Δικαιολογημένα ή όχι, ο John Calipari δεν έχει μάθει ν’ αμφισβητείται. Από κανέναν και για τίποτα. Όταν αντιληφθεί πως παρακάμπτεται, δεν αντέχει και εκρήγνυται.

Εγωμανής, ενίοτε δε αλαζόνας, ο ήδη hall of famer προπονητής πυροδότησε έναν εκρηκτικό μηχανισμό που ελάχιστοι θα προέβλεπαν. Αν και με πλουσιοπάροχο συμβόλαιο ως το 2029 στο Kentucky, έλαβε την -ιστορική- απόφαση ν’ αποχωρήσει ύστερα από 15 διαδοχικές σεζόν και ν’ αναλάβει τα ηνία της ομάδας του Arkansas που είχε ξαφνικά αναγκαστεί να ψάξει για προπονητή.

Πώς ο Calipari κατέληξε στο Arkansas

Τίποτα από τα παραπάνω δεν θα ‘χε συμβεί, αν το Southern Methodist δεν απέλυε τον Rob Lanier μετά από δυο χρόνια συνεργασίας προκαλώντας μια αλληλουχία γεγονότων άρρηκτα συνδεδεμένων μεταξύ τους. Οι Mustangs βγήκαν άμεσα στην αγορά για νέο χεντ κόουτς και συμφώνησαν άνευ χρονοτριβής με τον Andy Enfield από το Southern California. To κολέγιο της δυτικής ακτής με τη σειρά του απευθύνθηκε και προσέλαβε τον Eric Musselman του Arkansas που άφησε το πόστο του ύστερα από μια γεμάτη πενταετία.

Το κενό αυτό στους Razorbacks έρχεται να καλύψει εφεξής Calipari. Το Arkansas είχε άλλους υποψηφίους σε προτεραιότητα, αλλά μετά τις κλειστές πόρτες που συνάντησε, κατέληξε στον γερόλυκο των πάγκων.

Του έδωσε μάλιστα κλειστό πενταετές συμβόλαιο συνεργασίας και καλώς εχόντων των πραγμάτων ο Calipari θα γιορτάσει τα 70ά γενέθλιά του στο Fayetteville. Εκτός κι αν ο κόουτς των 813 νικών με 76% επιτυχίας στο NCAA, έχει ξεμείνει τόσο πολύ από ενέργεια στο ρεζερβουάρ του και το μπάσκετ τον έχει αφήσει πίσω.

Ο Calipari είναι σύμβολο

Με 42 χρόνια πορείας στα παρκέ, ο Calipari είναι, βάσει επιτευγμάτων, από τους πλέον επιδραστικούς και επιτυχημένους προπονητές στη σύγχρονη εποχή του πανεπιστημιακού πρωταθλήματος. Με τίτλο η δουλειά του έχει επιβραβευτεί μόνο μια φορά, το 2012, έχοντας δημιουργήσει τους «8th Wonders», αλλά χάρη στις έξι συμμετοχές των ομάδων του σε Final Four από το 1996 και τρία προσωπικά βραβεία ως ο προπονητής της χρονιάς είναι μέλος της ελίτ.

Πριν από το Kentucky είχε εργαστεί για οκτώ χρόνια στο Massachusetts Amherst και μετά τη σχετικά σύντομη, και μάλλον προβληματική, θητεία του στο NBA (Nets, Sixers ως βοηθός) ανέλαβε για εννέα σεζόν το Memphis.

Τον Calipari τον νοιάζει μόνο η νίκη

Θιασώτης του μακιαβελικού δόγματος για τον σκοπό που αγιάζει τα μέσα, ο πολύπειρος τεχνικός έχει θυσιάσει κάθε τι άλλο στον βωμό της επιτυχίας: άλλοτε πανηγυρίζοντας κι άλλοτε όχι. Φρόντιζε πάντως να μειώνει τις πιθανότητες να ηττηθεί και να «καταστρέψει» τα νούμερά του. Γι’ αυτό και επέλεγε να δουλεύει πάντα με ταλαντούχους παίκτες, παίκτες που δεν χρειάζονταν καθοδήγηση για να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους.

Με πίστη στις ικανότητες του ατόμου, προετοίμαζε κάθε αστεράκι του αγωνιστικά και πνευματικά προκειμένου ν’ ανταπεξέλθει στην πίεση της νίκης και να μην δειλιάσει όταν θα έρθει η κρίσιμη ώρα, όταν θα υποχρεωθεί να δράσει εκτός σχεδίου. Δεν τον ενδιέφερε αν τα «πρώτα βιολιά» της ομάδας του έχουν καλούς βαθμούς στα μαθήματα ή περνούν τις τάξεις υποτυπωδώς. Αρκεί να ήταν συνεπείς στο παρκέ.

