Ευρωπαϊκό πτυχίο για όλους, χωρίς διακρίσεις που καταρρίπτει τα εμπόδια των αναγνωρίσεων και της γραφειοκρατίας πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πανεπιστήμια θα συνεργάζονται σε εθελοντική βάση έτσι ώστε οι απόφοιτοί τους να εισέρχονται στην αγορά εργασίας με πτυχίο ευρωπαϊκό που θα αναγνωρίζεται και έξω από τα σύνορα της κάθε χώρας χωρίς την απαίτηση μακράς και χρονοβόρας λίστας βημάτων .
Όπως εξηγεί η Κομισιόν, πρόκειται για ένα νέο τύπο πτυχίου που θα απονέμεται μετά από διακρατικά προγράμματα bachelor, master ή διδακτορικό που θα παρέχονται σε εθνικό, περιφερειακό ή θεσμικό επίπεδο, θα αναγνωρίζεται αυτόματα παντού στην ΕΕ, θα απονέμεται από κοινού και σε εθελοντική βάση από μια ομάδα πανεπιστημίων σε όλη την Ευρώπη.
Η μόνη προϋπόθεση είναι τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια για να μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτή τη «σύμπραξη».
«Αφορά τα κρατικά, τα μη κρατικά ιδρύματα, τα κερδοσκοπικά και μη κερδοσκοπικά ιδρύματα. Δεν υπάρχουν προϋποθέσεις παρά μόνο τα κριτήρια για την ποιότητα» ανέφερε ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, τονίζοντας ότι δεν απευθύνεται σε «ελίτ» η πρόταση. Eξήγησε ταυτόχρονα ότι οι λόγοι που χρειάζεται το ευρωπαϊκό πτυχίο είναι «πρώτα από όλα διότι ακόμη έχουμε πολλά εμπόδια, πολλή γραφειοκρατία, άνισες καταστάσεις. Δεύτερον διότι θέλουμε η Ευρώπη να γίνει προορισμός εκπαίδευσης για υπηκόους τρίτων χωρών. Εάν είσαι υπήκοος τρίτης χώρας, αντί να λάβεις εθνικό πτυχίο, προσφέρεται η δυνατότητα για ευρωπαϊκό πτυχίο».
Ο στόχος της εισαγωγής ενός ευρωπαϊκού πτυχίου είναι η συνεισφορά στην ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης τροφοδοτώντας τους αποφοίτους με μελλοντικές δεξιότητες και «παρέχοντας ταυτόχρονα ένα ισχυρό σύμβολο της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας αλλά και ισχυρή αίσθηση του ευρωπαϊκού ανήκειν, ενισχύοντας τις κοινές ακαδημαϊκές αξίες και φέρνοντας κοντά ανθρώπους και πανεπιστήμια» επισημαίνει η Επιτροπή.
Τα κριτήρια που θα υπάρχουν
Ταυτόχρονα, το ευρωπαϊκό πτυχίο εκτός από το ότι θα μείωνε τη γραφειοκρατία, θα επέτρεπε στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από διάφορες χώρες να συνεργάζονται απρόσκοπτα σε διασυνοριακό επίπεδο και να καταρτίζουν κοινά προγράμματα.
Τα κριτήρια για ένα ευρωπαϊκό πτυχίο σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, αφορούν στα εξής:
- αριστεία μεταβατικής οργάνωσης και διαχείρισης προγραμμάτων: τα κοινά προγράμματα βασίζονται στα εργαλεία και τα πρότυπα της Μπολόνια και της ΕΕ, σχεδιάζονται και παραδίδονται από κοινού, με βάση κοινές ρυθμίσεις διασφάλισης ποιότητας
- συνάφεια της μαθησιακής εμπειρίας Τα κοινά προγράμματα είναι με επίκεντρο τους μαθητές, την ενσωμάτωση στην αγορά εργασία, τις σχετικές ευκαιρίες, τις συνιστώσες διεπιστημονικότητας, την κινητικότητα των μαθητών και την απόκτηση δεξιοτήτων
- επίκεντρο οι ευρωπαϊκές αξίες: κοινά προγράμματα που προάγουν τη δημοκρατία, την πολυγλωσσία, τη συμπερίληψη και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα
Η επίτροπος καινοτομίας, έρευνας, πολιτισμού, παιδείας και νεολαίας, Ιλιάνα Ιβάνοβα έκανε λόγο για «εθελοντική αλλά συμπεριληπτική διαδικασία».
