Σε αποχή βρίσκονται από σήμερα οι δικηγόροι όλης της χώρας αντιδρώντας στις αλλαγές που φέρνει ο νέος δικαστικός χάρτης που κατατέθηκε και συζητείται στη Βουλή. Παράλληλα, από εχθές, οι δικηγορικοί Σύλλογοι Αθηνών και Πειραιώς ψηφίζουν μετέχοντας σε δημοψήφισμα του κλάδου για να εγκρίνουν ή να καταψηφίσουν τις νέες διατάξεις και τις μεταρρυθμίσεις που αυτές επιφέρουν.
Τι αλλαγές όμως φέρνει ο νέος δικαστικός χάρτης και γιατί αναστάτωσε όλο το δικηγορικό Σώμα αλλά και το χώρο των δικαστικών υπαλλήλων, οι οποίοι, εδώ και καιρό, επίσης βρίσκονται σε κινητοποιήσεις;
Το ΒΗΜΑ επιχειρεί να αναδείξει τις προωθούμενες αλλαγές, τα υπέρ και τα κατά των αλλαγών αυτών και τι αυτές θα σημάνουν για την δικαστηριακή καθημερινότητα χιλιάδων δικηγόρων και πολιτών. Προς την κατεύθυνση αυτή επικοινώνησε με δύο νέους δικηγόρους και το πως εκείνοι βλέπουν τις επερχόμενες αλλαγές στη Δικαιοσύνη.
Οι τρεις μεγάλες αλλαγές στα δικαστήρια της χώρας
Οι αλλαγές που θα φέρει ο νέος δικαστικός χάρτης στα δικαστήρια της χώρας συνοψίζεται στα εξής:
– Τη δημιουργία έξι νέων Πρωτοδικείων στην Αττική, εκτός από αυτά της Αθήνας και του Πειραιά.
– Τη Συγχώνευση των κατά τόπους Ειρηνοδικείων του νομού Αττικής με τα Πρωτοδικεία που θα δημιουργηθούν αλλά και στα υπάρχοντα Πρωτοδικεία Αθηνών και Πειραιώς.
– Την κατάργηση των Ειρηνοδικείων στην επαρχία και ταυτόχρονα και τη συγχώνευση Πρωτοδικείων σε ένα σε κάθε Περιφερειακή ενότητα.
Τα υπέρ και τα κατά των νέων ρυθμίσεων.
Εγγύτητα του πολίτη
Ενα πλεονέκτημα από τη δημιουργία περιφερειακών Πρωτοδικείων θα μπορούσε να είναι η εγγύτητα του πολίτη με το χώρο των δικαστηρίων. Δηλαδή το γεγονός ότι ο πολίτης της Κρωπίας δε θα χρειάζεται να τρέχει στο Πρωτοδικείο Αθήνας για να διεκπεραιώσει μια δικαστική του υπόθεση.
Ωστόσο κάτι τέτοιο στην πραγματικότητα είναι φαινομενικό, εκτιμούν οι δικηγόροι καθώς τα περιφερειακά πρωτοδικεία που θα δημιουργηθούν θα συνεχίσουν να υπάγονται οργανικά στα κύρια Πρωτοδικεία της Αθήνας και του Πειραιά.
Αυτό σημαίνει ότι κάποιες από τις διαδικασίες θα εξυπηρετούνται από το περιφερειακό Πρωτοδικείο και κάποιες άλλες από το κύριο με τελικό αποτέλεσμα τη σύγχυση του πολίτη για το που θα απευθυνθεί για να διεκπεραιώσει τις υποθέσεις του.
Ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης
Το επιχείρημα της Πολιτείας είναι ότι τα περιφερειακά Πρωτοδικεία θα οδηγήσουν σε ταχύτερη απονομή της Δικαισούνης με την ένοια ότι εφόσον κάθε Πρωτοδικείο θάναι ανεξάρτητο θα διαχειρίζεται τους δικούς του πόρους, θα απολαμβάνει μειωμένη γραφειοκρατία και κατά συνέπεια θα αποδίδει γρηγορότερα Δικαιοσύνη.
Δεν υπάρχει η αναγκαία υποδομή
Οι δικηγόροι δεν αντιμετωπίζουν με την ίδια αισιοδοξία το εγχείρημα για ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης. Αντίθετα, πιστεύουν ότι τίποτα τέτοιο δε θα επιτευχθεί καθώς δεν υπάρχει απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή που θα το καταστούσε εφικτό.
