Κατά τη διάρκεια των προβών για το ανέβασμα του σαιξπηρικού Ριχάρδου III, ένας σκηνοθέτης φέρεται αυταρχικά και παρενοχλεί τους ηθοποιούς του. Όσο οι πρόβες προχωρούν ο σκηνοθέτης, που έχει κρατήσει για τον εαυτό του και τον πρωταγωνιστικό ρόλο, γίνεται όλο και πιο πιεστικός, ειδικά απέναντι σε έναν νεαρό ηθοποιό, οδηγώντας τις πρόβες στα άκρα. Πολλά χρόνια μετά το ανέβασμα της παράστασης, ο ηθοποιός αποφασίζει να μοιραστεί την ιστορία του. Ο αστερίσκος στον Ριχάρδο ΙΙΙ* καταδεικνύει τις σκοτεινές ιστορίες κατάχρησης εξουσίας πίσω από τις κλειστές πόρτες των προβών, που όλο και πιο συχνά πλέον έρχονται στη δημοσιότητα.
Η παράσταση, σε ελεύθερη διασκευή του Ανδρέα Φλουράκη και σκηνοθεσία της Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη, χρησιμοποιεί τη συνθήκη του θεάτρου μέσα στο θέατρο, παρουσιάζοντας τρεις παράλληλες ιστορίες: το πρωτότυπο Σαιξπηρικό έργο, τα γεγονότα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια των προβών και την αγωνιώδη προσπάθεια ενός ηθοποιού να καταφέρει να προβάλει την εμπειρία του.
Ο Ορέστης Τζιόβας πρωταγωνιστεί στην παράσταση Ριχάρδος ΙΙΙ* στον διττό ρόλο του σκηνοθέτη και του βασιλιά. Λίγο πριν την πρεμιέρα τους στις 9 Μαϊου, βρεθήκαμε με τον Ορέστη Τζιόβα στο πάνω όροφο του Minu, όπου μιλήσαμε για την πραγματικότητα των ηθοποιών σήμερα, την εργασιακή εκμετάλλευση, το πρόσφατο coming out του και το τηλεοπτικό τοπίο της φετινής σεζόν.
Η παράσταση Ριχάρδος ΙΙΙ* μιλάει για μια ιστορία εργασιακής εκμετάλλευσης και κακοποίησης. Ως ηθοποιός έχεις αντιμετωπίσει τέτοια περιστατικά στην καριέρα σου;
Ναι, έχω. Όταν πρωτοξεκινήσαμε τη συνεργασία σκέφτηκα ότι οι ηθοποιοί της γενιάς μου, είμαι 41, έχουμε αυτό το κοινό βίωμα στο συλλογικό μας ασυνείδητο: λέμε “εργασιακή εκμετάλλευση” κι όλοι γνωρίζουμε τι είναι, όλοι έχουμε αντίστοιχα βιώματα. Λεκτική ή σωματική βία, κατάχρηση εξουσίας, απειλές, παρενοχλήσεις, κλπ. Όλοι το έχουμε βιώσει ή το έχουμε δει να συμβαίνει στον χώρο μας.
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Είναι πολύ στενάχωρο το ότι όλοι έχετε κοινό βίωμα.
Σίγουρα είναι αλλά μετά το MeToo τα πράγματα έχουν αλλάξει αρκετά.
Αυτό θα σε ρωτούσα. Έχουν «μαζευτεί» οι σκηνοθέτες και οι παραγωγοί μετά τις αποκαλύψεις του MeToo; Έχουν εξαλειφθεί τέτοιες συμπεριφορές;
Το θέατρο ειδικά στην Αθήνα είναι ένας μεγάλος χώρος με άπειρες δουλειές κάθε χρονιά. Δεν μπορώ να γνωρίζω τι συμβαίνει σε κάθε δουλειά αλλά πιστεύω πως η κατάσταση έχει βελτιωθεί όσον αφορά τις τοξικές συμπεριφορές. Αυτό που δεν έχει αλλάξει είναι η οικονομική αστάθεια του χώρου, που είναι κι αυτό μια μορφή βίας. Μεγαλώνοντας κι εγώ ο ίδιος με τη στάση μου δεν επιτρέπω τέτοιες συμπεριφορές πλέον. Το MeToo πάντως υπάρχει σαν αντίκρισμα στα μάτια όλων μας όταν κοιταζόμαστε. Δεν έχω ακούσει για κάποια τοξική συμπεριφορά τελευταία κι ακόμη κι όταν συμβαίνει, πλέον, επικοινωνείται άμεσα. Πια μιλάμε πιο ανοιχτά για αυτό.
