταν θετικός στον ιό HIV. «Θα έκανα το έντιμο πράγμα, και θα μάζευα τις βαλίτσες μου, θα πήγαινα σπίτι μου, θα κλειδωνόμουν και θα περίμενα να πεθάνω, γιατί έτσι σκεφτόμασταν τότε για τον HIV», εξομολογείται.
Ο γιατρός και ξάδερφός του επέμενε ότι το μόνο που είχε να κάνει ήταν να συνεχίσει να προπονείται. Να συνεχίσει να ζει κα να παλεύει.
Έτσι κι έκανε. Συνέχισε την απαιτητική προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς και ξεκίνησε ένα εξαντλητικό πρόγραμμα αντιρετροϊκής φαρμακευτικής αγωγής, πάντα υπό πλήρη μυστικότητα.
«Το μόνο πράγμα που έκαναν οι καταδύσεις για εμένα είναι ότι μου προσέφεραν μια θετική κατεύθυνση στη ζωή μου», θα πει ο Λουγκάνις στον Guardian.
Ο γιατρός έραψε το τραύμα με γυμνά χέρια. «Είχα παραλύσει από τον φόβο μου»
«Είχα παραλύσει από τον φόβο μου». Με αυτή τη φράση περιγράφει ο Γκρεγκ Λουγκάνις τις στιγμές μετά τον τραυματισμό του στη Σεούλ, όταν χρειάστηκε να του παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες και να του κάνει ράμματα ο γιατρός.
Είχε πάθει διάσειση κι όταν συνειδητοποίησε ότι ο γιατρός που του κάνει ράμματα με γυμνά χέρια δεν γνωρίζει τίποτα για το ιστορικό του, δεν μπορούσε να αρθρώσει ούτε μία λέξη.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο Γκρεγκ Λουγκάνις έκανε coming out στους Gay Games το 1994. Πολλοί ήταν εκείνοι που επέστρεψαν στον τραυματισμό του 1988, μιλώντας για μία λίμνη αίματος (η οποία ποτέ δεν υπήρξε), και τον κατέκριναν για την απόφασή του να μην ειδοποιήσει για την κατάσταση της υγείας του.
Ο ίδιος λέει ότι το μόνο που μετανιώνει είναι ότι δεν το είπε στον χειρουργό που βοήθησε τον ξάδερφό του να ράψει το τραύμα στο κεφάλι του.
Ο χειρουργός δεν προσβλήθηκε από τον ιό HIV και δήλωσε στους New York Times το 1994: «Δεν νομίζω ότι κανείς μπορεί να επικρίνει τον Γκρεγκ για την απόφαση που πήρε τότε να μην αποκαλύψει την κατάστασή του».
«Ήξερα ότι η καριέρα μου είχε ουσιαστικά τελειώσει και δεν ήξερα τι μου επιφυλάσσει το μέλλον», εξομολογείται ο Λουγκάνις στον Godfrey.
Υιοθετήθηκε όταν ήταν εννέα μηνών
Ο Γκρεγκ Λουγκάνις γεννήθηκε στην Καλιφόρνια και έχει καταγωγή από τη Σαμόα και τη Σουηδία. Οι έφηβοι βιολογικοί του γονείς, μη μπορώντας να τον μεγαλώσουν, τον έδωσαν για υιοθεσία.
Ήταν εννέα μηνών όταν υιοθετήθηκε από τη Φράνσις και από τον (ελληνικής καταγωγής) Πίτερ Λουγκάνις.
Ως νήπιο παρακολούθησε μαθήματα χορού, ακροβατικών και γυμναστικής. Μέχρι τα τρία του χρόνια, έδινε δημόσιες παραστάσεις. Ακόμα και τότε νόμιζε ότι η αγάπη είναι συνώνυμο της επιτυχίας.
«Ήταν δύσκολο για μένα γιατί ένιωθα ότι αν οι βιολογικοί μου γονείς δεν μπορούσαν να με αγαπήσουν, τότε κανείς δεν θα μπορούσε να με αγαπήσει», αναφέρει ο Λουγκάνις.
Δεν αγαπούσε ιδιαίτερα το σχολείο. Πώς να το αγαπήσει άλλωστε όταν καθημερινά δεχόταν bullying από τους συμμαθητές του.
Βullying και τραυματική πατρική αγάπη
Ακόμα και η έφεσή του στον χορό και τα ακροβατικά ήταν λόγοι για να γίνεται αποδέκτης ομοφοβικών σχολίων. «Μάλλον ενίσχυσε την αποφασιστικότητά μου να είμαι πολύ πιο επιτυχημένος», σημειώνει ο ίδιος.
Τα προβλήματα αυτοεκτίμησης εντάθηκαν με τα χρόνια. Η προβληματική σχέση με τον πατέρα του δεν βοήθησε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ο μικρός Γκρεγκ είχε καταλάβει ότι για να τον αγαπούν οι γονείς του θα πρέπει να διαπρέπει.
«Κάθε φορά που έκανα καταδύσεις ένιωθα ότι, για να αξίζω αγάπη, έπρεπε να κερδίζω. Αυτό ήταν το συναίσθημα που είχε για τον πατέρα μου, σίγουρα. Αυτή η αγάπη ήταν υπό όρους», ανέφερε.
Κατά τη διάρκεια μιας προπόνησης, ο Λουγκάνις αρνήθηκε να μάθει μια νέα κατάδυση. «Όταν γυρίσαμε σπίτι, ο μπαμπάς είπε: ‘Βάλε τη στολή σου. Και με ανάγκασε να το κάνω στην πισίνα της πίσω αυλής. Έβγαλε τη ζώνη του και έγινε αρκετά βίαιος».
