Ποτέ μην κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλο. Φράση κλισέ, αξίωμα που ανακυκλώνεται από στόμα σε στόμα, αλλά συνάμα ένα απόσταγμα πραγματικότητας. Ούτε από τον τίτλο του μην το κρίνεις, σοφό θα ήταν να πλαισιωθεί το παραπάνω. Τουλάχιστον αυτό ας μην συμβεί -ελαφρά τη καρδία- με το βιβλίο που έγραψε ο Δήμος Ντικούδης με τη συνδρομή της mvpublication (και μπορείς να το βρεις εδώ).

Η ασπρόμαυρη φωτογραφία του παλαίμαχου φόργουορντ στη «βιτρίνα» των και η χάραξη μιας εξ ολοκλήρου μπασκετικής έκφρασης όπως «All Around» (που περιγράφει έναν ολοκληρωμένο παίκτη) παραπέμπουν σε άλλη μια προσπάθεια διοχέτευσης στην αγορά μιας αυτοβιογραφικής διαδρομής στα γήπεδα. Ή αποκλειστικά μιας αυτοαναφορικής ανάγκης για εξωτερίκευση και καταγραφή προσωπικών στιγμών από αγώνες, αποδυτήρια ή εξωγηπεδική ζωή στο πέρασμα των ετών.

Βεβαίως έχουν κι αυτά τα βιβλία τον χώρο τους στα ράφια των βιβλιοπωλείων, δεν «θα καούν στην πυρά» δια της «γκαιμπελικής» μεθόδου, επειδή από χρόνο σε χρόνο αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Καθένας κρατά το δικαίωμα ή έχει την επιθυμία, καθοδηγούμενος από τη μύχια παρόρμησή του, να εκφραστεί τοιουτοτρόπως μέσα από ένα «πορτοκαλί» πρίσμα που ζουμάρει στην καριέρα του.

Ίδια πηγή, διαφορετική προσέγγιση

Εκ του περιεχομένου προκύπτει πως του Δήμου Ντικούδη η απόπειρα, αφιερωμένη στους δυο γιους του (Δημήτρη και Παναγιώτη), είναι αρκετά διαφορετική από προηγούμενες – πιθανόν κι από επόμενες. Αναμφίβολα η έμπνευσή του εκπορεύεται από την ίδια πηγή. Η αφετηρία για να ξετυλιχθεί πόντο – πόντο το κουβάρι είναι η ενασχόληση με το μπάσκετ.

Θα ήταν, το δίχως άλλο, ξένο προς τον ίδιο τον παλαίμαχο φόργουορντ να ισχύσει κάτι άλλο όταν το υπόβαθρο είναι κοινό. Αυτό είναι το σπορ που ερωτεύτηκε στα προεφηβικά χρόνια του, μέσα σε αυτό μεγάλωσε στα 80s και διαμορφώθηκε ως οντότητα, απ’ αυτό επιβίωσε επαγγελματικά για μια γεμάτη 15ετία κι αυτό υπηρετεί σήμερα από ένα νέο παραγοντικό πόστο στην ΕΟΚ ως υπεύθυνος εθνικών ομάδων.

Ο Δήμος Ντικούδης με το τρόπαιο του Ευρωμπάσκετ 2005

Μόνο που η δική του λαχτάρα, ο ατομικός λογαριασμός και προσωπικός προορισμός του, ήταν να γράψει εκείνο «το βιβλίο που δεν διάβασα ποτέ» όταν σε ηλικία 10 ετών τον επέλεγαν για να ενταχθεί στον τοπικό Περσέα Λάρισας (παρέα με τον Νέστορα Κόμματο). Και θα ήθελε πολύ να το έχει διαβάσει προηγουμένως για να ‘χει προλάβει να κατανοήσει -και κατόπιν να διαχειριστεί καταλλήλως- κάθε νόημα και κάθε νέα πτυχή της «δεύτερης ζωής» που θα ζούσε αφότου γράπωνε την μπάλα στα χέρια του.

Τα επανέλαβε ο συγγραφέας και στην προ ημερών εκδήλωση – συζήτηση μεταξύ πολλών γνωστών και φίλων του  σε κεντρικό βιβλιοπωλείο της πλατείας Συντάγματος, που οργανώθηκε από τον εκδοτικό οίκο, σε αντιδιαστολή με μια όποια άλλη τυπική παρουσίαση, καθώς θα του χρησίμευε στην έναρξη της καριέρας του «ως εργαλείο» ρεγουλαρίσματος σύνθετων καταστάσεων. Ένα manual λεπτομερών οδηγιών προς συναρμολόγηση καριέρας θα ήταν.

