Η συνειδητοποίηση ότι ξαφνικά μπορεί οι ακροδεξιοί να αναλάβουν την εξουσία ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στον τρόπο που θα ψηφίσουν οι Γάλλοι στις επερχόμενες εθνικές εκλογές, εκτιμά στη συνέντευξή της στο «Βήμα» η Λοράνς Μπουν, πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην κυβέρνηση της Ελιζαμπέτ Μπορν, πρώην πρωθυπουργού του Εμανουέλ Μακρόν.
«Χρειαζόμαστε μια ισχυρή Ευρώπη»
Πώς αξιολογείτε τις εξελίξεις στη Γαλλία μετά τις ευρωεκλογές;
Δύο είναι οι διαπιστώσεις. Πρώτον, τα αποτελέσματα των εκλογών ήταν κοντά στις δημοσκοπήσεις. Δεύτερον, η πλειοψηφία στην εθνοσυνέλευση ήταν δύσκολα διαχειρίσιμη διότι δεν υπήρχε απόλυτη πλειοψηφία. Υπήρχαν δύσκολες στιγμές στη δεύτερη θητεία Μακρόν και η κυβέρνηση γνώριζε ότι το φθινόπωρο, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, μπορεί να υπήρχε μεγάλος κίνδυνος μιας ψήφου δυσπιστίας. Η εκτίμησή μου είναι ότι πιθανότατα η εθνοσυνέλευση θα υιοθετούσε ψήφο δυσπιστίας. Προφανώς ο χρόνος είναι λίγος μέχρι τις εκλογές και μπορεί να δούμε σκληρές εξελίξεις.
«Ο Μακρόν θα παραμείνει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο»
Ποια σενάρια θεωρείτε πιθανά;
Υπάρχουν τρία σενάρια. Πρώτον, πλειοψηφία της κυβέρνησης, οπότε υπάρχει επιβεβαίωση και όλα διευκολύνονται. Δεύτερον, δεν υπάρχει απόλυτη πλειοψηφία, και είναι αυτό που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, που σημαίνει ότι όποιος ηγείται της κυβέρνησης θα αντιμετωπίσει μια δύσκολη περίοδο. Τρίτον αποκτά την πλειοψηφία η Εθνική Συσπείρωση (RN), οπότε έχουμε συγκατοίκηση. Συγκατοίκηση είχαμε και στο παρελθόν, αλλά αυτή τη φορά θα είναι διαφορετική διότι παλαιότερα ήταν μεταξύ κεντρώων κομμάτων. Αυτή τη φορά, οι θέσεις είναι ριζικά διαφορετικές. Θα είναι μια δύσκολη κατάσταση.
Θα επηρεαστεί η θέση του Μακρόν σε σχέση με τη διαπραγμάτευση για την επιλογή προσώπων στην ηγεσία των ευρωπαϊκών θεσμών;
Θεωρητικά θα μπορούσε να επηρεαστεί. Στην πράξη, ο πρόεδρος Μακρόν, όντας ανοιχτά φιλοευρωπαίος και γνωρίζοντας τι θα ήθελε για τα επόμενα πέντε χρόνια σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν θα πτοηθεί να προωθήσει τους ανθρώπους που θέλει να τοποθετήσει στην προεδρία της Κομισιόν και στις άλλες σημαντικές θέσεις. Παραμένει αρχηγός του κράτους.
«Υπάρχει επίσης μεγάλη δυσαρέσκεια στο Σοσιαλιστικό Κόμμα»
Στην περίπτωση συγκατοίκησης θα ακολουθήσει η RN τις πολιτικές που έχει ήδη προτείνει;
Ελπίζω πως όχι, καθώς έχουν ήδη αρχίσει να παίρνουν πίσω συγκεκριμένες προτάσεις. Για παράδειγμα, ισχυρίζονταν ότι θα ανατρέψουν τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, φέροντας και πάλι τα συνταξιοδοτικά όρια στα 60 έτη. Στη συνέχεια είπαν ότι δεν θα το κάνουν, εξαιτίας της δύσκολης οικονομικής κατάστασης της χώρας. Έχουν ισχυριστεί επίσης ότι θα αποχωρήσουν από την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας για να μειωθούν οι τιμές.
Δεν πρέπει να το κάνουν και δεν έχω πεισθεί ότι θα το κάνουν. Δεν είναι ρεαλιστικό και θα είναι αντιπαραγωγικό. Χρειάζονται πολλές επενδύσεις σε πυρηνικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και στο δίκτυο. Ποιος θα τις χρηματοδοτήσει, αν μειωθούν οι τιμές και δεν υπάρχει περιθώριο κέρδους; Επίσης, η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας διασφαλίζει ότι η ενέργεια είναι διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή.
Τι θα κάναμε εμείς ή οι Γερμανοί τον Φεβρουάριο του 2022 χωρίς αυτό; Σχετικά με τη βοήθεια στην Ουκρανία μέχρι το τέλος του χρόνου υπάρχει συγκεκριμένος προϋπολογισμός. Αλλά μετά, στην περίπτωση νέας βοήθειας, αν χρειάζεται η έγκριση από την εθνοσυνέλευση, εκεί τίθεται ένα μεγάλο ερώτημα το τι θα κάνει η RN και εδώ είναι μια από τις διαφορές που έχει με την Μελόνι. Αν η RN θέλει να διατηρήσει πιθανότητες για τις προεδρικές εκλογές του 2027, μια φιλορωσική στάση δεν θα γινόταν καλά αποδεκτή.
