Καλοκαίρι χωρίς μπάλα, διακοπές χωρίς θάλασσα. Το Euro 2024 είναι η 17η εκδοχή της πανευρωπαϊκής μάζωξης των κορυφαίων εθνικών ομάδων και για τις επόμενες τριάντα ημέρες από σήμερα (14 Ιουνίου – 14 Ιουλίου) η Γερμανία και τα πολυτελή γήπεδά της θα αποτελούν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και της ποδοσφαιροκουβέντας.

Οι 24 φιναλίστ, χωρισμένες σε έξι ομίλους των τεσσάρων, είχαν δικαίωμα να δηλώσουν από 23 ως 26 ποδοσφαιριστές. Συνδυαστικά με τους 24 εκλέκτορες, η δεξαμενή των προσώπων που θα μας απασχολήσουν μέχρι τον τελικό στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου χωρά περισσότερα από 600 πρόσωπα.

Το Βήμα επέλεξε έντεκα εξ αυτών και εξηγεί το γιατί.

Τόνι Κρόος – Ο ξεπερασμένος

Δεν κουμπώνει πια σε αυτό το ποδόσφαιρο έλεγε ο Ούλι Χένες, αναφερόμενος στον Τόνι Κρόος λίγες ημέρες μετά τον αποκλεισμό της Γερμανίας από τη Αγγλία στο προηγούμενο Euro (2021). Επικροτούσε δηλαδή την απόφασή του ν’ αποσυρθεί από τη διεθνή σκηνή.

Μόνο που ο κίνδυνος μιας παταγώδους αποτυχίας για τη «νασιοναλμάντσαφτ» στο δικό της τουρνουά έφερε στα πόδια του 34χρονου μετρονόμου χαφ ένα σωρό παλικάρια. Κυρίως τον νέο ομοσπονδιακό προπονητή Γιούλιαν Νάγκελσμαν, ο οποίος για να πετύχει στην άκρως επικίνδυνη αποστολή του τον είχε ανάγκη.

Μετά την εξαιρετική σεζόν που είχε ο Κρόος στην -εκ νέου πρωταθλήτρια Ευρώπης- Ρεάλ Μαδρίτης μέχρι κι ο Χένες πείσθηκε ότι λειτουργεί ως ένα δραστικό αντίδοτο για κάθε νόσον και κάθε παθογένειαν σε αποδυτήρια ή αγωνιστικό χώρο. Θα σώσει τα «πάντσερ»; Απαραίτητα όχι. Θα συσπειρώσει το σύνολο; Σίγουρα ναι.

Χεσούς Νάβας – Ο κλωνοποιημένος

Γεννημένος στις 21 Νοεμβρίου του ’85 ο Ανδαλουσιάνος ακραίος είναι ο παίκτης που ενώνει δυο και τρεις γενιές του ισπανικού ποδοσφαίρου στην εθνική ομάδα. Έχοντας ζήσει τις θριαμβευτικές πορείες στο Παγκόσμιο του 2010 και στο Euro του 2012, η παρουσία του έχει τόσο αγωνιστική όσο και συμβολική σημασία.

Η «ρόχα» του Ντε λα Φουέντε είναι ένα ολόφρεσκο σύνολο με τον νεαρότερο παίκτη του Euro 2024 (Λαμίν Γιαμάλ). Την ίδια στιγμή όμως αναγνωρίζει αξίες και οντότητες που ξεχειλίζουν ποιότητα, ποδοσφαιρική και μη.

Ο Νάβας πέρασε από πολλά στάδια τα τελευταία χρόνια. Από τον Οκτώβριο του 2020 και 32 μήνες δεν είχε κληθεί στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα. Από τα τελικά του Nations League, όπου ως δεξιός μπακ παρέδωσε μαθήματα προσαρμοστικότητας, διάγει μια τρίτη περίοδο στην εθνική και μετά από κάθε επόμενη φορά επαληθεύει τον Άλβαρο Μοράτα που ζήτησε την κλωνοποίησή του αφότου αποσυρθεί.

