Ο κόσμος είναι αντιμέτωπος με την πληθώρα των τρομακτικών επιπτώσεων από την κλιμάκωση των συγκρούσεων και την οριακή κατάρρευση του διεθνούς δικαίου, κατήγγειλε η Διεθνής Αμνηστία, παρουσιάζοντας σήμερα την ετήσια έκθεσή της με τίτλο «Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο», με ταυτόχρονη -τραγική σε καίρια σημεία – αξιολόγηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε 155 χώρες.
Η Διεθνής Αμνηστία προειδοποίησε επίσης ότι η κατάρρευση του κράτους δικαίου είναι πιθανό να επιταχυνθεί με τη ραγδαία πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης (AI), η οποία, σε συνδυασμό με την κυριαρχία της Μεγάλης Τεχνολογίας (Big Tech), ενέχει τον κίνδυνο «υπερφόρτωσης» με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εάν οι κανονισμοί συνεχίσουν να υστερούν σε σχέση με τις εξελίξεις.
Πολλαπλασιάζονται οι παραβάσεις των διεθνών κανόνων
«Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας παρουσιάζει μια ζοφερή εικόνα της ανησυχητικής καταστρατήγησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολλαπλασιαζόμενων παραβιάσεων των διεθνών κανόνων· και όλα αυτά ενώ η παγκόσμια ανισότητα βαθαίνει, οι υπερδυνάμεις ανταγωνίζονται για το ποια θα υπερισχύσει, και η κλιματική κρίση κλιμακώνεται», δήλωσε η γενική γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας Agnès Callamard.
«Η κατάφωρη περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου από την πλευρά του Ισραήλ εντείνεται από την αποτυχία των συμμάχων του να σταματήσουν την απερίγραπτη αιματοχυσία των αμάχων που έχει επιβληθεί στη Γάζα. Πολλοί από αυτούς τους συμμάχους ήταν οι ίδιοι οι αρχιτέκτονες αυτού του συστήματος δικαίου μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παράλληλα με τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, τον αυξανόμενο αριθμό ένοπλων συγκρούσεων και τις μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που παρατηρούνται, για παράδειγμα, στο Σουδάν, την Αιθιοπία και τη Μιανμάρ, η παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες κινδυνεύει να αποδεκατιστεί».
Ανομία και ατιμωρησία
Η ανομία, οι διακρίσεις και η ατιμωρησία στις συγκρούσεις και αλλού έχουν καταστεί δυνατές χάρη στην ανεξέλεγκτη χρήση νέων και οικείων τεχνολογιών, οι οποίες πλέον χρησιμοποιούνται συστηματικά ως όπλα από στρατιωτικούς, πολιτικούς και εταιρικούς παράγοντες. Οι πλατφόρμες της Μεγάλης Τεχνολογίας έχουν υποδαυλίσει τις συγκρούσεις. Τα κατασκοπευτικά προγράμματα και τα εργαλεία μαζικής παρακολούθησης χρησιμοποιούνται για την καταπάτηση θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, ενώ οι κυβερνήσεις αναπτύσσουν αυτοματοποιημένα εργαλεία με στόχο τις πιο περιθωριοποιημένες ομάδες της κοινωνίας.
«Σε έναν ολοένα και πιο επισφαλή κόσμο, η ανεξέλεγκτη διάδοση και ανάπτυξη τεχνολογιών όπως η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη, η αναγνώριση προσώπου και το κατασκοπευτικό λογισμικό είναι έτοιμες να αποτελέσουν έναν ολέθριο εχθρό, κλιμακώνοντας τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπερφορτώνοντάς τες σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα», δήλωσε η Agnès Callamard.
Κατά τη διάρκεια μιας εκλογικής χρονιάς-ορόσημο και απέναντι στο ολοένα και πιο ισχυρό λόμπι κατά της ρύθμισης που καθοδηγείται και χρηματοδοτείται από φορείς της Μεγάλης Τεχνολογίας, αυτές οι παραπλανητικές και ανεξέλεγκτες τεχνολογικές εξελίξεις αποτελούν τεράστια απειλή για όλες και όλους μας. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως όπλο για να κάνουν διακρίσεις, να παραπληροφορήσουν και να διχάσουν».
