Αντέχει ο ΣΥΡΙΖΑ τρίτη διάσπαση σ’ έναν χρόνο;

Η Αριστερά έχει υποφέρει -ιστορικά- από το σύνδρομο των διασπάσεων και του κατακερματισμού δυνάμεων. Συνέβαινε, επαναλαμβάνεται, δεν προβλέπεται να εκλείψει ως πολιτικό φαινόμενο. Είναι σχεδόν μοιρολατρικό.

Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γλιτώσει κατά καιρούς την ανοικτή πληγή. Έχει ματώσει.

Βεβαίως το γεγονός πως για τρίτη, αν όχι τέταρτη, φορά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα (οκτώ – εννιά μηνών) βρίσκεται αντιμέτωπος με την πιθανότητα ενός νέου κύματος είναι συνθήκη που δεν μοιάζει να έχει ιστορικό προηγούμενο.

Ηφαίστειο πριν από τη νέα έκρηξη

Σημείο πολιτικών καιρών ή αναπόφευκτη κατάληξη δεδομένων των συσχετισμών στην Κουμουνδούρου, δεν αμφισβητείται πια πως ο ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη ζορίζεται και βασανίζεται από την περιοδική αυτή παθογένεια. Ενεργό ηφαίστειο που στη μήτρα του βράζει διαρκώς από τον Σεπτέμβριο του 2023, κινδυνεύει να χάσει ξανά ακόμη ένα γκρουπ στελεχών του.

Πιθανόν όχι το ίδιο στιβαρό με τη σχεδόν ταυτόχρονη έξοδο της σκληροπυρηνικής «Ομπρέλας» από την παλιά φρουρά και της εκσυγχρονιστικής ομάδας των 6+6, μέσα από τη σύμπραξη των οποίων γεννήθηκε η Νέα Αριστερά. Σίγουρα όμως όχι μια αμελητέα πτέρυγα ενός κόμματος που θεμελιώδη σκοπό του έχει να αθροίζει δυνάμεις – όχι να διαιρεί τον κυτταρικό πυρήνα του.

Παρά τη διατήρηση της δεύτερης θέσης, το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών δεν ήταν επιδερμικό. Φούντωσε ξανά τη φωτιά που τεχνηέντως σιγόκαιγε (χωρίς να σβήνει) μετά το Συνέδριο. Στο μεσοδιάστημα οι τόνοι είχαν πέσει, ο εσωτερικός πόλεμος είχε κοπάσει. Η ανακωχή ήταν επιλογή.

Νέος κύκλος αμφισβήτησης του Κασσελάκη

Λίγες εβδομάδες αργότερα η τεχνητή κι εκούσια ηρεμία έχει διασαλευτεί. Η πίστωση χρόνου ως την ευρωκάλπη ήταν μια απόφαση που είχε ληφθεί με γνώμονα τη συσπείρωση αφότου δεν εγκρίθηκε -με όποιον τρόπο δεν εγκρίθηκε- η πρόταση νέων εσωκομματικών διεργασιών για την εκ του μηδενός ανάδειξη προέδρου, καθ’ υπόδειξη του Αλέξη Τσίπρα.

Πλέον η άμμος στην κλεψύδρα στέρεψε. Ο Στ. Κασσελάκης αμφισβητείται εκ νέου, από την ώρα που το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν αυτό που θα τον εδραίωνε στα ηνία, και τα τεκταινόμενα ένα δεκαπενθήμερο αργότερα έχουν οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα.

Όταν ο Γιώργος Τσίπρας, στέλεχος που είχε δώσει δυο και τρεις φορές ψήφο εμπιστοσύνης στη νέα ηγεσία, μιλά για «νοσηρούς εγκεφάλους», για «δολοφονίες χαρακτήρων», και για «κατάντια», αφήνοντας υπονοούμενα για έλλειψη διαφάνειας στη διαδικασία συμπλήρωσης του ευρωψηφοδελτίου, η μπόρα έχει ξεσπάσει.

Όταν επιπλέον στελέχη (Θεοχαρόπουλος, Σπίρτζης, Ζαχαριάδης κ.α) καταγγέλλουν πως οι απόψεις που ενοχλούν την ηγετική ομάδα έχουν ως αποτέλεσμα «πολιτικές εκκαθαρίσεις», υπό τη μορφή της λήξης συμβάσεων συμβουλευτικού χαρακτήρα με την ΚΟ του κόμματος, το καράβι έχει μπατάρει.

