Γυναίκες πίσω από την κάμερα και γυναικείες ηρωίδες μπροστά από αυτήν ξεχωρίζουν στη νέα κινηματογραφική εβδομάδα, στην οποία εκτός άλλων θα βρούμε και το βιογραφικό δράμα για την βρετανίδα τραγουδίστρια Εϊμι Γουάινχαουζ που το 2011 έφυγε με τραγικό τρόπο και πρόωρα από τη ζωή, σε ηλικία μόλις 27 ετών.
Βαθμολογία
5: εξαιρετική
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
Back to black
Η Μαρίζα Αμπέλα στον ρόλο της Εϊμι Γουάινχαουζ στην ταινία «Back to black»
Παραγωγή: Aγγλία/ Γαλλία/ ΗΠΑ, 2024
Σκηνοθεσία: Σαμ Τέιλορ Τζόνσον
Ηθοποιοί: Μαρίζα Αμπέλα , Λέσλι Μάνβιλ, Τζος Ο’ Κόνορ, Εντι Μάρσαν
Μετά τον πρόωρο και άδοξο θάνατό της, το 2011 σε ηλικία μόλις 27 ετών, η Bρετανή ποπ τραγουδίστρια Έιμι Γουάινχαουζ όχι μόνο δεν ξεχάστηκε αλλά δεν σταμάτησε και ποτέ να βρίσκεται στην επικαιρότητα. Χάρη βεβαίως στη μοναδικά κρυστάλλινη φωνή της όπως και τα πολυαγαπημένα τραγούδια της, ανάμεσά τους «Rehab», «Valerie» και το «Back to black» που είναι και ο τίτλος αυτής της ταινίας.
Τραγούδια που εξακολουθούν να ακούγονται προκαλώντας πάντα την ίδια ανατριχίλα.
Το 2015 η «Γουάινχαουζ – mania» είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία του ντοκιμαντέρ «Amy»: Το κορίτσι πίσω από το όνομα» (2015) των Ασίφ Καπάντια, Τζέιμς Γκέι Ρις που μάλιστα είχε κερδίσει το Οσκαρ στην κατηγορία του. Χρησιμοποιώντας ανέκδοτο οπτικοακουστικό υλικό από διάφορα στάδια της ζωής της Βρετανίδας τραγουδίστριας, οι δύο σκηνοθέτες κατάφεραν να φτιάξουν το «ζωντανό» πορτρέτο της με την ίδια πρωταγωνίστρια.
Αναφέρω το ντοκιμαντέρ γιατί δεν μπορεί παρά να επανέλθει στη μνήμη εφόσον εδώ, στο «Back to black» έχουμε μια καθαρή, προβλέψιμη βιογραφία μυθοπλασίας που παρότι καλοφτιαγμένη, μπροστά στο «Amy» αποκτά την εικόνα του «φτωχού συγγενούς». Όλα όσα χρειάζεται να ξέρουμε για την Γουάινχαουζ τα ξέρουμε ήδη και αν όχι, μπορούμε πάντα να τα δούμε εκεί.
Παρότι η νέα ταινία στηρίζεται σε ανθρώπινες καταστάσεις εξιχνιαζοντας τον περίγυρο της Γουάινχαουζ και τα πρόσωπα που έπαιξαν ρόλο στην ζωή της – την γιαγιά της/ Λέσλι Μάνβιλ που την βοήθησε στην μουσική της παιδεία, τον ταξιτζή πατέρα της/ Εντι Μάρσαν με τον οποίο η Γουάινχαουζ είχε πάντα μια ιδιαίτερη σχέση και τον σύντροφό της, Μπλέικ Φίλντερ Σίβιλ /Τζος Ο’ Κόνορ που την παρέσυρε στον κόσμο των ναρκωτικών αλλά ήθελε να χωρίσει από αυτήν – η ταινία της Σαμ Τέιλορ Τζόνσον (δημιουργός μιας άλλης βιογραφικής ταινίας για μουσικό, τον Τζον Λένον, στο «Nowhere boy») δεν έχει κάτι άλλο να κάνει πέρα από μια επανάληψη ήδη γνωστών γεγονότων για τα οποία τόσα πολλά έχουν γραφτεί, ακουστεί και κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο.
