«Φεύγοντας από το μαιευτήριο μεσάνυχτα Δευτέρας δεν είχαμε προμηθευτεί βρεφικό γάλα. Έπρεπε να γυρίσω τέσσερα φαρμακεία απ’ άκρη σ’ άκρη στην Αθήνα για να βρω το γάλα. Από τις πιο τρομακτικές εμπειρίες της ζωής μου», μας λέει ο Νικόλας Λάρδης, Γενικός Διευθυντής σε ναυτιλιακή εταιρεία.
«Την πρώτη χρονιά η σύζυγός μου κι εγώ ήμασταν στο σπίτι μέχρι η κόρη μας να γίνει ενός έτους. Μετά από την πολύμηνη άδεια που είχαμε πάρει και οι δύο, την στέλνουμε στο βρεφονηπιακό σταθμό, γιατί έπρεπε να ξεκινήσουμε τις δουλειές μας. Όλοι μας έλεγαν να προετοιμαστούμε, γιατί θα αντιμετωπίσουμε ιώσεις που θα κολλήσει. Την τρίτη ημέρα που πήγε στον παιδικό σταθμό, γύρισε πίσω με ίωση και ξαφνικά έπρεπε να διαχειριστούμε ένα παιδί το οποίο είναι άρρωστο και πρέπει να μείνει στο σπίτι ενώ οι υποχρεώσεις στις δουλειές μας, τις οποίες μόλις έχουμε ξεκινήσει, τρέχουν…», εκμυστηρεύεται ο Χρήστος Οικονομάκης, Οικονομικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων.
Στη Γιορτή του Πατέρα εστιάζουμε στους σύγχρονους μπαμπάδες. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν; Μοιράζονται τα οικογενειακά βάρη ανάμεσα στη μητέρα και τον πατέρα; Οι πατεράδες του 2024 προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στις ριζικές αλλαγές που επιφέρει ο ρόλος του πατέρα, στην ευθύνη που επιφέρει η ανατροφή και η διαπαιδαγώγηση του παιδιού και στους επιπλέον, πολύ βασικούς ρόλους τους, του συζύγου και του εργαζόμενου.
Τέσσερις νέοι μπαμπάδες μας επιβεβαιώνουν πως παραμένουν σύμμαχοι στο πλευρό των συζύγων και μαμάδων των παιδιών τους και πως μοιράζονται τα βάρη της οικογένειας ισότιμα. Ο μέγας αντίπαλος των συζυγικών σχέσεων και τον οικογενειακών δεσμών; Τι άλλο; Ο χρόνος.
Προσδοκίες και άγχη
Αλήθεια, ποιες είναι οι αυταπάτες και ποιες οι προσδοκίες σε σχέση με την πατρότητα και τελικά πόσο σχέση έχουν με την τρέχουσα διαμορφωμένη πραγματικότητα;
«Περίμενα ότι η πατρότητα θα ήταν δύσκολη, αλλά δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο βαθιά θα άλλαζε τις προτεραιότητές μου και τον τρόπο που βλέπω τη ζωή. Οι προσδοκίες μου περιλάμβαναν πολλές προκλήσεις, αλλά η πραγματικότητα έχει δείξει ότι η αγάπη και η χαρά που προέρχονται από τα παιδιά μου είναι ανεκτίμητες», σχολιάζει με ειλικρίνεια ο Γιώργος Κολοβέντζος, ιδρυτής της εταιρείας KYNTHIAN.
«Πίστευα ότι η πατρότητα θα μου άλλαζα με απότομο τρόπο τις προτεραιότητες μου και ότι θα μου δημιουργούσε νέες φοβίες (για θέματα υγείας ή οικονομικά ζητήματα κ.α.) που πριν δεν είχα. Μπορώ να πω ότι ο ερχομός των παιδιών μου μου δημιούργησε νέες φοβίες ωστόσο εξάλειψε άλλες που είχα πριν την γέννηση τους», παραδέχεται στο ΒΗΜΑ ο Παναγιώτης Αλεξόπουλος, δικαστικός επιμελητής.