Από πού πηγάζει η μανία της εξουσίας; Είναι η εκμετάλλευση της θέσης που έχει κανείς ή η τελειομανία του για το τελικό αποτέλεσμα;
Θεωρώ ότι απλά εκμεταλλεύεται τη θέση του για το οποιοδήποτε προσωπικό όφελος. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έχουν κόλλημα με τη δουλειά τους και επιθυμούν το καλύτερο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, ωστόσο δε συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο. Σίγουρα, οι γραμμές στον χώρο μας είναι λεπτές. Για τον καθένα τα όρια της κατάχρησης της εξουσίας είναι διαφορετικά. Δε θεωρώ κακό το να υπάρξουν διαφωνίες, αν δούμε κάτι στη δουλειά μας που δε μας αρέσει. Δεν είναι ανάγκη να λήξει μια συνεργασία εξαιτίας μιας διαφωνίας ούτε είναι κάποιος άνθρωπος τοξικός επειδή απλά έτυχε να διαφωνήσουμε. Το πρώτο μου ένστικτο είναι πάντα να το λύσουμε.
Εφόσον τα όρια είναι τόσο λεπτά, αυτό δεν κάνει πιο δύσκολη την καταγγελία τέτοιων περιστατικών;
Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένας κώδικας δεοντολογίας για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών. Μου φαίνεται τόσο δύσκολο να πάρεις όλες αυτές τις συμπεριφορές που συζητάμε και να τις θέσεις με νομικούς όρους. Από τη μία, σίγουρα είναι καλό να υπάρχει ένας κώδικας δεοντολογίας για να μας προστατεύει και να ορίζει αυτές τις γκρίζες ζώνες. Από την άλλη, είναι πολύ δύσκολο να ορίσεις γραπτώς τι σημαίνει κατάχρηση εξουσίας και ξεπέρασμα ορίων. Ίσως κάτι τέτοιο να πλήξει τη διαδικασία της δημιουργίας, αλλά είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε. Ο σκηνοθέτης έχει έναν καθοδηγητικό ρόλο για τους ηθοποιούς. Αν δεν καταφέρει να οδηγήσει τον ηθοποιό εκεί που θέλει, προκύπτουν νεύρα και διαφωνίες. Αν σε εκείνη τη φάση ο σκηνοθέτης ξεπεράσει τα όρια, τότε πρέπει να υπάρχει γραπτά ένα σύνολο κανόνων που θα ορίζουν τη διαδικασία από εδώ και πέρα για το καλό όλων.
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Η παράσταση είναι ένα έργο μέσα σε ένα έργο…
Για την ακρίβεια είναι ένα έργο, μέσα σε ένα έργο, μέσα σε ένα έργο. Η παράσταση μιλάει για έναν θίασο ο οποίος ανεβάζει το σαιξπηρικό έργο Ριχάρδος ΙΙΙ. Μέσα από τις πρόβες τους, ανακαλύπτουν γρήγορα την αλαζονική και κακοποιητική φύση του σκηνοθέτη τους. Χρόνια αργότερα, ακούμε για όλα όσα έγιναν κατά τη διάρκεια εκείνης της παράστασης, μέσα από τις αναμνήσεις ενός ηθοποιού του θιάσου. Ουσιαστικά, βλέπουμε όλη την ιστορία μέσα από τα μάτια ενός 40αρη, ο οποίος μας αφηγείται τι βίωσε πριν από 15 χρόνια. Έτσι, ο ρόλος μου είναι διττός. Παίζω τον Ριχάρδο τον ΙΙΙ και παράλληλα τον σκηνοθέτη. Στο μυαλό μου έχω πολλές στιγμές από καταστάσεις εκμετάλλευσης και εργασιακής κακοποίησης, οπότε μπορούσα να αγγίξω τα συναισθήματα αυτά για να υποδυθώ έναν εξουσιομανή.
