Αν κάποιος είχε προσγειωθεί στην Ελλάδα, δύο μέρες μετά τις Ευρωεκλογές, δεν ήξερε το αποτέλεσμα και παρακολουθούσε δηλώσεις και αντιδράσεις, θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ο μεγάλος χαμένος των εκλογών ήταν το ΠαΣοΚ και ο Νίκος Ανδρουλάκης. Θα μπορούσε, μάλιστα, να είχε σχηματίσει την εντύπωση ότι το ΠαΣοΚ, όχι απλά έχασε αλλά υπέστη πανωλεθρία μεγάλη. Τόσο μεγάλη που τα στελέχη του ζήτησαν αμέσως το κεφάλι του αρχηγού του κόμματος.
Δεν χωρά αμφιβολία ότι το ΠαΣοΚ πέρασε κάτω από τον πήχη που ήταν η κατάκτηση της δεύτερης θέσης. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι ο μεγάλος χαμένος των εκλογών. Ποιος ήταν ο μεγάλος χαμένος των εκλογών; Ας δούμε τους στόχους που είχαν θέσει προεκλογικά τα τρία πρώτα κόμματα και ας κάνουμε τις συγκρίσεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε τον πήχη στο 33% το ποσοστό που πήρε η ΝΔ στις προηγούμενες εκλογές. Πέρασε από κάτω. Πολύ κάτω μάλιστα. Η Νέα Δημοκρατία έλαβε 28,31%. Δηλαδή έχασε περί τις 5 μονάδες. Σε σχέση με το 41% που έλαβε πριν από ένα χρόνο, έχασε περίπου 13 μονάδες. Αυτό, ναι, λέγεται και πανωλεθρία. Ήταν απότομη η προσγείωση που επεφύλαξε το εκλογικό σώμα στη ΝΔ. Εξέφρασαν οι πολίτες τη δυσαρέσκεια τους για την αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας. Εξέφρασαν και την ενόχληση τους για την έπαρση στις συμπεριφορές των κυβερνητικών στελεχών. Πώς το είπε ο Πρωθυπουργός; Κάποιοι, στο εξής, υποθέτω και ο ίδιος, θα βλέπουν τον κόσμο όχι από το 41 αλλά από το 28%. Με λίγα λόγια. Το περίφημο 41% ήταν last year. Tο αλαζονικό αφήγημα της ΝΔ πήγε περίπατο. Τι έγινε στη ΝΔ; Έκανε ο Κ. Μητσοτάκης ένα ανασχηματισμό και η ζωή συνεχίζεται.
Ο Στέφανος Κασσελάκης είχε θέσει ως στόχο το αποτέλεσμα των προηγούμενων εθνικών εκλογών, ένα ποσοστό κοντά στο 18%. Τα περί 20% και πάνω που έλεγε δεν τα πίστευε ούτε ο ίδιος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Κασσελάκης ήταν ο ευνοούμενος των ΜΜΕ. Έκανε μια δήλωση ο Ανδρουλάκης για την ακρίβεια και έψαχνες να τη βρεις. Έβγαζε βόλτα τη Φάρλι ο Κασσελάκης και γινόταν το έλα να δεις. Στα κανάλια και το διαδίκτυο. Τι πέτυχε ο κ. Κασσελάκης; Έπεσε κάτω από το ψυχολογικό όριο του 15%. Δεν κατάφερε να έχει ένα ποσοστό που να του επιτρέπει να εμφανίζεται ως ο ηγεμονικός παίχτης στην Κεντροαριστερά. Έχασε και αυτός. Τι έγινε στον ΣΥΡΙΖΑ; Τίποτα. Κάτι ψιλογκρίνιες και κάτι φωτοβολίδες για την κεντροαριστερά και όλα μια χαρά. Δεν ζήτησε κανείς το κεφάλι του Κασσελάκη.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε θέσει ως στόχο τη δεύτερη θέση. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν ήταν τρίτο κόμμα, ο στόχος ήταν ένα ποσοστό που θα κινούνταν στη σφαίρα του 14-15%. Τι πέτυχε το ΠαΣοΚ; Ένα 12,8%, ποσοστό υψηλότερο, έστω κατά μία μονάδα σε σχέση με τις εθνικές εκλογές. Κατάφερε να εκλέξει και έναν παραπάνω ευρωβουλευτή. Τι έγινε στο ΠαΣοΚ; Ήρθε η συντέλεια του κόσμου. Τα πάνω-κάτω. Πριν καν περάσουν 48 ώρες από το εκλογικό αποτέλεσμα ο Ανδρουλάκης αμφισβητήθηκε ευθέως. Υπάρχει ένα πολιτικό σκεπτικό αλλά υπάρχουν και τα προσωπικά κίνητρα. Σε μεγάλο βαθμό, είναι αυτά που οδηγούν τις εξελίξεις στο ΠαΣοΚ. Δεν είναι η πρώτη φορά. Φοβάμαι ότι δεν θα είναι και η τελευταία.
