Καταμεσής της άνοιξης. Κάθε δεύτερη Κυριακή του Μάη γιορτάζουμε τις μαμάδες (μας). Γιορτάζουμε το δόσιμο, το νοιάξιμο, τα χάδια, τα τρυφερά φιλιά, τις ανακουφιστικές αγκαλιές. Η Γιορτή της Μητέρας είναι μια ακόμα αφορμή να υμνήσει κανείς την αγάπη. Εκείνη την αγάπη που έρχεται με όλη της τη δύναμη να συρρικνώσει σαν μικρές μαύρες τελείες τα προβλήματα, τις δυσκολίες, τα αβίωτα ζόρια.
Για όλες τις μαμάδες που δίνουν ξέροντας πως «η αγάπη δεν είναι μπακάλικο, να μετράς τι έδωσες εσύ, τι εγώ, τι ο άλλος», όπως γράφει και η Αλκυόνη Παπαδάκη.
Καταμεσής της άνοιξης βρέθηκα στα Παιδικά Χωριά SOS και είχα την τύχη να μου ανοίξει την καρδιά της η Σοφία Κούβαρη. Μια μητέρα SOS η οποία εδώ και δέκα χρόνια προσφέρει τις υπηρεσίες της, τα τρία πρώτα στον Ξενώνα Βρεφών SOS και τα επόμενα επτά (και συνεχίζει να γράφει το κοντέρ) στα Παιδικά Χωριά SOS στη Βάρη.
Από το τέλος στην αρχή. Έχουμε πια τελειώσει την κουβέντα μας και ανεβαίνουμε τα σκαλιά για να βρεθούμε στο σπίτι της. Εκεί μεγαλώνει πέντε παιδιά, δύο κορίτσια και τρία αγόρια από 10 έως 15 ετών.
Photo Credits: Μενέλαος Μυρίλλας/SOOC
«Έχουμε φτιάξει και μαγιάτικο στεφάνι», ακούω να μου λέει και στρέφω το βλέμμα μου προς την είσοδο. Δίπλα στα μωβ ανθάκια στέκεται μια ταμπέλα με λευκά κεφαλαία γράμματα. «ΑΓΑΠΗ».
Τα ονόματα των ενοίκων κουρνιάζουν κάτω από αυτή τη λέξη. Τη λέξη που όταν δεν είναι πια γράμματα το ένα πλάι στο άλλο και γίνεται συναίσθημα, γίνεται πράξη και προσφορά που κλείνει χαίνουσες πληγές.
Όταν η Σοφία Κούβαρη πήρε την απόφαση να γίνει μητέρα SOS
«Είχα διαβάσει κάποτε μια συνέντευξη στο περιοδικό “Γυναίκα” για τη δημιουργία των Παιδικών Χωριών SOS και θυμόμουν πόσο ωραία ιστορία και πόσο ωραία δουλειά ήταν αυτή. Η ζωή σε τραβάει και κάνεις άλλα, φτάνει όμως η στιγμή που σε ξαναφέρνει εκεί που πρέπει να είσαι.
Πριν μια δεκαετία ήμουν σε μια φάση της ζωής μου τέτοια που έπρεπε να πάρω κάποιες αποφάσεις. Η σημαντικότερη ήταν αυτή. Ήταν θέμα δευτερολέπτων. Ειλικρινά, σας το λέω. Είχα κλείσει μια δουλειά και θα πήγαινα στην Αγγλία. Μου τηλεφώνησαν από τα SOS για να με ρωτήσουν αν ισχύει η αίτηση που είχα κάνει κι αν με ενδιαφέρει ακόμα η θέση.
Δευτερόλεπτα μετά είπα “ναι με ενδιαφέρει” και ακύρωσα τη δουλειά στην Αγγλία. Με βεβαιότητα λέω ότι έκανα πολύ καλά που ήρθα. Είναι μια δουλειά που μου ταιριάζει και με γεμίζει καθημερινά ικανοποίηση», θα πει στο ΒΗΜΑ η Σοφία Κούβαρη.
Photo Credits: Μενέλαος Μυρίλλας/SOOC
Το δικό της ταξίδι ξεκίνησε με τα βρεφάκια του Ξενώνα. Σταμάτησε όμως για έναν λόγο υπέροχο και μεταπήδησε στη Βάρη. «Ήταν θέμα αντοχής. Τα χέρια μου από τις πολλές αγκαλιές δεν άντεχαν άλλo.
Το μικρότερο που είχα ήταν ένα αγοράκι 2,5 μηνών. Πήγα στο νοσοκομείο Παίδων, το είδα και 3 μηνών το ανέλαβα στον Ξενώνα Βρεφών. Έφυγε από εμάς σε ηλικία 2,5 ετών και πήγε σε μια οικογένεια», αναφέρει η κα Κούβαρη τονίζοντας την αξία της αποϊδρυματοποίησης, η οποία και βρίσκεται στον πυρήνα της φιλοσοφίας των SOS.