Κι όμως, τίποτα δεν συγκρίνεται με τη λαϊκή ρήση «τρέχω και δεν φτάνω» που ταιριάζει γάντι στον μπαμπά του σήμερα. «Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχω αντιμετωπίσει από την στιγμή που έγινα πατέρας είναι το «κυνήγι του χρόνου». Ποτέ δεν είναι αρκετός. Είτε μιλάμε για την εργασία, είτε για τα παιδιά, είτε για την σύζυγο μου, τους φίλους μου και τα άλλα μέλη της οικογένειας μου», προσθέτει ο Παναγιώτης Αλεξόπουλος, πατέρας δύο αγοριών, έξι και τριών ετών. Ο ίδιος βρίσκεται συνεχώς στον δρόμο. Κάθε λεπτό είναι πολύτιμο.
«Προσπαθώ να ισορροπήσω τις επαγγελματικές μου υποχρεώσεις με τον χρόνο που πρέπει και θέλω να αφιερώνω στην οικογένειά μου. Με δύο δουλειές και την προσπάθεια να ξεκινήσω το δικό μου brand με παιδικά ρούχα ονόματι KYNTHIAN η διαχείριση του χρόνου και η προσοχή στις ανάγκες της Κύνθιας και του Ίαν ήταν πραγματικά δύσκολη», εξηγεί και ο Γιώργος Κολοβέντζος, πατέρας δύο παιδιών, 7 και 5 ετών, αντίστοιχα.
Από την άλλη, ο Νικόλας Λάρδης, γενικός διευθυντής ναυτιλιακής εταιρείας στη Σαντορίνη, υπεύθυνος για το ψηφιακό τμήμα της, χειρίζεται το πρόβλημα του χρόνου δουλεύοντας από το σπίτι. H δουλειά του του επιτρέπει να έχει τον 2χρονο γιο του κοντά του. Για τον ίδιο η μεγαλύτερη πρόκληση είναι όχι η έλλειψη χρόνου με το παιδί, αλλά η έλλειψη χώρου για το παιδί. «Το περιβάλλον στις πόλεις, και στον Δήμο Αθηναίων συγκεκριμένα, δεν φαντάζει το ιδανικό για την ανατροφή ενός παιδιού. Και δεν είναι. Οι απλές μετακινήσεις τους πρώτους 6 μήνες με καρότσι στο Παγκράτι, έφερναν στο μυαλό μου σκηνές από την Ομήρου Οδύσσεια. Και είμαι μεγαλόσωμος άντρας. Δεν είμαι σε θέση να φανταστώ πως το βιώνει μια γυναίκα. Ακόμα και τώρα που ο Κίμωνας είναι 2 ετών, η καθημερινή βόλτα στο πάρκο είναι άθλος. Έχοντας μεγαλώσει στα προάστια, μου είναι αδιανόητο ότι τα ευαίσθητα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού μου θα είναι ανάμεσα από ταξί, λεωφορεία, τουρίστες, παπάκια», μας περιγράφει.
Η εργασία από το σπίτι συνέπεσε για τον ίδιο με τον ερχομό του γιου του στη μετά-Covid εποχή, καθώς η τηλε-εργασία έγινε de facto συνθήκη σε κάθε εργαζόμενο που σχετίζεται με την ψηφιακή ύπαρξη μιας εταιρίας. «Ο ερχομός του γιού μου έπεσε με ακρίβεια πάνω στην μετάβαση αυτή. Ένα νεογέννητο στον χώρο εργασίας μου. Η γωνία μου, το κέντρο των επιχειρήσεων μου, εκεί όπου δούλευα ανενόχλητος, δεν ήταν πια δική μου. Λογάριαζα χωρίς τον ξενοδόχο, καθώς αποδείχθηκε ότι εγώ ήμουν ο φιλοξενούμενος στην γωνιά αυτή. Ο καφές μου, ο συνήθης ύποπτος, έπρεπε να είναι σε συνεχή επίβλεψη. Η απαγωγή του ήταν ορατή από χιλιόμετρα μακριά και η μεγάλη στάμπα στο χαλί δεδομένη!», εξομολογείται ο Νικόλας Λάρδης.