Στο έργο ο ηθοποιός επιλέγει να μιλήσει για το τραύμα του χρόνια μετά, όπως συχνά συμβαίνει και στην πραγματικότητα. Μάλιστα, μερικοί επιλέγουν να μη μιλήσουν ποτέ δημοσίως για άσχημες συμπεριφορές στον επαγγελματικό τους χώρο. Γιατί τόσες ιστορίες εργασιακής εκμετάλλευσης θα εξακολουθήσουν να μένουν στο σκοτάδι;
Στον χώρος μας ο σημαντικότερος λόγος για αυτό είναι η πλήρης επισφάλεια που δημιουργεί ο καπιταλισμός. Όσα περισσότερα έχεις να χάσεις τόσες μεγαλύτερες θα είναι και οι υποχωρήσεις σου. Ακριβώς αυτήν την οικονομική ανασφάλεια και αστάθεια εκμεταλλεύονται οι κακοποιητές. Ξέρουν ότι όταν είσαι νέος σε έναν χώρο και βρίσκεσαι σε μια αγχωτική οικονομική κατάσταση, θα κάνεις περισσότερες θυσίες και υποχωρήσεις χωρίς να μιλήσεις ανοιχτά για αυτό. Το γιατί μπορεί να περάσουν χρόνια για να μιλήσει ένα θύμα για την κακοποίησή του, το έχουν εξηγήσει οι ειδικοί ψυχικής υγείας. Το τραύμα μας κάνει να λειτουργούμε έτσι, να αμφιβάλλουμε για τις εμπειρίες μας και να αποφεύγουμε να μιλάμε για αυτές ανοιχτά. Αλλά το τραύμα αξίζει να εκφραστεί με κάθε τρόπο όταν νιώσουμε έτοιμοι.
Ίσως αυτό το κλίμα κανονικοποιείται και από την κοινωνία. Μας γοητεύει η ιδέα του καταραμένου καλλιτέχνη, που δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, που κακοποιείται συναισθηματικά προκειμένου να παράξει το αρτιότερο αποτέλεσμα. Μας αρέσουν τέτοιες ιστορίες.
Είδαμε τέτοιους καταραμένους καλλιτέχνες μέχρι και να χάνουν τη ζωή τους, όπως ο Χιθ Λέτζερ. Το μυστήριο είναι πάντα γοητευτικό. Προσωπικά, δεν έχω κακοποιήσει ποτέ τον εαυτό μου για έναν ρόλο. Εδώ τίθεται και το θέμα της φιλοδοξίας. Αξίζει σε αυτό το σημείο να αναρωτηθείς πού θέλεις να φτάσεις και τι είναι πιο σημαντικό για σένα. Είναι πιο σημαντικό να δώσεις την ερμηνεία της ζωής σου με όλα τα κόστη ή να διατηρήσεις μια ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής; Είναι προσωπική επιλογή αλλά εγώ επιλέγω το δεύτερο.
«Όσα περισσότερα έχεις να χάσεις τόσες μεγαλύτερες θα είναι και οι υποχωρήσεις σου»
Συναδελφική αλληλεγγύη υπάρχει μεταξύ των ηθοποιών;
Το MeToo έχει βοηθήσει πολύ σε αυτό αλλά παραμένει ένας πάρα πολύ ανταγωνιστικός χώρος με τεράστια ανεργία. Σίγουρα οι άνθρωποι είναι περισσότερο ανταγωνιστικοί παρά αλληλέγγυοι μεταξύ τους. Είμαστε διαρκώς στον αέρα, μη γνωρίζοντας αν την επόμενη μέρα θα έχουμε δουλειά κι αν θα μπορούμε να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας. Από τον χώρο δεν έχω φιλίες, δεν νιώθω κάποιον συνάδελφο σαν δικό μου άνθρωπο.
