Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου: «Ζήτημα υπαρξιακό η ομαλή λειτουργία του ΕΚΚ»

Λίγο πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου «Δημιουργική Ελλάδα: ενίσχυση του κινηματογραφικού, οπτικοακουστικού και δημιουργικού τομέα, ίδρυση φορέα για το βιβλίο και λοιπές διατάξεις για τον σύγχρονο πολιτισμό» την Τετάρτη 24 Απριλίου από την ολομέλεια της Βουλής, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (ΕΑΚ) πραγματοποίησε σήμερα συνέντευξη τύπου, εκφράζοντας την αγωνία της για την έλλειψη διασφάλισης στο νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού της ομαλής λειτουργίας του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (EKK) όσον αφορά την οργανωτική δομή του και τα χρηματοδοτικά του προγράμματα. O Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΚΚ, Μάρκος Χολέβας και ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), Λεωνίδας Χριστόπουλος ήταν επίσης παρόντες στην συνέντευξη τύπου, ενώ ο κ. Χριστόπουλος απάντησε στα ερωτήματα που τέθηκαν.

Νέος φορέας και ενστάσεις

Σημειώνουμε ότι ο νέος νόμος προβλέπει, μεταξύ άλλων, την συγχώνευση του ΕΚΚ και του ΕΚΟΜΕ υπό την ονομασία «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ, ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ Α.Ε.-Creative Greece» (Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου). Επίσης, στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου λειτουργούν επιλεκτικά προγράμματα χρηματοδότησης που χρηματοδοτούν την μικρού μήκους και τη μεγάλου μήκους ταινία, τη μειοψηφική συμπαραγωγή, τη γραφή σεναρίου, την ανάπτυξη σεναρίου και κάθε σκέλος της ανάπτυξης μιας κινηματογραφικής παραγωγής. Για αυτά τα επιλεκτικά προγράμματα ένα σημαντικό μέρος της κινηματογραφικής κοινότητας, θεωρεί ότι δεν εξασφαλίζεται  η συνέχειά τους στο νέο σχέδιο νόμου, αλλά αυτά υποσκελίζονται και ενδεχομένως να πάψουν να υφίστανται εξαιτίας της συγχώνευσης του ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας), φορέα που διαχειρίζεται τη χρηματοδότηση οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα μέσω των κινήτρων cash rebate και tax relief, με το ΕΚΚ, όπως προβλέπει ο νέος νόμος.

«Το νομοσχέδιο έχει λεπτομερή ανάλυση μέχρι και για την τελευταία λεπτομέρεια του τρόπου λειτουργίας του cash rebate, αλλά δεν έχει καμία αναφορά που να εξασφαλίζει ότι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου θα συνεχίσει να λειτουργεί με τα ίδια προγράμματα.»

Όπως σημείωσε η σκηνοθέτης Ελίνα Ψύκου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΑΚ: «Για την ελληνική κινηματογραφική κοινότητα η προστασία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και αυτού του οποίου σηματοδοτεί, είναι ένα ζήτημα υπαρξιακό και πολλαπλάσιας βαρύτητας.» Η σκηνοθέτης στην τοποθέτησή της διευκρίνισε ότι: «Ζητάμε την αυτοτέλεια και την αποτελεσματική λειτουργία των επιλεκτικών προγραμμάτων. Ζητάμε να διασφαλιστεί αυτό γραπτά στο νομοσχέδιο. «Το νομοσχέδιο έχει λεπτομερή ανάλυση μέχρι και για την τελευταία λεπτομέρεια του τρόπου λειτουργίας του cash rebate, αλλά δεν έχει καμία αναφορά που να εξασφαλίζει ότι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου θα συνεχίσει να λειτουργεί με τα ίδια προγράμματα.»

