Η διαφωνία της Ουάσιγκτον σχετικά με τη συνέχιση του πολέμου στη Γάζα και συγκεκριμένα στη Ράφα αλλά και η δύσκολη θέση στην οποία είχαν βρεθεί το τελευταίο διάστημα οι ΗΠΑ έναντι των συμμάχων τους, μετά τις τρεις συνεχόμενες φορές που είχαν ασκήσει βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εναντίον της κατάπαυσης του πυρός στην περιοχή, φαίνεται πως είναι οι λόγοι που οδήγησαν σε ιστορικό χαμηλό την «ειδική σχέση» ΗΠΑ-Ισραήλ, μετά την απόφαση της αμερικάνικης διπλωματίας να επιλέξει την αποχή στην πρόσφατη σχετική ψηφοφορία.
Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία πρόταση για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας υπερψηφίστηκε από τις χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας με 14 θετικές ψήφους και μοναδική αποχή εκείνη των ΗΠΑ.
Η ουσιώδης στρατηγική διαφοροποίηση ΗΠΑ – Ισραήλ
Όπως αναφέρει στο ΒΗΜΑ ο λέκτορας Διεθνών Σχέσεων στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Νίκαιας (Cife) και Senior Fellow του Κέντρου Μπέγκιν Σαντάτ στο Ισραήλ, Γιώργος Τζογόπουλος, «υπάρχει πλέον ουσιώδης στρατηγική διαφοροποίηση μεταξύ ΗΠΑ – Ισραήλ, καθώς έχει γίνει ξεκάθαρη η διαφωνία της Ουάσιγκτον σχετικά με τη συνέχιση του πολέμου στη Γάζα και συγκεκριμένα στη Ράφα».
Όσον αφορά το εάν η πολιτική Νετανιάχου θα επηρεαστεί από αυτήν την εξέλιξη ή το Ισραήλ θα συνεχίσει χωρίς κάποια αποκλιμάκωση την επίθεση που εξαπολύει στη Λωρίδα, σε αντίποινα για τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς στο έδαφος του, ο κ. Τζογόπουλος τονίζει: «Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε στο σημαντικό αυτό ερώτημα, θα πρέπει να γνωρίζουμε αν η Αμερική είναι διατεθειμένη να αντιδράσει στο ενδεχόμενο που το Ισραήλ επεκτείνει τον πόλεμο στη Ράφα. Αντίδραση σημαίνει ουσιαστική πολιτική και στρατιωτική πίεση. Η αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Καμάλα Χάρις, δεν έχει αποκλείσει δημοσίως ορισμένες συνέπειες εναντίον του Ισραήλ. Εκτιμώ όμως πως η αμερικανική διακυβέρνηση θα προσπαθήσει να πείσει την κυβέρνηση του Μπένζαμιν Νετανιάχου πως η εξουδετέρωση της Χαμάς μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επέκταση του πολέμου στη Γάζα. Από την πορεία των διπλωματικών συζητήσεων θα εξαρτηθεί η μελλοντική τακτική του Ισραήλ».
Ο σκεπτικισμός για την επόμενη μέρα της Μέσης Ανατολής
Ο κ. Τζογόπουλος προσθέτει επίσης πως το πρόβλημα στη Γάζα δεν έχει επιλυθεί με την απόφαση του Συμβούλιου Ασφαλείας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να στηρίζουν το Ισραήλ, αλλά πλέον καταλαβαίνουν πως η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας έχει φτάσει σε οριακό σημείο. «Δεν είναι μόνο η διεθνής κατακραυγή που απασχολεί την αμερικανική διακυβέρνηση. Είναι, επίσης, ο σκεπτικισμός πως η επόμενη μέρα στη Μέση Ανατολή δε θα είναι απαραίτητα καλύτερη με την ενδεχόμενη επέκταση του πολέμου στη Ράφα» τονίζει.
Στο ερώτημα για το εάν η προεκλογική περίοδος στις ΗΠΑ και οι σχετικές διαφωνίες των δύο υποψηφίων προέδρων, Μπαίντεν και Τραμπ, επηρεάζουν την πολιτική των ΗΠΑ στο ζήτημα, ο καθηγητής του Διεθνών Σχέσεων είναι ξεκάθαρος: «Η πολιτική διάσταση είναι πάντα σημαντική στην Αμερική, πόσο μάλλον σε προεκλογική περίοδο. Ο πρώην πρόεδρος Τραμπ ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του πως το Ισραήλ πρέπει να τελειώνει με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του. Ο ίδιος κατανοεί πως η διεθνής εικόνα της ισραηλινής κυβέρνησης επιδεινώνεται με τόσους νεκρούς και τραυματίες στη Λωρίδα της Γάζας. Οι εικόνες, άλλωστε, από τα διεθνή ΜΜΕ μιλούν από μόνες τους. Εκτιμώ, παράλληλα, πως ο ίδιος ανησυχεί για τη δυνατότητα επέκτασης των συμφωνιών Αβραάμ, που ο ίδιος πέτυχε το 2020, σε επιπρόσθετες χώρες της Μέσης Ανατολής. Σε αντίθεση, όμως, με ορισμένους Δημοκρατικούς οι οποίοι ασκούν κριτική στον πρωθυπουργό Νετανιάχου, ο Τραμπ διαφωνεί με την πρακτική αυτή»
Το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων και ο ελέφαντας στο δωμάτιο
Την ίδια ώρα, οι συνομιλίες για την επίτευξη εκεχειρίας φαίνεται πως έχουν τελειώσει και τυπικά μετά την αρνητική απάντηση της Χαμάς στις ισραηλινές αντιπροτάσεις. Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται στο έπακρο και από την απόφαση της ισραηλινής κυβέρνησης να ανακαλέσει την διαπραγματευτική της ομάδα που εδώ και πάνω από δέκα μέρες βρισκόταν στο Κατάρ. Παρόλα αυτά, από αρκετές πηγές προκύπτει πως αίσθηση που επικρατεί στο Ισραήλ είναι ότι οι παρασκηνιακές επαφές για την κατάπαυση του πυρός θα συνεχιστούν», χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία των διαπραγματευτών.
Όσον αφορά την πορεία των διαπραγματεύσεων, αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι «κανείς δεν μιλά ανοιχτά για τον ελέφαντα στο δωμάτιο», δηλαδή το ερώτημα για το ποια θα είναι η τύχη των ηγετικών στελεχών της Χαμάς. Η Συρία, το Κατάρ, το Ιράν και η Τουρκία θεωρούνται πιθανοί ασφαλείς τόποι εξορίας, ενώ υπάρχει και το ιστορικό προηγούμενο της συμπεφωνημένης ασφαλούς εξορίας της ηγεσίας της PLO στην Τυνησία το 1982, όταν ο Γιασέρ Αραφάτ και το περιβάλλον του απομακρύνθηκαν από τον Λίβανο.