«Πρέπει να δοκιμαστείς για να γίνεις αποδεκτή»
«Εδώ τα παιδιά είναι πιο απαιτητικά, δεν εμπιστεύονται εύκολα. Πρέπει να δοκιμαστείς για να γίνεις αποδεκτή. Όταν είσαι συνειδητά εδώ ξέρεις ότι θα έχεις να αντιμετωπίσεις εμπόδια γιατί στα παιδιά έχουν εγγραφεί οι δυσκολίες που έχουν περάσει. Πρόκειται για παιδιά “τραυματισμένα” και πρέπει πραγματικά να κοπιάσεις για να τα κερδίσεις», συμπληρώνει.
Κάθε παιδί και μια πολύ διαφορετική ιστορία που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς ως προς τη διαχείρισή της για αυτό και το να φτάσει μια γυναίκα να γίνει μητέρα SOS προϋποθέτει σωστή προετοιμασία.
Photo Credits: Μενέλαος Μυρίλλας/SOOC
Στα Παιδικά Χωριά SOS εφαρμόζεται ένα οικογενειακού-τύπου μοντέλο φροντίδας για τα παιδιά που βρίσκονται υπό την προστασία τους. Σε αυτό το μοντέλο η μητέρα SOS με κύριους συνεργάτες της τους ψυχολόγους και τους παιδαγωγούς αποτελούν τα βασικά πρόσωπα φροντίδας των παιδιών.
«Όλοι εδώ δίνουμε όλο μας το είναι. Κι αυτή η αφοσίωση καθρεφτίζεται στα παιδιά τα οποία βλέπουμε στην πάροδο των χρόνων ότι έχουν κάνει άλματα», αναφέρει η κα Κούβαρη.
Και προσθέτει «προσπαθείς να τους δημιουργήσεις μια καθημερινότητα για να νιώθουν ασφαλή. Θέλουμε να ξέρουν ότι έχουν τους ανθρώπους τους και να μπορούν να προχωρούν στη ζωή, με όσα τους έχει φέρει, όσο δύσκολα κι αν είναι, προσπαθώντας να τα ξεπεράσουν».
Το παρελθόν που πληγώνει
Το παρελθόν. Πώς το σκαλίζεις; Πώς το προσεγγίζεις. Τα ίδια τα παιδιά έχουν τον τρόπο. Αναρωτιέμαι αν μιλούν για όσα έχουν περάσει. Και είναι τέτοια η εμπιστοσύνη που δημιουργείται που τελικά ανοίγονται.
«Έρχεται η ώρα που νιώθουν την ανάγκη να το κάνουν. Είναι κάτι βράδια, είναι κάτι αγκαλιές που φέρνουν στην επιφάνεια όλα αυτά κι αρχίζουν και μιλάνε. Μου έχει συμβεί να έρχονται κοντά μου και να ξεκινούν “θεία, να σου πω τι είχε γίνει τότε, τι μου είχε συμβεί”. Είναι η ώρα των εξομολογήσεων και είναι η ώρα που συγκινούμαι βαθιά όταν τη βιώνω».
Photo Credits: Μενέλαος Μυρίλλας/SOOC
Να βρεθεί η κατάλληλη για αυτά οικογένεια. Η φράση επιστρέφει ξανά και ξανά στην κουβέντα μας. «Όσο καλά κι αν μεγαλώνουν εδώ ο στόχος είναι να πάνε σε μία οικογένεια. Και τους δίνω παραδείγματα από φίλους που ήταν στα SOS και τώρα ζουν σε μία οικογένεια.
Εμείς εδώ προσπαθούμε να τους δώσουμε (και τους δίνουμε) ό,τι καλύτερο μπορούμε, όμως δεν είναι το ίδιο. Και η αλήθεια είναι ότι κάποια από τα παιδιά μας δεν ξέρουν τι σημαίνει οικογένεια.
Αν έχει έρθει ένα παιδί σε εμάς σε ηλικία τεσσάρων ετών, έχει ξεχάσει από πού ξεκίνησε, έχει να θυμάται κάποιες αμυδρές ιστορίες. “Σας προσέχω, σας νοιάζομαι, αλλά διαφορετικά θα είναι να είστε σε μια οικογένεια”, τους το λέω πολύ συχνά», μάς λέει η Σοφία Κούβαρη.
Η υποστήριξη από τη δική της οικογένεια
Τη ρωτώ για τη δική της οικογένεια. Έχει δύο κόρες και δύο εγγόνια. Λεπτά μετά τα δευτερόλεπτα της θετικής απάντησης μια δεκαετία πριν, τη βρίσκει να ανακοινώνει στα δικά της παιδιά την απόφασή της.
