Η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι ένας μαχητικός άνθρωπος, μια γυναίκα που διεκδικεί, για τον εαυτό της, για τους άλλους, επιλέγοντας συχνά την σύγκρουση. Πρόεδρος της «Πλεύσης Ελευθερίας» και βουλευτής, ποινικολόγος, θέλει ν’ αλλάξει τον κόσμο αλλά δεν μπορεί μόνη της…
Γυρνώντας πίσω στα παιδικά σας χρόνια, τι είν’ αυτό που κρατάτε σαν αίσθημα;
Θυμάμαι, κι αυτό που είναι το πιο χαρακτηριστικό για μένα, την φοβερή αγάπη που πήρα και, ταυτόχρονα, μεγάλη ελευθερία. Νομίζω ότι αυτά τα δύο με καθόρισαν και μαζί ένα αίσθημα ανοιχτών οριζόντων. Και λέω ευτυχώς, γιατί αν δεν μου έδιναν τόση ελευθερία οι γονείς μου δεν ξέρω πως θα ’χα εξελιχθεί. Μεγάλωσα με την βεβαιότητα ότι όλα μπορώ να τα καταφέρω, όχι μόνο εγώ, ότι όλα μπορεί ο άνθρωπος να τα καταφέρει. Και νομίζω ότι αυτό ήταν πολύ σημαντικό. Σίγουρα στερούμουν μ’ έναν τρόπο τους γονείς μου γιατί δούλευαν πάρα πολύ. Θυμάμαι να τους περιμένω το βράδυ να τους δω, σε μια σχέση αδιαπραγμάτευτης αγάπης. Και κάτι επίσης καθοριστικό είναι ότι όταν χώρισαν, ήμουν 6,5-7 χρόνων, πάλι ήταν αδιαπραγμάτευτη κι η αγάπη τους προς εμένα και την αδελφή μου αλλά κι η μεταξύ τους αγάπη και σεβασμός. Δεν αισθάνθηκα τραύμα, αλλά νομίζω ότι αυτό οφείλεται ακριβώς στον τρόπο που οι γονείς μου αντιμετώπισαν την κατάσταση κι ο ένας τον άλλον. Όταν υπάρχει αγάπη για το παιδί, όταν επικρατεί το συμφέρον του, οτιδήποτε άλλο ξεπερνιέται.
Πρότυπο για σας η μητέρα σας;
Η μητέρα μου είναι το κορυφαίο πρότυπό μου, όπως κι ο πατέρας μου. Απ’ όταν την θυμάμαι, ήταν ένας άνθρωπος φοβερά τρυφερός με την οικογένειά της και μ’ εμάς, μαχητικός, διεκδικητικός, ταυτισμένη με αξίες, αρχές -εντελώς αδιαπραγμάτευτα προσηλωμένη σ’ αυτές. Έχω βιώματα, αναμνήσεις από εκείνη να παραιτείται απ’ την δουλειά της όταν γίνανε παρεμβάσεις λογοκρισίας και βέβαια δεν έγινε δεκτή μετά η παραίτησή της ούτε επικράτησε η λογοκρισία. Δεν δεχόταν να κάνει εκπτώσεις, ακόμη και αν αυτό σήμαινε μια διακύβευση για την οικογένειά της. Όταν έλεγε παραιτούμαι, δεν είχε κάποια εναλλακτική. Έχει μεγάλη σημασία το να κάνεις τα πράγματα όχι εκ του ασφαλούς αλλά διακινδυνεύοντας, να τα κάνεις από επιλογή κι όχι ελλείψει επιλογής».
Μεγαλώσατε με κάποια σχετική άνεση, υποθέτω…
Μεγάλωσα με μια αίσθηση ότι οι γονείς μου φρόντιζαν να μη μου λείψει τίποτα, χωρίς όμως αυτό να οδηγεί στο ότι δεν έχει αξία ο κόπος, ότι τα πράγματα είναι δεδομένα -σκληρά εργαζόμενοι κι δύο. Την ίδια ώρα όμως μου εμφύσησαν την αξία της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας. Δεν μπήκε ποτέ στο μυαλό μου ότι θα μπορούσα να ζω απ’ τους γονείς μου, να μην εργάζομαι, να μην κατακτώ την ύπαρξή μου.