Η τέχνη της ισορροπίας
Διαφορετική αλλά τελικά με ισότιμο βαθμό δυσκολίας με την ελληνική, είναι η καθημερινότητα που καλείται να αντιμετωπίσει στο Λονδίνο ο Χρήστος Οικονομάκης, Οικονομικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων και μπαμπάς της 4χρονης Σήλιας και του μόλις 9 μηνών Γιώργου. «Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχω να αντιμετωπίσω ως πατέρας», σχολιάζει ίδιος, «είναι να βρω μια ισορροπία ανάμεσα στους τρεις ρόλους μου, δηλαδή να είμαι σωστός απέναντι στα παιδιά μου ως πατέρας, να διατηρώ μια υγιή σχέση με τη σύζυγο μου και επίσης να προχωρώ επαγγελματικά με τους στόχους που έχω θέσει».
Ο Χρήστος Οικονομάκης πιστεύει ότι τα πρακτικά θέματα της καθημερινότητας σε σχέση με την ανατροφή των παιδιών μοιράζονται ανάμεσα στο ζευγάρι: «Πιστεύω ότι όσο περνάει ο καιρός η οικογενειακή ζωή γίνεται όλο και πιο ισότιμη. Η κατανομή των βαρών εξαρτάται και από την εκάστοτε οικογένεια, όμως το θετικό που βλέπω στο δικό μου περιβάλλον, ειδικά στην Αγγλία, είναι ότι υπάρχει η απαραίτητη υποστήριξη και από τους εργοδότες και από το κράτος. Αν οι εργοδότες στηρίζουν, μπορούν και οι νέες οικογένειες να προγραμματίσουν τις ασχολίες τους».
Ο ίδιος παρατηρεί, ωστόσο, ότι η έλλειψη της βοήθειας του εγγύτερου οικογενειακού κύκλου στο μεγάλωμα των παιδιών, με τη μορφή που συνηθίζουμε στην Ελλάδα να έχουμε γιαγιάδες και παππούδες βράχους ακλόνητους δίπλα στα εγγόνια τους, έχει λειτουργήσει θετικά στην ωρίμανση της δικής του οικογένειας: «Μεγάλωσα κοντά στον παππού και τη γιαγιά, οι οποίοι ήταν πάντα εκεί να βοηθήσουν τους γονείς μου και μέχρι σήμερα έχω μαζί τους μια πολύ σημαντική σχέση. Από την άλλη, το γεγονός ότι είμαστε μόνοι μας στο Λονδίνο και πρέπει να διαχειριστούμε αποκλειστικά μόνοι μας, με τη σύζυγό μου, καταστάσεις ως γονείς, μας βοηθάει σαν οικογένεια να βρούμε τους δικούς μας ρυθμούς. Μπορεί να είναι πιο δύσκολο, ωστόσο με τη σωστή διαχείριση, η διαδικασία μας κάνει πιο δυνατούς».
Ο Γιώργος Κολοβέντζος συμφωνεί στο θέμα της ισοτιμίας ανάμεσα στο ζευγάρι: «Ο ρόλος του πατέρα σήμερα είναι περισσότερο ισότιμος με αυτόν της μητέρας. Οι ευθύνες μοιράζονται και οι πατεράδες συμμετέχουν ενεργά στην ανατροφή των παιδιών, από τις καθημερινές δραστηριότητες μέχρι τις σημαντικές αποφάσεις.