Οι άμαχοι σε συγκρούσεις πληρώνουν το ύστατο τίμημα
Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας παρουσιάζει μια χωρίς εξωραϊσμούς αποτίμηση της προδοσίας των αρχών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους σημερινούς ηγέτες και θεσμούς. Μπροστά στον πολλαπλασιασμό των συγκρούσεων, οι ενέργειες πολλών ισχυρών κρατών έχουν πλήξει περαιτέρω την αξιοπιστία της πολυμέρειας και έχουν υπονομεύσει τη βασισμένη σε κανόνες παγκόσμια τάξη που καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1945.
Σε μια σύγκρουση που καθόρισε το 2023 και δεν δείχνει κανένα σημάδι ύφεσης, τα στοιχεία για εγκλήματα πολέμου συνεχίζουν να πληθαίνουν, καθώς η ισραηλινή κυβέρνηση γελοιοποιεί το διεθνές δίκαιο στη Γάζα. Μετά τις φρικιαστικές επιθέσεις της Χαμάς και άλλων ένοπλων ομάδων στις 7 Οκτωβρίου, οι ισραηλινές αρχές απάντησαν με ανελέητες αεροπορικές επιδρομές σε κατοικημένες από αμάχους περιοχές, εξοντώνοντας συχνά ολόκληρες οικογένειες, εκτοπίζοντας βίαια σχεδόν 1,9 εκατομμύρια Παλαιστίνιες/-ους και περιορίζοντας την πρόσβαση της απελπιστικά αναγκαίας ανθρωπιστικής βοήθειας παρά την αυξανόμενη πείνα στη Γάζα.
Η έκθεση επισημαίνει την αναίσχυντη χρήση του βέτο που άσκησαν οι ΗΠΑ ώστε να παραλύσουν επί μήνες το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μπροστά σε ένα πολυπόθητο ψήφισμα για την κατάπαυση του πυρός, ενώ συνεχίζουν να εξοπλίζουν το Ισραήλ με πυρομαχικά που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη διάπραξη εγκλημάτων που πιθανώς ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου. Αναδεικνύει επίσης τα τραγελαφικά δύο μέτρα και σταθμά ευρωπαϊκών χωρών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία, αν λάβουμε υπόψη τις τεκμηριωμένες διαμαρτυρίες τους για εγκλήματα πολέμου από τη Ρωσία και τη Χαμάς και την ταυτόχρονη υποστήριξη των ενεργειών των ισραηλινών και των αμερικανικών αρχών σε αυτή τη σύγκρουση.
Η διεθνής κοινότητα απέτυχε να προστατεύσει χιλιάδες αμάχους
«Η εκπληκτική αποτυχία της διεθνούς κοινότητας να προστατεύσει χιλιάδες αμάχους, μεταξύ των οποίων παιδιά σε τρομακτικά υψηλό ποσοστό, από το να σκοτωθούν στην κατεχόμενη Λωρίδα της Γάζας καθιστά ολοφάνερο ότι οι ίδιοι οι θεσμοί που δημιουργήθηκαν για την προστασία των αμάχων και την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι πλέον κατάλληλοι για τον σκοπό τους. Αυτό που είδαμε το 2023 επιβεβαιώνει ότι πολλά ισχυρά κράτη εγκαταλείπουν τις θεμελιώδεις αξίες της ανθρωπιάς και της οικουμενικότητας που κατοχυρώνονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», δήλωσε η Agnès Callamard.
Η έκθεση καταγράφει επίσης την κατάφωρη παραβίαση των κανόνων από τις ρωσικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης πλήρους κλίμακας εισβολής τους στην Ουκρανία. Επισημαίνει τις αδιάκριτες επιθέσεις σε πυκνοκατοικημένες από αμάχους περιοχές, καθώς και σε υποδομές εξαγωγής ενέργειας και σιτηρών, και τη χρήση βασανιστηρίων ή άλλων μορφών κακομεταχείρισης κατά αιχμαλώτων πολέμου. Αυτό έρχεται να προστεθεί στην τεράστια μόλυνση του περιβάλλοντος με πράξεις όπως η προφανώς σκόπιμη καταστροφή του φράγματος της Καχόβκα, η οποία πιστεύεται ευρέως ότι διαπράχθηκε από τις ρωσικές δυνάμεις.