Ακραίο χαρακτηριστικό παράδειγμα, η κτιριακή υποδομή του Ειρηνοδικείο Περιστερίου το οποίο θα μετασχηματιστεί σε περιφερειακό Πρωτοδικείο και όπου η τουαλέτα βρίσκεται μέσα στη δικαστική αίθουσα.
Αγώνας δρόμου μεταξύ 8 Πρωτοδικείων
Αλλά πέρα από το τεράστιο πρόβλημα της ελλειπούς κτιριακής υποδομής ως ανυπέρβλητο πρόβλημα αντιμετωπίζεται από τους δικηγόρους της Αθήνας και του Πειραιά, η κατάτμηση της ύλης τους και η ανάγκη να γίνονται χίλια κομμάτια ώστε να καλύψουν την επαγγελματική τους δραστηριότητά μεταξύ οκτώ πρωτοδικείων.
Ο κ. Γιώργος Κίτης ασκούμενος δικηγόρος και μέλος του Δ.Σ. της Ενωσης Ασκούμενων και Νέων Δικηγόρων Αθηνών (ΕΑΝΔΑ) εκτιμά ότι το μεγάλο πρόβλημα στο νέο εγχείρημα της δικαστικής μεταρρύθμισης είναι η υλικοτεχνική υποδομή και πώς τα Ειρηνοδικεία θα γίνουν Πρωτοδικεία. Πως θα αναβαθμιστούν και θα πληρώσουν τις προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία ενός Πρωτοδικείου.
Ανέφικτος ο διακτινισμός
Κατά την άποψή του δεν υπάρχει σαφής πρόβλεψη για την υλικοτεχνική αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και την επιμόρφωση του προσωπικού και το γεγονός ότι το συγκεκριμένο νομοθέτημα δεν είναι πλήρες ως προς το πως θα επιτευχθεί ο στόχος των 6 νέων περιφερειακών πρωτοδικείων.
«Οι ασκούμενοι δικηγόροι θα εξυπηρετούνται σε ένα Πρωτοδικείο αλλά θα πρέπει να διακτινίζονται σε διαφορετικά μέρη ταυτόχρονα, πράγμα αδύνατο» λέει στο tovima.gr.
Και εφόσον ο διακτινισμός είναι ανέφικτος «Η μετακίνηση μεταξύ 8 Πρωτοδικείων», εκτιμά, «σημαίνει ανάγκη για περισσότερες θέσεις δικηγόρων κάτι που πιθανότατα σημαίνει χαμηλότερους μισθούς, δεδομένου του νέου φορολογικού νομοσχεδίου που πλήττει τους ελεύθερους επαγγελματίες και άρα και τους δικηγόρους. Και ενώ ο κλάδος πλήττεται φορολογικά έρχονται να προστεθούν και νέα έξοδα».
Νικήτριες οι μεγάλες δικηγορικές εταιρείες
«Το γεγονός ότι θα έχουμε 8 πρωτοδικεία δημιουργεί ανάγκη για συνεχή μετακίνηση. Σε αυτήν την αυξημένη ανάγκη μπορούν να απαντήσουν μεγάλες δικηγορικές εταιρείες οι οποίες διαθέτουν τους ανθρώπινους πόρους για αυτό. Οταν κάποιο δικηγορικό γραφείο απασχολεί 10 -15 ασκούμενους δικηγόρους, τότε η κατανομή του φόρτου εργασίας στο εκάστοτε Πρωτοδικείο είναι δυνατή», εξηγεί ο κ. Γιώργος Κίτης.
Οι δικηγόροι της Επαρχίας
Με την κατάργηση των Πρωτοδικείων της Επαρχίας πλήττονται οι δικηγόροι της κάθε περιοχής και ιδίως των πόλεων όπου καταργούνται οι έδρες των πρωτοδικείων.
Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ο δικηγόρος Αγρινίου θα τρέχει στην Πάτρα πληρώνοντας σε χρόνο και χρήμα αλλά ακόμη και αν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να το υποστηρίξει, το πιθανότερο είναι ότι ο πολίτης θα απευθυνθεί σε κάποιον δικηγόρο που έχει την έδρα του εκεί που βρίσκεται και η έδρα του Πρωτοδικείου.
Η δικηγόρος Μαρία Μοσχοπούλου μιλώντας στο ΒΗΜΑ είπε πως «τα περιφερειακά πρωτοδικεία και οι Δικαστές που τα απαρτίζουν είναι σε θέση να γνωρίζουν με ακρίβεια τις τοπικές καθεστώσες συνθήκες, την τοπική οικονομία και τα τοπικά προβλήματα και ιδιαιτερότητες.