Για παράδειγμα, ενώ εγώ δουλεύω όλη μέρα, η σύζυγός μου αναλαμβάνει πολλές από τις καθημερινές ευθύνες, όπως το να παίρνει τα παιδιά μας από το σχολείο και να τα βοηθάει με τα μαθήματά τους. Παράλληλα, προσπαθώ να αφιερώνω ποιοτικό χρόνο στα παιδιά μας και να συμμετέχω στις δραστηριότητές τους όχι μόνο τα Σαββατοκύριακα αλλά και τις καθημερινές».
Και πώς μοιράζονται τα ζευγάρια σήμερα τις ασχολίες τους, τις δουλειές τους σε σχέση με τα παιδιά; «Στην οικογένεια μου, εξαιτίας των ωραρίων εργασίας, εγώ ετοιμάζω τα παιδιά και τα πηγαίνω στο σχολείο και η γυναίκα μου τα πηγαίνει στις απογευματινές τους δραστηριότητες. Η ρουτίνα της καθαριότητας, των δραστηριοτήτων και του ύπνου γίνεται από κοινού», εξηγεί ο Παναγιώτης Αλεξόπουλος. Το μεγάλο σοκ, όπως παρατηρεί, στην μακρά περιπέτεια που λέγεται «γονεϊκότητα» ήταν η μείωση των ωρών ύπνου. «Η κούραση της καθημερινότητας (η οποία δεν αφορά μόνο τα παιδιά) μας έχει επηρεάσει όχι όμως σε βαθμό που να μας προβληματίσει», προσθέτει ο ίδιος.
Ο Νικόλας Λάρδης μας περιγράφει ότι τόσο ο ίδιος όσο και η σύζυγός του αφιερώνουν τον ίδιο χρόνο στο μωρό τους κατά την διάρκεια της ημέρας, ειδικά στο παιχνίδι. Οι αρμοδιότητες έχουν μοιραστεί σύμφωνα όχι μόνο με το που είναι ο καθένας καλύτερος αλλά και με βάση το πρόγραμμα τους. «Αν θα πρέπει να δώσω ένα παράδειγμα θα έλεγα πως φροντίζω για το μπάνιο του Κίμωνα, την απογευματινή του βόλτα, το βραδινό του γάλα ενώ η σύζυγος φροντίζει για το μεταμεσονύκτιο γεύμα, το πρωινό του, τις προμήθειες της τσάντας για τις εξορμήσεις κτλ. Είναι τόσα πολλά αυτά που κάνεις για το παιδί σου μέσα στην ημέρα που πολλές φορές δεν συνειδητοποιείς ποιος τελικά κάνει τι», συμπληρώνει. Το ζευγάρι, επειδή ακριβώς εργάζεται πολλές ώρες, έχει βοήθεια από την νταντά που ασχολείται αποκλειστικά με τη διαπαιδαγώγηση του μικρού. «Προτρέπω όλους τους γονείς να συμμετέχουν ενεργά στην εξεύρεση του ανθρώπου που θα ασχολείται 8 ώρες την ημέρα με το παιδί τους», τονίζει ο ίδιος.
Έρωτας και στερεότυπα
Φυσικά και η γονεϊκότητα επηρεάζει τη σχέση των ζευγαριών. Το ζευγάρι καλείται να αντιμετωπίσει πλήθος καταστάσεων που απαιτούν αλληλεπίδραση και σοβαρό συντονισμό, παρατηρεί ο Νικόλας Λάρδης. «Τα προβλήματα και οι λύσεις μπορεί να φέρνουν τους γονείς πιο κοντά τόσο σε ψυχικό όσο και σε φυσικό επίπεδο. H τριβή που προκαλείται κάνει τον προσωπικό χρόνο του καθενός ακόμα πιο πολύτιμο και αναγκαίο. Είναι κάτι που αμελείται πολύ συχνά σήμερα, και δημιουργεί συγκρούσεις». Και αυτή είναι μια συνθήκη με την οποία συμφωνούν λίγο πολύ και οι τέσσερις μπαμπάδες με τους οποίους μιλάμε.