Με χαμόγελο πλατύ και συνάμα λιγάκι παιχνιδιάρικο, εξομολογείται: «Κάνω ό,τι έκανα με τα παιδιά μου. Θέλω να τους δημιουργώ στιγμές. Ξέρω ότι μπορεί στο ένα από τα παιδιά να αρέσει ένα συγκεκριμένο γλυκό, του λέω λοιπόν «έλα στην κουζίνα να το φτιάξουμε μαζί». Μικρές στιγμές, μικρές αναμνήσεις για την πορεία της ζωής τους. Το ίδιο έκανα και με τις κόρες μου.
Photo Credits: Μενέλαος Μυρίλλας/SOOC
Ήξερα ότι θα εγγραφεί μέσα τους η στιγμή και θα επιστρέψει κάποτε ως μια γλυκιά ανάμνηση. Ό,τι έκανα στο σπίτι μου, προσπαθώ να το μεταφέρω τώρα κι εδώ. Ξέρετε οι αποχωρισμοί δεν είναι εύκολοι, όσο κι αν το έχεις δουλέψει, όσο κι αν το έχεις προετοιμάσει. Και πάλι όμως τους λέω ό,τι έλεγα και στα παιδιά μου.
«Η ζωή είναι για εσάς, ο δρόμος είναι ανοιχτός κι όποτε θέλετε έρχεστε πίσω. Εγώ είμαι εδώ. Δεν με χάνετε«. Δεν θα σας πω ψέματα, μου στοιχίζει, τα σκέφτομαι τα παιδιά που έφυγαν από εμάς και πήγαν σε οικογένεια, όμως χαίρομαι για αυτά».
Μαμά ή θεία ή οτιδήποτε
Μαζί της χαίρεται και η οικογένειά της, η οποία ήταν από την πρώτη στιγμή υποστηρικτική. «Με την απόφασή μου να έρθω στα Παιδικά Χωριά SOS έχω κάνει πολύ υπερήφανη την οικογένειά μου.
Οι κόρες μου, μού λένε: “μαμά, κάνεις αυτό που θα έκανες καλύτερα από οτιδήποτε άλλο”. Και τα εγγόνια μου χαίρονται πολύ για τη γιαγιά τους. Με άκουσε κάποτε ο ένας εγγονός μου να λέω ότι μεγαλώνω τα παιδιά στα SOS “σαν μαμά” και μου έκανε παρατήρηση. “Γιατί να το πεις αυτό; Όχι σαν μαμά. Μαμά σκέτο”. Ήταν τότε οκτώ ετών».
Δεν έχουν σημασία οι ταμπέλες. Μαμά ή θεία ή οτιδήποτε. Σημασία έχει να τους προσφέρεις όσα για οποιουσδήποτε λόγους στερήθηκαν. «Νιώθω πολύ ολοκληρωμένη. Έχουμε μοιράσει πολλές αγκαλιές και το έχω ευχαριστηθεί.
Αν μου έλεγαν “εδώ αγκαλιές δεν κάνεις”, δεν θα ερχόμουν (γέλια). Είναι μεγάλη η ικανοποίηση να βλέπεις τα παιδιά αυτά να ακουμπάνε. Ανταμοιβή μου η πορεία τους στη ζωή και η εξέλιξή τους».
Οι μητέρες των SOS ξέρουν από αγκαλιές. Αγκαλιές θεραπευτικές. Αγκαλιές αποφόρτισης. Αγκαλιές ασφάλειας. Ξέρουν πως οι δικές τους πράξεις είναι σπόροι που τρυπώνουν μέσα στο άγονο έδαφος, ριζώνουν και βγάζουν άνθη. Γιατί καταμεσής της άνοιξης μόνο να ανθίσουν μπορούν τα λουλούδια. Θέλουν λιγάκι πότισμα και μπόλικη αγάπη.
Πώς μπορείς να βοηθήσεις τα Παιδικά Χωριά SOS
- Μέσω χρηματικής δωρεάς διαδικτυακά ή σε έναν από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των SOS.
- Μέσω συμμετοχής στα προγράμματα «Γίνε Φίλος ενός Παιδικού Χωριού SOS» ή «Γίνε νονός σε ένα παιδί».
- Με αγορές ειδών από το e-shop.
- Με μία κλήση αγάπης στο 19820 από σταθερό ή κινητό ή στέλνοντας με SMS τη λέξη SOS.
- Με δωρεά ειδών διατροφής, ένδυσης, υπόδησης (μετά από συνεννόηση με την εκάστοτε δομή για τις ανάγκες της).