«Δεν έχουμε ξαναμιλήσει ούτε θα ξαναμιλήσουμε με τον Αλέξη Τσίπρα»
Σας χαρακτηρίζει ένα μαχητικό στοιχείο -άλλος το βλέπει θετικά, άλλος αρνητικά. Πότε το αναγνωρίσατε στον εαυτό σας;
Το είχα πάντα, απ’ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Είχα μεγάλη προσήλωση στο δίκαιο και με την έννοια, τότε, του μικρού παιδιού, δεν ήθελα να βλέπω κάποιον συμμαθητή μου, ακόμα και στο νηπιαγωγείο, ν’ αδικείται ή να του φέρονται άσχημα. Υπερασπιζόμουν τα παιδιά που μπορεί να ήταν λίγο πιο αδύναμα. Έμπαινα μπροστά. Είχα κάνει και μια μεγάλη εκστρατεία -πρόεδρος στην τάξη μου στο Γυμνάσιο, για να μην απολυθεί ο αγαπημένος μας καθηγητής των Μαθηματικών. Διεκδικούσα, ναι. Νομίζω ότι είναι στοιχείο απ’ τα πιο εγγεγραμμένα στην ύπαρξή μου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν καρδιοχτύπησα τις πρώτες φορές που έπρεπε να διεκδικήσω, να συγκρουστώ ή ότι και τώρα δεν καρδιοχτυπώ όταν πρέπει να κάνω μια μεγάλη σύγκρουση.
Επιλέγετε όμως τις συγκρούσεις -δεν τις αποφεύγετε…
Για την ακρίβεια δεν τις επιδιώκω, αλλά ούτε τις προκαλώ. Εάν πρέπει να γίνει σύγκρουση για να υπάρξει αποτέλεσμα δεν θα κοιτάξω πώς να την αποφύγω, κάνοντας έκπτωση στο αποτέλεσμα. Και σίγουρα διαρκούσης μιας τέτοιας διαδικασίας υπάρχουν στιγμές που τις χαίρεσαι και στιγμές που σε πιέζουν.
Πότε επιλέξατε την πολιτική;
Ερώτηση-κλειδί. Αν ρωτήσετε τους συμμαθητές μου, θα σας πουν ότι φαινόταν απ’ το νηπιαγωγείο ότι η Ζωή θ’ ασχοληθεί με την πολιτική. Ήμουν πρόεδρος στην τάξη μου. Κάποια στιγμή αποφάσισα να σταματήσω να βάζω υποψηφιότητα γιατί αισθάνθηκα ότι είχα αρχίσει να βλέπω τους συμμαθητές μου σαν ψηφοφόρους και δεν ήθελα ν’ αλλάξει η σχέση με τους φίλους μου. Αργότερα ήμουν ενεργή συνδικαλιστικά στην Νομική. Και κάποια στιγμή είπα στοπ. Και βλέποντας τον πατέρα μου πόσο ταλαιπωρείτο στην πολιτική ως Πρόεδρος τότε του Συνασπισμού -μαχόμενος, άξιος, ικανός, ο καλύτερος δικηγόρος, έλεγα ότι εγώ αποκλείεται ν’ ασχοληθώ μ’ ένα τόσο ψυχοφθόρο πεδίο. Και το’ λεγα με ειλικρίνεια προς τον εαυτό μου. Μολονότι πάντα διεκδικούσα την εκπροσώπηση των άλλων -και στην Αμερική ήμουν εκπρόσωπος των φοιτητών. Και με την δικηγορία έχω μια δράση σαφώς πολιτική, μια κοινωνική δικηγορία υπεράσπισης δικαιωμάτων. Εκείνο που όμως άλλαξε τις προθέσεις μου ήταν το Μνημόνιο κι όλα όσα παρακολουθούσα να γίνονται από ένα πολιτικό προσωπικό που μου φαινόταν εντελώς ανίκανο, ακατάρτιστο και που έβλεπα να κάνει εντελώς ακατάλληλες κινήσεις. Αισθανόμουν ότι επιβάλλεται στη χώρα ένα καθεστώς απ’ το οποίο δεν θα μπορέσουμε εύκολα να βγούμε, και θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση ελευθεριών και δικαιωμάτων. Κι ότι πρέπει κάτι να κάνω.
