Όπως και τις προηγούμενες πέντε χρονιές έτσι και εφέτος το Athens Music Week (AMW) επιστρέφει να κάνει αυτό που γνωρίζει πολύ καλά. Δημιουργεί δράσεις με επίκεντρο τη μουσική. Από τις 22 έως τις 25 Μαΐου, 4 μέρες, 4 venues, 40 καλλιτέχνες και 160 ομιλητές από 26 χώρες. Από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ το πρόγραμμα του περιλαμβάνει με συνολικά 56 πάνελ συζητήσεων, παρουσιάσεις, roundtables και ομιλίες, 13 workshops, dj sets, networking events, εκθέσεις και άλλες δράσεις. Ο δε παλμός της συναυλιακής δράσης χτυπά στη γειτονιά του Κεραμεικού και πιο συγκεκριμένα στα Arch Club – Live Stage, Gazi View και Oddity Club, όπου θα πραγματοποιηθούν 38 showcase συναυλίες με την συμμετοχή ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.
Το AMW φέτος ταξιδεύει γύρω από την εγχώρια και διεθνή μουσική βιομηχανία, ενώ χαρτογραφεί τις προσκλήσεις και τις ευκαιρίες του μέλλοντος. Μεταξύ άλλων οι θεατές θα έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν την διαδικασία παραγωγής μουσικής, τα μυστικά της έμπνευσης κ.α.
Για ακόμη μία χρονιά το Athens Music Week καταπιάνεται με τη συνεχώς εξελισσόμενη συζήτηση γύρω από τη σχέση μεταξύ Μουσικής και Τεχνολογίας. Πού βρισκόμαστε στο θέμα της διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου γύρω από την ένταξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στο χώρο της μουσικής δημιουργίας; Μήπως η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ικανή να αναδιαμορφώσει τις παραδοσιακές ιεραρχίες και δυνάμεις της μουσικής βιομηχανίας δίνοντας φωνή σε υποεκπροσωπούμενες ομάδες του πληθυσμού; Σε αυτό το ερώτημα και άλλα πολλά που άπτονται ζητημάτων Μουσικής και Τεχνολογίας έρχονται να ρίξουν φως ειδικοί από σημαντικούς εγχώριους και διεθνείς οργανισμούς, όπως είναι οι Karajan Institute, Barcelona Music Tech Hub, Italian Music Tech, Music Tech Germany, Orfium, Utopia Music κ.α.
Επιπρόσθετα, στο φετινό πρόγραμμα του AMW συναντάμε panels με κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες που απαντώνται στην καρδιά της μουσικής βιομηχανίας. Το ζήτημα της ίσης έμφυλης εκπροσώπησης και του ρόλου των ανδρών σε αυτή την προσπάθεια αποτελεί μέρος αυτών των συζητήσεων, ενώ παράλληλα η θεραπευτική δύναμη της μουσικής στις πληγές αυτού του κόσμου θα βρεθεί στο προσκήνιο μέσα από τις εξιστορήσεις ομιλητών που έχουν βοηθήσει στην ενίσχυση των κοινοτήτων που δραστηριοποιούνται σε μία πρωτοβουλία του οργανισμού Act In Synch να ευαισθητοποιήσει και να εμπνεύσει το κοινό για την ανάληψη δράσης.
Νις Μπόγκβαντ: Από το Χόλιγουντ στην Ύδρα
Ανάμεσα στους πιο ξεχωριστούς συμμετέχοντες στο φετινό Athens Music Week είναι και ο Νις Μπόγκβαντ, Music Supervisor και Διευθύνων Σύμβουλος/Ιδρυτής στην Copenhagen Film Music Co., Διευθυντής του Act In Synch, μέλος συμβουλευτικού συμβουλίου στο Earth / Percent Mentor μεταπτυχιακό πρόγραμμα καθοδήγησης του Berklee για φοιτητές και μέλος του Guild of Music Supervisors στο Λος Άντζελες από το 2015.
Με 30 χρόνια ως επαγγελματίας της μουσικής, ο Νις έχει εργαστεί σε όλους τους τομείς της μουσικής βιομηχανίας. Τραγουδοποιός, παραγωγός ηχογραφήσεων και περιοδειών καλλιτέχνης, παραγωγός δίσκων έως επικεφαλής του A&R στην EMI Music, μέλος της επιτροπής A&R της EMI, Εκτελεστικός Παραγωγός (DR/Δανική Εθνική εκπομπή) Δημιουργικός Διευθυντής & Επικεφαλής Κινηματογράφου και Τηλεόρασης, έχει «συγχρονίσει» μουσική σε περισσότερες από 150 διαφημίσεις, τηλεοπτικές σειρές και ταινίες μεγάλου μήκους και μοιράστηκε την εμπειρία και τις γνώσεις του για τη μουσική βιομηχανία ως ομιλητής, συντονιστής και εκπαιδευτικός σύμβουλος.