Γιόζιπ Ίλισιτς – O άλλος άνθρωπος

Το 2020 ο Σλοβένος αρτίστας ήταν ένας ποδοσφαιριστής με χρηματιστηριακή αξία που ξεπερνούσε τα 20 εκατομμύρια ευρώ. Η Αταλάντα του Γκασπερίνι είχε αφήσει το αποτύπωμά της στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο κι ο Ίλισιτς αποτελούσε σημείο αναφοράς του όλου πρότζεκτ.

Μέχρι που ο κορωνοϊός τον βρήκε πολύ ευάλωτο ψυχικά και η κατάθλιψη τον κυρίευσε. Σε σημείο που ήταν έτοιμος να εγκαταλείψει τη δράση, αναζητώντας απεγνωσμένα τον εαυτό του. Το γεγονός πως είχε δίπλα του ανθρώπους που τον κατάλαβαν και δεν τον πρόδωσαν έδρασε καταλυτικά.

Ο Ίλισιτς βούτηξε στα βαθιά νερά και θολά νερά, προτού βγει ξανά στην επιφάνεια εντελώς διαφορετικός. Η επιστροφή στη Μάριμπορ βοήθησε εξίσου έως ότου αποκαταστήσει τη σχέση με το «μέσα» του και ερωτευτεί εκ νέου το ποδόσφαιρο. Τον περασμένο Μάρτιο ο ομοσπονδιακός Ματίαζ Κεκ τον επανέφερε στην εθνική μετά τον Νοέμβριο του ’21 και στα γήπεδα της Γερμανίας ο βετεράνος επιθετικός θα είναι ο καθρέπτης όλων εκείνων που κέρδισαν το μεγάλο στοίχημα με την ψυχική υγεία.

Κρίστιαν Έρικσεν – Η μεγάλη καρδιά

Πριν από τρία χρόνια η εικόνα του βιρτουόζου Δανού που κατέρρεε στη διάρκεια του αγώνα με τη Φιλανδία στο Πάρκεν της Κοπεγχάγης συγκλόνιζε όλη την οικουμένη.

Με τη σύντροφό του στην κερκίδα ν’ αγωνιά για το τι συμβαίνει λίγα μέτρα παραπέρα και τις προσευχές όλων να ενώνονται έτσι ώστε να επανέλθει στη ζωή μετά το καρδιακό επεισόδιο εντός γηπέδου, ο Έρικσεν όχι μόνο ήρθε από ‘κει που είχε βρεθεί για κάμποσα λεπτά, αλλά πολύ γρήγορα και προτού συμπληρωθεί ένας χρόνος κλωτσούσε ξανά την μπάλα σε επίσημο παιχνίδι.

Έκτοτε έχουν μεσολαβήσει δύο χρόνια και συνεχίζει απτόητος. Έβγαλε τρία 90λεπτα με τη Δανία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ και, μολονότι στην προβληματική Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν έχει αποκτήσει μόνιμο ρόλο, εξακολουθεί ν’ αποτελεί τον καθοδηγητή και εμπνευστή του εθνικού συνόλου.

Ως παιδί θαύμαζε τον Λάουντρουπ και τον Μπάτζο. Τον ίδιο για το αδάμαστο σθένος του τον θαυμάζουν άπαντες.

Γκάρεθ Σαουγκέιτ – Το λιοντάρι

Στα ηνία του πιο ηλεκτρικού πάγκου στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο από τον Σεπτέμβριο του 2016, ο Άγγλος προπονητής έχει αποδείξει ότι είναι τουλάχιστον ανθεκτικός. Ταυτόχρονα όμως και αποτελεσματικός.

Του πιστώνεται αν μη τι άλλο η αγωνιστική και πνευματική βελτίωση μιας ομάδας που ανέκαθεν αποτύγχανε στα μεγάλα ραντεβού, με αποτέλεσμα να καταλήγει περίγελος και ανέκδοτο στα χείλη φίλων και εχθρών. Μόνο που πια τα χρονικά περιθώρια στενεύουν οικτρά για τον Σαουθγκέιτ και τον στριμώχνουν.

