Κατ’ επιλογή των κομμάτων, οι Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου δεν κρατούν αυτούσιο τον χαρακτήρα τους. Μέρα με τη μέρα παραπέμπουν στις αμέσως προηγούμενες. Περισσότερο στο περιτύλιγμά τους βεβαίως, και όχι τόσο στον πυρήνα τους. Όπως και να ‘χει όμως ο χρόνος γυρίζει πίσω.
Πριν από πέντε χρόνια, τον Μάιο του 2019, ο Αλέξης Τσίπρας αναγκαζόταν από τη θέση του πρωθυπουργού να προκηρύξει εθνικές εκλογές. Έλεγε τότε, μετά την «καθαρή» ήττα του ΣΥΡΙΖΑ από τη Νέα Δημοκρατία με 9.4 μονάδες (33.12% – 23.75%) πως το αποτέλεσμα που είχε προκύψει «δεν είναι αντάξιο των προσδοκιών μας, δεν μου ταιριάζει και δεν θα το αγνοήσω». Η ευρωκάλπη τον είχε «προδώσει», δείχνοντάς του εν τέλει την έξοδο.
Ο Μητσοτάκης και το μήνυμα
Σήμερα, Ιούνης του 2024 πλέον, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αμφισβητείται πανταχόθεν. Για διαφορετικούς λόγους και σκοπούς από κάθε πτέρυγα του πολιτικού άξονα, αλλά το τελικό αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο.
Φυσικά ο νυν πρωθυπουργός δεν πρόκειται να πράξει όπως ο προκάτοχός του στο Μαξίμου. Ούτε ένα χρόνο από την επανεκλογή της Νέας Δημοκρατίας, το σενάριο των πρόωρων εκλογών δεν προκύπτει από πουθενά. Ιδίως από τη στιγμή που, τουλάχιστον δημοσκοπικά, το κυβερνών κόμμα διατηρεί διψήφια διαφορά από τον ανταγωνισμό, αν όχι «νταμπλ σκορ», και δεν απειλείται να πέσει από το βάθρο.
Δεδομένα πάντως η κάλπη της 9ης Ιουνίου θα στείλει μηνύματα σε πολλούς αποδέκτες. Ένθεν κακείθεν. Τα ποσοστά θα ορίσουν την επόμενη ημέρα τόσο στην κεντροδεξιά παράταξη (ανασχηματισμός) όσο και στον κεντροαριστερό χώρο, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα εισέλθει σε αναζήτηση νέας κατεύθυνσης.
Στην τελευταία δημοσκόπηση της Metron Analysis η ΝΔ εμφάνισε πτώση. Το 26.8% του Απριλίου έγινε 25.4% (πρόθεση κι όχι εκτίμηση ψήφου), δείγμα της κυβερνητικής φθοράς αλλά και της αμφιταλάντευσης του εκλογικού σώματος. Την ίδια ώρα όμως ούτε ο (δεύτερος) ΣΥΡΙΖΑ και το (τρίτο) ΠαΣοΚ εμφανίζουν τις δυνάμεις που θα προσδοκούσαν.
Χαμηλές οι συσπειρώσεις για ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ – Πιο ψηλά το ΠαΣοΚ
Οι συσπειρώσεις της βάσης είναι ένα ζητούμενο κατά την τελευταία εβδομάδα πριν από τις Ευρωεκλογές. Σε αυτήν τη δημοσκοπική συνιστώσα, το ΠαΣοΚ κρατά -ως συνήθως- τα ηνία.
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα που έγινε για λογαριασμό του Mega, το δικό του ποσοστό κυμαίνεται στο 72.9%. Αρκετά πιο ψηλά, πάνω από έξι μονάδες, τόσο από το 66.3% της Νέας Δημοκρατίας όσο και το 59% του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε κάθε περίπτωση πάντως τα πρώτα τρία κόμματα της εγχώριας πυραμίδας εξακολουθούν να «υποφέρουν» από αισθητές διαρροές και αθρόα διασπορά ψήφων σε άλλους χώρους. Αποτέλεσμα αυτού είναι η βάση τους να μην παρουσιάζεται όσο συμπαγής απαιτεί μια εκλογική μάχη που έχει αναχθεί σε μάχη ψήφου εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας του «γαλάζιου» 41%.
