«Είναι σχεδόν αδύνατον για ένα παιδί να πετύχει στο σχολείο και στη ζωή, αν δεν είναι επαρκής αναγνώστης. Και ο μοναδικός τρόπος για να γίνει κάποιος επαρκής αναγνώστης είναι να διαβάζει περισσότερο», είχε πει σε συνέντευξή του ο συγγραφέας Τζέιμς Πάτερσον.
Και ο μοναδικός τρόπος για να διαβάζει ένα παιδί (περισσότερο ή λιγότερο) είναι να γνωρίσει και να εξοικειωθεί με την ανάγνωση από τους πρώτους μήνες της ζωής του.
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, τα παιδιά των οποίων οι γονείς τους, τούς διάβαζαν κάθε μέρα, είναι ένα χρόνο μπροστά αναπτυξιακά σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας τους.
Επίσης, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα παιδιά των οποίων οι γονείς τους διάβαζαν τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, μαθαίνουν και τα ίδια καλύτερη και ταχύτερη ανάγνωση αλλά και μαθηματικά. Για τις ανάγκες της συγκεκριμένης έρευνας μελετήθηκαν 4.000 παιδιά για έξι χρόνια, ξεκινώντας από την ηλικία των τεσσάρων ετών.
Προς την ίδια κατεύθυνση και η μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Board of Family Medicine και διαπίστωσε ότι οι γλωσσικές δεξιότητες των βρεφών βελτιώνονται όταν οι γονείς τους διαβάζουν ιστορίες κάθε μέρα πριν ακόμη γίνουν ενός έτους.
«Η πρώιμη, συνεπής ανάγνωση καταδεικνύει βελτιωμένες γλωσσικές βαθμολογίες ήδη από την ηλικία των 9 μηνών», γράφουν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό.
«Ένα βιβλίο κάθε μέρα είναι ένας εύκολος στόχος που μπορούν να δοκιμάσουν οι νέες οικογένειες. Το να βλέπουμε ότι υπάρχει μετρήσιμη βελτίωση στην ομιλία και την κατανόηση πριν από την ηλικία του ενός έτους είναι πολύ συναρπαστικό», ανέφερε ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, ο Adam Franks, MD, καθηγητής οικογενειακής και κοινοτικής υγείας στην Ιατρική Σχολή Joan C. Edwards του Πανεπιστημίου Marshall στις ΗΠΑ.
Τις γλωσσικές διαφορές μεταξύ των παιδιών των οποίων οι γονείς τους διάβαζαν συστηματικά, καταδεικνύουν κι άλλες έρευνες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ηλικία των 0 με 3 ετών, είναι πολύ σημαντική για τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών.
Μέσα από τις ιστορίες τα παιδιά μαθαίνουν τον κόσμο τους, γνωρίζουν τους άλλους και κατανοούν βαθιά τον εαυτό τους. Μέσα από τις ιστορίες βρίσκουν παράθυρα ανοιχτά και αφήνουν τη φαντασία τους να δημιουργήσει. Τα παιδιά μέσα από τις ιστορίες νιώθουν ελεύθερα και πολύ πιο ικανά να αναπτύξουν τη συναισθηματική νοημοσύνη τους.
«Με την ανάγνωση βιβλίων από κοινού δεν εννοούμε την ανάγνωση ενός βιβλίου στη ρουτίνα του ύπνου, αλλά μια ενεργητική ανάγνωση με ανοιχτές ερωτήσεις, στις οποίες το παιδί καλείται να συμπληρώσει κάτι στην ιστορία.
Όλο αυτό έχει διαπιστωθεί ότι βοηθάει πολύ στη διαμόρφωση ενός φυσικού οικογενειακού μαθησιακού περιβάλλοντος» εξηγεί, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο καθηγητής του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θανάσης Γρηγοριάδης.
Οι παιδαγωγοί αντιλαμβάνονται «τα παιδιά που είναι περισσότερο ή λιγότερο δουλεμένα από το σπίτι» και, όπως λέει, αυτό δεν σχετίζεται μόνο με τα μαθησιακά αποτελέσματα αλλά κυρίως με τη συναισθηματική αυτορρύθμιση του παιδιού.
«Δεν είναι σημαντικό μόνο το ποιοι είναι οι γονείς και το τι κάνουν με τα παιδιά τους αλλά και με ποιον τρόπο το κάνουν» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Γρηγοριάδης.
10 λόγοι για να διαβάζετε στα παιδιά σας
Αποκτούν αυτοπεποίθηση
Η ανάγνωση αυξάνει τα επίπεδα εμπιστοσύνης στον εαυτό. Οι ιστορίες στα βιβλία μέσα από τους χαρακτήρες βοηθούν τα παιδιά να γνωρίσουν τον κόσμο, να τον αποκωδικοποιήσουν και να τον αντιληφθούν.
Τα βιβλία μαθαίνουν στα παιδιά να έχουν ορίζοντες ανοιχτούς και τους στρώνουν τον δρόμο για να ανακαλύψουν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή.
Εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους
Διαβάζοντας, ακούγοντας τις λέξεις, βλέποντας την εικονογράφηση και τα χρώματα, ενεργοποιούνται τμήματα του εγκεφάλου που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της γλώσσας.
