Για χρόνια, οι φανατικοί θαυμαστές της σειράς βιβλίων επικής φαντασίας «Το Τραγούδι της Φωτιάς και του Πάγου» (A Song of Ice and Fire) του George R.R. Martin πίστευαν ότι η μεταφορά του αγαπημένου τους saga στην οθόνη ήταν όνειρο τρελό, όνειρο απατηλό. Ένα ακατόρθωτο εγχείρημα. Μέχρι που εμφανίστηκαν οι David Benioff και D.B. Weiss και εγένετο «Game of Thrones».
Δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά για την σειρά φαινόμενο που σημείωσε επιτυχία άνευ προηγουμένου σε ολόκληρο τον κόσμο. Αξίζει όμως να επισημανθεί ότι προκειμένου να το πετύχουν αυτό, οι Benioff και Weiss χρειάστηκε να απλοποιήσουν εδώ και εκεί την εκτενή αφήγηση του Martin. Αν είχες διαβάσει τα βιβλία, σου έλειπαν πράγματα. Εν τέλει, κατάφεραν να ικανοποιήσουν, ως επί το πλείστον, τόσο τους φανατικούς αναγνώστες όσο και τους μη.
Μέχρι, τουλάχιστον, τις δύο τελευταίες σεζόν και το φινάλε-φιάσκο, το οποίο κάποιοι απέδωσαν στη δημιουργική εξουθένωση και άλλοι στο γεγονός ότι οι ο Martin δεν είχε ολοκληρώσει το saga του και οι showrunners αναγκάστηκαν να δώσουν οι ίδιοι ένα τέλος όπως-όπως.
Κανείς δεν θα κατηγορούσε τους Benioff και Weiss, αν μετά το «Game of Thrones» αποφάσιζαν να βάλουν λιγότερα καρπούζια κάτω απ’ τη μασχάλη και να ασχοληθούν με κάτι πιο απλό. Απεναντίας. Φαίνεται όμως πως υπάρχει κάτι που τους τραβά ιδιαίτερα σε τέτοιου είδους εκτενή έπη. Έτσι, πέντε χρόνια αργότερα επιστρέφουν, αυτή τη φορά μέσω Netflix, με ένα ακόμα δυσκολότερο εγχείρημα: το «3 Body Problem».
Και η σωματιδιακή φυσική παίρνει κόψε-ράψε
Με το μυθιστόρημα του «Το πρόβλημα των τριών σωμάτων» (The Three-Body Problem), το 2008, ο βραβευμένος με Hugo Κινέζος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Cixin Liu μας σύστησε έναν συναρπαστικό κόσμο όπου η σύγχρονη σωματιδιακή φυσική, τα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας και η σύγχρονη κινεζική ιστορία μπλέκονται μεταξύ τους και τελικά καθορίζουν στην αντίδραση της ανθρωπότητας απέναντι σε μια επικείμενη εξωγήινη απειλή.
Τον πρώτο βαρύγδουπο τόμο διαδέχθηκαν άλλοι δύο στη συνέχεια πουλώντας εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Η κολοσσιαία κλίμακα και τα γαλαξιακά διακυβεύματα της ιστορίας-μαμούθ του Cixin Liu καθήλωσαν το αναγνωστικό κοινό και μαζί τους Benioff και Weiss, όπως φαίνεται από την απόφασή τους να το μεταφέρουν στην οθόνη. Πώς όμως μεταφέρει στην τηλεόραση κανείς μια τριλογία τίγκα στις δυσνόητες έννοιες και θεωρίες της σύγχρονης φυσικής που εκτείνεται χρονικά σε μερικές δεκαετίες – ενίοτε αιώνες;
Αν είσαι οι Benioff και Weiss, κόβεις, ράβεις, αφαιρείς, γράφεις, σβήνεις, ξαναγράφεις και καμιά φορά, άθελά σου, εν τέλει κατακρεουργείς το πρωτότυπο υλικό προκειμένου να το φέρεις στα μέτρα σου. Το αποτέλεσμα; Μια ιστορία αξιοπρεπής μεν, εντελώς απλουστευτική και άψυχη δε, που πασχίζει πάση θυσία να γίνει το νέο «Game of Thrones». Αλλά δεν τα πολυκαταφέρνει.
Από το 1967, στο άπειρο κι ακόμα παραπέρα
Η ιστορία ξεκινά το 1967, λίγο μετά δηλαδή το ξέσπασμα της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα./ Φωτ.: Netflix
Ας είμαστε δίκαιοι. Το πρωτότυπο έργο είναι κολοσσιαίο. Αν κάποιος επιχειρούσε να ακολουθήσει χρονικά το μυθιστόρημα όσο πιο πιστά γίνεται, η τηλεοπτική εκδοχή ενδεχομένως να ήταν ένα σκέτος χάος, αδύνατο για τον οποιονδήποτε να το παρακολουθήσει. Η ιστορία ξεκινά το 1967, λίγο μετά δηλαδή το ξέσπασμα της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα, και μόνο το πρώτο βιβλίο εκτείνεται χρονικά σε μερικές δεκαετίες. Τα άλλα δύο… ας πούμε απλά ότι ο χρόνος είναι έννοια σχετική.
Ο συγγραφέας Cixin Liu αφιερώνει χρόνο σε μια εκτενή και πολύ απαραίτητη παρουσίαση του κόσμου που πλάθει προτού εισαγάγει την πλοκή της εξωγήινης εισβολής. Όλα ξεκινούν όταν μια νεαρή Κινέζα επιστημόνισσα ονόματι Ye Wenjie γίνεται μάρτυρας της εκτέλεσης του επίσης επιστήμονα πατέρα της από τους Κόκκινους Φρουρούς, σε μια σκηνή που θυμίζει πολύ την εκτέλεση του Ned Stark. Το σοκ είναι τεράστιο, το τραύμα βαθύ και οι επιπτώσεις στην μετέπειτα πορεία τόσο της Δρ. Wenjie όσο και ολόκληρης της ανθρωπότητας συμπαντικών διαστάσεων.
