Συγκλονισμένη είναι η Ευρώπη από την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του πρωθυπουργού της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο στην πόλη Χάντλοβα. Ο Φίτσο υποβλήθηκε σε πολύωρη χειρουργική επέμβαση και η κατάστασή του είναι «εξαιρετικά σοβαρή», όπως δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Κάλινακ.
Οι αρχές θεωρούν ότι ο ένοπλος που πυροβόλησε σήμερα τον Ρόμπερτ Φίτσο είχε πολιτικά κίνητρα, ανέφερε από την πλευρά του ο υπουργός Εσωτερικών της Σλοβακίας, ο Ματούς Σουτάι Έστοκ. Σε βίντεο από την επίθεση φαίνεται καθαρά ο δράστης ο οποίος πυροβολεί προς το μέρος του Φίτσο την ώρα που οι άνδρες ασφαλείας του ορμούν κατά πάνω του.
Τι υποστήριξε ο δράστης
Ο 71χρονος Σλοβάκος λογοτέχνης, ονόματι Γιουράι Τσιντούλα, είναι ο άνδρας που αποπειράθηκε να σκοτώσει τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας και, όπως αναφέρεται, δήλωσε κατά την πρώτη ανάκριση στην οποία υπεβλήθηκε από τις σλοβακικές αρχές ότι πυροβόλησε τον Ρόμπερτ Φίτσο επειδή «διαφωνούσε με την πολιτική της κυβέρνησής του».
Γνωστός συγγραφέας
Σύμφωνα με σλοβακικά ΜΜΕ, δράστης της επίθεσης φέρεται να είναι ένας διάσημος συγγραφέας και μέλος της αντιπολίτευσης, ο Γιουράι Τσιντούλα. Πρόκειται για γνωστό λογοτέχνη της Σλοβακίας ο οποίος μεταξύ άλλων έχει γράψει τρεις ποιητικές συλλογές.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο φερόμενος ως δράστης είναι ένας από τους ιδρυτές της λογοτεχνικής λέσχης DUHA. Μάλιστα, μέχρι το 2016 ήταν πρόεδρός της, ενώ από το 2015 είναι μέλος της Εταιρείας Σλοβάκων συγγραφέων. Σύμφωνα με πληροφορίες, το 2016 εργαζόταν ως οδηγός σε εμπορικό κέντρο στο Λέβιτσε, τον τόπο καταγωγής του.
Τι υποστήριξε ο γιος του
Το τοπικό site Aktuality.sk μίλησε με τον γιο του 71χρονου ο οποίος δήλωσε σοκαρισμένος για την πράξη του πατέρα του. «Δεν έχω απολύτως καμία ιδέα τι σκοπό είχε ο πατέρας μου, τι σχεδίαζε και γιατί συνέβη όλο αυτό», δήλωσε.
Σε ερώτηση που του έγινε για το εάν ο πατέρας του είχε αρνητικά συναισθήματα για τον Φίτσο ανέφερε: «Θα σας πω αυτό – δεν τον ψήφισε. Αυτό είναι το μόνο που μπορώ να πω». Στη συνέχεια σε ερώτηση για το εάν ήταν ψυχιατρικός ασθενής ανέφερε: «Ίσως βραχυκύκλωσε, δεν το ξέρω. Είναι δυναμικός, αλλά δεν είχε επισκεφτεί ψυχίατρο ή κάτι τέτοιο».
Πώς έγινε η επίθεση
Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας βρισκόταν στην Χαντλόβα, μια πόλη που απέχει 150 χιλιόμετρα από την Μπρατισλάβα, για το συμβούλιο της κυβέρνησης.
Μετά την ολοκλήρωση ο κ. Φίτσερ θέλησε να χαιρετήσει το συγκεντρωμένο πλήθος. Τότε ο δράστης φέρεται να φώναξε στον πρωθυπουργό της Σλοβακίας «Ρόμπο, έλα εδώ» και μόλις εκείνος πλησίασε τον πυροβόλησε.
Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες υπήρξαν τέσσερις πυροβολισμοί και η μία σφαίρα τον βρήκε στην κοιλιακή χώρα και μία άλλη στο χέρι. Αμέσως οι άνδρες της προσωπικής του ασφάλειας τον μετέφεραν στο αυτοκίνητο και από εκεί στο ελικόπτερο που τελικά τον μετέφερε σε νοσοκομείο της Μπάνσκα Μπίστριτσα.
Διεθνείς αντιδράσεις
Ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν την επίθεση σε βάρος του Ρομπέρτο Φίτσο.
Η πρόεδρος της χώρας, Zuzana Čaputová, εξέδωσε δήλωση καταδικάζοντας τη «βίαιη» επίθεση και ευχήθηκε στον πρωθυπουργό πλήρη ανάρρωση.
Σοκαρισμένος από την επίθεση δήλωσε με ανάρτησή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ ευχήθηκε ταχεία ανάρρωση στο Σλοβάκο ομόλογό του.
«Καταδικάζω σθεναρά την ποταπή επίθεση στον πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο», δήλωσε σε ανάρτησή της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Συγκλονισμένος από την επίθεση δήλωσε και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Ποιος είναι ο Ρόμπερτ Φίτσο
Γεννηθείς τον Σεπτέμβριο του 1964 ο Σλοβάκος πολιτικός είναι σήμερα 59 ετών κι ο μακροβιότερος πρωθυπουργός μετά τη «βελούδινη επανάσταση» του 1989 που οδήγησε στη διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας.