Το «It’s coming home» θα παίζει ξανά στη διαπασών και η συμμετοχή των «τριών λιονταριών» στον τελικό του προηγούμενου Euro γεννά προσδοκίες αναβάθμισης στο τρέχον. Η κούπα είναι αυτοσκοπός πια και κάθε άλλο αποτέλεσμα θα ληφθεί ως αποτυχία. Αν η Αγγλία έχει τύχει να γυρίσει με το τρόπαιο στις αποσκευές της, είναι με τον 53χρονο στον πάγκο της. Αν όχι, είναι πολύ πιθανό ν’ αρχίσει από το μηδέν την αναζήτηση Μεσσία.

Ολιβιέ Ζιρού – Ο ρέκορντμαν

Τούτη τη φορά το «allez les bleus» θ’ αφορά κυρίως τη νέα «φουρνιά» του γαλλικού ποδοσφαίρου – αυτή που έχει λάβει τη σκυτάλη από την προηγούμενη και συνεχίζει να διαπρέπει στο διεθνές στερέωμα.

Μόνο που μεταξύ του Κιλιάν Εμπαπέ, που έκλεισε πια τα 25, του Κουντέ, του Τσουαμενί, του Καμαβινγκά και του 18χρονου Ζαΐρ-Εμερί, εξακολουθεί να λάμπει το άστρο του Ολιβιέ Ζιρού. Δεν ήταν ποτέ ο φορ που συγκλόνιζε με την απαράμιλλη τεχνική του. Ούτε αυτός που τρόμαζε τις αντίπαλες άμυνες. Μα από τη μία η συνέπειά του κι από την άλλη η αφοσίωσή του κατέληξαν να είναι το απόλυτο παράδειγμα προς μίμηση.

Στις 30 Σεπτεμβρίου ο βετεράνος επιθετικός θα συμπληρώσει 38 χρόνια ζωής, αλλά συνεχίζει αγέρωχα, διότι ανέκαθεν φρόντιζε τον εαυτό του, ανέκαθεν έθετε προτεραιότητες, ανέκαθεν δημιουργούσε τις συνθήκες για να φτάσει στο μέγιστο, ανέκαθεν έβρισκε κίνητρα.

Είναι ήδη ο αρχισκόρερ της Γαλλίας με 57 γκολ και με τις 133 συμμετοχές τρέχει πίσω από τον μαγικό αριθμό «δέκα». Αν το σύνολο του Ντεσάμπ φτάσει ως το τέλος της διαδρομής, ο Ζιρού θα έχει πιθανότητα καλύψει πιθανότατα το 70% της απόστασης που τον χωρίζει από τον Λιλιάν Τιράμ των 142.

Μετά θα έχει κάθε λόγο να κυνηγήσει και το υπόλοιπο. Δεν θα ‘ναι χάρη, θα το αξίζει.

Φραντσέσκο Καλτσόνα – Ο επίγονος

Από τις περιπτώσεις που το σαράκι της προπονητικής τού ρούφηξε όλη την ποδοσφαιρική υπόσταση. Πολύ σύντομη η πορεία του στα γήπεδα, πέρασε στην άλλη πλευρά κι άρχισε να δουλεύει σε τεχνικά επιτελεία συλλέγοντας διαρκώς εμπειρίες.

Είχε κιόλας επηρεαστεί από τον Μαουρίτσιο Σάρι όταν τον είχε προπονητή στην Τεγκολέτο κι όταν το 2007 ο Ιταλός μέντορας τον προσκάλεσε να δουλέψουν μαζί στην Αβελίνο, άρχισε η καρμική σχέση τους. Μαζί στη Βερόνα, μαζί στην Περούτζα, μαζί στην Έμπολι και στη Νάπολι. Ενδιάμεσα ο Καλτσόνα είχε κάποια αυτόνομα περάσματα από ομάδες μικρότερων κατηγοριών, προτού πάρει την απόφαση ν’ ανοίξει τους ορίζοντές του και να βρεθεί δίπλα τόσο στον Ντι Φραντσέσκο όσο και στον Σπαλέτι.