Ουσιαστικά την απόφασή μου την πήρα στα τέλη του ’11. Το 2009 είχα συμβολικά μπει στο ευρωψηφοδέλτιο, με λίστα, χαμηλά για να μην θεωρηθεί ότι διεκδικώ οτιδήποτε. Και το ’κανα τότε εσφαλμένα, θεωρώντας ότι ο Τσίπρας ήταν ένας άνθρωπος της γενιάς μας που αναλαμβάνει μια ευθύνη και που γι’ αυτό πρέπει να τον στηρίξουμε. Έκανα προφανώς λάθος, όπως αποδείχθηκε, αλλά αυτό ήταν τότε το κίνητρό μου.
Ο Τσίπρας σας ενέπνευσε και σας απογοήτευσε;
Όχι, δεν μ’ ενέπνευσε. Τον ήξερα απ’ τα φοιτητικά μας χρόνια, τον θεωρούσα καθαρό κι ότι πρέπει να στηριχθεί -ήμουν και δικηγόρος του σε υποθέσεις πολιτικές. Δεν τον υπερτίμησα σε σχέση με τις ικανότητές του, αλλά τον υπερτίμησα σαφώς σε σχέση με την ηθική του συγκρότηση και ακεραιότητα.
Το καλοκαίρι του’15 σας άλλαξε;
Ήταν ό,τι χειρότερο έχω ζήσει στη ζωή μου. Η προσωπική μου στάση απέναντι στα πράγματα ήταν πολύ εύκολη για μένα. Έχω έναν άνθρωπο, έχει φύγει πια απ’ τη ζωή, που υπήρξε μέντορας μου: Κορυφαίος επιστήμονας, νομικός του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου, πολιτικός, ο Αμερικανο-αιγύπτιος Σερίφ Μπασιούνι, βασανισμένος απ’ το καθεστώς. Ο Μπασιούνι έλεγε ότι τα διλήμματά του πρέπει κανείς να τα λύνει όταν είναι μικρά. Έτσι δεν θα ’χεις μεγάλα διλήμματα. Αυτά τα θέματα τα είχα λυμένα μέσα μου, οπότε δεν είχα κανένα δίλημμα όταν έγινε αυτή η φοβερή προδοσία. Δεν αμφιταλαντεύτηκα, μολονότι γύρω μου έβλεπα ανθρώπους ακόμη και σκεπτόμενους, να προσπαθούν να μου δώσουν μια δικαιολογία, αν τα γύριζα κι εγώ. Για μένα αυτό δεν μπήκε ποτέ σαν επιλογή. Αυτό όμως που ήταν συνταρακτικό σαν βίωμα ήταν να βλέπεις ανθρώπους που μέχρι την προηγούμενη στιγμή διακήρυσσαν τα ίδια που πίστευα, πιστεύω και υπερασπίζομαι μέχρι σήμερα, ξαφνικά να μεταλλάσσονται εντελώς. Να δικαιολογούν όλα εκείνα που αντιμάχονταν και να γίνονται οι καλύτεροι ιεροκήρυκες των πολιτικών που υποτίθεται ότι θέλανε να ανατρέψουν. Το βίωμα δηλαδή εκείνης της περιόδου είναι ένα αίσθημα ότι πατάω χωρίς να υπάρχει από κάτω έδαφος. Χωρίς ποτέ αυτή η δοκιμασία να μου βάλει στο νου το «έλα μωρέ, μπορεί να ’ναι καλύτερα να πας με τους άλλους». Δεν μπορούσα να δεχθώ, μου πήρε χρόνο να το επεξεργαστώ, πόσο ιδιοτελείς υπήρξαν τόσο πολλοί άνθρωποι. Δεν είναι θέμα αδυναμίας. Είναι ότι είχαν όφελος απ’αυτή την μεταστροφή και επέλεξαν το προσωπικό όφελος σε βάρος της συνέπειας απέναντι στους πολίτες, του συμφέροντος της κοινωνίας.