Συνέντευξη Τύπου ΕΑΚ

Σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν στη συνέντευξη τόπου, είναι κοινός τόπος μεταξύ όλων των κινηματογραφιστών ότι τα τελευταία χρόνια το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου κατάφερε να ορθοποδήσει και να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Κοινός τόπος είναι ότι και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου παραμένει υποχρηματοδοτούμενο. Στην 15ετία που εφαρμόζεται ο νόμος 3905/2010 που ορίζει και τη λειτουργία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου διαμορφώθηκαν τα τρέχοντα χρηματοδοτικά προγράμματα, τα οποία αποδεδειγμένα μέσα από τα έργα που παράχθηκαν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και της ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής. Καθόλου τυχαία τα τελευταία 15 χρόνια το ελληνικό σινεμά άνοιξε τα φτερά, απέκτησε εξωστρέφεια και διακρίθηκε, με σταθερή παρουσία σε όλα τα μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ, ενώ βρήκε εμπορική διανομή σε ξένες χώρες.

«Ασάφεια γύρω από το διαμοιρασμό του χρηματοδοτικού προϋπολογισμού του νέου φορέα μεταξύ των επιμέρους πυλώνων του και ειδικότερα μεταξύ των επιλεκτικών και αυτόματων προγραμμάτων»

Για το αν η σύζευξη των δύο φορέων συνιστά ουσιαστική χάραξη ενίαιας κινηματογραφικής πολιτικής, οι απόψεις διίστανται. Όπως είπε ο πρόεδρος της ΕΑΚ, Λευτέρης Χαρίτος, στην τοποθέτησή του: «Ως Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου χαιρετίσαμε στη δημόσια διαβούλευση τη σύσταση του νέου φορέα σαν ένα πρώτο βήμα κάλυψης της πάγιας ανάγκης για χάραξη ενιαίας εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής μιας χώρας. Μοιάζει πως με το νέο φορέα το ΕΚΟΜΕ θα λειτουργήσει καλύτερα. Ταυτόχρονα, αναγνωρίζουμε μια βασική αδυναμία στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, την ασάφεια γύρω από το διαμοιρασμό του χρηματοδοτικού προϋπολογισμού του νέου φορέα μεταξύ των επιμέρους πυλώνων του και ειδικότερα μεταξύ των επιλεκτικών και αυτόματων προγραμμάτων. Επίσης, κρίνουμε πως σειρά επιμέρους παραγράφων και προβλέψεων του νέου φορέα χρήζουν αλλαγών ή και βελτιώσεων.»

Τα μέλη της ΕΑΚ που τοποθετήθηκαν, χαιρέτησαν την πρωτοβουλία της Πολιτείας πολλά από τα γόνιμα σχόλια τα οποία προέκυψαν στη δημόσια διαβούλευση, όπως η απαλειφή του ΟΠΙ από το νομοσχέδιο και η εξασφάλιση ο νέος φορέας να εμπεριέχει την ονομασία «Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου», να αφομοιωθούν και να ενσωματωθούν στο νομοσχέδιο, το οποίο σήμερα είναι υπό επεξεργασία στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Συμφώνησαν όμως όλοι ότι στο νομοσχέδιο δεν είναι εμφανές ότι υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για να ενισχυθεί το Κέντρο Κινηματογράφου. Το γεγονός επισήμανε ο σκηνοθέτης Γιώργος Τσεμπερόπουλος και η ηθοποιός Κόρα Καρβούνη.

