Σχεδόν επτά χρόνια από όταν μια δυναμική καταλανική προσπάθεια για ανεξαρτησία βύθισε την Ισπανία σε μια από τις χειρότερες πολιτικές της κρίσεις, οι δημοσκοπήσεις τοποθετούν το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Πέδρο Σάντσεθ πρώτο στις εκλογές της Κυριακής στην Καταλονία. Ωστόσο, οι εκλογές αυτές, σε μια από τις πιο πλούσιες αλλά και ταραχώδεις περιοχές της Ισπανίας, αναμένεται να αποτελέσουν ένα περίπλοκο τεστ για τον ισπανό πρωθυπουργό: όσο καλύτερα τα πάει το κόμμα του, τόσο χειρότερο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα για τον ίδιο.
Από τη στιγμή που επέστρεψε από την πενταήμερη «άδειά» του αποφασισμένος να παραμείνει στο αξίωμά του, οι Σοσιαλιστές αύξησαν τα ποσοστά τους και αναμένεται να λάβουν 40 έδρες στο περιφερειακό κοινοβούλιο, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της ισπανικής El Pais. Πρόκειται για έναν ιστορικό αριθμό, αν εν τέλει επαληθευθεί στις κάλπες, καθώς τα αυτονομιστικά κόμματα ανέκαθεν κυριαρχούσαν στην περιοχή.
Όμως για την πλειοψηφία και τον σχηματισμό κυβέρνησης απαιτούνται 68 έδρες. Έτσι, αν το Σοσιαλιστικό Κόμμα τελικώς έρθει πρώτο σε ψήφους στις τοπικές εκλογές, θα χρειαστεί ένα από τα δύο κύρια καταλανικά αυτονομιστικά κόμματα για να σχηματίσει περιφερειακή κυβέρνηση, είτε το Junts, είτε το κυβερνών ERC.
Η συγκυρία αυτή είναι προβληματική για τον Πέδρο Σάντσεθ, καθότι ο εύθραυστος κυβερνητικός συνασπισμός του στο ισπανικό κοινοβούλιο βασίζεται στην υποστήριξη των δύο αυτών κομμάτων. Αν σχηματίσει κυβέρνηση στην Καταλονία με το ένα, το άλλο θα έχει ελάχιστα κίνητρα για να συνεχίσει να στηρίζει την κυβέρνηση Σάντσεθ.
Τα ενδεχόμενα συνασπισμού και ο παράγοντας Πουτζδεμόν
Εάν οι Σοσιαλιστές προχωρήσουν στην, πιο αναμενόμενη, συμμαχία με το αριστερό αποσχιστικό ERC, θεωρείται αρκετά πιθανό πως το Junts θα εξετάσει ως μοχλό πίεσης την απόσυρση της υποστήριξής του στην κυβέρνηση Σάντσεθ στη Μαδρίτη. Το ενδεχόμενο συμμαχίας με το Junts δε, μπορεί να αποδειχθεί μοιραία κίνηση σύμφωνα με την El Pais. Αυτό διότι του κόμματος ηγείται ο Κάρλες Πουτζδεμόν, «κόκκινο πανί» για τη Μαδρίτη και πολλούς Ισπανούς, αφού ως πρόεδρος της Καταλονίας το 2017 διεξήγαγε ένα παράνομο δημοψήφισμα για να κηρύξει ανεξαρτησία από την Ισπανία.
Στη συνέχεια διέφυγε από τη χώρα, καθώς διωκόταν ποινικά. Σε μια κίνηση που προκάλεσε μεγάλη κατακραυγή, ιδίως στα συντηρητικά στρώματα της χώρας, ο Σάντσεθ πέρυσι συμφώνησε στην αμφιλεγόμενη παραχώρηση αμνηστίας με αντάλλαγμα τη στήριξη για την εξασφάλιση μίας τρίτης θητείας στην εξουσία. Η επανατοποθέτησή του στην εξουσία θα εξόργιζε μεγάλο μέρος της χώρας – ακόμη και ψηφοφόρους του Σάντσεθ.
Το αίτημα για την ανεξαρτησία
Παράλληλα, ο σχηματισμός καταλανικής κυβέρνησης αναμένεται δύσκολος για τον Σάντσεθ και για τον εκλεκτό του στην περιοχή Σαλβαδόρ Ιλά, μετριοπαθή και πρώην υπουργό Υγείας, για άλλον ένα λόγο: και τα δύο κόμματα έχουν θέσει ως προϋπόθεση για ενδεχόμενη συνεργασία ένα νέο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Αυτή είναι μια «κόκκινη γραμμή», έχει δηλώσει επανειλημμένα το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Βέβαια τα αυτονομιστικά κόμματα επισημαίνουν ότι το ίδιο έλεγε για έναν συνασπισμό με τους Podemos, αλλά και για την αμνηστία του Πουτζδεμόν. Η στάση του κόμματος και του Σάντσεθ άλλαξαν γρήγορα, όταν το διακύβευμα έγινε η διατήρηση της εξουσίας.
Ωστόσο, ένα επίσημα εγκεκριμένο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία, επτά χρόνια μετά από ένα παράνομο με αποτελέσματα που η χώρα ακόμη προσπαθεί να ξεπεράσει, φαίνεται εξαιρετικά απίθανο ακόμη και για τον Σάντσεθ, εξηγούν οι Financial Times.
Υπό αυτές τις συνθήκες, το σενάριο επαναληπτικών εκλογών τον Οκτώβριο φαντάζει το πιθανότερο, σύμφωνα με αναλυτές. Το Bloomberg εξηγεί πως κάτι τέτοιο δεν θα είναι καλό για την Καταλονία, δεν θα λύσει κανένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή, η χώρα ή ο πρωθυπουργός της, αλλά μπορεί να τον κρατήσει στην εξουσία για τουλάχιστον μερικούς μήνες ακόμη.
