Οι φετινές Ευρωεκλογές ανήκουν πλέον στον παρελθόν και αυτό που μένει στον απόηχο τους είναι πως τα μοναδικά κερδισμένα κόμματα είναι εκείνα που βρίσκονται δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας.

Η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου κατάφερε να πάρει ποσοστό 9,30%, την ώρα που η ΝΙΚΗ βρέθηκε στο 4,37%, ενώ η Φωνή Λογικής της Αφροδίτης Λατινοπούλου με 3,04% κατάφερε και εκείνη με τη σειρά της να εκλέξει Ευρωβουλευτή.

Η προδιαγεγραμμένη δεξιά στροφή

Αποτέλεσε αυτό το αποτέλεσμα έκπληξη ή στην πραγματικότητα μιλάμε για το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης δεξιάς στροφής του εκλογικού σώματος η οποία φαινόταν από τις έρευνες των τελευταίων μηνών;

Ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο τα στοιχεία ήταν εκεί: Έρευνα της Good Affairs είχε δείξει από τότε ότι η μετατόπιση της ΝΔ προς το κέντρο αφήνει ελεύθερο πεδίο δράσης στα δεξιά της, με την ανάλυση τότε του Βήματος να αναφέρει ότι «δεν αποκλείεται αυτή η στροφή να ανοίξει την όρεξη σε συντηρητικά σχήματα που τοποθετούνται δεξιότερα της ΝΔ. Η σκέψη ότι ίσως σπεύσουν να εκμεταλλευτούν τις επικείμενες ευρωεκλογές προκειμένου να αποκομίσουν εκλογικά οφέλη δεν είναι παράτολμη, καθώς τo timing των ευρωεκλογών φαντάζει ως το καταλληλότερο για μια τέτοια προσπάθεια. Και αυτό διότι σε αυτές τις εκλογές οι πολίτες δεν αποφασίζουν για πρωθυπουργό, όπως συμβαίνει στις εθνικές κάλπες, και άρα το προφίλ του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν θα αποτελέσει το βασικό κριτήριο επιλογής»

Η δεξαμενή για τα κόμματα της ακροδεξιάς

Επίσης η δεξαμενή για αυτά τα κόμματα δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητη, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας έρευνας στο σύνολο του εκλογικού σώματος 19% τοποθετείται στο Κέντρο, 18% στην Κεντροδεξιά και 11% στην Δεξιά, ενώ ένα 4% ανέφερε πως ανήκει στην Άκρα Δεξιά. Το τελευταίο ποσοστό σημειώναμε τότε εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερο καθώς η πλειοψηφία όσων δεν απαντούν σε αυτές τις έρευνες εκτιμάται ότι τοποθετούνται στα άκρα του πολιτικού φάσματος.

Με δεδομένο λοιπόν το γεγονός ότι τα κόμματα αυτά καταφέρνουν να διεισδύουν πλέον και στους ψηφοφόρους που θεωρούν τον εαυτό τους κεντροδεξιοί, εκμεταλλευόμενοι την ιδεολογική μετατόπιση της Νέας Δημοκρατίας, μιλάμε μια δεξαμενή ψηφοφόρων που αγγίζει το 41%.

Παρόμοια ήταν τα ευρήματα και στην πιο πρόσφατη έρευνα της ίδιας εταιρείας, η οποία δημοσιεύθηκε λίγες μέρες πριν από τις Ευρωεκλογές. Εκεί και πάλι γινόταν αντιληπτό ότι η δεξαμενή για αυτά τα κόμματα ολοένα και μεγαλώνει. Όπως βλέπουμε και στον πίνακα που ακολουθεί η δεξαμενή για αυτά τα κόμματα είναι τέτοια που υπό τις κατάλληλες συνθήκες μπορούν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία και να καταγράψουν σημαντικά εκλογικά ποσοστά.

Από την άλλη μεριά, επειδή δεν μετακινείται τόσο δραστικά το εκλογικό σώμα, είχε διαφανεί κάτι άλλο: ότι οι κεντρώοι ψηφοφόροι οι οποίοι στήριξαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη απείχαν της εκλογικής διαδικασίας με συνέπεια να εκφραστούν πιο δυναμικά φωνές στο δεξιότερο άκρο. Ισχυροποίηθηκαν δια της τεθλασμένης τα δέξια κόμματα εκμεταλλευόμενα αφενός την συντηρητική στροφή της κοινωνίας αλλά και την μεγαλύτερη αποχή του χώρου του κέντρου που εξέφρασε έτσι την αποδοκιμασία του.

Η Ευρωπαϊκή δεξιά στροφή και η ελληνική περίπτωση

Το φαινόμενο βέβαια της δεξιάς στροφής του εκλογικού σώματος είναι κάθε άλλο παρά ελληνικό. Αντίθετα, όλη η Ευρώπη φαίνεται πως ξύπνησε το λιγότερο «μουδιασμένη» από την άνοδο της ακροδεξιάς την επομένη των Ευρωεκλογών.  Η «έκπληξη» αυτή αφορά όμως ένα φαινόμενο το οποίο πανευρωπαϊκά έχει φανεί προ πολλού. Στη Γαλλία από το 18% του Λεπέν το 2002 φτάσαμε στο σημερινό 33% της κόρης του Μαρίν, η οποία έχει θέσει ως μεγάλο στόχο της προεδρίας στην Γαλλία στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

Η Μελόνι είναι η κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού στην Ιταλία, σε μια χώρα που πάντα ήταν ευκολότερο να αναδειχτούν τέτοια πρόσωπα. Στη Γερμανία, το AFD έφτασε το SPD στα όρια του και έλαβε ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό, κερδίζοντας μάλιστα τη δεύτερη θέση. Την ίδια ώρα που η Μεγάλη Βρετανία δεν συμμετείχε στις εκλογές λόγω της επικράτησης του Brexit στο σχετικό δημοψήφισμα.

Η Ελλάδα, μια χώρα με σαφώς πιο αριστερές ευαισθησίες μεταπολιτευτικά, ακολουθεί την τάση της Ευρώπης αναλογικά, πράγμα που αποδεικνύεται από τους πίνακες της ιδεολογικής τοποθέτησης των Ελλήνων που παρουσιάστηκαν παραπάνω. Με τους υπόλοιπους πολιτικούς χώρους να έχουν τις δικές τους εσωτερικές έριδες, την κυβέρνηση να αντιμετωπίζει αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια για μια σειρά από λόγους, ένας ακόμα ανησυχητικός παράγοντας είναι η πολύ μεγάλη αποχή της πρόσφατης εκλογικής αναμέτρησης. Μία αποχή η οποία εξέφρασε την μαζική αποδοκιμασία όλου του πολιτικού συστήματος οριζόντια.