Δε θα απευθυνόσουν σε κάποιον συνάδελφο, για παράδειγμα, αν είχες κάποιο θέμα στη δουλειά σου;
Προσπαθώ να μη δημιουργώ προσωπικές σχέσεις με τους συναδέλφους μου. Είμαι πολύ κοινωνικός τύπος, δημιουργώ άνεση στους συνομιλητές μου. Δεν κάνω, όμως, το “κλικ” με κανέναν. Προσπαθώ να μην ανοίγομαι σε προσωπικό επίπεδο και να κρατάω μια απόσταση ασφαλείας, γιατί διαφορετικά μπορεί να περιπλέκουν τα πράγματα. Εξάλλου, οι ηθοποιοί αλλάζουμε τόσο συχνά συνεργασίες και συνέχεια χρειάζεται να δουλεύουμε με νέο κόσμο, πράγμα που κάνει τις φιλίες ακόμη πιο δύσκολες. Είναι κι όμορφο, όμως, γιατί μαθαίνεις να συνυπάρχεις με διαφορετικές προσωπικότητες. Αυτήν την συνθήκη δεν την έχουν άλλα επαγγέλματα. Σε ένα επάγγελμα όπου βλέπεις τους ίδιους συναδέλφους για χρόνια, είναι λογικό να δημιουργηθούν πιο στενές και ουσιαστικές σχέσεις. Όμως, εκεί υπάρχει ο κίνδυνος της ιδρυματοποίησης ή της “οικογενειο-ποίησης”.
Στις συνεντεύξεις σου είσαι πάντα υπερβολικά ειλικρινής.
Θα μπορούσα να είμαι περισσότερο.
Πάντως φαίνεται να μιλάς «άφιλτρα» αν και είμαι σίγουρη ότι πάντα υπάρχει ένα φίλτρο όταν δίνεις μια συνέντευξη.
Πάντα υπάρχει, για αυτό και λέω ότι θα μπορούσα να είμαι περισσότερο.
Σου έχει γυρίσει ποτέ μπούμερανγκ;
Μου έχει κάνει καλό. Με πλησιάζουν οι άνθρωποι που ξέρουν τι είμαι και με αποφεύγουν εκείνοι που δε θα ήθελα γύρω μου.
Η ζωή στην Αθήνα πώς είναι; Τι παρατηρείς;
Η ζωή στην Αθήνα έχει γίνει όλο και πιο ακριβή για τους ανθρώπους που ζουν εδώ. Ειδικά μετά την πανδημία είδαμε πολλούς ξένους να έρχονται στη χώρα μας ως digital nomads, προφανώς γιατί η Αθήνα είναι μια φθηνή πόλη για αυτούς, αλλά όχι για εμάς. Οι άνθρωποι αυτοί συνήθως καλοπληρώνονται από τις δουλειές τους και μπορούν να ζήσουν στη χώρα μας όπως δε μπορούμε εμείς. Μπορεί να παίρνουν 2.500 ευρώ τον μήνα, που είναι ο δικός τους μέσος μισθός, αλλά εδώ μπορούν να ζουν άνετα. Πάρε για παράδειγμα, τα Εξάρχεια. Δεν μπορεί να ζήσει κανείς με 1000 ευρώ τον μήνα στα Εξάρχεια. Τα ενοίκια και οι τιμές φτάνουν στα ύψη όσο η περιοχή “ανανεώνεται”.
«Γινόμαστε λίγο σαν το Ντουμπάι. Φτηνά εργατικά χέρια, φτηνές γυναίκες, σεξεργασία»
Βλέπεις να υπάρχει κάποιο «ταβάνι» σε αυτό;
Όχι, θεωρώ ότι η κατάσταση όλο και θα ξεφεύγει. Εμείς όλο και περισσότερο δε θα μπορούμε να ζούμε στην πόλη μας και παράλληλα όλο και περισσότεροι ξένοι θα καταφτάνουν. Γινόμαστε λίγο σαν το Ντουμπάι. Φτηνά εργατικά χέρια, φτηνές γυναίκες, σεξεργασία. Δε φαίνεται να υπάρχει ένα κυβερνητικό ή πολιτικό πλαίσιο που να μας προστατέψει. Όλες οι επενδύσεις για την ανάπτυξη στοχεύουν στη βελτίωση της ζωής των πλουσίων.