Είναι φανερό ότι ο κ. Ανδρουλάκης δεν έχει άδικο όταν υποστηρίζει πως δεν είναι το ΠαΣοΚ ο μεγάλος χαμένος των εκλογών. Και δεν έχει άδικο όταν λέει ότι ο μεγάλος χαμένος των εκλογών είναι η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αλλά στην παρούσα φάση και έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα το θέμα του κ. Ανδρουλάκη δεν είναι που θα βρει το δίκιο του. Είναι το πώς θα διαχειριστεί την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο ΠαΣοΚ. Υπάρχει ένα νέο δεδομένο. Ότι είναι ένας αρχηγός υπό αμφισβήτηση. Τι επιλογές έχει;
Η πρώτη αντίδραση της Χαριλάου Τρικούπη στην εσωκομματική αμφισβήτηση ήταν η επίκληση του καταστατικού του κόμματος. Συνεπώς, εκλογές για την ανάδειξη νέου αρχηγού στο τέλος του 2025. Θα μπορούσε γίνει. Υπό την προϋπόθεση ότι, μέχρι τότε, θα μπορούσε να υπάρξει μια συντεταγμένη πορεία. Αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό. Οπότε; Τι μπορεί να κάνει ο Ν. Ανδρουλάκης; Η μια επιλογή είναι να παίξει καθυστέρηση. Αλλά μπορεί το ΠαΣοΚ και για πόσο χρόνο να πορεύεται σε συνθήκες εσωστρέφειας με έναν αρχηγό υπό αμφισβήτηση; Μπορεί να μείνουν τα πράγματα ως έχουν για ενάμιση χρόνο ακόμα; Η απάντηση είναι, όχι.
Η άλλη επιλογή του κ. Ανδρουλάκη είναι να επιλέξει τις καθαρές λύσεις. Να προσφύγει στην ετυμηγορία της βάσης. Να σηκώσει το γάντι που του πέταξαν οι αμφισβητίες. Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ στη συνέντευξη του (ΕΡΤ) δήλωσε ότι είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να αξιολογηθεί από τη βάση του κόμματος. Δεν εξήγγειλε εκλογές και παρά τις ενστάσεις των αντιπάλων του έπραξε σωστά. Δεν μπορεί ένας αρχηγός να εξαγγέλλει τις αποφάσεις του από την τηλεόραση. Όταν μάλιστα είναι προγραμματισμένες οι συνεδριάσεις των οργάνων του κόμματος για την μετεκλογική συζήτηση. Καλή η βιασύνη αλλά είναι προτιμότερη η θεσμική λειτουργία των κομμάτων.
Σε κάθε περίπτωση είναι πλέον ξεκάθαρο ότι το ΠαΣοΚ δεν έχει πολλές επιλογές, για να είμαστε ρεαλιστές (όπως λέει και το τραγούδι) έχει μόνο μια. Την προσφυγή στην κάλπη μέσα στο 2024. Χωρίς βιασύνες. Συντεταγμένα. Λίγο μετά τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από την ίδρυση του κόμματος που σφράγισε τη Μεταπολίτευση και άλλαξε την Ελλάδα. Και προς το καλύτερο και προς το χειρότερο.
