Στις 20 Μαρτίου του 1900, ο σέρβος επιστήμονας και εφευρέτης, Νίκολα Τέσλα λαμβάνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την ασύρματη μετάδοση της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Τάσος Καφαντάρης γράφει στο «ΒΗΜΑ» της 22ας Αυγούστου 2003 για τη συναρπαστική ιστορία του Νίκολα Τέσλα και τις σπουδαίες του ανακαλύψεις σχετικά με τον ηλεκτρισμό.

Ο Τέσλα στον Έντισον

«Κάποια στιγμή [του Νίκολα Τέσλα] τού ήρθε η ιδέα της παραγωγής μαγνητικού πεδίου από δύο σπείρες σε ορθή γωνία. Πήρε ένα ραβδί και σχεδίασε στο χώμα – ως άλλος Αρχιμήδης-  τα διαγράμαμτα ενός νέου τύπου ηλεκτροκινητήρα.

»Η ιδέα τον συνεπήρε και πήγε στο Παρίσι, όπου κατασκεύασε ένα πρωτότυπο και το έδειξε σε βιομηχάνους. Δεν τον πίστεψαν και απογοητευμένος μετανάστευσε το 1884 στην Αμερική.

»Έχοντας τα τελευταία τέσσερα σεντς στην τσέπη του, βρίσκει τον εφευρέτη Τόμας Έντισον και αυτός του δίνει δουλειά στην ηλεκτρική εταιρεία του.

»Ο Τέσλα αρχίζει ευτυχισμένος τα πειράματα και τις εφευρέσεις. Σύντομα όμως απογοητεύεται ξανά, από τη συμπεριφορά του Έντισον αυτήν τη φορά, την υποκλοπή των ανακαλύψεών του και τη μικρότητα που εκείνος δείχνει».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 22.8.2003, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο Τέσλα και το εναλλασσόμενο ρεύμα

Ο Τέσλα απογοητευμένος αλλά και αποφασισμένος να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο, ανοίγει τα φτερά του αναζητώντας άλλες πηγές χρηματοδότησης.

«Απευθύνεται το 1885 στον μεγαλοπαραγωγό ρεύματος, τον Γουέστινγκχάουζ. Του πουλάει τις πατέντες για τον κινητήρα εναλασσόμενου ρεύματος και τους μετασχηματιστές του και το 1893 ηλεκτροδοτούν τη Διεθνή Κολομβιανή Έκθεση του Σικάγου.

»Για πρώτη φορά ο κόσμος αντικρίζει το λαμπερό φως που δίνει το εναλασσόμενο ρεύμα. Στο μεταξύ, ανακαλύπτει το “σπείρωμα Τέσλα” – αυτό που χρησιμοποιείται σε όλα τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις- και το 1892 επιστρέφει στην πατρίδα του και επισκέπτεται το Βελιγράδι.

»Παραθέτει διαλέξεις για τον εξηλεκτρισμό της χώρας και επιδεικνύει τη χρήση του ανάβοντας γλόμπους με αγωγό το σώμα του ή…ασύρματα. Ο κόσμος εκστασιάζεται. (…) Στη συνέχεια κερδίζει το συμβόλαιο για το πρώτο φράγμα παραγωγής εναλλασσόμενου ρεύματος στον Νιαγάρα. (…)

Ασύρματο ρεύμα

»Ανακαλύπτει την ασύρματη τηλεγραφία και το ραδιόφωνο πολύ πριν από τον Μαρκόνι – το 1945 αμερικανικό δικαστήριο τον δικαίωσε μετά θάνατον.

»Στο εργαστήριό του, στον Πύργο Τέσλα, άρχισε τα πειράματα με τα γεωστατικά κύματα. Είχε αντιληφθεί ότι αυτή η τεράστια ρουφήχτρα κάθε ενέργειας, η Γη, λειτουργούσε και ως ανακλαστήρας της όταν ένας παλμός την διαπερνά και έφθανε στο άλλο άκρο της!