Εσύ είχες ποτέ τη φιλοδοξία να πετύχεις με την καπιταλιστική έννοια του όρου;
Δε με γέμιζε καθόλου αυτό. Δε με τραβούσε η δόξα ή η καλή ζωή, δεν είχα φιλοδοξίες να βγάλω πολλά λεφτά. Από την άλλη, πρέπει να είσαι πάντα σε εγρήγορση στο κυνήγι της επιτυχίας, γιατί γνωρίζεις ότι το μέλλον είναι αβέβαιο. Πρέπει να πολεμήσεις για μία καλύτερη συνεργασία, λίγα καλύτερα χρήματα, γιατί δε ξέρεις πότε θα έρθει η επόμενή σου δουλειά. Υπό αυτήν την έννοια, ναι είμαι φιλόδοξος. Δε θεωρώ ότι είναι φιλοδοξία στα 40 σου να μη θες να παίρνεις τον βασικό μισθό και το παλεύω για να μην συμβαίνει αυτό. Λέω πολλά “όχι” αλλά τα “όχι” μου εξαρτώνται από την οικονομική μου κατάσταση τη δεδομένη στιγμή. Θέλω να έχω την δυνατότητα να λέω “όχι” όταν κάτι δε με γεμίζει, αλλά αυτό δε μπορεί να συμβαίνει πάντα. Φυσικά και πολύ συχνά οι ηθοποιοί κάνουν δουλειές που δεν τους αρέσουν. Αλλά αυτό συμβαίνει παντού. Όλοι χρειάζεται να κάνουμε πράγματα που δε μας αρέσουν. Ως ηθοποιός μπορεί μια περίοδο να κάνω τρία πράγματα και να μου αρέσουν τα δύο, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που για όλη τους τη ζωή δεν τους αρέσει αυτό που κάνουν και το κάνουν μόνο για να επιβιώσουν. Εμείς τουλάχιστον είμαστε τυχεροί που κάνουμε αυτό που επιλέξαμε και αγαπάμε.
Πάντως παρά τις οικονομικές δυσκολίες του επαγγέλματος, πλέον υπάρχουν και τα social media ως αποκούμπι για έναν ηθοποιό, με πολλούς να τα βλέπουν ως δουλειά με πολύ καλύτερα λεφτά. Σε έχει δελεάσει ποτέ αυτό;
Όχι και το βρίσκω υποτιμητικό. Θα μπορούσα να το κάνω και μου το έχουν προτείνει. Νιώθω ότι χάνει την προσωπικότητά του το προφίλ σου. Έχω κάνει και τέτοιες συμφωνίες αλλά σπάνια. Ανέβασα, ας πούμε, ένα βίντεο με τη μεταμόσχευση των μαλλιών μου. Δε θα μπορούσε, όμως, να εξαρτάται το πορτοφόλι μου από αυτό. Και δεν είναι μόνο οικονομικό ζήτημα, είναι ηθικό. Ο κόσμος δε θα βλέπει εμένα αλλά τι πουλάω. Βέβαια, δεν αποκλείω τίποτα, ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον το κάνω, αν μου ταιριάξει.
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Είχες δηλώσει ότι η τηλεοπτική σεζόν που διανύουμε έχει πολλή πατριαρχία, αναφερόμενος στα έργα εποχής που είναι η νέα μόδα. Πιστεύεις ότι τέτοια έργα λειτουργούν ηδονοβλεπτικά σαν ασφαλής κλειδαρότρυπα, από την οποία μπορούμε να βλέπουμε και να αναβιώνουμε το παρελθόν μας;
Αρχικά είχα κάνει αυτό το σχόλιο γιατί θεωρώ ότι καλό είναι να ασχολιόμαστε και με το “παρά πέρα” και να μην παθαίνουμε εμμονές με το παρελθόν. Καταλαβαίνω γιατί μπορεί να αρέσει αυτό το είδος. Καλό είναι μετά από κάποια χρόνια να γυρνάς και να κοιτάς τι άφησες πίσω σου, αρκεί να μην βλέπεις μόνο αυτό. Πόσες πρόσφατες σειρές τοποθετούνται στο σήμερα; Το Milky Way, το Maestro…δε μπορώ να θυμηθώ άλλα. Όταν δημιουργείς μια σειρά εποχής είναι λογικό να πρέπει να αναδείξεις την πατριαρχία και τις προβληματικές σχέσεις μεταξύ των φύλων, που τότε θεωρούνταν φυσιολογικές. Δεν είχα σκεφτεί ότι μπορεί για το κοινό αυτός να είναι ένας τρόπος αναπόλησης του παρελθόντος, αλλά πράγματι μπορεί μια μερίδα του κόσμου να το βλέπει με νοσταλγία. Δε μπορώ να ξέρω γιατί έγιναν τώρα μόδα οι σειρές εποχής. Σίγουρα, έχει κάτι το ανακουφιστικό να βλέπεις ανθρώπους από προηγούμενες εποχές να βιώνουν δυσκολίες παρόμοιες ή μεγαλύτερες από τις δικές σου και να τις αντιμετωπίζουν. Είναι όμορφο να βλέπεις πώς σε δύσκολες περιόδους ο έρωτας και η τέχνη άνθιζαν. Είναι μια διέξοδος από την πραγματικότητα. Όχι ότι εμείς έχουμε λύσει τα προβλήματά μας, σε καμία περίπτωση. Είμαστε πάρα πολύ πίσω σε πολλά θέματα ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αλλά ίσως μας συγκινεί να γυρνάμε κάπου κάπου πίσω και να βλέπουμε την πρόοδό μας.