Το 2022 έκρινε ότι έχει τα κότσια ν’ αναλάβει εξ ολοκλήρου έναν εθνικό πάγκο και μέσα στους επόμενους μήνες οδήγησε τη Σλοβακία στα τελικά του Euro, εφαρμόζοντας πολλές από τις ιδέες του ανθρώπου που τον είχε μυήσει στη δουλειά. Όταν ήρθε η Νάπολι για να τον προσλάβει ως μια μεσοβέζικη λύση, επέστρεψε στην Ιταλία, αλλά χωρίς να διαπραγματευτεί πως θα χάσει όσα είχε πετύχει. Το στοίχημα με τους «παρτενοπέι» δεν ήταν επικερδές (3-8-3) και στο Euro θα φροντίσει, παρουσιάζοντας ένα συμπαγές σύνολο με επιθετική διάθεση, να πείσει ότι δεν έφταιγε αποκλειστικά αυτός για την κάκιστη κατάληξη της σεζόν.

Κβίτσα Κβαρατσχέλια – Ο μαέστρος

Ο «Κβαραντόνα του Καυκάσου» λειτουργεί ως μια ατραξιόν για το τουρνουά. Από εκείνες τις μπαλαδόφατσες που αλώνιζαν στα γήπεδα πριν από δεκαετίες, είναι σύμπτωση που γεννήθηκε στην Τιφλίδα και όχι σε κάποια ποδοσφαιρούπολη της Λατινικής Αμερικής.

Κοντρόλ, ντρίμπλα, πάσα, εκτέλεση, κάθε άγγιγμα του στην μπάλα παραπέμπει σε ζωγραφιά. Είναι ο τύπος που οδήγησε τη Νάπολι στην κατάκτηση του σκουντέτο μετά το 1990, είναι ο τύπος που έκανε ένα ολόκληρο έθνος να ζήσει την πιο μαγική βραδιά μετά την ανεξαρτησία της χώρας με την πρόκριση επί της Ελλάδας.

Ναι, η Γεωργία δεν απέκλεισε μεγαθήρια στον δρόμο για τη Γερμανία. Αλλά ο Κβαρατσχέλια τήρησε μια υπόσχεση για κάτι εξίσου μεγάλο όσο αυτό που κατάφερε με τους «παρτενοπέι» στην Ιταλία και οι συμπατριώτες του τον έχουν ήδη μετατρέψει σε τοτέμ που προσκυνούν με κάθε ευκαιρία.

Πέπε – Ο παππούς

Σε κάθε άλλη περίπτωση θα ήταν ο θείος που καθόταν με τη νεολαία στα οικογενειακά τραπέζια. Αυτός ο συγγενής που κοροϊδεύει τον εαυτό του και δεν συμβιβάζεται με την ηλικιακή πραγματικότητα, επιχειρώντας να δείχνει σύγχρονος.

Ο πολιτογραφημένος Πορτογάλος στόπερ από το Μασεϊό της Βραζιλίας δεν κινδυνεύει να χαρακτηριστεί καρικατούρα των γηπέδων. Παραμένει στα 41 του «ο πιο ανταγωνιστικός ποδοσφαιριστής με τον οποίο έχω δουλέψει», όπως ο προπονητής του Σέρτζιο Κονσεϊσάο είχε πει.

Όντως ο Πέπε δεν έχει συνθηκολογήσει με τον εαυτό του προκειμένου να οδηγηθεί στην ποδοσφαιρική συνταξιοδότητση. Κάθε ημέρα όμως επαληθεύει το «είσαι όσο νιώθεις» και δεν εγκλωβίζεται σε νόρμες, δεν παραδίδεται σε πιέσεις. Είναι πια ο γηραιότερος παίκτης και σκόρερ στην ιστορία του Champions League, ήταν και παραμένει ένας παίκτης με υποδειγματική αθλητική νοοτροπία που η Πορτογαλία σε μια μεταβατική περίοδο τον χρειάζεται.

