Η Εθνική μπάσκετ έχει δεινοπαθήσει σε προολυμπιακά τουρνουά και τα σημάδια είναι μόνιμα στο κορμί της. Δεν σβήνονται και τα απομεινάρια από τις βαθιές αμυχές είναι εκεί για να θυμίζουν το παρελθόν.
Κάποτε ήταν ο Γερμανός Σρεμπφ στη Μούρθια που γινόταν ο εφιάλτης της. Πιο πρόσφατα ο Νιγηριανός Νταγκουντούρο (στο Καράκας) κι ο Κροάτης Μπογκντάνοβιτς (στο Τορίνο). Τελευταίος, πριν από τρία χρόνια στη Βιτόρια, ο Τσέχος Άουντα.
Η μοναδική φορά μέχρι σήμερα που η «επίσημη αγαπημένη» επιβίωσε μιας πολύ σύντομης και απαιτητικής διαδικασίας διαδοχικών αγώνων ήταν τότε που το προολυμπιακό είχε φιλοξενηθεί ξανά σε ελληνικό έδαφος. Όχι συμπτωματικό, μηδέ τυχαίο για την έκβαση της προσπάθειας.
Το προολυμπιακό του 2008
Το 2008 η ΕΟΚ έπαιρνε από τη FIBA το χρίσμα της διεξαγωγής της διοργάνωσης στο ΟΑΚΑ και μαζί χάριζε το δικαίωμα στην Εθνική να διεκδικήσει μπροστά στο κοινό της το ένα από τα τρία εισιτήρια για το λαμπερό ραντεβού στο Πεκίνο. Η ιστορία επαναλαμβάνεται 16 χρόνια αργότερα στο ΣΕΦ, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι (27 Ιουλίου – 10 Αυγούστου).
Συνδετικός κρίκος των δύο; Ο Βασίλης Σπανούλης που τότε βρισκόταν στις υπηρεσίες του Παναγιώτη Γιαννάκη και σήμερα είναι ομοσπονδιακός προπονητής των επόμενων δόσεων παικτών που ξεφούρνισε το ελληνικό μπάσκετ.
Το προολυμπιακό τουρνουά του 2008 το ΟΑΚΑ διέφερε στον τρόπο διανομής των προνομιούχων εισιτηρίων. Τότε οι δώδεκα φιναλίστ μαζεύονταν σε μια πόλη και χωρίζονταν σε τέσσερα γκρουπ των τριών. Οι πρώτες δύο περνούσαν στα προημιτελικά κι ακολούθως στην τετράδα. Οι δυο νικητές των ημιτελικών κέρδιζαν αυτομάτως μια θέση στο ολυμπιακό τουρνουά των δώδεκα, όπως επίσης η νικήτρια του μικρού τελικού.
Η Εθνική ομάδα είχε αλλάξει πρόσωπο μετά το Ευρωμπάσκετ του 2007, δεδομένου ότι οι Λάζαρος Παπαδόπουλος, Μιχάλης Κακιούζης, Νίκος Χατζηβρέττας και Δήμος Ντικούδης είχαν αποχωρήσει. Παρόλα αυτά παρέμενε ένα σύνολο με ισχυρές προσωπικότητες σε πάγκο και ρόστερ που κουβαλούσε ξεκάθαρα τον ρόλο του φαβορί.
Η ισοπεδωτική πορεία ως τα ημιτελικά
Η εντυπωσιακή πρεμιέρα απέναντι στον Λίβανο (119-62) ήταν η αφετηρία των όσων εν τέλει θ’ ακολουθούσαν. Η πρωτιά του ομίλου κρίθηκε στο 89-69 επί της Βραζιλίας, προτού το σταύρωμα με τη Νέα Ζηλανδία πιστοποιήσει πως η Εθνική ήταν μια ομάδα εκτός συναγωνισμού σε εκείνο το τουρνουά.
Το σαρωτικό 75-48 επί των «Tall Blacks» της Ωκεανίας έφερνε την Ελλάδα απέναντι στο Πουέρτο Ρίκο των Αρόγιο και Μπαρέα που είχε αποκλείσει τους Σλοβένους. Η αποστολή θα ήταν περίπλοκη, αν οι διεθνείς δεν έβαζαν από νωρίς τα θεμέλια της νίκης – πρόκρισης.
Η άμυνα είχε προκαλέσει ασφυξία στην περιφέρεια των Πορτορικάνων, ο Σχορτσανίτης θύμιζε τον οδοστρωτήρα του Παγκοσμίου δυο χρόνια νωρίτερα στην Ιαπωνία και ο Σπανούλης ευστοχούσε σε όλα τα μεγάλα σουτ για το 48-35 και το 68-50, όταν και οι αντίπαλοι παρέδιδαν πια τα όπλα, με αποτέλεσμα το άκρως πανηγυρικό 88-63.
Η Εθνική του 2024
Στο σήμερα, το 2024, η Εθνική είναι αντιμέτωπη με την ίδια ακριβώς πρόκληση υπό ανάλογες συνθήκες. Οι αγώνες του ομίλου με την Αίγυπτο και τη Δομινικανή Δημοκρατία (χωρίς τους Τάουνς και Χόρφορντ) μοιάζουν εκ πρώτης να είναι τυπικής διαδικασίας. Δυο ματς γερής προπόνησης με τον χαρακτήρα των επίσημων.
Το ζητούμενο ακολούθως είναι το τι θα συμβεί απέναντι σε Κροάτες ή Σλοβένους που -αν δεν συμβεί κάποια έκπληξη- θα κονταροχτυπηθούν για την πρωτιά στον άλλο όμιλο του ΣΕΦ. Είναι σε θέση η Εθνική να τους νικήσει αμφότερους για να είναι αυτή που θα ξορκίσει ό,τι έχει συμβεί στις προηγούμενες τρεις διαδοχικές απόπειρες να προκριθεί στους Ολυμπιακούς; Λογικά ναι. Η επιβεβαίωση στο παρκέ.