Η ψυχολογία του αθλητή στο επίκεντρο

Εξιστορώντας άνευ εκπτώσεων τα γεγονότα χρονολογικά μέσα από τα 13 κεφάλαια, ο Δήμος Ντικούδης παρέκαμψε πολλές από τις τυποποιημένες μανιέρες συγγραφής. Προτίμησε μια εναλλακτική διήγηση που εμπλουτίστηκε με εμπεριστατωμένες απόψεις καταρτισμένων επιστημόνων και βιώματα τρίτων – φίλων/συμπαικτών σε παρόμοιες συνθήκες. Απέφυγε να εγκλωβιστεί μόνο σε φανταχτερές ή σκοτεινές περιγραφές έξω και μέσα από κλειστές πόρτες των ομάδων που αγωνίστηκε (ΑΕΚ, Βαλένθια, Παναθηναϊκός, ΤΣΣΚΑ, Παναθηναϊκός, Άρης, ΠΑΟΚ).

Διάλεξε έναν εναλλακτικό δρόμο, με παρακαμπτήριους και στάσεις. Ενδεχομένως έναν δρόμο αρκετά πιο περίπλοκο για τον αναγνώστη που ζυγίζει το ενδιαφέρον κυρίως ανάλογα με τη μυθιστορηματική πλοκή των καταστάσεων κι επιλέγει με διαφορετικό τρόπο το τι θα διαβάσει. Εδώ η κατεύθυνση έχει αλλιώτικη μορφή, δεν ακολουθεί τα χνάρια άλλων. Πλέκεται απρόσμενα, αλλά συμπληρωματικά. Κι ας ξενίζει ενίοτε με τις παρεμβολές σημειώσεων.

Το παιδικό όνειρο και η ωριμότητα

Το κύτταρο του βιβλίου είναι η ψυχολογία, όχι η ιστορία καθαυτή. Η αφήγηση δεν υπολείπεται, καταλαμβάνοντας ομολογουμένως το μεγαλύτερο σκέλος του βιβλίου, όμως οι επεξηγηματικές παρεμβάσεις την αγκαλιάζουν προσδίδοντας στο περιεχόμενο έναν χαρακτήρα παιδαγωγικό. Χωρίς απαραίτητα ν’ απευθύνεται μόνο σε παιδιά. Διότι, κατά τον πρόεδρο της ΕΟΚ Βαγγέλη Λιόλιο, που ήταν κι αυτός μέλος του κεντρικού πάνελ, «ψάχνεις να βρεις τον εαυτό σου» ενόσω ξεφυλλίζονται οι λευκές σελίδες.

Εν έτει 2024 που η ψυχική υγεία δεν ομοιάζει πια με την προκατάληψη του παρελθόντος κι ο χειρισμός των ανήλικων – εφήβων προϋποθέτει πλούσια γνώση και σφαιρική αντίληψη, το βιβλίο θέλει ν’ απευθυνθεί σ’ ένα πιο ευρύ φάσμα κοινού.

Στο παρκέ αυτό παίζει all around και παρέχει σε -δύσπιστους πολλές φορές- γονείς και δεκάδες προπονητές μιας άλλης κοσμοθεωρίας την πληροφορία μιας πιο ισορροπημένης προσέγγισης με κύριο μέλημα την προληπτική (κι όχι «καταπραϋντική») αντιμετώπιση των διλημμάτων, προβλημάτων ή των εμποδίων που ένας αθλητής είναι πιθανό να συναντήσει στην πορεία του. Επιτυχίες και αποτυχίες, δόξα και χρήμα, τραυματισμοί και επανένταξη, μοναξιά, απόσυρση σε δρόμους παράλληλους.

Όπως ακριβώς ανέπτυξε εξηγώντας τις νέες διαμορφωθείσες συνθήκες στα σπορ η αθλητική ψυχολόγος, κα. Γλυκερία Σκούρα – εκ των κύριων ομιλητών και συμμετέχουσα σε αυτό το πρότζεκτ. Μαζί μ’ αυτήν καθηγητές και γιατροί, προπονητές και πρώην αθλητές, σύμβουλοι και στελέχη.

Όχι, ο Δήμος Ντικούδης δεν έχει μετανιώσει για κάτι απ’ όσα έπραξε σε αυτή τη μακρά διαδρομή του στο μπάσκετ. Ούτε για όλα όσα αισθάνθηκε ξαναζώντας την καριέρα του. Το παιδικό του όνειρο κυνηγούσε όλα αυτά τα χρόνια και με αυτό ως κινητήρια δύναμη δρούσε ανέκαθεν, όπως ομολόγησε.

Εκ των υστέρων, βέβαια, κι αραδιάζοντας όλες αυτές τις αναμνήσεις στο χαρτί κατάλαβε ότι η φροντίδα των καταστάσεων θα ήταν προτιμότερο να έχει γίνει «με περισσότερη ωριμότητα», υπογραμμίζοντας με βεβαιότητα πλέον ότι «δεν υπάρχει αθλητής που δεν χάνει το μυαλό του». Είτε είναι all around είτε όχι.