Από την πλευρά του, αυτή του παραγωγού, ο Γιώργος Καρναβάς, με εμπειρία στην υλοποίηση ξένων παραγωγών στην Ελλάδα («Τo τρίγωνο της θλίψης») και βραβεία στην έως σήμερα πορεία της εταιρείας του Heretic, υπογράμμισε: «Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι ότι σε χώρα χωρίς εθνική κινηματογραφία και εγχώρια παραγωγή δεν γίνεται να υπάρχει service providing. Γνωρίζοντας τον λόγο για τον οποίον πολλές παραγωγές έχουν έρθει στην Ελλάδα φορώντας το καπέλο του παραγωγού, ο οποίος εκτελούσε ξένες ταινίες, ξέρω ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν έρχονται απλά για τα ωραία locations αλλά έρχονται για τους filmmakers που έχει αυτή η χώρα». Ο ίδιος αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην αχαρτογράφητη περίοδο που διαγράφεται για τους παραγωγούς και τη χρηματοδότηση των ταινιών από τη στιγμή που ο ΕΚΟΜΕ θα παύσει τη λειτουργία του, για ένα διάστημα, από τις 5 Μαϊου. «Θα ήταν πάρα πολύ σημαντικό να υπήρχε ένας καταγεγραμμένος τρόπος με τον οποίο να ξέρουμε ποιος είναι ο οδικός χάρτης για τα πρότζεκτ. Αυτό είναι και το βασικότερο πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουμε με το νομοσχέδιο», τόνισε ο Γιώργος Καρναβάς.

ΕΚΟΜΕ και ΕΚΚ

Στα ερωτήματα των κινηματογραφιστών που προέκυψαν κατά τη συνέντευξη τύπου απάντησε ο Πρόεδρος και Διευθύνοντας Σύμβουλος του ΕΚΟΜΕ, Λεωνίδας Χριστόπουλος. Όπως χαρακτηριστικά περιέγραψε ο ίδιος, το ΕΚΟΜΕ ως χρηματοδοτικό εργαλείο θα βρίσκεται υπό τη σκεπή του Κέντρου Κινηματογράφου και του Υπουργείου Πολιτισμού που υπηρετεί την ευρύτερη πολιτική για τον κινηματογράφο. Σε ότι αφορά τις αμοιβές του Δ. Σ., πάντα με την έγκριση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, αυτές ορίζονται από τη νομοθεσία για τις Α. Ε. του Δημοσίου και ανέρχονται σε 453.000 ευρώ ετησίως.

Λεωνίδας Χριστόπουλος, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος ΕΚΟΜΕ

Στο νέο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται η βασική διοικητική διάρθρωση του φορέα, που είναι δύο Γενικές Διευθύνσεις. Οπως είπε ο κ. Χριστόπουλος για τη Γενική Διεύθυνση που αφορά το Κέντρο Κινηματογράφου: «Μετά από τις παρεμβάσεις και του κ. Χολέβα, έχει εμπλουτιστεί ο στρατηγικός στόχος της Γενικής Διεύθυνσης Κινηματογράφου για να ενσωματωθούν και οι προβλέψεις για τα επιλεκτικά προγράμματα τα οποία συζητάμε.»

Η Γενική Διεύθυνση του ΕΚΟΜΕ, έχει τα επενδυτικά εργαλεία από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων και από το ΕΣΠΑ. Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου χρηματοδοτείται με περίπου 1,5 εκατομμύρια ευρώ από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και έκτακτες επιχορηγήσεις από το ΥΠΠΟ (το ποσό ανέρχεται στα 3,5 – 4 εκατομμύρια ευρώ).

Σύμφωνα με τον Λεωνίδα Χριστόπουλο, σε απάντηση της διαβούλευσης, πέρασε ειδική διάταξη στο νέο σχέδιο νόμου – επειδή υπήρχε αυτή η ανησυχία από τους δημιουργούς –  οι πόροι του τακτικού προϋπολογισμού ή άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τα επιλεκτικά προγράμματα του ΕΚΚ του ν. 3905/2010, να απαγορεύεται ρητώς να χρησιμοποιηθούν για τις χρηματοδοτικές ανάγκες που τα συνδέει. Η ειδική διάταξη διασφαλίζει ότι κανένα Διοικητικό Συμβούλιο του νέου φορέα δεν θα χρησιμοποιήσει πόρους οι οποίοι προορίζονται για τα επιλεκτικά προγράμματα, για να χρηματοδοτήσει ανάγκες του cash rebate.

