Με θετικό τρόπο αποτιμάται η επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην Τουρκία και η συνάντηση του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από την ελληνική πλευρά.
Η συνάντηση των δύο ηγετών, στην οποία από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν επίσης ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού, Άννα Μαρία Μπούρα, κράτησε μιάμιση ώρα και σύμφωνα με πληροφορίες η συζήτηση πραγματοποιήθηκε σε καλό κλίμα.
Οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν ότι συζητήθηκαν θέματα διμερούς και διεθνούς ατζέντας, όπως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, οι τελευταίες εξελίξεις στη Γάζα και στην Ουκρανία.
Τα «αγκάθια» της συνάντησης
Όσον αφορά τα «αγκάθια» της συνάντησης μεταξύ των δύο ηγετών, σε κρίσιμα ζητήματα όπως η μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος, αλλά και η Χαμάς, στις κοινές δηλώσεις που ακολούθησαν της συνάντηση τους οι δύο άνδρες εξέφρασαν διαφορετικές απόψεις.
Πιο συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Τουρκίας, λαμβάνοντας το λόγο, αναφέρθηκε σε μια «παραγωγική, ειλικρινή και εποικοδομητική», όπως τη χαρακτήρισε συνάντηση, εκτιμώντας πως «δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όσο μεγάλο και να είναι, που να μην μπορεί να λυθεί».
Ο Ερντογάν όμως έκανε εκ νέου αναφορές σε «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη σημειώνοντας πως «υπάρχει θέληση να λυθούν τα επιμέρους προβλήματα. Σχετικά με το Κυπριακό ζήτησε να επιτευχθεί μια «δίκαιη λύση».
Σχετικά με τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ένα ακόμη σημείο τριβής του τελευταίου διαστήματος, ο πρόεδρος της Τουρκίας σημείωσε πως η χώρα «είναι υπόδειγμα στην προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς», ενώ ισχυρίστηκε πως σχετική απόφαση ελήφθη το 2020 και υλοποιήθηκε τώρα, διαβεβαιώνοντας όμως πως «το Καρί Τζαμί είναι ανοιχτό για επίσκεψη από όλους».
Η απάντηση Μητσοτάκη
Απαντώντας, ο πρωθυπουργός σημείωσε πως: «Οι μειονότητες στις χώρες μας καθορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάννης. Η ελληνική μειονότητα, δραστικά μειωμένη, συμβάλει στην πολιτισμική ανάπτυξη, αλλά χρειάζεται στήριξη. Στην Θράκη, η μουσουλμάνοι και χριστιανοί συμβιώνουν αρμονικά και σε αυτόν τον στόχο είμαι προσηλωμένος και το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας είναι έμπρακτο».
«Επιτυχία μας η ενεργή παρουσία της μειονότητας στην ελληνική ζωή και θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο ελληνισμός στην Τουρκία. Στο πνεύμα της συνύπαρξης ο σεβασμός των κανόνων προστασίας της κληρονομιάς», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης και υποστήριξε:
«Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά από τη συνθήκη της Λωζάνη. Έμπρακτο το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας, ισονομία και ισοπολιτεία. Αλλά και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στη μονή της Χώρας, λέγοντας ότι μεταφέρθηκε η δυσαρέσκεια της Αθήνας για τη μετατροπή της σε τζαμί. «Είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο απ όλους».
Το μπρα ντε φερ για τη Χαμάς
Σχετικά με τη Χαμάς, ο κύριος Μητσοτάκης ανέφερε πως «δε συμφωνούμε πάντα σε θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση μας είναι ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να αμυνθεί σε τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον Παλαιστινιακό λαό» για να συνεχίσει λέγοντας πως «συμφωνούμε ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και να οδηγηθούμε σε κατάπαυση πυρός, συμφωνούμε ότι οι Παλαιστίνιοι πρέπει να αποκτήσουν πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια και να μην γίνει επέμβαση στη Ράφα».
Ο Τούρκος πρόεδρος απάντησε άμεσα, χαρακτηρίζοντας «λανθασμένη προσέγγιση» την τοποθέτηση Μητσοτάκη. Ο κύριος Ερντογάν πρόσθεσε επίσης πως η συμπαράσταση της Τουρκίας είναι τέτοια προς την οργάνωση που «σήμερα φιλοξενούμε πάνω από 1.000 τραυματίες της Χαμάς».
Επιπλέον, ανέφερε πως «δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς. Είναι αντιστασιακή οργάνωση. Θα πρέπει να το δούμε αυτό το πράγμα. Εάν την ονομάσουμε τρομοκρατική οργάνωση, θα ήταν μια βάναυση και αδίστακτη προσέγγιση. Η Χαμάς δίνει αγώνα για να προστατεύσει τα εδάφη και το λαό της. Εάν την ονομάσετε εσείς τρομοκρατική οργάνωση, αυτό θα μου προκαλούσε λύπη. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με την προσέγγισή σας».
Τα 2+1 επόμενα ραντεβού Μητσοτάκη- Ερντογάν
Μητσοτάκης – Ερντογάν δρομολόγησαν επίσης τα τρία επόμενα ραντεβού τους εντός του 2024. Το πρώτον πιθανόν να πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 9-11 Ιουλίου στην Ουάσινγκτον. Το δεύτερο οπωσδήποτε θα πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβριο. Ενώ Μητσοτάκης- Ερντογάν συμφώνησαν να πραγματοποιηθεί η επόμενη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας να πραγματοποιηθεί προς το τέλος του έτους στην Άγκυρα αυτή τη φορά.
Υπενθυμίζεται ότι η προηγούμενη συνεδρίαση είχε πραγματοποιηθεί τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα. Και είχε οδηγήσει στην υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών, από την οποία η ελληνική πλευρά κρατά ως βασικό κέρδος το moratorium στο Αιγαίο, την αποφυγή εντάσεων στο πεδίο και την καλύτερη συνεργασία στο μεταναστευτικό.