»Ήθελε λοιπόν να στείλει παλμούς ηλεκτρικού ρεύματος στη Γη και να το ενισχύσει, στέλνοντας διαδοχικούς παλμούς κάθε φορά που επέστρεφε. (…)

»Αργότερα το εργαστήριό του πήρε φωτιά και ο Τέσλα έπεσε σε κατάθλιψη. Ένας φίλος του, ο παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας στο Κολοράντο Σπρινγκς, τον προσκαλεί να μεταφέρει εκεί το εργαστήριό του. Ο Τέσλα πείθεται και το 1899 στήνει το καταφύγιο της “μαγείας” του στην επαρχιακή αυτή πόλη.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 22.8.2003, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Παγκόσμιο ρεκόρ

»Κάποια κρύα βραδιά του 1900, πατώντας σε σόλες με τρεις ίντσες μονωτικό υλικό, ο Τέσλα στάθηκε έξω από το εργαστήριο του να δει την εξέλιξη.

»Είχε αρχίσει την πόντιση ηλεκτρικού ρεύματος με συχνότητα 33 Ηz και περίμενε να δει την κεραία του σπινθήρα από το ρεύμα που θα επέστρεφε – ενισχυμένο- από τα σπλάχνα της Γης.

»Στην αρχή  ξεπήδησε ένας σπινθήρας δύο μέτρων. Έπειτα άρχισε να ανεβαίνει στα 6, στα 18 μέτρα. Στα 24 μέτρα άρχισε να συνοδεύεται από κεραυνούς. Έφθασε στα 30, στα 40 και όλο το έδαφος από το εργαστήριο φεγγοβολούσε από γαλάζια αύρα.

»Ο Τέσλα είχε πλεόν σπάσει το παγκόσμιο ρεκόρ δημιουργίας σπινθήρα από άνθρωπο και της ασύρματης φωτοδότησης 200 λαμπτήρων, όταν όλα βυθίστηκαν στο σκοτάδι. Το πείραμά του είχε απορροφήσει όλη την παραγωγή του ντόπιου ηλεκτρικού σταθμού, η γεννήτρια είχε πιάσει φωτιά και το Κολοράντο Σπρινγκς ξύπνησε παγωμένο!

Ρεύμα για όλους

»Ο Τέσλα ήταν πλέον σίγουρος. Το εσωτερικό της Γης μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τον εξηλεκτρισμό του πλανήτη σε όλη την επιφάνειά του και η ιονόσφαιρα μπορούσε να παράσχει όλο το ηλεκτρικό δυναμικό που χρειάζεται η ανθρωπότητα και ακόμη περισσότερο.

»Επέστρεψε στη Νέα Υόρκη και άρχισε να οικοδομεί στο Λονγκ Αϊλάντ έναν πύργο παγκόσμιας ασύρματης εκπομπής. Το κεφάλαιο των 150.000 δολαρίων το απέκτησε από τον μεγιστάνα του χρηματιστηρίου J. P. Morgan, έναντι του 51% των δικαιωμάτων στις πατέντες τηλεφωνίας και τηλεγραφίας.

»Στόχος ήταν η “παροχή επικοινωνιών παγκοσμίως και η αποστολή εικόνων, μηνυμάτων, προγνώσεων καιρού και ειδήσεων χρηματιστηρίου”. Δεν έμελλε όμως να συμβεί.

Ανώμαλη προσγείωση

Ο Μόργκαν αποσύρει τα κεφάλαιά του, θορυβημένος από το όραμα του Τέσλα να παραγάγει απεριόριστη ηλεκτρική ενέργεια την οποία θα διέθετε δωρεάν σε κάθε κάτοικο του πλανήτη.

»Η χορηγία της επιστήμης είναι καλή ενόσω αυτή επιστρέφει κέρδη. Όχι και να δίνουμε τσάμπα την ενέργεια…

»Η αποτυχεία πλήττει καιρίως τον Τέσλα. Αρνείται το προσφερόμενο Νομπέλ, απαντώντας ότι ο επιστήμονας ερευνά για τους ανθρώπους και όχι για τη δόξα και βυθίζεται στη μοναχική ζωή του.

»Έχει παραμείνει εργένης και από τους λιγοστούς φίλους του ο πιο πιστός είναι ο Μαρκ Τουέιν, ο συγγραφέας που λάτρευε παιδί. Καταγράφει πλέον τις σκέψεις του μόνο σε σημειωματάριο, ελλείψει πόρων για εργαστηριακή έρευνα.

»Παρ’ όλα αυτά – και ως τον θάνατό του- κατοχυρώνει πάνω από 700 πατέντες».