Λίγο πριν την συμμετοχή του στα panels του AMW, το ΒΗΜΑ επικοινώνησε μαζί του, μετά από ένα σύντομο πέρασμα που έκανε στην Ύδρα για μείνει διακοπές – όπως μας είπε, από παλιά του την είχε «συστήσει» η τότε κοπέλα του του άρεσε και συνεχίζει να του αρέσει. Όπως του αρέσει και η ενασχόλησή του με τη μουσική. «Η μουσική είναι από τα εργαλεία εκείνα που μπορούν να ενώσουν τους ανθρώπους. Μπορούμε μέσω αυτής να μάθουμε ο ένας τον άλλο και αυτός είναι ο γενικότερος στόχος των εκδηλώσεών μας. Να φύγουμε όλοι από αυτό το τετραήμερο εκδηλώσεων με καλύτερη κατανόηση ο ένας για τον άλλο. Και επίσης να διαπιστώσουμε ότι δεν χρειάζεται να είμαστε τόσο αγχωμένοι. Να αξιοποιήσουμε τον χρόνο που έχουμε για να σώσουμε αυτόν τον πλανήτη. Δεν πρέπει με κανένα τρόπο να επιβραδύνουμε στις δράσεις μας ενάντια στην κλιματική αλλαγή, στην κλιματική κρίση. Επειδή τότε θα υπάρχουν προβλήματα».
«Αν είσαι καλλιτέχνης έχεις λόγο»
Από τις πρώτες λέξεις ο Νις Μπόγκβαντ συνδυάζει την μουσική με το περιβάλλον και εν προκειμένω με την κλιματική κρίση. Θεωρεί ότι τα δύο αυτά είναι αλληλένδετα στις σύγχρονες κοινωνίες. Αναζητά και ο ίδιος τον ρόλο του ακτιβισμού στις σύγχρονες κοινωνίες και ιδιαιτέρως στη μουσική. «Νομίζω ότι ο ρόλος που έχει είναι να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο. Ο (κάθε) καλλιτέχνης αποτελεί πρότυπο. Πρότυπο για πολλούς ανθρώπους που επηρεάζει την ζωή τους και την καθημερινότητά μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μουσική είναι το soundtrack της ζωής μας. Και αν είσαι καλλιτέχνης, έχεις λόγο. Έχεις την ευκαιρία να πεις τη γνώμη σου και να την μάθει ο κόσμος. Όπως κάνουμε τώρα και σου μιλάω εγώ έτσι και εσύ μπορείς να μιλήσεις σε έναν φίλο. Και ο ένας δίπλα στον άλλο μπορούμε να φθάσουμε κάπου. Οι καλλιτέχνες / δημιουργοί έχουν αυτή την δυνατότητα πολύ καλύτερα. Να ανοίξουν δρόμους για τον κόσμο».
Τον Μάρτιο του 2023, είχε βρεθεί στο Βερολίνο σε μια εκδήλωση αφιερωμένη στο greenwashing (όταν δηλαδή ένας οργανισμός δαπανά πολύ περισσότερους πόρους για να διαφημιστεί ως «πράσινος» παρά για να εφαρμόσει πράγματι περιβαλλοντικά ορθές πρακτικές). Για αυτόν τον λόγο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια ακόμη ανεξάρτητη αρχή θα πρέπει να ελέγχει την αλήθεια των πράσινων ισχυρισμών προτού χρησιμοποιηθούν στην αγορά. «Ο Πολιτισμός και σε αυτό το κομμάτι αποτελεί πρόκληση. Πετάμε με τα αεροπλάνα ή ταξιδεύουμε με κάθε τρόπο για τις περιοδείες μας. Έχουμε τα μηχανήματα μας, τα υλικά σκηνής, και πάρα πολλά πράγματα τα οποία δεν είναι ‘‘πράσινα’’. Και ταυτόχρονα μιλάμε για κλίμα. Υπάρχει μια αντίφαση. Αλλά εξακολουθώ να πιστεύω ότι μπορούμε να μιλήσουμε σε ένα ευρύτερο κοινό από ό,τι οι περισσότερες άλλες τέχνες».
Η χρήση της μουσικής είναι μέρος του προβλήματος
Ο Νις Μπόγκβαντ, σημειώνει πολύ εύγλωττα «ότι αυτό που κάνουμε εσύ και εγώ δείχνει ποιοι είμαστε. Το Act in Sync είναι μέρος ενός ευρωπαϊκού έργου που ονομάζεται Europe in Sync. Και πρόκειται για συγχρονισμό σε μουσική για ταινίες, τηλεόραση και διαφήμιση. Έχει να κάνει με το πώς ‘‘βάζουμε’’ μουσική σε προϊόντα, ταινίες και τηλεόραση και πώς σχετιζόμαστε με αυτό. Πώς τα συνδυάζουμε για να ενεργήσουμε σε συγχρονισμό».