Πόσο απέχει μια τρίτη διάσπαση;

Εξ ορισμού η σκέψη ταξιδεύει σε ό,τι είχε προκύψει εκείνο το σαββατιάτικο πρωινό του Νοεμβρίου στο President. Τότε που στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, χωρισμένος σε δυο και τρία κομμάτια, διέκοπτε τη σύνδεσή του με το -πρόσφατο- παρελθόν του και σχεδόν το αποκήρυσσε. Η μία πλευρά μιλούσε για «5η φάλαγγα», η άλλη για «αντιδημοκρατική και αντικαταστατική» διαδικασία. Καμία συνεννόηση και ταύτιση.

Ούτε τώρα κοινό μέλλον, με όσους είχαν διαλέξει να παραμείνουν, φαίνεται πως υπάρχει. Εκτός κι αν, με κάποιον μαγικό τρόπο, ανατραπεί το παρόν καθεστώς.

Αλήθεια είναι ότι ο νυν αρχηγός της παράταξης είχε εξ αρχής τονίσει την αναγκαιότητα ανανέωσης, μετατόπισης και προσέγγισης της πολιτικής. Δεν έκρυβε τίποτα απ’ όλα αυτά, μιλώντας για μια πατριωτική αριστερή παράταξη. Ακόμη δε κι αν σε αρκετές περιπτώσεις απείχε παρασάγγας από την ταυτότητα του κόμματος και προξενούσε απορίες με τις θέσεις του, επέμενε.

Όσοι δεν καβάλησαν είτε το πρώτο (Νοέμβριος) είτε το δεύτερο κύμα (Δεκέμβριος), προσπαθούσαν να τον καταλάβουν, να τον δικαιολογήσουν κι ενίοτε να τον προστατεύσουν με προσωπικό κόστος. Το αλλοπρόσαλλο τέλος του Συνεδρίου τού επέτρεψε να κερδίσει λίγο παραπάνω χρόνο.

Με τον ΣΥΡΙΖΑ επισήμως κάτω από το 15%, ελάχιστους αναποφάσιστους να πείθονται από το αφήγημα που προτάχθηκε και τον Στέφανο Κασσελάκη να μην παραχωρεί εκατοστό εξουσίας, αξιολογώντας θετικά το έργο του και κλείνοντας την πόρτα σε οποιονδήποτε άλλον, η κατάσταση φαίνεται πως έχει επανήλθε στην ίδια μηδενική αφετηρία.

Το Συνέδριο ως σημείο καμπής 

Σήμερα, με το πρώτο στοίχημα χαμένο, ο ΣΥΡΙΖΑ νιώθει περιτριγυρισμένος από μια φρέσκια απειλή. Όσο δε ο χρόνος κυλά προς ένα ολικό λίφτινγκ σε προφίλ, ιδεολογία και ταυτότητα (καταστατικό Συνέδριο), τόσο θα πλησιάζει η ημέρα της αναπόφευκτης διάσπασης. Μικρής ή ξανά διογκωμένης θα εξαρτηθεί ατομικά τούτη τη φορά. ΣΥΡΙΖΑ με την υπάρχουσα ηγεσία κάποιοι δεν θα τον ανεχθούν εσαεί. Θα προτιμήσουν να φύγουν, με θόρυβο ή χωρίς. Αν δεν τους διώξουν πρώτους.

Οι αντοχές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα δοκιμαστούν. Το ότι το ΠαΣοΚ διάγει μια εξίσου περίπλοκη κατάσταση βοηθά. Τι θα συμβεί όμως (οτ)αν γεννηθεί ένας άλλος πόλος κεντροαριστερής συμμαχίας με εναλλακτική πρόταση; Πώς σε μια τέτοια περίπτωση ο Στ. Κασσελάκης θα κρατήσει τον ψηφοφόρο του ΣΥΡΙΖΑ μαζί του; Τι θα σκαρφιστεί;

Κρίσιμες οι εβδομάδες ως το προσωρινό κλείσιμο της Βουλής για το καλοκαίρι διότι, άμα τη επιστροφή του από τις ΗΠΑ, θα συγκληθούν και τα εσωκομματικά όργανα. Τα οποία δεν έχει τον τρόπο ν’ αποφύγει, όπως προσφάτως τον διάλογο με τους (δυσαρεστημένους) βουλευτές του κόμματος.