Επίσης, πάλι εσφαλμένα και προφανώς από επιθυμία, θεωρούσα μέχρι ένα σημείο, ότι ο Τσίπρας εκβιάζεται κι όχι ότι το ‘χε προσυμφωνήσει. Άποψη και πεποίθησή μου πλέον είναι ότι το ’χε προσυμφωνήσει -τότε θεωρούσα ότι εκβιάζεται όποτε προσπαθούσα να χτίσω ένα τείχος. Γιατί ακόμα κι αν εκβιάζεται ο πρωθυπουργός, η κοινοβουλευτική ομάδα αποκρούει τον εκβιασμό. Προφανώς και δεν ήταν έτσι τελικά.
«Ο Κασσελάκης είναι ένας άσχετος άνθρωπος, που κάνει ένα είδος πολιτικού τουρισμού».
Τότε μπήκε κι ένα τέλος στη σχέση σας;
Δεν έχουμε ξαναμιλήσει ούτε θα ξαναμιλήσουμε. Εγώ δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ξαναμιλήσω στον άνθρωπο αυτόν. Είναι για μένα τρομακτικής βαρύτητας η προδοσία που διέπραξε προς τον κόσμο, τεράστια η βλάβη που έκανε στους ανθρώπους -τους απογοήτευσε, τους ματαίωσε, τους έκανε να μην πιστεύουν στον εαυτό τους, να μην έχουν πια ελπίδα. Σαν βραδυφλεγής συνέπεια όλου αυτού του κακού, έρχεται η σημερινή κατάσταση. Δεν μ’ εκπλήσσει».
Πώς κρίνετε τον Στέφανο Κασσελάκη;
Είναι ένας άσχετος άνθρωπος που κάνει αυτή τη στιγμή ένα είδος πολιτικού τουρισμού. Εξαγόρασε με επιθετική εξαγορά ένα πτωχευμένο κόμμα, προσπαθεί να του κάνει rebranding, δεν έχει ιδέα, εικόνα, εμπειρία, βιωματική σχέση μ’ αυτά για τα οποία μιλάει. Τάζει πράγματα χωρίς δεύτερη σκέψη και κυρίως φαίνεται να μην συνυπολογίζει με ποιους βρίσκεται μαζί. Απ’ την άλλη, σε σχέση μ’ άλλους που έχουν κυβερνήσει και έχουν εφαρμόσει τις χειρότερες πολιτικές, έχει μικρότερη ευθύνη, διότι δεν έχει συμμετάσχει σε τίποτε απ’ όλα αυτά.
Ποιος βάφτισε την «Πλεύση Ελευθερίας»;
Η Ζωή! Την Πλεύση Ελευθερίας ως όνομα την συνέλαβα εγώ. Δεν άρεσε σε κανέναν. Σ’ όλους φαινόταν παράξενο. Για μένα έχει μεγάλο νόημα γιατί είναι μια διαδικασία δύσκολη να μπαίνεις σ’ ένα πλοιάριο, μέσα στην ανοιχτή θάλασσα, και να θέλεις να πας προς την ελευθερία απέναντι σε κύματα, φουρτούνες, καταιγίδες. Έχει αναφορά στην ελληνική επανάσταση -1.821 λέξεις η διακήρυξή της. Η διεκδίκηση της ελευθερίας μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς είναι κάτι που κάποιος μπορεί να το παρουσιάσει ως ανέφικτο, ουτοπικό. Έγινε όμως. Άρα έχει σημασία να ’χουμε συνείδηση ότι όταν οι άνθρωποι μάχονται, διεκδικούν, μπορούν να πετύχουν κι αυτό που φαντάζει ακατόρθωτο.