Η «ανταλλαγή» ψηφοφόρων και οι απώλειες
Σε μεγάλο βαθμό οι μετακινήσεις ψηφοφόρων αποτυπώνουν τη ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού. Κάμποσοι εξ όσων προτίμησαν τη Νέα Δημοκρατία ένα χρόνο πριν δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να επιλέξουν ΠαΣοΚ ή ΣΥΡΙΖΑ. Όπως αντίστοιχα ισχύει με τη βάση της Χαριλάου Τρικούπη.
Την ίδια στιγμή το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχει κλείσει την αιμορραγία σε όμορους χώρους – κυρίως της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Δύο οι ερμηνείες για όλο αυτό; Οι ψηφοφόροι είτε είναι αρκετά μπερδεμένοι είτε δεν αντικρίζουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των τριών παρατάξεων εξουσίας.
Διαφορετικά δεν εξηγείται ότι η ΝΔ χάνει 3.8% και 3.7% προς το ΠαΣοΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα. Ποσοστά αν μη τι άλλο αξιοσημείωτα για χώρους που διαφοροποιούνται σε βασικούς τομείς, θέλουν να μιλούν άλλη γλώσσα και φαινομενικά δεν γειτνιάζουν. Αντιθέτως μοιάζει ως και λογικό το 4.5% από την Πειραιώς προς την Ελληνική Λύση – ακόμη και το 3.6% προς τη Φωνή Λογικής ή το 2.2% προς τη ΝΙΚΗ.
Υπό άλλες συνθήκες επίσης το ΠαΣοΚ δεν θα εμφάνιζε αριθμητικές απώλειες που θα άγγιζαν το 5% προς τη ΝΔ (4.6%) και θα ξεπερνούσαν το 3% προς τον ΣΥΡΙΖΑ ( 3.4%).
Του ΣΥΡΙΖΑ το δυσεπίλυτο πρόβλημα παραμένει η μόνιμη διαρροή ψήφων προς τη Νέα Αριστερά που κυμαίνεται σταθερά στο όριο του 10%. Σίγουρα όμως δεν περνά απαρατήρητο το 8% που φεύγει από την Κουμουνδούρου για τη Χαρ. Τρικούπη. Άλλο ένα, όχι αμελητέο, 10% κατευθύνεται δε σε ΚΚΕ (5.1%) και ΜέΡα25 (5.0%). Κοινώς, κάμποσοι πιστεύουν ότι το νέο κόμμα έχει στρίψει το τιμόνι δεξιόστροφα.
Ποιος θα προλάβει θα κλείσει την κάνουλα
Ομολογουμένως η περίπλοκη αυτή εξίσωση των τριών έχει έναν άγνωστο Χ: την ψήφο των μετακινούμενων ψηφοφόρων. Όσων δηλαδή δεν εγκλωβίζονται στα στεγανά πολιτικών δεξαμενών, αντιμετωπίζουν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠαΣοΚ ως συγκοινωνούντα δοχεία και «πηγαινοέρχονται» από το ένα στο άλλο αναλόγως της περίστασης.
Όποια παράταξη (κι αν) καταφέρει να σφραγίσει τις τρύπες και σταματήσει τη διαρροή ψήφων προς τους υπόλοιπους, πιθανόν το βράδυ της 9ης Ιουνίου να έχει περάσει τον πήχη, κερδίζοντας τις εντυπώσεις. Ο χρόνος δεν είναι πια σύμμαχος για κανέναν, ούτε όμως και ο ψηφοφόρος.
