Τις τελευταίες ημέρες το Ισραήλ βρίσκεται αντιμέτωπο με μία σειρά αποφάσεων και ενεργειών του Δυτικού Κόσμου που κάθε άλλο παρά επιθυμούσε εν μέσω του πολέμου εναντίον της Χαμάς που κρατά ακόμη παράνομα περίπου 125 ομήρους.
Το πρώτο σοκ για το Ισραήλ ήρθε με την απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που ζήτησε ένταλμα σύλληψης για τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, και τον Υπουργό Άμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Γάζα. Το ίδιο ζήτησε και για τον ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, και για δύο ακόμα ηγετικά στελέχη της Χαμάς, τους Ισμαήλ Χανίγια και Μοχάμεντ Ντιαμπ Ιμπραήμ αλ-Μάσρι. Ακολούθησε η απόφαση προσωρινών μέτρων του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που διέταξε το Ισραήλ να σταματήσει τη στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα και να ανοίξει το πέρασμα στη Ράφα για τη διέλευση της ανθρωπιστικής βοήθειας, ενόσω εξετάζει το ερώτημα αν το Ισραήλ έχει διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα.
Η εκτέλεση των αποφάσεων των διεθνών δικαστηρίων δεν είναι εφικτή καθώς δεν διαθέτουν εκτελεστικά όργανα. Στο παρελθόν, παρόμοιες αποφάσεις έχουν αγνοηθεί. Το Ισραήλ, όμως, βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο που θα πρέπει να αποφασίσει αν θα διατηρήσει τη θέση του ανάμεσα στα Κράτη του Δυτικού Κόσμου που σέβονται τους διεθνούς θεσμούς και τις αρχές του διεθνούς δικαίου ή όχι. Η εξίσωση του Πρωθυπουργού του Ισραήλ με τον αρχηγό μίας τρομοκρατικής οργάνωσης θεωρείται μεγάλο πολιτικό πλήγμα για τη χώρα. Παράλληλα, το Ισραήλ κατηγορείται για τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα και για παραβιάσεις διεθνών συνθηκών, οι οποίες συντάχθηκαν έχοντας, μεταξύ άλλων, υπόψιν το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, επιτρέποντας ανεπιθύμητους, και ίσως άδικους, παραλληλισμούς. Ταυτόχρονα, οι δημόσιες τοποθετήσεις επισήμων του Ισραήλ που χαρακτήρισαν τα διεθνή δικαστήρια «αντισημιτικά» δεν συνάδουν με τη στάση δημοκρατικών χωρών του Δυτικού Κόσμου και θυμίζουν περισσότερο τη στάση χωρών, όπως αυτή της Κίνας, που χαρακτήρισε το διαιτητικό δικαστήριο του 2016 «αντικινεζικό» και την απόφασή του για τη Νότια Σινική Θάλασσα υποκινούμενη από τις ΗΠΑ.
Το ίδιο δίλλημα, όμως, καλούνται να αντιμετωπίσουν και τα υπόλοιπα Κράτη του Δυτικού Κόσμου. O Ζοζέπ Μπορέλ τόνισε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά τις πρόσφατες αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων, καλείται να επιλέξει μεταξύ του σεβασμού των αρχών του διεθνούς δικαίου και της στήριξης στο Ισραήλ. Τα Ευρωπαϊκά Κράτη φαίνεται να χάνουν την υπομονή τους με το Ισραήλ εξαιτίας, μεταξύ άλλων, εσωτερικών πιέσεων από τους πολίτες τους. Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη απόφαση της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Νορβηγίας να προβούν στην αναγνώριση της Παλαιστίνης ως Κράτος, τονίζοντας πως το ζήτημα Ισραήλ-Παλαιστίνης μπορεί να επιλυθεί μόνο με ειρηνικά μέσα. Προς το παρόν, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζουν να παρέχουν στήριξη στο Ισραήλ. Οι επικείμενες, όμως, εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο και η πιθανή εκλογή των Εργατικών μπορεί να κοστίσει έναν ακόμα ισχυρό σύμμαχο στο Ισραήλ.
Μολονότι, καμία από τις αποφάσεις δεν μπορεί να επιφέρει τον άμεσο τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, οι αποφάσεις συμβάλουν στη διεθνή απομόνωση του Ισραήλ, το οποίο χάνει συνεχώς στήριξη όχι μόνο από τα Κράτη σύμμαχους αλλά και από τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα για την οποία, μετά τις αποφάσεις των διεθνών δικαστηρίων, καθίσταται δύσκολο αν όχι ανέφικτο να παρέχει οποιαδήποτε στήριξη Ισραήλ. Ως εκ τούτου, η συνεχής πίεση από τα διεθνή δικαστήρια υποχρεώνει το Ισραήλ να σταθμίσει εκ νέου τις προτεραιότητες της στη Γάζα και τη θέση της στη διεθνή κοινότητα.
Η Σοφία Γαλάνη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