Όλα ξεκινούν όταν μια νεαρή Κινέζα επιστημόνισσα ονόματι Ye Wenjie γίνεται μάρτυρας της εκτέλεσης του επίσης επιστήμονα πατέρα της από τους Κόκκινους Φρουρούς./ Φωτ.: Netflix
Σαράντα χρόνια αργότερα, όταν κορυφαίοι επιστήμονες βρίσκονται νεκροί ο ένας μετά τον άλλο κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, η αστυνομία του Πεκίνο ζητά από τον νανοτεχνολόγο Wang Miao να συνδράμει στις έρευνες. Μέσα από την έρευνα ο Wang θα οδηγηθεί σε ένα μυστηριώδες παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας και θα βυθιστεί σε έναν κόσμο που κυβερνάται από την αδιάλλακτη και απρόβλεπτη αλληλεπίδραση των τριών ήλιων του.
Αυτό είναι το Πρόβλημα των Τριών Σωμάτων και είναι το κλειδί ολόκληρης της ιστορίας, η αιτία θανάτου τόσων επιστημόνων, η βάση μιας παγκόσμιας συνωμοσίας που εκτείνεται σε έτη φωτός και ο λόγος για τον οποίο η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια επικείμενη απειλή αφανισμού.
Αλλού ο παπάς, αλλού τα ράσα του
Sτον βωμό της παγκόσμιας απήχησης, η δράση ξεριζώνεται βίαια από την Κίνα, όπου διαδραματίζεται το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του Cixin Liu./ Φωτ.: Netflix
Η τηλεοπτική εκδοχή του Netflix δεν έχει χρόνο για όλα αυτά. Η λεγόμενη «καλή τηλεόραση» τείνει προς την ταχύτητα και την παγκοσμιοποίηση, οι showrunners το γνωρίζουν καλά. Έτσι, μεγάλο μέρος της ιστορίας παραλείπεται εντελώς, ενώ η χρονική παλινδρόμηση μεταξύ παρόντος, παρελθόντος και μέλλοντος περιορίζεται στο ελάχιστο.
Η σειρά ακολουθεί όσο το δυνατόν πιο γραμμική αφήγηση. Το ένα όμως φέρνει το άλλο, λένε. Κι έτσι, αυτή η απολύτως λογική και φαινομενικά άκακη αφηγηματική επιλογή, στην περίπτωση του «3 Body Problem», οδηγεί σε περίεργα μονοπάτια. Αποτέλεσμα; Αλλού ο παπάς, αλλού τα ράσα του.
Πέρα από τη Ye Wenjie και κάνα δυο ακόμα, όλοι οι υπόλοιποι ήρωες της σειράς είναι πρόχειρα κι ελαφριά βασισμένοι σε πρόσωπα που εμφανίζονται στα βιβλία με διαφορά αιώνων μεταξύ τους και που στην πραγματικότητα δεν συναντιούνται ποτέ. Παράλληλα, στον βωμό της παγκόσμιας απήχησης, η δράση ξεριζώνεται βίαια από την Κίνα, όπου διαδραματίζεται το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του Cixin Liu, και μεταφέρεται σε ένα αόριστα διεθνιστικό βρετανικό σκηνικό.
Οι ήρωες της σειράς είναι πρόχειρα κι ελαφριά βασισμένοι σε πρόσωπα που εμφανίζονται στα βιβλία με διαφορά αιώνων μεταξύ τους./ Φωτ.: Netflix
Μεταλλάσσοντας, έτσι, το ιστορικό κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο και τους πρωτότυπους χαρακτήρες του βιβλίου, η άλλοτε επική ιστορία επιστημονικής φαντασίας καταλήγει περισσότερο να μοιάζει με διαπροσωπικό δράμα. Στο μυθιστόρημα, μεγάλο μέρος του πρωταρχικού μυστηρίου έχει τις ρίζες του στο γεγονός ότι οι χαρακτήρες του προσπαθούν να το επιλύσουν κατά μόνας.
Αλλά, καθώς στη σειρά οι κεντρικοί χαρακτήρες εμφανίζονται να είναι όλοι φίλοι, πρώην συμφοιτητές, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και πρώην εραστές, οι μεταξύ τους σχέσεις μοιάζουν να προωθούν την πλοκή πολύ περισσότερο από τον υπαρξιακό γρίφο της πρωτότυπης ιστορίας. Και αυτό από μόνο του την κάνει να αφηγείται κάτι εντελώς άλλο.
Αν και η ιστορία κινείται τελικά οδηγείται προς μια σαφή κατεύθυνση, οι κατά πολύ επίπεδες ερμηνείες, οι ενίοτε μελό διάλογοι και οι αποσπασματικές στιγμές θεάματος μεγάλης κλίμακας μοιάζουν ασυνάρτητα. Η σειρά επιχειρεί να προσεγγίσει υψηλές αξίες και δύσκολες έννοιες που απασχολούν την ανθρωπότητα, αλλά η αισθητική και η αφηγηματική της προσέγγιση στοχεύει ευθέως στην τηλεοπτική ευκολία. Είναι γνωστό και γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε; Οι Benioff και Weiss θέλουν να κάνουν τηλεόραση για όλους. Το κατά πόσο όμως η τριλογία του Cixin Liu είναι για όλους παραμένει υπό συζήτηση.