Κάτοχος διπλώματος νομικής από το πανεπιστήμιο Comenius και με μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο, ο Φίτσο εντάχθηκε από τα 22 του στο Κομμουνιστικό Κόμμα της ενωμένης χώρας, αρχίζοντας μια μακρά πολιτική πορεία που αγγίζει πλέον τις τέσσερις δεκαετίες.
Ως στέλεχος του SDL, του κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς που προέκυψε μετά την ανεξαρτητοποίηση της Σλοβακίας, ο Φίτσο εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1992, προτού το 1998 λάβει τη θέση του αντιπροέδρου. Παρόλα αυτά οι εσωκομματικές προστριβές τον οδήγησαν στην αποχώρηση και στην ταυτόχρονη ίδρυση του SMER, μιας νέας παράταξης με αριστερή κατεύθυνση που έλαβε άμεσα το «αόρατο χρίσμα» του βασικού αντιπολιτευτικού πόλου απέναντι στη δεξιά κυβέρνηση.
Οι αδιαπραγμάτευτοι κανόνες που επέβαλε εξ αρχής ο Ρόμπερτ Φίτσο, για την ανέλιξη σε αξιώματα πολιτικών με «καθαρά χέρια», και οι σταδιακές συμμαχίες στα αριστερά του κέντρου βοήθησαν το SMER να γίνει από το 2004 το κυρίαρχο κόμμα στη Σλοβακία κερδίζοντας εν τέλει την εξουσία το 2006.
Οι διαδοχικές θητείες του ως πρωθυπουργός
Έκτοτε ο Φίτσο είναι ο ισχυρότερος πολιτικός παράγοντας της χώρας, ένας πρωθυπουργός που προώθησε φιλοκοινωνικές μεταρρυθμίσεις στην εργασία και στην οικονομία.
Μπήκε βέβαια στη διαδικασία ν’ αναζητήσει πυλώνες στήριξης δεξιότερα του κέντρου και κατακρίθηκε εντόνως γι’ αυτό λόγω του αριστερού παρελθόντος του, ιδίως όταν αποδέχθηκε στην κυβέρνηση στελέχη του εθνικιστικού SNS. Επίσης το όνομά του ενεπλάκη σε σκάνδαλο διαπλοκής, αλλά δεν κατηγορήθηκε ποτέ του επισήμως από τις Αρχές παρά την έρευνα που μεσολάβησε εναντίον του.
Το 2010 το SMER κέρδισε εκ νέου τις εθνικές εκλογές της Σλοβακίας, αλλά όχι την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο με αποτέλεσμα να υποχωρήσει στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ο Φίτσο επανήλθε στην πρωθυπουργία το 2012 και παρότι το 2014 έχασε καθαρά τη μάχη για την Προεδρία της χώρας, διατήρησε το άξιωμά του χάρη στην επανεκλογή του το 2016.
Μέσα στην επόμενη διετία προέκυψε πολιτική κρίση στη Σλοβακία κι ο ηγέτης του SMER υποχρεώθηκε σε παραίτηση, προτού ανακτήσει τα ηνία της χώρας τον Οκτώβριο του 2023, ύστερα από ένα μεγάλο διάλειμμα πενταετίας.
Η Ρωσία, ο Όρμπαν και οι δηλώσεις
Συνολικά έχει θητεύσει στο πρωθυπουργικό θώκο για περισσότερα από δέκα χρόνια, συνδυάζοντας τις θητείες του με την ένταξη της Σλοβακίας στην Ευρωζώνη, αλλά και την ταυτόχρονη βελτίωση των διπλωματικών σχέσεων με τη Μόσχα. Λέγεται πως αυτές επανήλθαν στα προ-διάσπασης επίπεδα.
Δεν έχει αποφύγει πάντως δηλώσεις που έχουν επικριθεί έντονα τόσο από πολιτικούς αντιπάλους όσο και από τον Τύπο. Ιδίως με τους δημοσιογράφους η σχέση του δεν ήταν ποτέ αγαστή μέχρι σήμερα. Τους κατηγορεί παντού και πάντα με χαρακτηρισμούς που ενίοτε υπερβαίνουν τα όρια της απλής αποδοκιμασίας.
Αρνητικά έχουν σχολιαστεί επίσης οι ακραίες τοποθετήσεις του κατά γάμου των ομόφυλων ζευγαριών και του μουσουλμανικού στοιχείου. Όπως επίσης η αναγνώριση και η ταύτισή του με την ουγγρική Όρμπαν, τον οποίο στο παρελθόν θεωρούσε πολιτικό εχθρό του, με αποτέλεσμα οι σχέσεις Σλοβακίας-Ουγγαρίας να έχουν εξομαλυνθεί σε μεγάλο βαθμό.
Έχει μεν καταδικάσει τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την οποία όμως δεν θέλει στο NATO όντας εντελώς αντίθετος στην αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού, ενώ έχει ταχθεί κατά του πολέμου του Ισραήλ – Χαμάς, κατακρίνοντας δημοσίως την Ευρωπαϊκή Ένωση -και δη την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν- για την απαθή στάση στη Λωρίδα της Γάζας.
