Ένα βιβλίο για την ιστορία της Μεταπολίτευσης μέσα από αναλύσεις, ιστορικά ντοκουμέντα και επιστημονική προσέγγιση διαφορετικών πεδίων προσφέρει στους αναγνώστες το ΒΗΜΑ την Κυριακή 7 Ιουλίου «50 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ- Τι άλλαξε; Πόσο αλλάξαμε;»
Ο καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας του ΑΠΘ, κ. Βασίλης Βαμβακάς που συμμετέχει στην έκδοση μιλάει στο tovima.gr για τον βασικό σκέλος της ιστορικής περιόδου που εξετάζει στο κείμενό του, τη δημοκρατική αμφισημία της Μεταπολεμικής Ελλάδας. «Αυτό που κυριαρχεί είναι ο εκδημοκρατισμός. Δηλαδή υπάρχει ένας συνολικός εκδημοκρατισμός πλέον στην Ελλάδα από το 1974 και ύστερα και όχι μόνο στο πολιτικό επίπεδο. Και μάλιστα είναι τόσο εντυπωσιακός ο εκδημοκρατισμός που συντελείται σε όλα τα πεδία, κοινωνικά, θεσμικά, πολιτιστικά που έρχεται σε αντίθεση με την περιβόητη καχεκτική δημοκρατία της μεταπολεμικής περιόδου».
Το βιβλίο «50 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ- Τι άλλαξε; Πόσο αλλάξαμε», την επιστημονική επιμέλεια του οποίου έχουν οι καθηγητές Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Γιάννης Βούλγαρης και Σωτήρης Ριζάς είναι μια συνολική μελέτη για την επίδραση της Μεταπολίτευσης στις ζωές όλων μας.
Ο κ. Βασίλης Βαμβακάς μας εξηγεί: «ο εκδημοκρατισμός είναι ένα πολύ σημαντικό στάδιο εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας και της πολιτικής, αλλά έχει και πολλές παρενέργειες που δεν τις είχαμε κατανοήσει πλήρως πριν την παρέλευση των 50 χρόνων. Ο ίδιος εκδημοκρατισμός δεν είναι μια διαδρομή προς τον παράδεισο, χωρίς δυσκολίες και χωρίς παρενέργειες.
Παραδείγματος χάριν το θέμα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα τα χρόνια της μεταπολίτευσης δεν έχει οδηγήσει μόνο σε θετικά πράγματα αλλά και σε πολλά αρνητικά. Έχει επιφέρει μια απορρύθμιση της αξιολόγησης και των διδασκόντων και των διδασκομένων.
Δεν ήταν μια επιτυχημένη ιστορία σε απόλυτο βαθμό η εκπαίδευση τα 50 αυτά χρόνια. Ήταν το βασικό στοίχημα που προσπάθησε η Ελλάδα να πετύχει, αλλά παράλληλα υπήρχαν πολλές παρενέργειες».
Ποια είναι όμως η κυρίαρχη παρενέργεια του εκδημοκρατισμού της Ελλάδας της Μεταπολίτευσης;
«Σε πολύ μεγάλο βαθμό υπάρχει μια σύγχυση ορίων και ελευθεριών που στο παρελθόν δεν ήταν έτσι. Τα όρια ήταν σαφή, περιορισμένα και δεδομένα. Ακολούθησε μια σύγχυση ορίων σε πολλά πράγματα, από τους κανόνες που ακολουθούμε στην κοινωνική ζωή μέχρι τους κανόνες της πολιτικής ζωής.» επισημαίνει ο κ. Βαμβακάς.
Σε πολιτιστικό επίπεδο η σύγχυση αυτή των ορίων παίρνει και άλλες διαστάσεις.
«Η μεταπολίτευση και ειδικά την περίοδο από το 1980 και ύστερα άρχισε να ταυτίζεται πολύ εύκολα με μια έλλειψη αισθητικής και το περιβόητο κιτς στο χώρο της διασκέδασης, της βιομηχανίας, της μουσικής ή οποιασδήποτε άλλης εκδοχής. Πολλά κοινωνικά στρώματα από την δεκαετία του ’80, ίσως και από τα τέλη του 1970, μπαίνουν μαζικά στο χώρο της κατανάλωσης σε τέτοιο βαθμό που δεν είχε συμβεί στο παρελθόν. Και αυτό πολλές φορές αφήνει ένα αισθητικό αποτύπωμα, το οποίο φαίνεται λίγο παράταιρο και ιδιόμορφο λόγω της μαζικότητας του.
Αυτή η μαζικότητα αφορά κυρίως κοινωνικά στρώματα τα οποία δεν έχουν ένα πολιτισμικό κεφάλαιο από το παρελθόν και έρχονται να καταναλώσουν πράγματα που αφορούν τη μουσική μέχρι την ενδυμασία με έναν τρόπο λίγο άγαρμπο στην αρχή και λίγο γραφικό πολλές φορές.
Τα παλαιά κοινωνικά στρώματα που είχανε γνώσεις γύρω από την αισθητική πολλές φορές καταδίκαζαν αυτή τη μαζικότητα ως αντιαισθητική γιατί είχαν τη δυνατότητα να τους κρίνουν με τα μάτια ενός ανθρώπου που έχει ένα πολιτισμικό κεφάλαιο.
Αυτό βέβαια με τα χρόνια μετά τη δεκαετία του ‘90 άρχισε να μειώνεται. Τα media σε πολύ μεγάλο βαθμό διαμόρφωσαν ένα διαφορετικό κοινό που είχε μεγαλύτερη πρόσβαση στην πληροφορία και μπορούσε να επιλέξει κι έτσι να διαμορφωθεί ένα κοινό πεδίο για το τι είναι και τι δεν είναι ωραίο».
Το κεφάλαιο που υπογράφει ο καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας του ΑΠΘ, κ. Βασίλης Βαμβακάς στο βιβλίο «50 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ- Τι άλλαξε; Πόσο αλλάξαμε;» έχει τον τίτλο «Πότε Βούδας – Πότε Κούδας». Ο γνωστός στίχος του Μανώλη Ρασούλη εκφράζει παραδειγματικά τη μεταπολιτευτική κουλτούρα συμπερίληψης που δεν επιτάσσει αποκλεισμούς των αντιθέτων αλλά εναλλαγή, αν όχι σύνθεσή τους σημειώνει ο κ.Βαμβακάς.
Τα υπόλοιπα δεκατέσσερα κεφάλαια που υπογράφουν κορυφαίοι επιστήμονες και αναλυτές συμπληρώνουν την εξαιρετική έκδοση που κυκλοφορεί την Κυριακή 7 Ιουλίου με το ΒΗΜΑ.
«50 ΧΡΟΝΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ- Τι άλλαξε; Πόσο αλλάξαμε;»