Οι δυο τους κατάφεραν να συμφιλιωθούν χρόνια αργότερα, λίγο πριν το τέλος του πατέρα του. Ο Γκρεγκ Λουγκάνις τον κατάλαβε, ή μάλλον επιθυμούσε βαθιά να δώσει μια εξήγηση στην ύπαρξη μιας διαρκούς σκληρής αγάπης.
«Κάναμε πολύ σημαντικές συζητήσεις για τη ζωή και είχαμε χρόνο να αντιμετωπίσουμε πολλά πράγματα που συνέβησαν».
Ο πατέρας του τού είπε ότι, καθώς οι δικοί του γονείς είχαν πεθάνει αρκετά νέοι, δεν είχε ιδέα πώς πρέπει να είναι ένας πατέρας. «Είπε ότι έβλεπε τόσο πολύ ταλέντο σε μένα και δεν ήθελε να το σπαταλήσω. Κατάλαβα πολύ βαθύτερα ότι η πρόθεσή του δεν ήταν κακόβουλη», αναφέρει ο Λουγκάνις.
Με τη μητέρα του όλα ήταν αλλιώς. «Δεν μου έλεγε απλώς ότι με αγαπούσε, αλλά μου το έδειχνε. Και αυτό ήταν τόσο απίστευτα ισχυρό. Είναι σίγουρα ο πρώτος ενήλικας που εμπιστεύτηκα ποτέ».
Η μοιραία σχέση
Ο Γκρεγκ Λουγκάνις θυμάται ότι για πρώτη φορά ένιωσε έλξη για τα αγόρια όταν ήταν επτά ετών. Στο σχολείο τον αποκαλούσαν συχνά “sissy” και “faggot” (αδελφή)». Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ άρχισε να μιλάει στους συμπαίκτες του για τον σεξουαλικό προσανατολισμό του.
Για κάποιους ήταν μία αδιάφορη πληροφορία και για κάποιους άλλους ένα μεγάλο «κακό». «Νομίζω ότι ήταν κυρίως ζήλια επειδή κέρδιζα εκείνη την εποχή», θα πει σήμερα ενθυμούμενος εκείνη την εποχή.
Λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες (1984), ο Γκρεγκ Λουγκάνις γνωρίζει σε ένα μπαρ τον James «Jim» Babbit. Άρχισαν να βγαίνουν και σύντομα ο Babbitt έγινε ο μάνατζέρ του.
Ο Babbit τον απομάκρυνε από συγγενείς και φίλους. Τον απατούσε συστηματικά και φυσικά του είχε αποκρύψει ότι σεξεργάτης. Ο Babbit βίασε τον Λουγκάνις υπό την απειλή μαχαιριού, μέσα στο σπίτι του. Ήταν ο ίδιος άνθρωπος που του μετέδωσε τον HIV.
«Ήμουν ένα κλασικό θύμα», λέει ο στον Guardian ο Λουγκάνις. «Προφανώς τράβηξα αυτό το άτομο κοντά μου και στη συνέχεια επέτρεψα πολλές σκέψεις: «Ω, δεν είμαι αρκετός, είμαι ανεπαρκής». Τόσα πολλά πράγματα που επιτρέπουμε στον εαυτό μας να πιστεύει, ξέρετε, τα οποία είναι ψέματα».
Ο Babbit, ως μάνατζερ του Λουγκάνις, είχε πρόσβαση στα οικονομικά του. Όταν πια ο Λουγκάνις ανακάλυψε τι είχε συμβεί ήταν αργά. Ο Babbit είχε μεταφέρει τα χρήματα του Λουγκάνις στους δικούς του λογαριασμούς, αφήνοντάς τον με 2.000 δολάρια.
Το 1989, ο Λουγκάνις τερμάτισε τη σχέση και ζήτησε περιοριστικά μέτρα. Ο Babbitt απείλησε να αποκαλύψει ότι ο Λουγκάνις είναι θετικός στον ιό HIV. Η διαμάχη διευθετήθηκε εξωδικαστικά.
Το τέλος μιας καριέρας και η αρχή μιας νέας ζωής
Η Σεούλ θα σηματοδοτούσε το τέλος μιας τεράστιας καριέρας. Πέντε ολυμπιακά μετάλλια, συμμετοχή σε 47 εθνικά και 13 παγκόσμια πρωταθλήματα, ο πρώτος καταδύτης που πέτυχε την απόλυτη βαθμολογία από κάθε κριτή με μία κατάδυση. «Είμαι τόσο ευγνώμων που όλα συνέβησαν με τον τρόπο που συνέβησαν», λέει σήμερα.
Ο Λουγκάνις χρειάστηκε πολλά χρόνια για να αγαπήσει και να αποδεχτεί τον εαυτό του. Χρόνια που πόνεσε και αυτοτιμωρήθηκε. Όμως, τα κατάφερε. Για τον ίδιο, αλλά και για όλους όσοι βρήκαν στο πρόσωπό του ένα παράδειγμα προς μίμηση.
Ο Γκεγκ Λουγκάνις, μετά τη δημόσια παραδοχή του για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, δημοσίευσε τα απομνημονεύματά του κι έγινε παθιασμένος ακτιβιστής για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και την ευαισθητοποίηση για τον HIV.
Το 2023 πούλησε μερικά από τα ολυμπιακά του μετάλλια, συγκεντρώνοντας χρήματα για φιλανθρωπικές οργανώσεις για τον HIV και τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.
Άραγε μετανιώνει για τίποτα; «Όχι. Νομίζω ότι έκανα τα πάντα όπως έπρεπε», θα πει με αφοπλιστική ειλικρίνεια.