Το κόμμα είστε εσείς;
Δεν έκρυψα ποτέ ότι ήμουν εκείνη που πήρα την πρωτοβουλία, που έπρεπε να την πάρω. Γιατί για να γίνει μια νέα πολιτική κίνηση σ’ εκείνη τη χρονική στιγμή χρειαζόταν κάποιος άνθρωπος που θα μπορούσε να προσκαλέσει τους πολίτες να το αγκαλιάσουν. Ανέλαβα την ευθύνη και σίγουρα έχω κρατήσει ένα μεγάλο κομμάτι, αλλά όχι μόνη μου. Είμαστε κίνημα ανοιχτής πόρτας.
Απ’ την άλλη βέβαια είναι για μένα στοίχημα. Ξέρω ότι πολλά πράγματα μπορώ να τα κάνω μόνη μου, αλλά δεν μπορώ μόνη μου ν’ αλλάξω τον κόσμο. Χρειάζομαι συμπαραστάτες. Κι είμαι πολύ τυχερή που έχω δίπλα μου σ’ αυτό το δύσκολο ταξίδι ανθρώπους που είναι πιστοί, ακέραιοι, ανιδιοτελείς.
Όπως είμαι πολύ τυχερή που υπάρχει ο Διαμαντής Καραναστάσης απ’ την πρώτη στιγμή, με τρόπο συχνά αφανή, υποστηρίζοντας ή εμπνεόμενος δράσεις και παρεμβάσεις. Αισθάνομαι ότι σ’ αυτή την μεγάλη περιπέτεια που μπήκαμε, ταξιδεύουμε όμορφα.
Σας απασχόλησε που μπλέξατε το προσωπικό με το πολιτικό-επαγγελματικό;
«Μ’ απασχόλησε. Αλλά είναι η πραγματικότητα και πάντοτε στη ζωή μου ήμουν της άποψης ότι πρέπει να ’σαι αληθινός. Εγώ δεν λέω άλλα μεταξύ μας κι άλλα στο δημόσιο λόγο.
Το εκρηκτικό στοιχείο είναι ρόλος ή κομμάτι του εαυτού σας;
Είναι μια πτυχή του εαυτού μου, όχι ρόλος. Όταν υπάρχουν πράγματα άδικα ή απαράδεκτα, στον δικό μου δρόμο αντιμετώπισης δεν είναι ποτέ η παραίτηση ή η αποδοχή της αδικίας. Είμαι προγραμματισμένη έτσι απ’ τον χαρακτήρα μου, ώστε μέχρι ν’ αποκαταστήσω το δίκαιο θα το παλεύω. Απ’ την άλλη, πολλές φορές μου λένε «ήσουν πάρα πολύ έντονη», ενώ εγώ αισθάνομαι ότι δεν ήμουν συγκριτικά με το τι διακυβευόταν. Κι άλλες μου λένε «ήσουν πολύ γλυκιά γιατί σε παρουσιάζουν έτσι» και λέω «είμαι πολύ γλυκιά με τους γλυκούς και τους καλούς ανθρώπους». Δεν μπορώ να ’μαι γλυκιά όταν κάποιος διαπράττει σοβαρά αδικήματα, αδικεί άλλους ή παραβιάζει σοβαρές αρχές.