Προπονητικά δεν έχει περίπλοκη τακτική και ένα εγχειρίδιο με δυσνόητα συστήματα. Το «dribble drive motion», εκτελεσμένο στην εντέλεια, περίσσευε για να αποδείξει ο καθένας τις ικανότητές του στο χειρισμό της μπάλας, στην οργάνωση, στη σκέψη, στην εκτέλεση. Συνοψίζοντας τις τρεις λέξεις σε μία έννοια, πρόκειται ουσιαστικά για την εξελιγμένη μορφή του split, στο οποίο όλοι είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να εκτελέσουν από παντού. Ναι μεν ο χειριστής παίρνει την μπάλα, αλλά ταυτόχρονα οι καλοί σουτέρ ανοίγονται στα πλάγια και ο ψηλός μένει χαμηλά για να υποδεχθεί, αν χρειαστεί, την μπάλα μετά το ντράιβ.

Η επιτυχία του συστήματος βασιζόταν ανέκαθεν στις σωστές αποστάσεις και στον άριστο χειρισμό της μπάλας, στις ορθές αποφάσεις και στο καλό περιφερειακό σουτ. Στα βασικά του σπορ δηλαδή.

Οι παίκτες που έχει δώσει στο NBA ο Calipari

Με αυτό το σύστημα γαλουχήθηκαν σε Massachusetts Amherst, Memphis και Kentucky μετέπειτα επαγγελματίες όπως οι Marcus Camby, Derrick Rose, John Wall, DeMarcus Cousins, Anthony Davis, Karl-Anthony Towns, Jamal Murray, Bam Adebayo, Devin Booker, Shai Gilgeous-Alexander.

Ο Calipari θεωρείται ο κορυφαίος recruiter νέων παικτών. Προπονητής δηλαδή που εντοπίζει, διαλέγει και κυρίως πείθει νέα παιδιά να τον ακολουθήσουν προκειμένου να προβληθούν μέσα από το πρόγραμμά του. Τους υπόσχεται μια θέση στη Γη της Επαγγελίας και φροντίζει να εκπληρώσει την υπόσχεσή του ακόμη κι απ’ τον πρώτο χρόνο. Μόνο το 2010 το Kentucky είχε πέντε παίκτες στο draft, οι τέσσερις εκ των οποίων (Wall, Cousins, Patterson, Bledsoe) επελέγησαν στις πρώτες είκοσι θέσεις κι ο έκτος (Orton) εντός του πρώτου γύρου.

Έχει να προσφέρει ο Calipari;

Μπορεί ο Calipari στο Arkansas να έχει την ίδια επιτυχία; Να γράψει δηλαδή την ιστορία από την αρχή και να επαναλάβει όλα εκείνα που συνοδεύουν την πλούσια (σε επιτυχίες και χρήμα) καριέρα του; Οι απόψεις διίστανται.

Το μπάτζετ έχει εξασφαλίσει πως θα το έχει προκειμένου να προσελκύσει παίκτες ανώτερου επιπέδου που θα επαληθεύσουν ξανά την (ως κι αμοραλιστική) τακτική του. Αν φτάνει αυτό, θα φανεί στο χειροκρότημα.

Στο Kentucky είχε ήδη χάσει τα ερείσματά του και το διαζύγιο έμοιαζε μια αναπόφευκτη συνθήκη, μάλλον βολική για κάθε πλευρά. Με το 9-16 της σεζόν 2020-21 να αποτελεί ιστορικό χαμηλό για το κολέγιο και τους διαδοχικούς αποκλεισμούς στους πρώτους γύρους της March Madness που ακολούθησαν το 2022, το 2023 και το 2024, ο πολύπειρος κόουτς έπεσε, αναπόφευκτα, σε δυσμένεια.

Ιδίως το εφετινό 80-76 από το Oakland έριξε νέο αλάτι στην πληγή και δρομολόγησε επί της ουσίας τις εξελίξεις. Κι επειδή το Kentucky δεν θα έμπαινε εύκολα στη διαδικασία να τον απολύσει, αποζημιώνοντάς τον με 33 εκατομμύρια δολάρια για το υπόλοιπο του συμβολαίου του, τον έφερε σε θέση να ψάχνει αυτός τη διέξοδο.

Το Arkansas τού την έδωσε για να κερδίσει ό,τι του λείπει από το 1994. Τότε που με ηγέτη τον σπουδαίο Corliss Williamson (καλύτερος έκτος παίκτης του 2002 και πρωταθλητής του 2004) έφτασε ως το τέλος της διαδρομής, κάνοντας την έκπληξη με 76-72 επί του το Duke του Grant Hill.