«Υπάρχει ένα προειδοποιητικό μήνυμα από τους οίκους αξιολόγησης»
Ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος;
Συνήθως τρία χρόνια πριν τις προεδρικές εκλογές δεν έχουμε αίσθηση για το ποιος θα είναι υποψήφιος. Τρία χρόνια πριν τις προεδρικές εκλογές του 2017, ο Μακρόν άφηνε το Ελιζέ για να επιστρέψει στον ιδιωτικό τομέα και μετά ανέλαβε υπουργός Οικονομίας. Είναι αδύνατον να πει κανείς τρία χρόνια νωρίτερα ποιοι θα είναι οι υποψήφιοι.
Συμφωνείτε με την άποψη ότι, προκηρύσσοντας πρόωρες βουλευτικές εκλογές, ο Μακρόν έθεσε ένα στοίχημα υψηλού κινδύνου;
Έχει ρίσκο. Αλλά βλέπω ότι υπάρχει αποφασιστικότητα και όλοι βρίσκονται πλήρως επικεντρωμένοι στην προεκλογική εκστρατεία. Οι καταστάσεις αλλάζουν.
Ποιες θα είναι οι συνέπειες για την γαλλική οικονομία σε περίπτωση επικράτησης του κόμματος της Λεπέν;
Θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την πλειοψηφία που θα προκύψει από τις εκλογές. Πρώτον, αν δεν υπάρξει σαφής πλειοψηφία, θα είναι δύσκολο για την RN να υλοποιήσει τις πολιτικές της. Δεύτερον, αυτό που συμβαίνει στις αγορές τις τελευταίες ημέρες αποτελεί προειδοποίηση για το τι δεν πρέπει να γίνει με το δημοσιονομικό έλλειμμα. Δεν είμαστε οι καλύτεροι μαθητές στην Ευρώπη σε σχέση με το όριο του 3% για το έλλειμμα. Υπάρχει ένα προειδοποιητικό μήνυμα από τους οίκους αξιολόγησης, από την ευρωπαϊκή Επιτροπή και από τις αγορές.
«Πολλοί Γάλλοι δεν παίρνουν σοβαρά τις ευρωεκλογές»
Τι προβλέπετε ότι θα γίνει στις εκλογές; Θα δείξουν οι Γάλλοι ότι υπάρχει ένα τείχος κατά της ακροδεξιάς ή θα επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις όπως έγινε στις ευρωεκλογές;
Ελπίζω να μη συμβεί το δεύτερο. Εξαρτάται από τις προεκλογικές εκστρατείες, πόσοι πολίτες θα ψηφίσουν. Τα πολιτικά κόμματα βρίσκονται ακόμη σε ρευστότητα. Οι γάλλοι πολίτες ανησυχούν και αυτό μπορεί να οδηγήσει ορισμένους από αυτούς να αλλάξουν την ψήφο τους. Η συνειδητοποίηση ότι ξαφνικά μπορεί οι ακροδεξιοί να αναλάβουν την εξουσία, αποκαλύπτει πολλά στους πολίτες.
Πολλοί Γάλλοι δεν παίρνουν σοβαρά τις ευρωεκλογές, αλλά παίρνουν τις εθνικές εκλογές πολύ πιο σοβαρά επειδή αφορούν την αγοραστική τους δύναμη, τις αποταμιεύσεις τους, τον τρόπο ζωής τους και αυτό μπορεί να έχει έναν αντίκτυπο, που ενδέχεται να αλλάξει την πορεία των εκλογών.
Πώς θα επηρεάσει τις εξελίξεις η αναταραχή στο κεντροδεξιό κόμμα;
Μπορεί να ανακατέψει τα χαρτιά σε ένα βαθμό διότι αν διασπαστούν, φαίνεται ότι πολλοί από το κόμμα θα μείνουν μακριά από την ακροδεξιά. Υπάρχει επίσης μεγάλη δυσαρέσκεια στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Κάποιοι από αυτούς μπορεί να θέλουν να ψηφίσουν το κεντρώο κόμμα του Μακρόν.
Αν έχουμε μια συγκατοίκηση ή μια κατάσταση στην οποία η Γαλλία δεν θα μπορεί να λάβει αποφάσεις, τι κινδύνους βλέπετε για την Ευρώπη;
Θα πρέπει να το δούμε σε συνδυασμό με τις εκλογές στις ΗΠΑ. Αν παραμείνει ο Μπάιντεν θα συνεχίσει να υπάρχει σημαντική στήριξη προς την Ουκρανία και θα επηρεάσει επίσης την ΕΕ. Αν κερδίσει ο Τραμπ θα υπάρχει αμφισβήτηση σχετικά με την βοήθεια στην Ουκρανία. Επιπλέον, σε μια εποχή που οι ΗΠΑ έχουν μια εσωστρεφή βιομηχανική πολιτική και η Κίνα έχει μια δυνατή βιομηχανική πολιτική, χρειαζόμαστε μια ισχυρή αντίδραση από την ΕΕ, να κάνουμε αυτά που έχει γράψει ο Ενρίκο Λέτα και μελετά το Μάριο Ντράγκι.
Χρειαζόμαστε μια ισχυρή Ευρώπη να ηγηθεί και να εφαρμόσει αλλαγές και χρειαζόμαστε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να στηρίξει τις αλλαγές. Ο Μακρόν θα παραμείνει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά μπορεί να υπάρχει πρόβλημα σε ζητήματα που θα χρειάζονται την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης, όπως ο προϋπολογισμός που μπορεί να περιλαμβάνει προτάσεις για την χρηματοδότηση κοινών ευρωπαϊκών αποφάσεων.
