Με έξι προτεραιότητες, στις οποίες αποτυπώνεται η προσήλωση της Ελλάδας στις θεμελιώδεις αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, η χώρα μας διεκδικεί την τρίτη συμμετοχή της (μετά από τις διετίες 1952-1953 και 2005-2006) ως μη-μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την περίοδο 2025-2026.
Η Ελλάδα, ιδρυτικό μέλος των ΗΕ, χώρα με εδραιωμένη δημοκρατία, ισχυρούς θεσμούς, σημαντικό διπλωματικό κεφάλαιο και διεθνές κύρος, πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή της, ακολουθεί, με σταθερότητα και συνέπεια, εξωτερική πολιτική αρχών.
Η Ελλάδα υποστηρίζει την πολυμέρεια, τον διάλογο και τη διπλωματία στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, με στόχο την επίτευξη συνθηκών διεθνούς ειρήνης, ασφάλειας, ανάπτυξης, προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Οι τρεις ελληνικές λέξεις, Διάλογος, Διπλωματία, Δημοκρατία αποτελούν την πυξίδα μας στο “ταξίδι” της ελληνικής υποψηφιότητας και της ελληνικής θητείας στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Οι προτεραιότητες της Αθήνας
Έξι είναι οι προτεραιότητες που συγκροτούν το πεδίο των επιδιώξεων της Ελλάδας ως μη-μόνιμου μέλους του ΣΑΗΕ. Σε ένα περιβάλλον πολλαπλών παγκόσμιων προκλήσεων, συγκρούσεων και διεθνούς ρευστότητας, οι προτεραιότητες αυτές αφορούν την ειρηνική επίλυση διαφορών, τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των κανόνων και αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την εφαρμογή της Ατζέντας “Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια”, την κλιματική αλλαγή και ασφάλεια, την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις, τη θαλάσσια ασφάλεια.
Έμπρακτη απόδειξη της προσήλωσης της Αθήνας σε αυτές τις προτεραιότητες αποτελεί η αλληλεγγύη της Ελλάδας στον αγώνα της Ουκρανίας για την υπεράσπιση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητάς της, καθώς και η ενεργή πολιτική της χώρας μας στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να περιορισθεί η ανθρωπιστική κρίση, να προστατευθούν τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών, να κατοχυρωθεί η ασφάλεια της διεθνούς ναυσιπλοΐας και βεβαίως να προωθηθεί η ειρήνευση.
Με απόλυτη επίγνωση της σημασίας που θα έχει η ανάδειξη της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας σε ό,τι αφορά τη διεθνή προβολή των ελληνικών θέσεων, και με συναίσθηση της υψηλής ευθύνης, την οποία συνεπάγεται η συμμετοχή στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η επιδίωξή της Ελλάδας είναι να προωθήσει μία συναινετική και συμπεριληπτική προσέγγιση και, με πνεύμα διαβούλευσης, να προωθηθούν λύσεις για την ειρήνη, την ανάπτυξη και την ασφάλεια σε ασταθείς περιοχές. Παράλληλα, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στις προσπάθειες επίλυσης συγκρούσεων, και στην προστασία των παιδιών στις ένοπλες συγκρούσεις.
Οι ενέργειες που οδηγούν την Ελλάδα στο ΣΑ του ΟΗΕ
Βρισκόμαστε λίγες ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη των μη-μόνιμων μελών του ΣΑ του ΟΗΕ, την Πέμπτη, 6 Ιουνίου 2024. Η Ελλάδα έχει ήδη εξασφαλίσει αριθμό δεσμεύσεων από κράτη-μέλη της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, πολύ υψηλότερο από τις απαραίτητες για την εκλογή 129 ψήφους.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί καρπό μίας συντονισμένης προσπάθειας, στην οποία εντάσσονται στοχευμένες πρωτοβουλίες υψηλής προστιθέμενης αξίας και συμβολικής σημασίας και εκδηλώσεις παρουσίασης των προτεραιοτήτων της ελληνικής υποψηφιότητας από τον Υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στον ΟΗΕ και τις ανά τον κόσμο διπλωματικές αρχές της Ελλάδας.
Καθοριστικής σημασίας για την προώθηση των προτεραιοτήτων της ελληνικής υποψηφιότητας ήταν οι συναντήσεις του Υπουργού Εξωτερικών με ομολόγους του, στο πλαίσιο της 78ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τον Σεπτέμβριο 2023, καθώς και η παρουσίαση των προτεραιοτήτων από τον ίδιο στους επικεφαλής των Μόνιμων Αντιπροσωπειών των κρατών-μελών της Κοινότητας της Καραϊβικής (CARICOM) και στους Μόνιμους Αντιπροσώπους των Μικρών Νησιωτικών Αναπτυσσόμενων Κρατών του Ειρηνικού (Pacific SIDS), στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής του στην έδρα των ΗΕ, στη Νέα Υόρκη, τον Φεβρουάριο.
