Με τον θάνατο του προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί σε δυστύχημα με ελικόπτερο στις 19 Μαΐου, το Ιράν εισήλθε σε περίοδο αβεβαιότητας. To θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης προκήρυξε πρόωρες εκλογές για τις 28 Ιουνίου. Τις εξελίξεις στο Ιράν σχολίασε, μιλώντας στο Βήμα, ο Αλί Βάεζ, ιρανικής καταγωγής αμερικανός πολιτικός επιστήμων, επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο Georgetown των ΗΠΑ και πρώην πολιτικός σύμβουλος στον ΟΗΕ, ο οποίος συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για την ιστορική διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν το 2015.
Γιατί δεν ήταν επιτυχημένη η προεδρική θητεία του Ραϊσί
«Ως προς την εξωτερική πολιτική του Ιράν, και παρά τους περιορισμούς εξαιτίας του ότι την τελική απόφαση για την χάραξή της έχει ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης της χώρας Αλί Χαμενεΐ, η προεδρική θητεία του Ραϊσί δεν ήταν επιτυχημένη. Επί των ημερών του, οι σχέσεις Ιράν-Δύσης επιδεινώθηκαν, οι στρατιωτικές σχέσεις του Ιράν με τη Ρωσία εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία εντάθηκαν. Επιπλέον το Ιράν πραγματοποίησε επίθεση με drones και πυραύλους εναντίον του Ισραήλ στις 14 Απριλίου.
«Ο υψηλός πληθωρισμός, η υποτίμηση του ιρανικού νομίσματος και η εκτεταμένη διαφθορά κατέδειξαν τα όρια της αντοχής της ιρανικής οικονομίας»
Το ίδιο αυτό διάστημα, την περασμένη τριετία, και παρότι κατεβλήθησαν προσπάθειες για να τονωθεί η οικονομία του Ιράν μέσω της ενίσχυσης των εμπορικών σχέσεων με το Πεκίνο, της συμμετοχής του Ιράν σε οργανισμούς όπως ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης, και της προσχώρησης του Ιράν σε ομάδες χωρών όπως οι Brics, o υψηλός πληθωρισμός, η υποτίμηση του ιρανικού νομίσματος και η εκτεταμένη διαφθορά κατέδειξαν τα όρια της αντοχής της ιρανικής οικονομίας, η οποία υποτίθεται ότι μπορούσε να συνεχίσει να αναπτύσσεται παρά τις δυτικές κυρώσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών Αμίρ Αμπντολαχιάν, ο οποίος σκοτώθηκε στο δυστύχημα μαζί με τον Ραϊσί, ήταν απλώς φερέφωνο της κυβέρνησης και όχι ο επικεφαλής της διπλωματίας της χώρας. Τόσο οι διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν όσο και οι έμμεσες συνομιλίες με αμερικανούς αξιωματούχους στο Ομάν διεξήχθησαν υπό τον Αλί Μπαγκέρι Κάνι, ο οποίος φέρεται ως ο επικρατέστερος για να αναλάβει το αξίωμα του υπουργού Εξωτερικών», λέει ο κ. Βάεζ.
Η ένταση με το Ισραήλ και η προσοχή των επόμενων εβδομάδων
«Επί του παρόντος, η ένταση μεταξύ του Ιράν και συμμάχων του που μετέχουν στον “Άξονα της Αντίστασης” (το Ιράκ, η Συρία, η Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η Χαμάς, οι Χούθι στην Υεμένη), από τη μια πλευρά, και των ΗΠΑ και του Ισραήλ, από την άλλη, εξακολουθεί να παραμένει. Η αψιμαχία μεταξύ Ιράν-Ισραήλ τον περασμένο μήνα (η επίθεση του Ισραήλ στο ιρανικό προξενείο της Δαμασκού και η απάντηση του Ιράν με πυραυλική επίθεση κατά του Ισραήλ) δεν οδήγησε σε ανοιχτό πόλεμο μεταξύ των δύο πλευρών, όμως η εσωτερική πολιτική αστάθεια στο Ιράν συντηρεί την ένταση στις σχέσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ. Ένα πράγμα πάντως καθίσταται σαφές: τις επόμενες εβδομάδες, το Ιράν θα εστιάσει την προσοχή του στα τεκταινόμενα στο εσωτερικό του καθώς θα ετοιμάζεται να εκλέξει τον ένατο, κατά σειρά, πρόεδρό του».
