Λίγες ημέρες μετά από την ανακοίνωση του αποτελέσματος των ευρωεκλογών, βαθιά παραμένει στο στρατόπεδο του ΠαΣοΚ η διάσταση των απόψεων σχετικά με το τι συνιστά εκλογική ήττα και τι εκλογική νίκη.
Από τη μία οι έμμεσες δηλώσεις των κύκλων της Χαριλάου Τρικούπη «δεν πανηγυρίζουμε» (θα έπρεπε άραγε;) και από την άλλη δημόσιες και ιδιωτικές τοποθετήσεις για την ανάγκη να τεθεί ζήτημα ηγεσίας άμεσα.
Στη μέση, ποτάμι βαθύ.
Η αλήθεια είναι ότι η γεύση του εκλογικού αποτελέσματος για το ΠαΣοΚ είναι μάλλον πικρή. Η γενικότερη αίσθηση είναι ότι το 12,8 δεν είναι ένα αποτέλεσμα που αφήνει περιθώρια χαράς.
Η αναζήτηση όμως των αιτιών δεν ξεκίνησε καλά.
Η μονομερής εστίαση στις ευθύνες ενός προσώπου – στη συγκεκριμένη περίπτωση του αρχηγού-, δημιουργεί προπέτασμα καπνού που δεν επιτρέπει σε κάποιον να δει καθαρά, να ανιχνεύσει και να αξιολογήσει προβλήματα που έχουν να κάνουν με το κομματικό αλλά και το ευρύτερο πολιτικό περιβάλλον. Το χειρότερο ίσως είναι ότι αυτή η μάλλον απλουστευτική προσέγγιση δημιουργεί προσδοκίες και ελπίδες που συνήθως δεν επαληθεύονται, εντείνοντας έτσι μία γενικότερη αίσθηση ματαίωσης και απογοήτευσης
Όχι ότι δεν έχει το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης και μάλιστα για πολλά λάθη και παραλείψεις η ηγεσία. Αλλά είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι η αλλαγή αρχηγού από μόνη της θα διορθώσει όλα τα κακώς κείμενα.
Είναι κάτι που επιβεβαιώνεται από τις αλλαγές ηγεσίας στο ΠαΣοΚ τα τελευταία 12 χρόνια.
Η διαδοχή του Γιώργου Παπανδρέου από τον φορτωμένο προσδοκίες Ευάγγελο Βενιζέλο οδήγησε 3 χρόνια μετά στην παραίτησή του και στην διαδοχή του από την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά. Η πρόωρη και αδόκητη απώλεια της Προέδρου οδήγησε στην ηγεσία του κόμματος με ελπίδες για ουσιαστική ανάκαμψη και ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών, το νέο και φέρελπι Νίκο Ανδρουλάκη.
Καμία όμως από αυτές τις αλλαγές ηγεσίας στη διάρκεια μιας 12ετίας δεν στάθηκε ικανή από μόνη της – παρά τα σπουδαία σε κάποιες περιπτώσεις επιτεύγματα – να ανατρέψει ριζικά τους πολιτικούς συσχετισμούς και να ικανοποιήσει τις προσδοκίες του κομματικού κοινού.
Το ιδεολογικό στίγμα, η παραγωγή πολιτικών θέσεων, οι ανοιχτές και συμμετοχικές διαδικασίες, η λειτουργία της οργάνωσης, η επικοινωνιακή στρατηγική, ο μακροπρόθεσμός πολιτικός σχεδιασμός, παραμένουν θέματα που χρειάζονται αξιολόγηση και συγκεκριμένες παρεμβάσεις.
Αλλά και στο κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον η αδιαφορία για το πολιτικό γίγνεσθαι που σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται αποστροφή, ο μεταπολιτικός χαβαλές που φέρνει στην επιφάνεια Φειδίες, influencers πολιτικούς αρχηγούς, ζηλωτές του Ιησού και σταυροφόρους της εθνικής και φυλετικής καθαρότητας, είναι φαινόμενα που απαιτούν ψύχραιμη και συγκροτημένη ανάλυση και ερμηνεία.
Ας μη βιαζόμαστε λοιπόν.
Για να θυμηθούμε τα συνθήματα του ηρωικού λαϊκισμού του Σύριζα το 2015, το ΠαΣοΚ θα αλλάξει (μπορεί και) ντάλα μεσημέρι αλλά όχι ξαφνικά επειδή θα κάνει εκλογές ηγεσίας ή επειδή κάποιοι το δήλωσαν στα ΜΜΕ και το ανάρτησαν στα social.