Εξίσου σημαντική για την προώθηση των ελληνικών θέσεων ήταν η συνάντηση του κ. Γεραπετρίτη με τον Γενικό Γραμματέα των ΗΕ, António Guterres, στη Νέα Υόρκη, καθώς και η παρέμβασή του στη Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου της 55ης Συνόδου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, στη Γενεύη, επίσης τον Φεβρουάριο.
Στο πλαίσιο προώθησης των προτεραιοτήτων της ελληνικής υποψηφιότητας εντάσσεται εκδήλωση, στο Υπουργείο Εξωτερικών, στις 8 Μαρτίου 2024, για την παρουσίαση του πρώτου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Γυναίκες, την Ειρήνη και την Ασφάλεια. Το Σχέδιο αυτό συνιστά ουσιαστική παράμετρο της ελληνικής στόχευσης για την προώθηση της Ατζέντας “Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια” των ΗΕ. Η στόχευση αυτή διατυπώνεται ρητώς ως προτεραιότητα της ελληνικής υποψηφιότητας για το ΣΑΗΕ.
Εξάλλου, ιδιαίτερης μνείας χρήζει η εξαιρετικά επιτυχημένη διοργάνωση της 9ης Διεθνούς Διάσκεψης“Our Ocean Conference”, στην Αθήνα (15-17 Απριλίου 2024), με περισσότερους από 3.500 συμμετέχοντες από 130 χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Συμβάλλονταςουσιαστικά στον εποικοδομητικό διάλογο για την περιβαλλοντική προστασία, η Ελλάδα ανέδειξε τη δέσμευσή της για τη θαλάσσια ασφάλεια, πτυχές της οποίας αποτυπώνονται με ενάργεια στην αντίστοιχη προτεραιότητα της ελληνικής υποψηφιότητας για το ΣΑΗΕ.
Ιδιαίτερα σημαντική ως προς τη συμβολή της στην προώθηση της ελληνικής υποψηφιότητας κρίνεται η δημιουργία διακριτής ιστοσελίδας, η ψηφιακή προβολή της υποψηφιότητας στις πλατφόρμες X, Facebook, Instagram, Youtube, καθώς και η δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού, το οποίο αξιοποιείται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και σε εκδηλώσεις παρουσίασης των προτεραιοτήτων της ελληνικής υποψηφιότητας.
Στη Νέα Υόρκη ο Γεραπετρίτης – Οι επαφές
Στο πλαίσιο της προβολής της ελληνικής υποψηφιότητας, εντάσσεται και το ταξίδι του Υπουργού Εξωτερικών, στη Νέα Υόρκη όπου θα έχει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει έναν τελευταίο κύκλο επαφών για την προώθηση της υποψηφιότητας της Ελλάδας, να συμμετάσχει σε κοινή εκδήλωση με τους ομολόγους του πέντε συνυποψήφιων μη μονίμων μελών και να συναντήσει τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, κ. António Guterres.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του ταξιδιού του στη Νέα Υόρκη, ο υπουργός Εξωτερικών θα παραστεί στη διαδικασία εκλογής της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας και θα έχει συναντήσεις με τους ομολόγους του από τη Δανία, το Πακιστάν, τη Σομαλία και τον Παναμά. Πρόκειται για χώρες που είναι επίσης υποψήφιες για θέσεις κρατών-μη μονίμων μελών και θα εκλεγούν, καθώς οι υποψήφιες χώρες είναι ισάριθμες με τις θέσεις.
Την παραμονή της εκλογής, την Τετάρτη 5η Ιουνίου, είναι προγραμματισμένη δεξίωση, όπου οι υπουργοί Εξωτερικών των υποψηφίων χωρών θα έχουν την ευκαιρία να απευθύνουν χαιρετισμό.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα συναντηθεί και με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τον Αντόνιο Γκουτέρες, με τον οποίο αναμένεται να συζητήσουν, μεταξύ άλλων, για την συμμετοχή της Ελλάδας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς και για την πρόοδο των επαφών της απεσταλμένης του ΓΓ για το Κυπριακό, της Μαρίας Άνχελας Ολγκίν, με τις δύο πλευρές στην Κύπρο.
Η ελληνική διπλωματία θα διεκδικήσει τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ψήφων στη διαδικασία εκλογής. Η Ελλάδα επιθυμεί υψηλό ποσοστό εκλογής, καθώς αυτό μαρτυρά την δυναμική και την υποστήριξη που λαμβάνει κάθε χώρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Η Ελλάδα θα ξεκινήσει τη θητεία της στο ΣΑ την 1η Ιανουαρίου 2025. Μέχρι τότε ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της χώρας μας στον ΟΗΕ πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης αναμένεται να λαμβάνει μέρος στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας ως παρατηρητής, για να εξοικειωθεί με τις διαδικασίες.