Για τον ίδιο η μουσική αποτελεί κάτι σαν κινητήριο μοχλό της ζωής. Άλλωστε έχει δουλέψει σχεδόν σε όλους τους τομείς της μουσικής βιομηχανίας. «Η μουσική είναι φανταστική και μιλάει κατευθείαν στα συναισθήματά μας. Αλλά την ίδια στιγμή, νομίζω ότι πρέπει επίσης να προστατεύσουμε τη χρήση της μουσικής. Αυτή τη στιγμή, νομίζω ότι η μουσική βιομηχανία ίσως πουλάει πάρα πολύ για πολύ φθηνή αξία. Και πρέπει να προστατεύσουμε την αξία της μουσικής. Πρέπει να προστατεύσουμε την αξία των καλλιτεχνών. Αλλά νομίζω ότι η μουσική βιομηχανία είναι κατά κάποιο τρόπο ένα υγιές είδος βιομηχανίας. Εξετάζουμε την ανάπτυξη των καλλιτεχνών και συνεργαζόμαστε με πολλούς οργανισμούς όσον αφορά το κλίμα. Και πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η μουσική αποτελεί μέρος του προβλήματος. Δεν πρέπει με την μουσική (ως επένδυση για παράδειγμα σε ένα διαφημιστικό σποτ) να μπορούμε να πουλήσουμε σχεδόν τα πάντα. Έτσι, με αυτή την έννοια, ξέρετε, η μουσική μπορεί να χρησιμοποιηθεί με λάθος τρόπο, νομίζω. Πρέπει να εξετάσουμε πραγματικά με διαφάνεια ποιος είναι ο αντίκτυπος της μουσικής. Νομίζω ότι πρέπει να προσέχουμε πού βάζουμε τη μουσική μας και τι πουλάμε με τη μουσική μας σε αυτό το σημείο».
ΑΙ και μουσική: Μια συζήτηση που χρειάζεται υπευθυνότητα
Δεν απορρίπτει την Τεχνητή Νοημοσύνη αλλά είναι προσεχτικός με την έκτασή της. «Νομίζω ότι η σχέση της AI με την μουσική – και όχι μόνο – μεγαλώνει γρήγορα. Έχω κάνει πολλές συνεδρίες καθοδήγησης με συνθέτες. Και νομίζω ότι αν κοιτάξετε τι μπορεί να κάνει η τεχνητή νοημοσύνη και τι μπορεί να κάνει ένας υπολογιστής γενικά, πρέπει να βρούμε σε τι είναι καλοί οι άνθρωποι και γιατί είμαστε καλοί σε αυτό που κάνουμε σε σύγκριση με την τεχνητή νοημοσύνη. Νομίζω ότι είναι ένα δύσκολο θέμα γιατί είναι, αν πείτε AI, μπορείτε να το συζητήσετε για πολλές ώρες. Και κανείς δεν ξέρει πραγματικά ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα. Μπορεί να είναι τρομακτικό. Μπορεί να είναι πολύ εμπνευσμένο. Όταν ξεκινήσαμε να προγραμματίζουμε μουσική με υπολογιστές, λέγαμε ότι αυτό ήταν το τέλος της ζωής των μουσικών. Φυσικά, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί ένας ντράμερ να μείνει χωρίς δουλειά γιατί μπορείς να προγραμματίσεις ντραμς και μπορείς να προγραμματίσεις όργανα σε υπολογιστή. Το AI είναι το επόμενο επίπεδο σε όλα. Το τελικό αποτέλεσμα της τεχνητής νοημοσύνης είναι απεριόριστο. Επομένως, νομίζω ότι είναι ευθύνη όλων μας να το δούμε με ανοιχτά μάτια και να μην το αμφισβητούμε, αλλά και να είμαστε πολύ σοβαροί στις συζητήσεις μας για το πού πηγαίνει».
Για τον Νις Μπόγκβαντ, ο σκοπός της ζωής ή ένας από τους στόχους της είναι να είναι ο άνθρωπος κοινωνικό ον και να «συναντιόμαστε. Δηλαδή να βρεθούμε, δηλαδή να είμαστε μαζί, δηλαδή να συναναστραφούμε, να παίξουμε μουσική μαζί, να μιλήσουμε μαζί, να συζητήσουμε».
Οι μουσικοί ενάντια στην κλιματική κρίση
Στην συνέντευξη στο ΒΗΜΑ, μάς ζήτησε να αναφερθεί σε μία άλλη αγάπη του. Το Composers for Change, τον ιστότοπο που δημιουργήθηκε για να μοιραστεί το έργο καλλιτεχνών που προσφέρουν μια φωνή έμπνευσης και αλλαγής στον κόσμο. «Η αλλαγή δεν έρχεται από τη μια μέρα στην άλλη, παρασκευάζεται, μερικές φορές ζυμώνει για αρκετό καιρό πριν αναδυθεί μια συλλογική φωνή», σημειώνει ο ιστότοπος μεταξύ άλλων. Σημειώνει ο ίδιος ότι αποτελεί κοινή πρωτοβουλία με την Earth Percent, τη φιλανθρωπική οργάνωση του Brian Eno. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα δίκτυο συνθετών που εργάζονται για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και τη διαφήμιση, όπου ολόκληρη η τροφική αλυσίδα και ολόκληρη η αλυσίδα παραγωγής θα είναι ‘’πράσινη’’. Στη Δανία (χώρα καταγωγής του) κάνουμε ‘‘πράσινες’’ ταινίες».