Από τις 6 ως τις 9 Ιουνίου οι πολίτες των χωρών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα προσέλθουν στις κάλπες για να επιλέξουν την «κυβέρνηση» της επόμενης πενταετίας. Όσο κι αν τα εσωτερικά ζητήματα απασχολούν πολλαπλάσια τα στρώματα κάθε κοινωνίας, προκαλώντας ένα κλίμα πόλωσης, πολιτικοί αναλυτές έχουν προσδώσει στις εφετινές Ευρωεκλογές τον χαρακτήρα του «καταλύτη των εξελίξεων» που θα ακολουθήσουν σε όλη την ήπειρο.

Ήδη το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται εκτός «οικογένειας», τη στιγμή που οι ενστάσεις για τον τρόπο άσκησης εξουσίας από τα κέντρα των Βρυξελλών, με συνέπεια την κατά τόπους λιτότητα, αυξάνονται συνεχώς. Όπως επίσης οι αμφιβολίες για την επόμενη ημέρα της Ένωσης που θ’ αρχίσει τη Δευτέρα 10 Ιουνίου.

Οι Έλληνες είναι ένα μικρό, πλην αντιπροσωπευτικό δείγμα, της μεγάλης εικόνας που φαίνεται πως υπερισχύει πλέον στην Ευρώπη. Η δημοσκόπηση της Metron Analysis για το Mega κατέστησε σαφές πως το σχεδόν το μισό εκλογικό σώμα αντιμετωπίζει καχύποπτα την Ευρωπαϊκή Ένωση, αμφισβητώντας ταυτόχρονα την ισχύ και την επίδρασή της. Το γυαλί έχει ραγίσει από καιρό.

Σταθερά ψηλά η αρνητική άποψη

Δεν είναι τυχαίο πως εκ των 1.311 που έλαβαν μέρος στην έρευνα, το 43% εκφράστηκε αρνητικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά. Συγκριτικά με την προηγούμενη μέτρηση η αύξηση στις αρνητικές γνώμες ήταν της τάξεως του 2%. Δεδομένου μάλιστα πως οι θετικές έχασαν άλλες δύο ποσοστιαίες μονάδες (από το 51% στο 49%), η διαφορά μειώθηκε από τις δέκα (51%-41%) στις έξι (49%-43%). Ουδετερότητα και ΔΞ/ΔΑ άθροισαν το υπολειπόμενο 8%.

Συνολικά ο μέσος πολίτης εμφανίζεται δύσπιστος με τη στάση της ΕΕ από τη στιγμή σε όλο το πρώτο πεντάμηνο του 2024 το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται διαρκώς πάνω από το 42%.

Η αποδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Αντανάκλαση των έντονων προβληματισμών που θολώνουν το τοπίο αποτελεί, δίχως αμφιβολία, το 43% που αποκρίθηκε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποδυναμωθεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Είναι το γκρουπ των συμμετεχόντων που κυριαρχεί στη δημοσκόπηση της Metron, ενόσω μόνο το 22% βλέπει (ή προσδοκά) ενίσχυση της δυναμικής της. Πρόκειται για χάσμα που αγγίζει τα όρια του «νταμπλ σκορ».

Ακόμη και το 32% που κρατά μια ενδιάμεση θέση, θεωρώντας πως τίποτα δεν θα μεταβληθεί, είναι ένα ποσοστό που κυρίως εκφράζει αποδοχή του υπάρχοντος (και προβληματικού ενίοτε) καθεστώτος κι όχι μια βελτιωμένη εκδοχή του.

Τι ισχύει με το Ευρωκοινοβούλιο

Η επίπτωση αυτή αφορά αναπόφευκτα τα θεσμικά όργανά της ΕΕ. Κυρίαρχο αυτών το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για την εκπροσώπηση στο οποίο γίνεται η μεγάλη μάχη μεταξύ κομμάτων και υποψηφίων. Σε αυτήν την περίπτωση μάλιστα η πλειοψηφία των ερωτηθέντων διακατέχεται από μια αρνητικότητα. Το ποσοστό αυτής φτάνει το 47%, αυξημένο κατά 4% σε σχέση με πριν από πέντε χρόνια.

Θετικά διατείνεται το 42% (από το προηγούμενο 44%), ενώ το 11% ανήκει στο ουδέτερο και αδιάφορο μπλοκ.

Σε ποιους ψηφοφόρους «πονά» η Ευρώπη

Παραδόξως ή όχι, η έλλειψη εμπιστοσύνης και ο σκεπτικισμός για το Ευρωκοινοβούλιο εκτοξεύεται στα κοινά που προέρχεται από τα δύο ακριανά σημεία του πολιτικού τόξου. Είναι σχεδόν τα 3/5 (55%) των όσων αυτοτοποθετούνται ως Αριστεροί ψηφοφόροι που δεν πείθονται από το κυρίαρχο όργανο. Αντίστοιχα το 51% αυτών που αυτοαναφέρονται ως Δεξιοί εκφράζονται με δυσπιστία.

Ούτε οι Κεντροαριστεροί ψηφοφόροι πείθονται, με τη διαφορά βέβαια στις γνώμες να είναι μικρότερη – της τάξεως του 8% (49% αρνητικές – 41% θετικές).

Αντιστροφή ποσοστών απαντάται στο φάσμα Κέντρο – Κεντροδεξιά. Βέβαια προκαλεί εντύπωση το γεγονός πως ένα «γεμάτο» 42% εκείνων που τοποθετούν εαυτούς στο κέντρο του πολιτικού σκηνικού εκφράζεται αρνητικά για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αντιθέτως η μεγάλη διαφορά των 16 ποσοστιαίων μονάδων (53%-37%) δείχνει πως οι Κεντροδεξιοί ψηφοφόροι, η βάση δηλαδή της Νέας Δημοκρατίας, ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αν αυτή η ενισχυμένη τάση αμφισβήτησης αποτυπωθεί στην ευρωκάλπη, μένει ν’ αποδειχθεί από το τελικό αποτέλεσμα. Το βέβαιο είναι πως η Ευρώπη, πολιορκημένη από την ακροδεξιά, βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή και οι συσχετισμοί της 9ης Ιουνίου θα επηρεάσουν όπως και να ‘χει τις ισχύουσες ισορροπίες.