Όρια έχετε; Κάνετε αυτοκριτική;
Δέχομαι την κριτική. Αλίμονο αν όλοι αποδέχονταν την άποψή μου. Βέβαια μου ’χει τύχει αυτό που πολλοί μπορεί να κατακρίνουν, πολλοί να το επικροτούν. Εάν έρθει κάποιος στην Βουλή να παρακολουθήσει απ’ τα θεωρεία το κλίμα που επικρατεί, η αίσθηση που διαμορφώνει είναι ότι και λίγα κάνω. Είναι τόσο αφόρητη η αγένεια, οι προσβολές, το μπούλινγκ, η συμπεριφορά αγέλης, ο σεξισμός, είναι τόσο έντονα και χονδροειδή, που γυναίκες, άνδρες, ιδίως η νέα γενιά διαμορφώνουν πολύ ισχυρή εντύπωση γι’ αυτά. Τώρα ως προς τη δική μου αυτοκριτική μπορεί να ’χω πει, εκ των υστέρων, ότι αυτό, μπορούσα να το χειριστώ και αλλιώς, αλλά δεν έχω στ’ αλήθεια μετανιώσει για κάτι. Δεν θεωρώ ότι παραβίασα δικές μου αρχές, αξίες, κοινωνικές αρχές και αξίες. Όλα κρίνονται και ζυγίζονται.
«Μεγάλωσα με την βεβαιότητα ότι όλα μπορώ να τα καταφέρω».
Ποια είναι η καθημερινότητά σας, εκτός πολιτικής και δικηγορίας…
Την αναζητώ.
Η προσωπική σας ζωή;
Το πρότζεκτ μου είναι να κάνω το 24ωρο 48ωρο, δεν το ’χω πετύχει. Μου λένε συχνά «δεν μπορώ να σε βρω» και τους λέω «εδώ εγώ δεν μπορώ να βρω τον εαυτό μου», λίγο χρόνο για μένα. Η υπόσχεσή μου είναι ότι θα τον οργανώσω καλύτερα. Όμως προσπαθώ να περνάω προσωπικές στιγμές, οικογενειακές.
Σαν να μην χωράει μέσα σ’ αυτά μια γυναίκα με οικογένεια και παιδιά. Είστε μοναχική;
Η δική μου αίσθηση απέναντι στα πράγματα είναι ότι όλα μπορώ να τα καταφέρω. Η αλήθεια είναι ότι με τον Διαμαντή και τα παιδιά του, που τα αγαπάω απέραντα, ζούμε πολύ οικογενειακές στιγμές. Σίγουρα θα ’ταν δύσκολο να το διαχειριστώ με δικά μου παιδιά, αλλά δεν το θεωρώ ανέφικτο. Θα δούμε…
Η γυναίκα σήμερα;
Δεν αισθανόμουν ποτέ ότι έπρεπε να επικαλούμαι το φύλο μου για να διεκδικώ δικαιώματα. Θεωρούσα ότι σε μια μεγάλη περίοδο της ζωής μου, μ’ έναν τρόπο, αντιμαχόμουν τον σεξισμό χωρίς να τον κατονομάζω, με το παράδειγμά μου. Έχω πλέον συνειδητοποιήσει ότι ως γυναίκα και ως η μοναδική γυναίκα αρχηγός οφείλω να μιλάω πολύ πιο έντονα για τις διακρίσεις που υπάρχουν, τον σεξισμό που υπάρχει, που έχει κι αυτή τη μορφή.
Η κακοποίηση, η έμφυλη βία, οι γυναικοκτονίες δεν συμβαίνουν μόνον στις «αδύναμες» γυναίκες. Μπορεί να ’ναι θύμα τους κάθε γυναίκα κι αυτό είναι κάτι που επίσης πρέπει να το πούμε, ιδίως εμείς που θεωρούμαστε πιο ανεξάρτητες, δυναμικές. Είναι λάθος τα στερεότυπα «εμένα δεν με κακοποίησαν γιατί είμαι τσαμπουκαλού»…
Υπάρχει λοιπόν σεξισμός. Μπορεί να μην έχει την ίδια μορφή πάντα ή να ’ναι πάντα ορατός. Στην Βουλή είναι διάχυτος, σαν δεδομένο. Εννέα αρχηγοί κομμάτων-μία μόνον αρχηγός, εννέα αντιπρόεδροι της Βουλής-μία μόνον γυναίκα, 60 υπουργοί-5 μόνο γυναίκες, 300 βουλευτές-69 γυναίκες. Είναι οικτρά υποδεέστερα τα ποσοστά. Δεν αποτυπώνουν την επιλογή της κοινωνίας.