Όπως αναφέρει το American Academy of Pediatrics, «μέσω της ανάγνωσης το παιδί εκτίθεται σε διαφορετικό λεξιλόγιο και αφομοιώνει σταδιακά καινούργιες λέξεις και φράσεις».
Οι γλωσσικές ικανότητες του παιδιού αναπτύσσονται σε μεγάλο βαθμό και σταδιακά εξελίσσονται ολοένα και περισσότερο.
Μαθαίνουν τις αξίες της ζωής
Αναπτύσσουν την αρετή της ενσυναίσθησης. Μπαίνουν στα παπούτσια των ηρώων, ταυτίζονται, νιώθουν και σκέφτονται όσα εκείνοι σκέφτονται.
Οι ιστορίες είναι χρήσιμα εργαλεία για την εκμάθηση ιδεών, όπως η αποδοχή της διαφορετικότητας, ο σεβασμός, η αλληλεγγύη, η βοήθεια, η αγάπη, η φιλία.
Τα παραμύθια είναι ικανά να εξηγήσουν με ανώδυνο τρόπο και κατανοητό τρόπο στα παιδιά τραυματικά γεγονότα όπως το διαζύγιο των γονιών τους ή απώλεια.
Αναπτύσσεται η φαντασία τους
Τα παιδιά μπαίνουν στη διαδικασία να σκεφτούν το παρακάτω, συνθέτοντας και αξιολογώντας τις υπάρχουσες πληροφορίες. Προσπαθούν να μαντέψουν το μετά και δεν είναι λίγες οι φορές που δημιουργούν με τη φαντασία τους το δικό του μετά.
Οι ιστορίες τα ενθαρρύνουν να συνειδητοποιήσουν ότι μπορούν και πρέπει να φανταστούν οτιδήποτε θέλουν, φτιάχνοντας με τα δικά τους υλικά τον κόσμο.
Διευρύνονται οι γνώσεις τους
Ένα παιδί στο οποίο διαβάζουν βιβλία σε τακτική βάση, έχει περισσότερες πιθανότητες να έχει βελτιωμένη ικανότητα ανάγνωσης και γραφής.
Αυτό οφείλεται στο ότι αποκτά πιο εμπλουτισμένο λεξιλόγιο και πιο σωστό συντακτικό, ενώ παράλληλα αναπτύσσει τη φαντασία του.
Τα παιδιά μπορούν να μάθουν για έννοιες, όπως το σχήμα, το μέγεθος, ο χώρος και το χρώμα, τους αριθμούς και τα ονόματα αντικειμένων, ενώ μπορούν να διδαχθούν τα καθημερινά τους καθήκοντα.
Δημιουργούν μια σχέση ταύτισης με τον ήρωα του παραμυθιού
Τα παιδιά αντιλαμβάνονται και βιώνουν εικονικές (και διαφορετικές) καταστάσεις οι οποίες όμως θα είναι πιθανές καταστάσεις που θα βιώσουν στη ζωή τους.
Ο ήρωας ή η ηρωίδα της ιστορίας είναι εν δυνάμει οι ίδιοι και μέσα από τις δικές τους αντιδράσεις και τη διαχείριση αποκτούν ωριμότητα και το θάρρος της γνώμης και της επιλογής τους.
Μπαίνουν στη διαδικασία επίλυσης προβλήματος
Τα παιδιά μπαίνουν στην ιστορία και, ταυτιζόμενα με τους ήρωες, προσπαθούν να ακολουθήσουν τα βήματά τους. Διευρύνουν τις γνώσεις τους, αναπτύσσουν την κριτική τους ικανότητα και αποκτούν το θάρρος να εκφράζουν τις απορίες τους μέσω ερωτήσεων.
Τα βιβλία βοηθούν τα παιδιά να διαμορφώσουν τον δικό τους χαρακτήρα αλλά και τη δική τους αντίληψη για τον κόσμο.
Διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους
Η ανάγνωση ιστοριών δημιουργούν συναισθήματα και βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν και να αναγνωρίσουν τα δικά τους συναισθήματά τους.
Κατανοούν ότι δεν υπάρχει λάθος ή σωστό συναίσθημα και ότι είναι «επιτρεπτό» τα αγόρια να κλαίνε ή τα κορίτσια να θυμώνουν.
Μαθαίνουν αρχικά να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα και στην πορεία να καταλαβαίνουν ότι είναι φυσιολογικά και πρέπει να εκφράζονται.
Εξασκούν τη συγκέντρωσή τους
Το διάβασμα βιβλίων δημιουργεί στα παιδιά μεγάλη αίσθηση χαλάρωσης και ασφάλειας, βοηθώντας τα να αφεθούν και να συγκεντρωθούν. Τα παιδιά εξοικειώνονται με τη «ροή» της ιστορίας και περιμένουν υπομονετικά το παρακάτω, χωρίς να διασπάται η προσοχή τους.
Προετοιμάζονται για τη μετέπειτα σχολική τους πορεία
Συγκέντρωση, προσήλωση, στόχος. Τα παιδιά, μέσω της ανάγνωσης, προετοιμάζονται για το μετέπειτα σχολικό περιβάλλον. Το να μπορούν να διαβάζουν, αποτελεί σίγουρα ένα «προβάδισμα» που μόνο καλό μπορεί να τους κάνει.