Ο ίδιος αντιλέγει, λέγοντας όλο αυτό είναι το αποτέλεσμα των όσων τού έδωσε η χώρα από το 2001 που ως 18 χρόνων έγινε η δεύτερη πατρίδα του.

Κριστιάνο Ρονάλντο – Ο βιονικός

Η πρώτη συμμετοχή του με τη «σελεσάο» της Ιβηρικής κατεγράφη στις 20 Αυγούστου του 2003. Τότε ήταν 18,5 ετών και σήμερα στον δρόμο για τα 40 του. Σε Euro πρωτόπαιξε το 2004, φεύγοντας κλαίνοντας από το βάθρο της απονομής για την ήττα από την Ελλάδα, και στη Γερμανία θα εμφανιστεί σε έκτο διαφορετικό τουρνουά επιδιώκοντας μια δεύτερη κούπα.

Σε όλα αυτά τα χρόνια ο Κριστιάνο Ρονάλντο έχει καταρρίψει κάθε επίδοση απ’ όσες του αναλογούσαν, αλλά πάντα βρίσκει κάποιο νέο ρεκόρ να κυνηγήσει. Η μεταπήδησή του στη Σαουδική Αραβία τού επέτρεψε να παρατείνει την ποδοσφαιρική ζωή του, να βρει ξανά το χαμόγελό του μετά την περιπέτειά του στη Γιουνάιτεντ, και να δώσει περισσότερη βάση στην εθνική.

Όπως φυσικά τον βόλεψε ασυζητητί η αποχώρηση του Φερνάντο Σάντος, τον οποίο η Ομοσπονδία έβαλε σε δεύτερη μοίρα μετά τον καβγά του με τον σούπερ σταρ της ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Η έλευση του Ρομπέρτο Μαρτίνες μαλάκωσε τον CR7, οι ισορροπίες αποκαταστάθηκαν γρήγορα και η Πορτογαλία έφτασε ν’ ανήκει ξανά στα φαβορί για την πρωτιά στο τουρνουά. Μένει να φανεί εκ των υστέρων αν ο Ρονάλντο θα κλείσει εδώ τον κύκλο του ή αυτό θα συμβεί το 2026 με την ελπίδα ότι θα κατακτήσει κι έναν παγκόσμιο τίτλο.

Ιβάν Χάσεκ – Ο ετερόφωτος

Είχε υπάρξει ομοσπονδιακός προπονητής το μακρινό 2009, προτού αρχίσει μια περιοδεία σε ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα αραβικών χωρών (Σ.Αραβία, ΗΑΕ, Κατάρ, Λίβανος). Για ένα φεγγάρι ανέλαβε και πρόεδρος της Τσέχικης Ομοσπονδίας. Άρα η σχέση του με τους ανθρώπους που κινούν τα νήματα υπήρχε ήδη.

Απλώς ήταν πολύ απρόσμενη η επιλογή του ως εκλέκτορα μετά την ξαφνική παραίτηση του Γιάροσλαβ Σίλχαβι κι ενώ η εθνική Τσεχίας είχε ήδη προκριθεί στα τελικά του Euro. Τού έδωσαν μάλιστα συμβόλαιο με προοπτική συμμετοχής στο Παγκόσμιο, όχι απλώς μια σύμβαση λίγων μηνών έτσι ώστε να κριθεί στα τελικά του Euro. Κοινώς; Δεν αγχώνεται για το τι θα συμβεί. Ούτε η δουλειά του θα επηρεαστεί από την έκβαση της μάχης.

Υπό αυτές τις ευνοϊκές συνθήκες περισσότερο με εκδρομή στη Γερμανία μοιάζει για τον Χάσεκ η όλη αποστολή. Εκτός κι αν συντριβεί.