Η κλιματική κρίση είναι εδώ, με θερμοκρασίες ρεκόρ που σε αρκετές περιπτώσεις συνοδεύονται από ακραία συμβάντα, που γίνονται ολοένα πιο σφοδρά και πιο πιθανά.
Από τον Ιούνιο του 2023, κάθε μήνα αδιαλείπτως συντρίβεται το ρεκόρ ζέστης.
Ελλάδα και κλιματική αλλαγή
Στην Ελλάδα, ο φετινός Ιούνιος αναμένεται να είναι ο θερμότερος Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ όπως εκτιμάται με βάση τις μέχρι τώρα θερμοκρασίες που έχουν σημειωθεί αυτόν τον μήνα σε όλη τη χώρα.
Όπως τονίζει ο διευθυντής ερευνών του ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ, Δρ. Κώστας Λαγουβάρδος η πρώτη εκτίμηση είναι ότι ο Ιούνιος του 2024 «θα είναι ο πιο ζεστός σαν σύνολο από όλους όσους έχουμε δει», ωστόσο στο τέλος του μήνα θα μπορεί να εξαχθεί το τελικό συμπέρασμα.
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο η πρώτη εκτίμηση είναι ότι σίγουρα πρόκειται για έναν πολύ ζεστό Ιούνιο, ο πιο ζεστός σε διάρκεια σε μέσες τιμές ποτέ, ενώ όπως εξηγεί οι θερμοκρασίες είναι ιδιαίτερα υψηλές τόσο ως προς τις μέγιστες τιμές όσο και ως προς τις ελάχιστες.
Συνεχόμενο θερμικό στρες
Αυτό σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο δημιουργεί ένα συνεχόμενο θερμικό στρες στους ανθρώπους. «Είναι πολύ πιο επιβαρυντικό κατά τη γνώμη μου από το να έχεις έναν μεμονωμένο καύσωνα 3-4 ημερών και οι τιμές τις υπόλοιπες ημέρες να είναι κοντά στα φυσιολογικά ή λίγο πάνω από τα φυσιολογικά από το να έχεις συνεχόμενα, αυτή την σημαντική απόκλιση προς τα πάνω», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024, με εξαίρεση τον Μάιο, οι υπόλοιποι μήνες καταγράφουν τιμές πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. «Από τον Ιούλιο του 2023 όλες οι περιφέρειες της χώρας είχαν θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα με εξαίρεση τον Μάιο που στην Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα ήταν λίγο πιο κάτω από τα κανονικά. Σε Ανατολική Στερεά, Πελοπόννησο και Κρήτη για 12 συνεχόμενους μήνες οι θερμοκρασίες είναι συνεχώς πάνω από τα κανονικά με έναν ανύπαρκτο χειμώνα», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος και προσθέτει ότι φαίνεται πως παγιώνεται μια αλλαγή. «Η εμμονή των υψηλών θερμοκρασιών για μεγάλες περιόδους, είναι αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο», υπογραμμίζει.
Συνθήκες καύσωνα είχαν καταγραφεί και τον Ιούνιο του 2007 και του 2019 ωστόσο κανένας δεν φαίνεται να έχει σαν μέσο όρο τις τιμές που έχουν καταγραφεί φέτος.
«Το 2007 είχαμε την υψηλότερη θερμοκρασία που είχαμε καταγράψει στην Αθήνα, στο κέντρο, στο Θησείο ήταν 44,8 βαθμούς. Ήταν όμως ένα μικρό διάστημα μερικών ημερών. Αλλά σαν μήνας δεν ήταν ιδιαίτερα ζεστός», υπογραμμίζει ο κ. Λαγουβάρδος και προσθέτει ότι αναμένονται και την επόμενη εβδομάδα υψηλές θερμοκρασίες.
Πολύ υψηλές θερμοκρασίες
«Αυτό που ξεχωρίζει είναι ότι από τις αρχές του μήνα οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές. Όπως δείχνουν τα στοιχεία μας, θα συνεχίσουμε να έχουμε υψηλές θερμοκρασίες, πιθανότατα την επόμενη εβδομάδα να δούμε και αρκετά υψηλές θερμοκρασίες και στα ανατολικά, χωρίς μελτέμια», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος.
Παράλληλα τον φετινό Ιούνιο, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, οι βροχές είναι ιδιαίτερα περιορισμένες γεγονός που κάνει τον Ιούνιο του 2024 όχι μόνο θερμό αλλά και αρκετά ξηρό μήνα. Το φαινόμενο μάλιστα του hot-dry-windy επικρατεί σύμφωνα με τους επιστήμονες αυτήν την περίοδο λόγω και των ισχυρών ανέμων που πνέουν. Παράλληλα η ευφλεκτότητα της νεκρής καύσιμης ύλης στα δάση είναι πολύ μεγάλη γεγονός που όπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.
«Η υγρασία της νεκρής καύσιμης ύλης είναι πάρα πολύ χαμηλή», επισημαίνει.
Στα τέλη Μαρτίου, ο ΟΗΕ ήδη προειδοποίησε πως υπάρχει «υψηλή πιθανότητα» το 2024 να καταγραφτούν θερμοκρασίες άνευ προηγουμένου, ενώ το 2023 ολοκλήρωσε μια δεκαετία ζέστης-ρεκόρ, ωθώντας τη Γη «στο χείλος της αβύσσου».
Υψηλές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας
Στο μεταξύ υψηλές τιμές θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας παρατηρούνται στην Μεσόγειο και κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο στα μέσα Ιουνίου 2024, σύμφωνα με το climatebook.gr. Ειδικότερα, στην Ανατολική Μεσόγειο η θερμοκρασία της θάλασσας βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα για την εποχή με αποκλίσεις θερμοκρασίας της τάξεως των 2-3°C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, ενώ οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις παρατηρούνται σε περιοχές του Αιγαίου πελάγους και στην θάλασσα του Λεβάντε.
«Σχεδόν σε όλη την Ανατολική μεσόγειο (εκτός του Ιονίου Πελάγους) και στην Μαύρη θάλασσα επικρατούν συνθήκες καύσωνα της θάλασσας κατηγορίας 1, ενώ στο Λιβυκό Πέλαγος και στην Θάλασσα του Λεβάντε επικρατεί καύσωνας της θάλασσας κατηγορίας 2 και 3», σημειώνει climatebook.
Θερμοκρασίες ρεκόρ
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, πολύ υψηλές θερμοκρασίες σε επίπεδα ρεκόρ καταγράφονται στα τέλη του 2ου δεκαημέρου του Ιουνίου 2024 σε πολλές περιοχές του Βορείου Ημισφαιρίου και πιο συγκεκριμένα στη Βόρεια Αφρική στη Μέση Ανατολή αλλά και σε περιοχές της Ασίας.
Στις 19 Ιουνίου 2024 καταγράφηκαν θερμοκρασίες ακόμη και πάνω από τους 51°C στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και στο Ιράκ.
Σημειώνεται ότι περισσότεροι από 1.300 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του φετινού προσκυνήματος Χατζ στη Μέκκα στη Σαουδική Αραβία εξαιτίας των πολύ υψηλών θερμοκρασιών.
Στη Βόρεια Αφρική η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 49°C στην Αλγερία καταγράφοντας ρεκόρ θερμοκρασίας για το μήνα Ιούνιο.