Είναι πραγματικά τόσα πολλά αυτά που δεν έχουν γίνει και τόσο εύκολο ν’ αναληφθούν πρωτοβουλίες, όπως η ποινικοποίηση της γυναικοκτονίας. Είναι ακατανόητο γιατί δεν γίνεται».
Πώς σας βλέπετε στο μέλλον;
Θα σας δώσω την απάντηση που δίνω και στον εαυτό μου. Ποτέ δεν έλεγα θέλω να γίνω αυτό αλλά θέλω να κάνω αυτό. Θέλω ν’ αλλάξω τον κόσμο. Θέλω ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, την χώρα, να την κάνουμε όμορφη, φιλόξενη, αξιοβίωτη, ν’ αποκτήσει η ζωή μας μεγαλύτερη χαρά, χαρά για όλους -σε παγκόσμιο επίπεδο. Θέλουμε ειρήνη, συμφιλίωση, όλα αυτά που κατά καιρούς έρχονται πιο κοντά και μετά απομακρύνονται και συχνά εκείνοι που τα διεκδικούν, στοχοποιούνται. Όμως νομίζω ότι οι μεγάλες πλειοψηφίες στην κοινωνία και στην Ελλάδα αυτό επιθυμούν, έναν διαφορετικό κόσμο. Και αυτόν το διαφορετικό κόσμο νομίζω ότι σ’ αυτή τη ζωή κι όχι σε κάποια άλλη ζωή πρέπει να τον διεκδικήσουμε.
Ευρωεκλογές: Τι εκτιμάτε; Θα επηρεάσουν το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό; Θ’ αλλάξουν οι συσχετισμοί;
Όλα εξαρτώνται απ’ τους πολίτες. Η συμμετοχή κι η ενεργοποίηση είναι αυτό που θα κρίνει την ποιότητα της εκπροσώπησής μας στο Ευρωκοινοβούλιο και τη δυναμική των πραγμάτων. Εμείς θέλουμε τους πολίτες στο επίκεντρο, η Κυβέρνηση θέλει τους πολίτες στη γωνία και στο περιθώριο. Εμείς θέλουμε να πάμε στην Ευρωβουλή και να υπερασπιστούμε την κοινωνία, να δώσουμε Ζωή στην Ευρωβουλή, όπως δίνουμε Ζωή στη Βουλή, η Κυβέρνηση θέλει να κλείσει θέσεις στο Ευρωκοινοβούλιο και να τις αφήνει κενές, όπως κάνει και στη Βουλή. Οι πολίτες δεν πρέπει δεχτούν να μπουν στο περιθώριο και στη γωνία, δεν πρέπει να κάνουν στην άκρη, όπως θα ’θελε η εξουσία. Πρέπει να διεκδικήσουν, και τότε όλα μπορούν ν’ αλλάξουν θεαματικά. Προσωπικά δεν έχασα ποτέ την πίστη μου στους πολίτες, στους απλούς ανθρώπους, γι’ αυτούς φτιάχτηκε η «Πλεύση Ελευθερίας» και τους ζητάω να μην χάνουν την πίστη τους στον εαυτό τους, στη δύναμή τους, στη δύναμη της ψήφου τους. Να ’ρθουν να ψηφίσουν, ν’ αποδοκιμάσουν εκείνους που τους περιφρονούν, να δυναμώσουν εκείνες κι εκείνους που τους υπερασπίζονται. Αυτό θα ξεκινήσει μια εντελώς διαφορετική πορεία για τη χώρα. Και θα είναι μόνο η αρχή. Το πιστεύω. Και είμαι αισιόδοξη!