Έχεις μιλήσει για τον εθισμό σου στις ουσίες και την απεξάρτισή σου, την οποία έκανες μόνος σου. Από ποιο σημείο κι έπειτα, παύεις να βλέπεις τον εαυτό σου ως εξαρτημένο;
Οι γιατροί λένε ποτέ και θα συμφωνήσω. Μπορείς να κόψεις τα ναρκωτικά, αλλά δε μπορείς να “λύσεις” το ίδιο εύκολα το πρόβλημα που σε οδήγησε στη χρήση. Μπορεί να μην το λύσεις και ποτέ. Υπό αυτήν την έννοια είσαι πάντα εξαρτημένος. Σίγουρα τα πράγματα έχουν βελτιωθεί από την αποτοξίνωσή μου. Μου έδωσε τη δυνατότητα να δω τη ζωή μου ως ένας τρίτος και να κρίνω τι λειτουργεί και τι όχι. Η παρατήρηση του εαυτού μας και της ζωής μας σαν κάποιος τρίτος είναι το πιο σημαντικό βήμα στην απεξάρτιση.
Όταν σκέφτεσαι προηγούμενες εκδοχές του εαυτού σου, είσαι σκληρός μαζί σου;
Ναι, πάρα πολύ. Όταν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου, μπορείς να είσαι ειλικρινής και με τους γύρω σου. Η ενηλικίωση -με ναρκωτικά ή χωρίς- μας κάνει να αλλάζουμε συνεχώς εκδοχές του εαυτού μας. Αν τα έχεις καλά με τον εαυτό σου μπορείς να διακρίνεις αυτές τις εκδοχές και να δεις πώς έχει χρειαστεί να αλλάξεις. Βέβαια, αν επιλέγεις να δείχνεις ένα προσωπείο του εαυτού σου στον κόσμο και να μην είσαι ειλικρινής, δεν είναι το ίδιο εύκολο να αποδεχτείς τα λάθη σου. Μπορώ να θυμηθώ 100 διαφορετικούς εαυτούς μου.
«Ποτέ δεν παύεις να βλέπεις τον εαυτό σου ως εθισμένο. Μπορείς να κόψεις τα ναρκωτικά, αλλά δε μπορείς να “λύσεις” το ίδιο εύκολα το πρόβλημα που σε οδήγησε στη χρήση».
Όταν έκανες το coming out σου, χάρηκα γιατί δεν υπάρχει πολλή αντιπροσώπευση της αμφιφυλόφιλης κοινότητας στα μίντια. Πώς αποφάσισες να το κάνεις;
Το είχα συζητήσει με τον Αλέξανδρο Ρήγα. Μου είχε πει «Βγες και μίλα, ειδικά εσύ. Το προφίλ σου είναι πολύ αρσενικό και μια μάνα μπορεί να σε θεωρεί στρέιτ πρότυπο για τον γιό της. Ακόμη και ένα άτομο να βοηθήσεις θα είναι κέρδος». Αυτό ήταν όλο. Όταν έγινε η συνέντευξη ήξερα ότι θα μιλούσα για αυτό ακριβώς για να “προκαλέσω” την αντίληψη περί αρρενωπότητας που έχουμε ως κοινωνία. Είχα περισσότερα να χάσω παρά να κερδίσω, δεδομένου του τρόπου που με έβλεπε ο κόσμος: ένας στερεοτυπικός ζεν πρεμιέ, όχι ο τύπος που θα περίμεναν να κάνει coming out. Αλλά δεν το μετανιώνω γιατί ήρθαν κοντά μου άνθρωποι που ήθελα να έρθουν και απομακρύνθηκαν αυτοί που έπρεπε. Όταν έκανα το coming out, έγινε με μια ευκολία γιατί στο μυαλό μου πράγματι ποτέ δεν ήταν κάτι τόσο σοβαρό και ούτε ήθελα να το μεταφέρω έτσι.