Με άλλα λόγια μια ταινία μυθοπλασίας για την Γουάινχαουζ θα μπορούσε να γίνει λίγο αργότερα, όταν θα έχουν περάσει τόσο λίγα χρόνια. Βεβαίως, η Μαρίζα Αμπέλα είναι πολύ καλή στο ρόλο της τραγουδίστριας, όχι μόνο επειδή της μοιάζει εκπληκτικά αλλά επειδή δεν στηρίζει την ερμηνεία της στην μιμητική, βγάζοντας (προφανώς μετά από επίπονη μελέτη), μια «δικιά της Γουάινχαουζ».
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΑΕΛΛΩ – ΝΑΝΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΦΟΙΒΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ – ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ – ΕΛΙΖΕ ΙΛΙΣΙΑ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – OPTIONS ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ κ.α.
——————————————————-
Τα μαθήματα της Μπλάγκα (Blaga)
Παραγωγή: Βουλγαρία, 2023
Σκηνοθεσία: Στέφαν Κομαντάρεφ
Πρωταγωνιστεί η Έλι Σκόρτσεφα
Η ταινία που πραγματικά ξεχωρίζει στη νέα κινηματογραφική εβδομάδα είναι «Τα μαθήματα της Μπλάγκα». Η Μπλάγκα, μια συνταξιούχος φιλόλογος σε αδιέξοδο, την οποία ερμηνεύει καταπληκτικά η ηθοποιός Έλι Σκόρτσεφα αποτελεί την ψυχή, την σάρκα και τα οστά της ταινίας. Η η κάμερα δεν θα απομακρυνθεί ποτέ από πάνω της και η αφήγηση θα είναι εντελώς υποκειμενική, πέρα για πέρα μέσα από την δική της ματιά.
Το αδιέξοδο της Μπλάγκα δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά και υπαρξιακό: η Μπλάγκα χρειάζεται χρήματα για να φτιάξει το μνημείο του τάφου του συζύγου της ώστε με αυτόν τον τρόπο να ακολουθήσει κατά γράμμα την τελευταία του επιθυμία. Όμως χρήματα δεν υπάρχουν ή μάλλον υπήρχαν αλλά η Μπλάγκα τα έχασε έχοντας πέσει θύμα τηλεφωνικής απάτης. Ο αγώνας της για να βρει το ποσό που χρειάζεται είναι η ταινία και στην μετάλλαξη της ηρωίδας βρίσκεται η ουσία της.
Γιατί κάθε βήμα της Μπλάγκα την απομακρύνει από τον παλιό της εαυτό, από όλα όσα πίστευε και υπερασπιζόταν.
Κάθε βήμα της την φέρνει όλο και πιο κοντά σε αυτό που απεχθάνεται και που μέχρι τώρα θεωρούσε ξένο σώμα στην ζωή της. Και με την διαχείριση της «μικρής» ιστορίας της Μπλάγκα, ο Στέφαν Κομαντάρεφ, ένας από τους πιο σημαντικούς Βούλγαρους σκηνοθέτες των καιρών μας, μιλά τελικά για την «μεγάλη» σύγχρονη ιστορία της πατρίδας του.
Μέσα από τα στάδια του Γολγοθά που θα τραβήξει αυτή η γυναίκα, μέσα από τα μικρά περιστατικά της στυγνής καθημερινότητας (στη αστυνομία, στο σουπερμάρκετ, σε μια καεφετέρια), ο Κομαντάρεφ φτιάχνει την τοιχογραφία μιας ολόκληρης χώρας σε βαθιά κρίση • οικονομική, αξιών και ηθικής. Ολες οι σκηνές της ταινίας έχουν κάτι να δηλώσουν, τίποτα δεν μπαίνει στην ιστορία χωρίς λόγο • είναι ψηφίδες της βουλγαρικής πραγματικότητας και ο τρόπος με τον οποίο ο σκηνοθέτης την σχολιάζει σε καθηλώνει.
