Πύρρειος η νίκη της κεντροδεξιάς στην Πορτογαλία στις πρόωρες εκλογές της Κυριακής, τέσσερις μήνες μετά την παραίτηση του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα εν μέσω καταγγελιών για διαφθορά. Ανύπαρκτες πιθανότητες έχει να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας ο ηγέτης της Δημοκρατικής Συμμαχίας, Λουίς Μοντενέγκρο – ο οποίος είπε στους υποστηρικτές του ότι οι Πορτογάλοι ψήφισαν για αλλαγή, αν και η ελάχιστη διαφορά του από τους Σοσιαλιστές, μικρότερη από 1%, τον διαψεύδει.
Και τα δύο κόμματα συγκέντρωσαν περίπου το 29% των ψήφων. Μόνο το ακροδεξιό Chega, που ήρθε τρίτο, «θα μπορούσε να διεκδικήσει μια ξεκάθαρη επιτυχία», σύμφωνα με το BBC. Πέντε χρόνια μετά την είσοδό του στην πολιτική σκηνή της Πορτογαλίας, το ακροδεξιό κόμμα του πρώην ποδοσφαιριστή Αντρέ Βεντούρα εξασφάλισε 18% των ψήφων και 48 έδρες (επί συνόλου 230).
Η κεντροδεξιά Δημοκρατική Συμμαχία έλαβε 79 έδρες και οι Σοσιαλιστές 77.
Πολιτικοί σχολιαστές υποστηρίζουν ότι η Πορτογαλία αντιμετωπίζει «το πιο κατακερματισμένο κοινοβούλιο από το τέλος της δικτατορίας πριν από μισό αιώνα». Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών (PS), Πέντρο Νούνο Σάντος, δήλωσε ότι «θα ανανεώσουμε το κόμμα και θα προσπαθήσουμε να ανακτήσουμε τους Πορτογάλους που είναι δυσαρεστημένοι με το PS».
Πρόσθεσε ότι οι ψηφοφόροι κατέστησαν σαφές πως θέλουν μια νέα κυβέρνηση, αλλαγή πολιτικής και μεγαλύτερη προτεραιότητα στον διάλογο μεταξύ των πολιτικών ηγετών. Πολλοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί θα είναι εύθραυστη και η χώρα θα πάει σε νέες εκλογές.
Ο μεγάλος νικητής των εκλογών
«Η Πορτογαλία στρέφεται λίγο προς τα δεξιά και πολύ προς τα ακροδεξιά», είπε μιλώντας στο Βήμα ο Ρικάρντο Αλεξάντρε, δημοσιογράφος στο TSF, τον μεγαλύτερο ειδησεογραφικό ραδιοφωνικό σταθμό της Πορτογαλίας. «Ο μεγάλος νικητής των εκλογών είναι το Chega, ένα ακροδεξιό λαϊκιστικό κόμμα με επικεφαλής τον Αντρέ Βεντούρα, στα πρότυπα του Σαντιάγο Αμπασκάλ, της Μαρίν Λεπέν, του Χαβιέρ Μιλέι, του Ντόναλντ Τραμπ ή του Ζαΐρ Μπολσονάρο. Οι έδρες του τετραπλασιάστηκαν, από 12 σε 48. Έλαβε περισσότερες από ένα εκατομμύριο ψήφους».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα, θα ζητήσει από τον Μοντενέγκρο να σχηματίσει κυβέρνηση. Ποια είναι τα σενάρια, δεδομένου ότι ο κεντροδεξιός συνασπισμός του δεν κατάφερε να συγκεντρώσει αυτοδυναμία;
«Η νίκη του Μοντενέγκρο είναι εύθραυστη», απαντά στο Βήμα ο Αλεξάντρε. «Στη νικητήρια ομιλία του, απέκλεισε συνεργασία με τον ακροδεξιό Βεντούρα. Αυτό που απομένει είναι η πιθανότητα μιας συμφωνίας με τη Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία (το τέταρτο κόμμα), αλλά ακόμη και έτσι θα υπολείπονται από τους 116 βουλευτές που απαιτούνται για πλειοψηφία. Θα τους στηρίξουν οι Σοσιαλιστές για να αποκλείσουν τους ακροδεξιούς, όμως η μακροημέρευση μιας τέτοιας κυβέρνησης δεν είναι δεδομένη».
Ο πορτογάλος δημοσιογράφος αποδίδει την αύξηση του ποσοστού του Chega στις ψήφους των αγροτικών περιοχών «όπου οι προσδοκίες για μια καλύτερη ζωή δεν έχουν ικανοποιηθεί και οι δημόσιες υπηρεσίες δεν λειτουργούν», καθώς και στις ψήφους των νέων «που παρασύρονται από την εξέχουσα παρουσία του ακροδεξιού κόμματος σε κοινωνικά δίκτυα όπως το TikTok».