Στον νέο νόμο το cash rebate εξορθολογίζεται και αυστηροποιείται. Ο πρόεδρος του ΕΚΟΜΕ, δήλωσε ότι: «Νομίζω ότι στην τελική του μορφή το νομοσχέδιο θα έχει και ακόμα περισσότερες διατάξεις για την διασφάλιση των επιλεκτικών προγραμμάτων, υπό την έννοια ότι θα συμπεριληφθεί και η διάταξη, η οποία θα λέει ότι από την έναρξη λειτουργίας του νέου φορέα τα επιλεκτικά προγράμματα του Κέντρου Κινηματογράφου συνεχίζουν κανονικά, δεν σταματάνε, δεν μειώνονται, δεν έχουν καμία επίπτωση από την λειτουργία του νέου φορέα.»

Οι αποπληρωμές του ΕΚΟΜΕ

Σε ότι αφορά το χρέος του ΕΚΟΜΕ και τα στοιχεία που έδωσε ο κ. Χριστόπουλος, το ΕΚΟΜΕ έχει πληρώσει συνολικά από το 2019 μέχρι σήμερα, όταν ξεκινήσαν οι πληρωμές του cash rebate, 110 εκατομμύρια ευρώ στον χώρο των οπτικοακουστικών παραγωγών και του κινηματογράφου. Τα 110 εκατομμύρια είναι αποπληρωμένα σε παραγωγές είτε υπέρ της τηλεόρασης ή του κινηματογράφου είτε σε ξένες, είτε εγχώριες είτε διασυνοριακές παραγωγές. Από αυτά τα χρήματα, τα 60 εκατομμύρια ευρώ έχουν πληρωθεί το 2023. Και άλλα 20 – 25 εκατομμύρια έχουν πληρωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2024. Από τις 404 αιτήσεις που έχουν γίνει στον ΕΚΟΜΕ γενικότερα, είτε έχουν υπαχθεί για χρηματοδότηση είτε όχι, είναι αποπληρωμένο το 50% αυτών, 200 περίπου παραγωγές. Από τον Οκτώβριο του 2023 και μετά έχουν γίνει 50 εκατομμύρια υπαγωγές για χρηματοδότηση και θα συνεχίσουν.

Τελευταίο σημείο; Ο στόχος είναι το ποσό για τα επιλεκτικά προγράμματα του ΕΚΚ τα επόμενα χρόνια να αυξηθεί, κατά πως είπε ο πρόεδρος του ΕΚΟΜΕ, επαναλαμβάνοντας τη δήλωση που είχε κάνει στο 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών: με το νομοσχέδιο για τη «Δημιουργική Ελλάδα», ένα ποσοστό, έως το 50% των τελών συνδρομητικής τηλεόρασης, θα πηγαίνει μέσω του νέου φορέα που δημιουργείται στην στήριξη του Ελληνικού Κινηματογράφου. «Το έχω πει και δημόσια. Το έχει πει και ο Υφυπουργός δημόσια. Πρέπει τώρα να δούμε τα χρηματοδοτικά προγράμματα. Είναι όντως υποχρηματοδοτούμενο το Κέντρο Κινηματογράφου και δεν μπορείς να κάνεις ουσιαστική κινηματογραφική πολιτική χωρίς να έχεις περισσότερους πόρους για τα επιλεκτικά προγράμματα και γι’ αυτό το λόγο προβλέψαμε και συνεργαστήκαμε, όταν ήμουν στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με το Υπουργείο Οικονομικών, το «έως 50%» του νόμου, το 50% των τελών συνδρομητικής τηλεόρασης να πηγαίνουν συγκεκριμένα για τον κινηματογράφο και για τα επιλεκτικά προγράμματα. Νομίζω ότι είναι μια θετική εξέλιξη. Χτίζουμε πάνω σε αυτό…»