Ο Νικόλας, ο Παναγιώτης, ο Γιώργος και ο Χρήστος αποτελούν σύγχρονα πρότυπα μπαμπάδων που θέλουν και προσπαθούν όσο μπορούν να βρίσκονται κοντά στα παιδιά τους. Ο Χρήστος λέει ότι στη σχέση του με τα παιδιά του ακολουθεί το παράδειγμα του δικού του πατέρα που ήταν πάντα κοντά του σαν φίλος, το ίδιο και ο Γιώργος που θυμάται ως πρότυπο αφοσίωσης και υπομονής τον δικό του πατέρα. Αν τα πρότυπα έχουν σημασία για τις επόμενες γενιές προκειμένου να μεγαλώσουμε υγιή ψυχικά παιδιά, τότε με τα στερεότυπα τι γίνεται;
«Οι γονείς πρέπει να γίνονται θυσία για τα παιδιά τους». «Oι πατεράδες δεν μπορούν να φροντίσουν τα παιδιά τόσο καλά όσο οι μητέρες». «H μητέρα πρέπει να είναι συνέχεια δίπλα στα παιδιά και ο πατέρας να είναι κοντά τους ως πιο αυστηρός γονιός». «Τελειώνει ο έρωτας μετά το παιδί». Αυτά είναι μονάχα μερικά από τα κλισέ που οι σύγχρονοι μπαμπάδες που μας μιλούν απεχθάνονται να ακούν. Τα προσπερνούν και τα πολεμούν όσο μπορούν.
Προετοιμασία για το μέλλον
Όσο για το μέλλον, ποια είναι τα άγχη τους; «Το άγχος που έχουν όλοι οι γονείς. Θέλω να κάνω ότι καλύτερο μπορώ να προετοιμάσω τα παιδιά έτσι ώστε να αποκτήσουν τις κατάλληλες δεξιότητες και τις κατάλληλες προσεγγίσεις για να επιτύχουν όπως εκείνα επιθυμήσουν», παραδέχεται ο Χρήστος Οικονομάκης. «Το βασικό μου θέμα είναι να χτίσω τη σχέση μας ώστε να με βλέπουν ως κάποιον που μπορεί να τα στηρίξει, να τα συμβουλεύσει και να τους δώσει τα εφόδια για το μέλλον», σημειώνει.
Πέρα από την υγεία, το βασικότερο αγαθό και τα οικονομικά θέματα που όλοι έχουμε στο νου μας, προσπαθώντας να χτίσουμε το παρόν και το μέλλον των παιδιών μας, οι μπαμπάδες σήμερα επιζητούν μια σταθερή βάση, μια καθαρή οδό για να γίνουν ευτυχισμένα και ισορροπημένα άτομα τα παιδιά τους. Αυτή η αναζήτηση είναι, ίσως, μια πιο συνειδητοποιημένη στάση σε σχέση με τη νοοτροπία των παλιότερων γενεών που το ίδιο επιζητούσαν για τα παιδιά τους, αλλά το έκαναν πιο αποστασιοποιημένα.
Κι ας μην ξεχνάμε ότι σήμερα οι γονείς καλούνται να μεγαλώσουν υγιή ψυχικά παιδιά σε μια εποχή σκληρή και απρόβλεπτη. Όπως παρατηρεί ο Νικόλας Λάρδης: «Ίσως η αδυναμία συσπείρωσης της κοινωνίας μας σε ένα κοινό όραμα για την χώρα και τον πλανήτη να μας αγχώνει. Το μεγαλύτερο άγχος είναι το μέλλον το ίδιο φυσικά, και τι πρέπει να κάνουμε τώρα στο παρόν για να το βελτιώσουμε, ώστε να έχουμε μέλλον».