Με το δεδομένο της ποικιλομορφίας των ευρωπαϊκών συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, η Επιτροπή προτείνει μια σταδιακή προσέγγιση για τα κράτη μέλη προς ένα ευρωπαϊκό πτυχίο, με δύο πιθανά σημεία εισόδου:
- Προπαρασκευαστικό ευρωπαϊκό σήμα: ένα σήμα θα παρείχε ένα ισχυρό ευρωπαϊκό σήμα. Θα δοθεί σε προγράμματα κοινών πτυχίων που πληρούν τα προτεινόμενα ευρωπαϊκά κριτήρια: οι σπουδαστές λαμβάνουν πιστοποιητικό ευρωπαϊκού πτυχίου μαζί με το κοινό τους πτυχίο.
- Ένα ευρωπαϊκό πτυχίο: αυτός ο νέος τύπος προσόντων θα βασίζεται στα κοινά κριτήρια και θα βασίζεται στην εθνική νομοθεσία. Θα απονέμεται είτε από κοινού από διάφορα πανεπιστήμια διαφορετικών χωρών είτε, ενδεχομένως, από ευρωπαϊκή νομική οντότητα που έχει συσταθεί από τέτοια πανεπιστήμια: οι σπουδαστές θα λαμβάνουν «ευρωπαϊκό πτυχίο» που αναγνωρίζεται αυτόματα.
Ο κομβικός ρόλος του Erasmus +
Στο πλαίσιο της στήριξης των κρατών-μελών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διευκολύνει και θα στηρίξει τα κράτη μέλη στις εργασίες για την απόκτηση ευρωπαϊκού πτυχίου μέσω σειράς συγκεκριμένων δράσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός εργαστηρίου πολιτικής για τα ευρωπαϊκά πτυχία που θα υποστηριχθεί από το πρόγραμμα Erasmus +.
Αυτό αναμένεται να συσταθεί το 2025, με στόχο τη συμμετοχή των κρατών μελών και της κοινότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την απόκτηση ευρωπαϊκού πτυχίου.
Το 2025, η Επιτροπή σχεδιάζει να δρομολογήσει «σχέδια για την πορεία των ευρωπαϊκών πτυχίων» στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus + για την παροχή οικονομικών κινήτρων στα κράτη μέλη, μαζί με τους οργανισμούς διαπίστευσης και διασφάλισης της ποιότητας, τα πανεπιστήμια, τους φοιτητές, τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους, ώστε να συμμετάσχουν στην πορεία προς την απόκτηση ευρωπαϊκού πτυχίου.
Ωστόσο, όπως σημείωσε ο Μαργαρίτης Σχοινάς, υπάρχουν ορισμένα «εμπόδια», «απλές διατυπώσεις», που πρέπει να επιλυθούν, για παράδειγμα πώς θα γίνονται οι εξετάσεις.
Τόσο το σχέδιο για το ευρωπαϊκό πτυχίο, όπως και η πρόταση για ένα ευρωπαϊκό σύστημα διασφάλισης και αναγνώρισης της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καθώς και εκείνη που σχετίζεται με ελκυστικές και βιώσιμες σταδιοδρομίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα συζητηθούν με το Συμβούλιο της ΕΕ και τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τους επόμενους μήνες. Επιπρόσθετα ο Μαργαρίτης Σχοινάς θα το παρουσιάσει και στη Διάσκεψη των Πρυτάνεων στην Αλεξανδρούπολη στις 18 Απριλίου.