Βαθμολογία: 3 ½
ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΑΒΑΝΑ – ΣΙΝΕ ΒΑΡΚΙΖΑ – WESTCITY CINEMAS – ΣΙΝΕΑΚ ΠΕΙΡΑΙΑΣ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ
——————————————————-
Τοτέμ (Totem)
Παραγωγή: Μεξικό/ Δανία/ Γαλλία, 2023
Σκηνοθεσία: Λίλα Αβιλές
Ηθοποιοί: Νάιμα Σέντιες, Μοντσεράτ Μαρανόν, Μαρισόλ Γκαζέ
Στο «Τοτέμ» παρακολουθούμε μια γιορτή – την προετοιμασία της και τα όσα συμβαίνουν ενώ εκτυλίσσεται. Ολη σχεδόν η ταινία είναι γυρισμένο σχεδόν μέσα στο σπίτι του πάρτι και τα πρόσωπα δίνουν τον τόνο: οι «μικρές», φαινομενικά ασήμαντες καταστάσεις που βλέπουμε να λαμβάνουν χώρα στο σπίτι, δημιουργούν το κλίμα της ταινίας.
Ενας ηλικιωμένος που έχει το μυαλό του στην φροντίδα του κήπου. Οι γυναίκες που προετοιμάζουν το φαγητό. Μια μέντιουμ που είναι εκεί για να «ξορκίσει» τον χώρο από τα «κακά» πνεύματα. Φίλοι, γνωστοί, μικροκαταστάσεις, μικροκουτσομπολιά. Βλέπουμε πολλά αλλά δεν μαθαίνουμε και τόσα πολλά για το τι ακριβώς συμβαίνει, πέρα από το ότι το πάρτι κάποια σχέση πρέπει να έχει με ένα μικρό κορίτσι, την επτάχρονη Σολ (Νάιμα Σέντιες) που βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, τόσο των θαμώνων, όσο και του θεατή.
Κάτι «βράζει» κάτω από όλα όσα παρακολουθούμε και οι μόνοι που δεν το ξέρουν, είμαστε εμείς, οι θεατές και η Σολ. Εκεί όμως βρίσκεται και το στοίχημα της Αβιλές. Η κάμερά της δεν αφήνει σημείο για σημείο του χώρου ανεξερεύνητο και με την είσοδο όλο και περισσότερων προσώπων σε αυτόν, αντιλαμβάνεσαι πόσο περίπλοκο υπήρξε το γύρισμα, γιατί είναι πράγματι περίπλοκο να στήσεις μια «χορογραφία καθημερινότητας» μέσα στη στενότητα ενός τόσο κλειστού χώρου.
Οσο για τη στιγμή της αποκάλυψης κάποια στιγμή θα έρθει και για κάποιους μπορεί να είναι πραγματικά σοκαριστική, γιατί η σκληρή αλήθεια πάντα προκαλεί σοκ. Πόσω μάλλον όταν πρόκειται για μια αλήθεια που αφορά τα μέλη μιας οικογένειας και κυρίως ένα παιδί.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΑΒΑΝΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ κ.α.
——————————————————-
Οι Ελευσίνιοι
Παραγωγή: Ελλάδα, 2023
Ντοκιμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαφτή
Η ζεστή, γαλήνια, προσγειωμένη φωνή του σκηνοθέτη Φίλιππου Κουτσαφτή και πάλι πρωταγωνιστεί σε ταινία του, ένα ακόμη ντοκιμαντέρ με αφηγητή τνο ίδιο και που βλέπουμε λίγους μήνες μετά το τελευταίο του, την «Ζάκρο». Εδώ, με πυξίδα τις υπαρξιακές προεκτάσεις των Ελευσίνιων Μυστηρίων, η Ελευσίνα, την οποία ο σκηνοθέτης ύμνησε στο αριστουργηματικό ντοκιμαντέρ «Αγέλαστος πέτρα» θα βρεθεί και πάλι στο προσκήνιο.
Αυτή την φορά ο σκηνοθέτης στρέφει το ενδιαφέρον μας σε κάποιους κατοίκους, αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές. Η κάμερα του σκηνοθέτη τους παρακολουθεί με αγάπη, τους ακούει με όρεξη να λένε τις ιστορίες τους, άλλοι μεγάλοι σε ηλικία, άλλοι νεότεροι. Υπάρχουν κάποιοι μη Ελευσίνιοι που όμως έχουν φτιάξει την ζωή τους στην Ελευσίνα.