«Αυτές οι ιδιαιτερότητες είναι που» κατά την άποψή της «συνδράμουν στην αποτελεσματική ad hoc άσκηση του λειτουργήματος ανα υπόθεση. Η κεντροποίηση της δικαιοσύνης», εκτιμά, «πέρα από τα θετικά που μπορεί να έχει και τοπικής υφής μειονεκτήματα που αφορούν μεταξύ άλλων στο ότι η αίσθηση δικαιοσύνης στην τοπική κοινωνία λειτουργεί σημαντικά και προληπτικά και συνδέεται ειδικά σε επίπεδο ποινικού δικαίου, με γνώση τοπικών ιδιαιτεροτήτων. Είναι κάτι που δεν έχει συζητηθεί όσο απαιτείται εκτιμώ».
Οι δυσκολίες των νέων δικηγόρων
«Για έναν νέο δικηγόρο ο οποίος είναι παιδί της κρίσης και έχει επενδύσει χρόνια για να τελειώσει τη Νομική Σχολή αλλά και χρήμα για να τελειώσει ένα μεταπτυχιακό που πλέον είναι απαραίτητο για την αγορά της εργασίας στη συνέχεια θα κάνει για ενάμισι με δύο χρόνια άσκηση κατά την οποία θα αμείβεται πολύ πιο κάτω από τον κατώτατο μισθό λόγω τη μη νομοθετικής πρόβλεψης του καθεστώτος της άσκησης – την οποία δεν καλύπτει ούτε το παρόν νομοσχέδιο – και στη συνέχεια εφόσον επιλέξει να κάνει τη δική του αρχή έρχεται αντιμέτωπος με ένα φορολογικό νομοσχέδιο ιδιαίτερα επαχθές εξαιτίας της λογικής του τεκμαρτού εισοδήματος που το διέπει αλλά και με εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και λειτουργικά κόστη τα οποία επιβαρύνουν δυσβάσταχτα τον μηνιαίο προϋπολογισμό του», επισημαίνει στο ΒΗΜΑ ο κ. Κίτης. «Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά καλείται πλέον να βρίσκεται σε οκτώ διαφορετικά μέρη με ελλιπή μέσα μαζικής μεταφοράς σε μια καθημερινότητα η οποία ξεκινάει με δικαστήρια και εξωτερικές εργασίες το πρωί και συνεχίζεται με μελέτη και γράψιμο στο γραφείο μέχρι το βράδυ».
«Το επάγγελμα είναι τόσο επαχθές που οδηγεί τον νέο δικηγόρο να δουλέψει ως μισθωτός σε μία δικηγορική εταιρεία και όχι σε ελεύθερους επαγγελματίας. Ουσιαστικά ο δικαστικός χάρτης ολοκληρώνει το παζλ επιβάρυνσης του ελεύθερου επαγγελματία που άρχισε με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο.
Ανεξαρτήτως ιδεολογικών καταβολών και τοποθετήσεων οι δικηγόροι πρέπει να αντιληφθούμε ότι είναι περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν και ότι ο κλάδος μας μόνο με συλλογική δράση μπορεί αλλά και πρέπει για το καλό της κοινωνίας να ανταποκριθεί στις επαγγελματικές αλλά και δικαϊκές προκλήσεις του 21ου αιώνα».
Ψευδεπίγραφη η επιτάχυνση της Δικαιοσύνης
«Η βασική αντίρρηση αφορά τους δικηγόρους οι οποίοι είναι σε πιο μικρά σχήματα και αυτό θα δημιουργήσει μια πρόσθετη δυσκολία ιδίως όταν αυτοί βρίσκονται πιο μακριά από το κέντρο της Αθήνας», αναφέρει η Μαρία Μοσχοπούλου.
«Από την άλλη τα περιφερειακά ειρηνοδικεία θα απολέσουν την τοπική ύλη και άρα την εγγύτητα», εκτιμά.
«Η συνένωση των ειρηνοδικείων θα οδηγήσει στη συγκέντρωση της δικαστικής ύλης σε ένα πιο κεντρικό επίπεδο. Ωστόσο, η επιτάχυνση της δικαιοσύνη είναι κάτι το ψευδεπίγραφο, καθώς απαιτεί αύξηση υπαλλήλων και κτιριακών υποδομών κάτι το οποίο δεν έχει προβλεφθεί. Δεν υπάρχει μελέτη και προδιαγραφή. Το αποτέλεσμα θα είναι νέα καθυστέρηση και όχι επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης. Αυτό διδάσκει η άσκηση της καθημερινής μάχιμης δικηγορίας».