Θεωρείς ότι είναι αναγκαίο ένας καλλιτέχνης να κάνει coming out ή μπορούμε να το κάνουμε skip ακριβώς επειδή δε θα έπρεπε να έχει σημασία;
Το έχω συζητήσει πολύ αυτό με φίλους μου κι έχουμε διαφωνήσει. Κατανοώ και τις δύο πλευρές αλλά εγώ θεωρώ ότι 100% τα coming outs έχουν νόημα. Η σεξουαλικότητα είναι ένα αγκάθι στο ελληνικό συνειδητό. Αυτό εξυπηρετεί και το σύστημα αλλά κι εμάς τους ίδιους πολύ συχνά. Δημιουργεί ένα πέπλο μυστηρίου και παρανομίας. Μας αρέσει κάτι να είναι ταμπού, κοινό μυστικό. Όμως ακριβώς αυτό διαιωνίζει το πρόβλημα. Όταν βγαίνεις και μιλάς ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά σου, πας ενάντια σε αυτό το αφήγημα που μας καταπιέζει και μας περιορίζει.
Φωτό: Σίσσυ Μόρφη
Περάσαμε από μία περίοδο όπου τα reality ήταν οι πρωταγωνιστές της τηλεόρασης σε μια άλλη περίοδο όπου τα σίριαλ κυριαρχούν. Θεωρείς ότι η μεγάλη ποσότητα τηλεοπτικών σειρών μπορεί να φθείρει την ποιότητα;
Αρχικά θεωρώ ότι κάθε χρονιά, οι καλές δουλειές μπορούν να μετρηθούν στα δάχτυλα του ενός χεριού και το πρόβλημα είναι κυρίως οικονομικό. Δεν υπάρχουν αρκετά λεφτά για αρκετά καλές δουλειές. Υπάρχει πίεση χρόνου και η δουλειά γίνεται γρήγορα και πρόχειρα. Το σενάριο επίσης επηρεάζεται από τα οικονομικά. Μπορεί να είσαι ένας φανταστικός σεναριογράφος, να έχεις γράψει μια φοβερή σκηνή αλλά όταν την πηγαίνεις στο κανάλι να σου λένε ότι δεν έχουν το μπάτζετ για κάτι τέτοιο. Έτσι γίνονται περικοπές στα σενάρια και δε θεωρώ ότι σε αυτό φταίνε τα ταλέντα.
Ακούγεται ότι όλο και συχνότερα σε οντισιόν ζητάνε να μάθουν τον αριθμό των followers των ηθοποιών. Έχεις δει να συμβαίνει;
Ναι, δεν μου έχει ζητηθεί ποτέ αλλά γνωρίζω ότι ισχύει. Είναι ένα λογικό βήμα της εξέλιξης της τεχνολογίας. Ο παραγωγός επενδύει χρήματα σε μια δουλειά και θέλει να ξέρει κατά πόσο θα μπορέσεις να του “επιστρέψεις” αυτά τα χρήματα, κατά πόσο θα μπορείς να κάνεις απόσβεση με το κοινό που θα φέρεις. Και πράγματι οι σημερινές δουλειές διαφημίζονται στα social media. Δεν το βρίσκω αθέμητο αυτό, απλώς δε μου αρέσει. Το βρίσκω φθηνό να κρίνεται έτσι η καλλιτεχνική σου αξία. Είναι όμως η πραγματικότητα. Η εμπορική μας αξία πλέον μεταφράζεται σε followers. Παλιότερα μεταφραζόταν σε φήμη, αλλά τώρα είναι πιο μετρήσιμο από ποτέ. Έτσι ένας παραγωγός μπορεί κυριολεκτικά να υπολογίσει το ρίσκο της επιλογής του.
INFO:
Η παράσταση Ριχάρδος ΙΙΙ* ανεβαίνει στο Σύγχρονο Θέατρο από 11/5 έως 2/6 και για 15 παραστάσεις κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο, Κυριακή
Ευχαριστούμε το MINU Athens (Σαρρή 50, Αθήνα) για τη φιλοξενία.