Αδιαμφισβήτητα και πάλι η Ελευσίνα είναι η μεγάλη Κυρία της ταινίας, όμως η ταινία δεν είναι αγιογραφία • από κάποιους εκφράζονται μέχρι και παράπονα για το τι θα μπορούσε να είναι η πόλη σε σχέση με αυτό που τελικά είναι. Μεγάλο μέρος της ταινίας πάντως, είναι αχρησιμοποίητο αρχειακό υλικό από τις παραπάνω από 80 ώρες γυρισμάτων της «Αγέλαστου πέτρας» (που διάρκεσαν από το 1988 μέχρι το 2000).
Ο Κουτσαφτής συνέδεσε μέρος αυτού του μη παρουσιασμένου ως τώρα υλικού με νέα στοιχεία παρμένα από τον 21ο αιώνα αποτυπώνοντας έτσι την εξέλιξη του τόπου ως τα σύγχρονα χρόνια. Το αποτέλεσμα μοιάζει με κάτι σαν μια ιστορία της Ελευσίνας μέσα από ένα άθροισμα πορτρέτων, από τα χρόνια της μυθολογίας μέχρι την σύγχρονη νιότη. Σημειώνουμε τέλος ότι η ταινία που είναι παραγωγή της Ελευσίνας, έκανε πρεμιέρα την 1η Δεκεμβρίου 2023, στην τελετή λήξης των πολιτιστικών εκδηλώσεων της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΔΑΝΑΟΣ
——————————————————
Για πάντα νέοι (Les amandiers)
Παραγωγή: Γαλλία, 2023
Σκηνοθεσία:Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι
Ηθοποιοί: Nάντια Τερέσκεβιτς , Σοφιάν Μπενασέρ, Λουί Γκαρέλ
Με αυτή την ταινία, η Γαλλίδα ηθοποιός και σκηνοθέτις Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι μας μεταφέρει στα χρόνια της δεκαετίας του 1980, όταν η ίδια όπως και αρκετοί ακόμα μεταγενέστεροι συνάδελφοί της προσπαθούσαν να βρουν τον δρόμο τους ως ηθοποιοί στην περιζήτητη δραματική σχολή του Πατρίς Σερό στο Παρίσι (τον Σερό που πέθανε το 2013 σε ηλικία 68 ετών, υποδύεται ο πολύ καλός Λουί Γκαρέλ).
Η ταινία είναι γεμάτη πρόβες, εξετάσεις, ασκήσεις, ανταγωνισμούς, ταξίδια στη Νέα Υόρκη (επίσκεψη στο Actors Studio) αλλά και κάποιες μικρές ανθρώπινες ιστορίες ανάμεσα στους μαθητές. Βασική είναι εκείνη μιας κοπέλας (Nάντια Τερέσκεβιτς) – που όλα δείχνουν ότι είναι το alter ego της δημιουργού – με έναν ταλαντούχο αλλά τοξικομανή ηθοποιό (Σοφιάν Μπενασέρ).
Το «Για πάντα νέοι» θέλει να γίνει κάτι σαν αυτό που έγινε το «Fame- Στον πυρετό της δόξας» για τους αμερικανούς στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Βέβαια, το γαλλικό αβάν γκαρντ θέατρο δεν προκαλεί την ίδια ένταση – πόσω μάλλον χωρίς το στοιχείο της μουσικής – όμως η ελευθερία στο γύρισμα της Μπρούνι Τεντέσκι έχει αρκετό ενδιαφέρον γιατί συνδέεται οργανικά με τον κόσμο των φιλόδοξων ηθοποιών. Η Μπρούνι Τεντέσκι εμμένει στην αστείρευτη ανάγκη της νιότης να εκφραστεί και το κάνει καλά παρότι πολλές φορές η ταινία επαναλαμβάνεται και διαρκεί λίγο παραπάνω από όσο χρειαζόταν.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΑΣΤΟΡ – ΑΝΔΟΡΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX – ΖΕΑ
——————————————————
Επίσης στις αίθουσες
Σκηνοθετημένη από τους Αυστραλούς αδελφούς Κάμερον και Κόλιν Κάιρνς, η ταινία «Στενές επαφές με τον διάβολο» (Late Night with the Devil, Αυστραλία/ Hνωμένα Αραβικά Εμιράτα, 2023) είναι μια ενδιαφέρουσα αλλά άνιση ματιά πάνω στην αμερικανική τηλεόραση των 70s και συγκεκριμένα των late talk shows, με «προσθήκη» το στοιχείο της μεταφυσικής και του τρόμου – κάτι που έρχεται με μεγάλη καθυστέρηση και όχι εντελώς πειστικά στην ιστορία.
