Εν μέσω φόβων για διαταραχή στην αγορά τροφίμων αλλά και για ενδεχόμενη μετάδοση της νόσου στον άνθρωπο, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει 200 εκατ. δολάρια για να ανακόψει την επιδημία γρίπης των πτηνών στις γαλακτοκομικές φάρμες.
Από τα τέλη Μαρτίου, κοπάδια αγελάδων σε τουλάχιστον εννέα πολιτείες έχουν βρεθεί θετικά στη γρίπη των πτηνών Η5Ν1, δημιουργώντας ανησυχία ότι ο ιός θα μπορούσε να μεταλλαχθεί και να αποκτήσει την ικανότητα να μεταδίδεται μεταξύ ανθρώπων.
Όπως αναφέρει ο ιός συνήθως δεν μεταπηδά από τις αγελάδες στον άνθρωπο, αλλά τον Απρίλιο ένας εργάτης σε φάρμα στο Τέξας βρέθηκε θετικός στη γρίπη των πτηνών.
Να αποφεύγουν το νωπό γάλα οι καταναλωτές
Το μεγαλύτερο μέρος του γάλακτος βέβαια στις ΗΠΑ είναι παστεριωμένο, περνώντας από μια εντατική διαδικασία θέρμανσης που σκοτώνει παθογόνους παράγοντες, όπως ο H5N1. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συνιστά στους καταναλωτές να μην πίνουν νωπό γάλα.
Η επιδημία πιστεύεται πως είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο εκτεταμένη, μετά την ανίχνευση σωματιδίων του ιού στο 20% των δειγμάτων του γάλακτος που κυκλοφορεί στην αγορά.
Ασφαλές το παστεριωμένο γάλα
Το παστεριωμένο γάλα θεωρείται πάντως ασφαλές. «Ο κίνδυνος για το κοινό παραμένει χαμηλός» καθησύχασε ανακοινώνοντας τα νέα μέτρα ο υπουργός Υγείας Χαβιέ Μπεσέρα.
Σύμφωνα με την έρευνα του BBC, καθώς η παστερίωση καταστρέφει τους ιούς αφήνοντας σπασμένα υπολείμματα όπως DNA ή κομμάτια της πρωτεϊνικής επικάλυψης, το επόμενο βήμα ήταν να μάθουμε εάν αυτά τα ιικά σωματίδια ήταν ενεργά και μολυσματικά ή απλά ανενεργά θραύσματα. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) που έκανε τις μελέτες χρησιμοποίησε τεστ εμβολιασμού αυγών για να ανακαλύψει – το «χρυσό πρότυπο για τη μολυσματικότητα». Αυτές οι δοκιμές περιλαμβάνουν την εισαγωγή του ιού σε ένα αυγό και την επώασή του εκεί, για να διαπιστωθεί εάν ο ιός αναπαράγεται.
Τα τεστ ήταν αρνητικά, υποδεικνύοντας ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις ζωντανού ιού της γρίπης των πτηνών H5N1 στο παστεριωμένο γάλα. «Αυτό έδειξε με βεβαιότητα ότι η τυπική παστερίωση απενεργοποιεί την επιρροή κατά την επεξεργασία του νωπού γάλακτος», κατέληξε ο οργανισμός.
«Η FDA εργάζεται με μεγάλη ταχύτητα σε ένα ευρύ φάσμα μελετών που εξετάζουν το γάλα σε όλα τα στάδια παραγωγής – στο αγρόκτημα, κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας και στα ράφια λιανικής – για να δώσει ασφαλείς απαντήσεις στους καταναλωτές για την ασφάλεια του γάλακτος», είπε στο BBC ο εκπρόσωπος της FDA. Με βάση αυτή την έρευνα, ο εκπρόσωπος ανέφερε ότι η FDA είναι βέβαιη για την ασφάλεια της εμπορικής προμήθειας παστεριωμένου γάλακτος.
«Η παστερίωση ισούται με ασφάλεια», λέει επίσης στο BBC ο Michael Payne, ερευνητής στο Western Institute of Food Safety and Security στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Davis. «Η επιστήμη και η τεχνολογία της παστερίωσης κρατά τους ανθρώπους ασφαλείς από τη δεκαετία του 1860».
Μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι όλοι οι ιοί, εκτός από τους παρβοϊούς, είναι «ευάλωτοι στη θερμική θανάτωση». Ουσιαστικά, δεν υπάρχουν κίνδυνοι από ιούς στο παστεριωμένο γάλα, λέει ο Payne. «Αυτό ισχύει και για τα γαλακτοκομικά προϊόντα που παρασκευάζονται από παστεριωμένο γάλα – βούτυρο, κρέμα γάλακτος κ.λπ.».
Όμως, προσθέτει ο Payne, η γρίπη των πτηνών στα βοοειδή είναι μια «ολοκαίνουργια παρουσίαση ασθένειας» και έτσι οι ερευνητές προσπαθούν να μάθουν περισσότερα γι’ αυτήν.
Πως θα διατεθούν τα χρήματα
Από τα σχεδόν 200 εκατ. δολάρια της νέας πρωτοβουλίας, τα 98 θα διατεθούν από το υπουργείο Γεωργίας (USDA), το οποίο θα προσφέρει έως 28.000 δολάρια ανά φάρμα για μοριακούς ελέγχους στα ζώα και το γάλα και μέτρα αποτροπής της μετάδοσης σε ανθρώπους.
«Το USDA κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για την παρακολούθηση και της εξάλειψη του Η5Ν1 από τα γαλακτοπαραγωγικά κοπάδια» δήλωσε σύμφωνα με το Reuters ο αμερικανός υπουργός Γεωρίας Τομ Βίλσακ.
Ακόμα 101 εκατ. δολάρια θα διατεθούν από το υπουργείο Υγείας και Ανθρώπινων Υπηρεσιών για μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας και της διατροφικής ασφάλειας, τα οποία θα υλοποιήσουν η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Από το ποσό αυτό, τα 34 εκατ. θα διατεθούν για εργαστηριακούς ελέγχους, 8 εκατ. για εμβόλια και 3 εκατ. για παρακολούθηση του ιικού φορτίου στα λύματα. Οκτώ εκατ. θα διατεθούν για λόγους ασφάλειας των προϊόντων γάλακτος.
Για να περιορίσει τη μετάδοση στα εκτροφεία, το υπουργείο Γεωργίας απαιτεί από τις 29 Απριλίου υποχρεωτικό αρνητικό τεστ για τη μεταφορά αγελάδων σε διαφορετική πολιτεία. Στην πρώτη εβδομάδα εφαρμογής του μέτρου, τα 112 από τα 905 τεστ ήταν πιθανώς θετικά.
Μέχρι στιγμής έχει αναφερθεί στις ΗΠΑ μόνο ένα ανθρώπινο κρούσμα, σε έναν εργάτη γαλακτοκομικής φάρμας στο Τέξας που εμφάνισε επιπεφυκίτιδα αλλά ανέρρωσε χωρίς προβλήματα.
