Στις 8 Μαρτίου 2021, την Ημέρα της Γυναίκας, η κυβέρνηση του πρόεδρου Λόπες Ομπραδόρ σήκωσε ένα τείχος ύψους τριών μέτρων γύρω από το μεξικανικό κοινοβούλιο, για να αποτρέψει τις διαμαρτυρόμενες γυναίκες να πλησιάσουν το κτήριο. Το τείχος αργότερα μετατράπηκε σε μνημείο για τις γυναικοκτονίες, καθώς το Μεξικό σημειώνει τραγικό ρεκόρ, με τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό στη Λατινική Αμερική.
Τρία χρόνια αργότερα, σήμερα Κυριακή (2/6) το Μεξικό αναμένεται να εκλέξει την πρώτη γυναίκα πρόεδρο σε μια ιστορική εκλογική αναμέτρηση, αμαυρωμένη από βία και διχασμό.
Οι δύο υποψήφιες
Σε μια τεραστίου μεγέθους εκλογική αναμέτρηση, όπου πέραν της προεδρίας διακυβεύονται ακόμη 20.000 θέσεις, 99 εκατ. Μεξικανοί θα κληθούν να αποφασίσουν μεταξύ δύο γυναικών: της Κλαούδια Σέινμπαουμ, πρώην δημάρχου της Πόλης του Μεξικού με το κυβερνών αριστερό κόμμα Μορένα, και της πρώην γερουσιαστή Σότσιλ Γκάλβες, που εκπροσωπεί έναν τρικομματικό συνασπισμό της αντιπολίτευσης.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, είναι σχεδόν δεδομένο ότι η Σέινμπαουμ θα είναι η επόμενη Πρόεδρος του Μεξικού, αφού για την ώρα προηγείται με σχεδόν 30 μονάδες διαφορά.
«Τραγωδία για τη μεξικανική δημοκρατία»
Η εβραϊκής καταγωγής Σέινμπαουμ αποτελεί την εκλεκτή διάδοχο του ισχυρού Προέδρου της χώρας, Ανδρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπραδόρ (γνωστού ως ΑΜΛΟ), ο οποίος συνταγματικά δεν μπορεί να διεκδικήσει άλλη θητεία. Ολόκληρη η εκστρατεία της είναι βασισμένη στη συνέχιση του εξαετούς έργου του ΑΜΛΟ, ο οποίος ανέβηκε στην εξουσία το 2018 με την υπόσχεση ότι θα «καθαρίσει» το Μεξικό από τη διαφθορά, τη βία και τη στασιμότητα που το μάστιζε. Μάλιστα, ο θρίαμβός του συνέτριψε το παλιό δικομματικό σύστημα που κυριαρχούσε στην πολιτική του Μεξικού για δεκαετίες.
Από τότε έχουν περάσει έξι χρόνια και πολλά από τα ζητήματα στη χώρα παραμένουν ή έχουν επιδεινωθεί. Οι παλαιοί αντίπαλοι του κόμματος του ΑΜΛΟ, PAN και PRI, ένωσαν λοιπόν τις δυνάμεις τους για τις επερχόμενες εκλογές, προτείνοντας μια υποψήφια κοινής αποδοχής, την Γκάλβες. Η συμμαχία της αντιπολίτευσης, η οποία είναι ενωμένη μόνο στην αντίθεσή της στον ΑΜΛΟ και το κυβερνών Μορένα, δεν μπόρεσε να δημιουργήσει μια συνεκτική πλατφόρμα, αλλά ούτε και να πείσει τους Μεξικανούς πως τα παλαιά κόμματα που τους κυβερνούσαν έχουν αλλάξει.
«Οι περισσότεροι Μεξικανοί δεν λατρεύουν απαραίτητα την τρέχουσα κυβέρνηση. Απλώς δεν τους δόθηκε μια αξιοπρεπής εναλλακτική για να ψηφίσουν» αναφέρει το Foreign Policy.
Την κατάσταση αυτή το περιοδικό ΤΙΜΕ περιγράφει ως μια «Τραγωδία για τη μεξικανική δημοκρατία», εξηγώντας πως ο διαφαινόμενος θρίαμβος της Σέινμπαουμ βασίζεται σε μια εκστρατεία που προβάλλει τη συνέχιση των υπαρχόντων πολιτικών χωρίς καμία επίκριση ή πρόταση αλλαγής, σε μια χώρα που πλήττεται από τη βία, την ανομία και τις δημοσιονομικές και περιβαλλοντικές κρίσεις.
Βία, συμμορίες και καρτέλ
Πράγματι, το Μεξικό αναμένεται να καταγράψει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα εδώ και δεκαετίες, ενώ και το έγκλημα, ιδίως το οργανωμένο, βρίσκεται σε δραματική έξαρση.
Από την αρχή της θητείας του Λόπες Ομπραδόρ το 2018, το Μεξικό έχει καταγράψει περισσότερες από 170.000 δολοφονίες— 25% περισσότερες από όσες καταγράφηκαν επί του προκατόχου του. Ταυτόχρονα, περισσότεροι από 111.000 άνθρωποι έχουν «εξαφανιστεί βίαια», ενώ η χώρα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά γυναικοκτονιών στον κόσμο.
Η βία μάλιστα κυριαρχεί στις συζητήσεις αυτή την προεκλογική περίοδο, ιδιαίτερα αφού ισχυρές εγκληματικές ομάδες έχουν εκφοβίσει και σκοτώσει υποψηφίους στις προσπάθειες καρτέλ και συμμοριών για επιρροή και εξουσία. Ενόψει αυτών των εκλογών, περισσότεροι από 30 υποψήφιοι έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους.
Ως εκ τούτου, οι πολίτες οδεύουν στις κάλπες βαθιά διχασμένοι. Όπως περιγράφει το Associated Press, «φίλοι και συγγενείς δεν μιλούν πλέον για πολιτικά από φόβο μήπως επιδεινωθούν οι αγεφύρωτες διαφορές, ενώ τα καρτέλ ναρκωτικών έχουν χωρίσει τη χώρα σε ένα συνονθύλευμα αντιμαχόμενων φέουδων».