Ο κεντρικός ήρωας (Nτειβιντ Μασταλκιάν) είναι ένας «loser» παρουσιαστής που προσπαθεί να κερδίσει τον ανταγωνισμό στήνοντας εκπομπές όπου φιλοξενούνται μέντιουμ και «διαμονισμένοι». Μια θα πάρει πολύ άσχημη τροπή, όχι μόνο στην ιστορία της ταινίας αλλά και στην ίδια την ταινία που τελικά μάλλον «χάνει» αντί να κερδίζει από την splatter μεταστροφή της.
Παρ’ όλ’ αυτά, το film making και η ακριβέστατη αναπαράσταση των εκπομπών αυτού του τύπου εκείνης της εποχής στην αμερικανική τηλεόραση, είναι τα στοιχεία που σε κερδίζουν (για όσο σε κερδίζουν) γιατί πραγματικά, σε επίπεδο κατασκευής, είναι αξιοθαύμαστα.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – OPTIONS CINEMAS ΓΛΥΦΑΔΑ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΑΕΛΛΩ – ΣΙΝΕΑΚ –
ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – CINEΜΑ ΟΝΕ – ΑΘΗΝΑΙΟΝ κ.α.
——————————————————
Τα όρια του ανυπόφορου αγγίζει η τελευταία περιπέτεια φαντασίας των Ghostbusters, το «Ghostbusters: Η Αυτοκρατορία του Πάγου» (Ghostbusters Frozen Empire, ΗΠΑ, 2024) που σκηνοθέτησε ο Γκιλ Κέναν σαράντα χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση των κυνηγών φαντασμάτων στην cult κωμωδία φαντασίας «Ghostbusters».
Ο μύθος συνεχίζεται στη Νέα Υόρκη των ημερών μας αλλά είναι τόσο πολύ τραβηγμένος από τα μαλλιά (με την εμμονή στα οπτικοακουστικά εφέ) που περισσότερο πονοκεφαλιάζει παρά σε διασκεδάζει.
Τα σημάδια της σεναριακής κόπωσης είναι πλέον εμφανέσταστα και το γεγονός ότι ηθοποιοί της πρώτης ταινίας εμφανίζονται εδώ σε δευτεραγωνιστικούς ρόλους (Νταν Ακρόιντ, Μπιλ Μάρεϊ, Έρνι Χάντσον) δίπλα στα παιδιά που έχουν τον πρώτο λόγο (Μακένα Γκρέις, Λόγκαν Κιμ, Φιν Γούλφχαρντ), προκαλεί απογοήτευση παρά οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα.
Βαθμολογία: 1
(σε παραπάνω από 90 αίθουσες της Ελλάδας)
——————————————————
Σε παραπάνω από 60 αίθουσες της Ελλάδας προβάλλεται τέλος και η ταινία κινουμένων σχεδίων των Κιμ Μπέρτον και Ρόμπερτ Τσάντλερ «Ο χορός των φαντασμάτων» (The Canterville Ghost, Αγγλία/ ΗΠΑ/ Ινδία, 2013), της οποίας η αξία είναι η ίδια η ιστορία καθώς πρόκειται για μια παραλλαγή του πασίγνωστου «Φαντάσματος του Κάντερβιλ» του Οσκαρ Ουάιλντ, όπου ένα φάντασμα ταλαιπωρείται στην προσπάθειά του να επιβληθεί στην οικογένεια που έχει εγκατασταθεί στο «σπίτι» του (το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο)
Βαθμολογία: 2 ½
